همه چیز درباه ارز فیات؛ از تایخچه تا مقایسه با ارزهای دیجیتال
به زبان ساده، ارز فیات همان پول قانونی است که قدرتش را نه از یک کالای فیزیکی مانند طلا، که از دولت پشتیبانی‌کننده می‌گیرد. در واقع دولت چاپ کننده فیات تعیین می‌کند که ارزش آن چقدر باشد. هر چه قدرت دولت بیشتر باشد، ارزش پول آن نیز بیشتر می‌شود.
بسیاری از کشورهای جهان از ارز فیات برای خرید کالا، دریافت خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز استفاده می‌کنند. ارز فیات در دنیای امروزه جایگزین استاندارد طلا و سایر سازوکارهای مشابه شده است.
تاریخچه ارز فیات
ریشه اولین استفاده از ارز فیات به قرن‌ها پیش در چین بازمی‌گردد. استان سیچوان در قرن یازدهم اقدام به صدور و چاپ پول کاغذی کرد. در ابتدا امکان تعویض پول کاغذی با ابریشم، طلا و نقره وجود داشت. اما سرانجام با به قدرت رسیدن کوبلای خان در قرن سیزدهم سیستم ارز فیات برای نخستین بار در جهان شکل گرفت. بد نیست بدانید که مورخان بر این باورند که استفاده از این سیستم پولی و خرج‌های بیش‌ازاندازه با به وجود آمدن ابر تورم، مقدمات سقوط امپراتوری مغول را فراهم کرد.
پس از چین، پول فیات (Fiat) در قرن هفدهم در اروپا استفاده شد. اسپانیا، سوئد و هلند کشورهایی بودند که از ارز فیات استفاده می‌کردند. این سیستم در سوئد شکست خورد و دولت سرانجام آن را کنار گذاشت و استاندارد نقره را جایگزین کرد. علاوه بر این در دو قرن بعدی فرانسه نو در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالات‌متحده نیز با استفاده پولهای فیات تجربیات ناخوشایندی را پشت سر گذاشتند.
در قرن بیستم ایالات‌متحده مجدداً به استفاده از ارز مبتنی بر کالا روی آورد. اما در سال ۱۹۳۳، دولت به کار تبادل پول کاغذی با طلا خاتمه داد تا نهایتاً در سال ۱۹۷۲ زیر نظر ریاست جمهوری نیکسون، ایالات‌متحده استفاده از استاندارد طلا را به‌طور کامل کنار گذاشت و به سیستم ارزی فیات روی آورد. در نتیجه این اقدام ارز فیات در سراسر جهان استفاده شد.
ارز فیات در برابر استاندارد طلا
سیستم استاندارد طلا تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را ممکن می‌کرد. در واقع میزان محدودی طلا پشتوانه تمام پولهای کاغذی‌ای بود که دولت چاپ می‌کرد. در یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا، دولتها و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ارزش مساوی از ارز فیات در مقابل استاندارد طلا ذخایر طلا می‌توانند اقدام به چاپ پول کنند. این سیستم توانایی دولت در چاپ پول و افزایش ارزش آنها را صرفاً بر اساس عوامل اقتصادی محدود کرده بود.
از سویی دیگر در سازوکار ارز فیات، پول ممکن است هیچ کالایی را به‌عنوان پشتوانه نداشته باشد. با پول فیات، دولتها می‌توانند به‌طور مستقیم بر ارزش پول خود تأثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند. به همین خاطر دست دولتها و بانکهای مرکزی برای کنترل سیستم ارزی کشور بازتر است. همچنین قدرت پاسخگویی دولتها در بحران بیشتر بوده چراکه ابزارهای مختلف و متنوع‌تری در اختیار دارند.
مدافعان استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا ثبات بیشتری دارد زیرا پشتیبان آن کالایی فیزیکی و ذاتاً ارزشمند است. اما از سویی دیگر طرفداران ارز فیات قیمت طلا را به‌هیچ‌عنوان باثبات ارزیابی نمی‌کنند. با توجه به همه این صحبت‌ها ارزش هر دو سیستم ارز مبتنی بر کالا و ارز فیات می‌تواند نوسان داشته باشند. اما در سیستم ارز فیات دولت قدرت عمل بیشتری دارد.
نکات مثبت و منفی استفاده از ارز فیات
اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات اتفاق‌نظر نداشته و هرکدام استدلال متفاوتی در این رابطه دارند. اما به‌طورکلی میتوان نکات مثبت و منفی استفاده از ارز فیات را به نحو زیر ارزیابی کرد.
کمیابی: پول فیات تحت تأثیر مشکل کمیابی کالاهای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد. با این وجود همین مزیت در شرایطی به نفع سیستم‌های اقتصادی نیست.
هزینه: تولید پول فیات مقرون‌به‌صرفه‌تر از پول مبتنی بر کالا است.
پاسخگویی: ارز فیات به دولتها و بانکهای مرکزی قدرت عمل بیشتری در پاسخ به بحرانهای اقتصادی می‌دهد.
تجارت بین‌الملل: ارز فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و آن را به ارزی قابل‌قبول برای تجارت بین‌الملل تبدیل کرده است.
تسهیلات و آسودگی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی متکی نیست که به ذخیره‌سازی، محافظت، نظارت و سایر عوامل پرهزینه احتیاج داشته باشد.
بدون ارزش ذاتی: ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این اجازه می‌دهد تا دولتها از هیچ پول خلق کنند، که می‌تواند منجر به ابر تورم و نهایتاً فروپاشی اقتصادی بینجامد.
از نظر تاریخی دارای ریسک: از نظر تاریخی سازوکارهای ارز فیاتی به‌طورمعمول منجر به سقوط مالی شده است و این مسئله نشان‌دهنده آن است که این سیستم‌ها چندان هم بی‌خطر نیستند.
ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال از این منظر که هیچ یک از آنها پشتوانه فیزیکی ندارند وجه اشتراک دارند، اما شباهت این دو ارز در همین‌جا به پایان می‌رسد.
درحالی‌که دولتها و بانکهای مرکزی ارز فیات را کنترل می‌کنند، ارزهای دیجیتال به خاطر بهره گرفتن از دفتر توزیع‌شده دیجیتال به نام بلاکچین، اساساً غیرمتمرکز هستند.
تفاوت قابل‌توجه دیگر این دو سیستم ارزی، نحوه تولید هر یک از این اشکال پول است. بیت کوین و اکثر ارزهای دیجیتال، میزان کنترل‌شده و محدودی دارد. در مقابل، با توجه به نیازهای اقتصادی یک کشور، بانک‌ها می‌توانند از هیچ پول چاپ کنند.
ارزهای دیجیتال به‌عنوان شکل دیجیتالی از پول، دارای هیچ همتای فیزیکی نبوده و بدون مرز هستند و این مسئله محدودیت معاملات و تراکنش‌های جهان آنها را از بین می‌برد. علاوه بر این، تراکنش‌های ارزهای دیجیتال برگشت‌پذیر نبوده و به خاطر ماهیت ارزهای رمزنگاری ردیابی آنها در مقایسه با سیستم فیات بسیار دشوارتر است.
البته باید توجه کرد که بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با بازارهای سنتی بسیار کوچکتر است و بنابراین نوسانات بیشتری دارد. احتمالاً یکی از دلایلی که ارزهای دیجیتال هنوز به‌طور جهانی پذیرفته‌نشده‌اند همین باشد، اما با رشد و بلوغ اقتصاد ارزهای دیجیتال، احتمالاً شاهد کاهش نوسانات قیمتی خواهم بود.
سخن آخر
با توجه به گفته‌ها و تاریخ، آینده هیچیک از این سازوکارهای ارزی به‌هیچ‌عنوان قطعی نیست. ارزهای دیجیتال هنوز راهی طولانی در پیش دارد و به‌طورقطع با مشکلات و چالش‌های بسیاری روبرو خواهد شد. از سویی دیگر تاریخ بارها آسیب‌پذیری ارز فیات را تکرار کرده است. در واقع این دلیل بزرگی است که عده بسیاری را بر آن داشته تا امکان پذیرش سیستم رمز ارزها را برای معاملات مالی و تراکنشها بررسی کنند.
یکی از اهداف اصلی ایجاد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال ساخت و معرفی شکل تازه‌ای از پول در شبکه‌ای توزیع‌شده همتا به همتاست. احتمالاً بیت کوین به‌طورکلی برای جایگزینی کل سیستم ارزی فیات ایجاد نشده و بیشتر راه‌حل اقتصادی جایگزین است. بااین‌وجود همچنان دارای این پتانسیل است که سیستم مالی بهتری برای جامعه‌ای بهتر به ارمغان بیاورد.
ارز فیات (Fiat Currency) چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟
ارز فیات همین اسکناس‌های کاغذی و سکه‌های فلزی است که روزانه در خرید و فروش‌ها از آنها استفاده می‌کنیم، به عنوان پول رایج هر کشوری آنها را می‌شناسیم و با آنها سر و کار داریم. تا چند سال پیش پول فقط به همان شکل سکه و اسکناس وجود داشت و ماهیت آن فیزیکی بود. اما چند وقتی است که پول‌ها با پیدایش ارز دیجیتال شکل ارتباطات مالی تغییر کرده است. حتماً این روزها در اخبار روز و شبکه‌های اجتماعی نام پولهای دیجیتالی مانند بیت کوین را دیده و شنیده‌اید و در رابطه با تفاوت این پولهای جدید با اسکناس‌ها و سکه‌های سنتی سوال‌هایی در ذهن‌تان شکل گرفته است.
در این مقاله، ما قصد داریم علاوه‌بر بررسی تاریخچه‌ی پیدایش پولهای کاغذی، نگاهی نیز به تفاوتهای آن با ارزهای دیجیتال بیاندازیم. با ما همراه باشید.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات یا همان پول بدون پشتوانه (Fiat Currency)، واحد پولی کشورهاست. این ارز برخلاف باورهای رایج مردم که تصور می‌کنند پشتوانه‌ی آن طلا و نقره موجود در خزانه‌داری هر کشور است؛ پشتوانه‌ای ارز فیات در مقابل استاندارد طلا ندارد. فیات (Fiat) یک واژه با ریشه‌ی لاتین و به معنای «باید بشود» یا «بگذار بشود» است. اعتبار این پول بسته به ثبات اقتصادی کشور آن و میزان عرضه و تقاضای مردمی است که از آن استفاده می‌کنند. میتوان گفت این ارزها اعتبار خود را از دولت چاپ کننده‌ی آن می‌گیرند.
ارز فیات هیچ ارزش فیزیکی ندارد و یک تکه کاغذ یا سکه است. این ارزها که همان اسکناس‌ها و سکه‌های رایج امروزی هستند؛ در سراسر جهان برای مبادلات اقتصادی و تجاری، خرید و فروش کالا و سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند. این ارز جایگزینی برای استاندارد طلا و پول کالایی (کالایی اقتصادی که به‌جای پول استفاده می‌شود) بوده است.
مهمترین مشکلی که ارزهای فیات دارند، امکان چاپ بدون محدودیت آنهاست که منجر به تولید بی‌رویه و افزایش تورم می‌شود.
تاریخچه ارز فیات
در قرن یازدهم و در زمان سیچوآن (Sichuan) در کشور چین، برای اولین بار تصمیم به چاپ پولهای کاغذی گرفته شد. آنها از این پول‌ها را برای خرید ابریشم، طلا و نقره استفاده می‌کردند.
سپس در دوره کوبلای خان یکی از نوادگان چنگیز مغول در قرن ۱۳، سیستم ارز فیات در سرزمین‌های تحت سلطه‌ی این پادشاه شروع به‌کار کرد. برخی از مورخان هزینه‌های بالای را‌ه‌اندازی این سیستم و ایجاد تورم پس از آن را، دلیل سقوط سلطنت کوبلای خان می‌دانند.
در قرن هفدهم برخی از کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، هلند و سوئد، تصمیم به استفاده از ارز فیات گرفتند. اما این سیستم در کشور سوئد موفقیتی نداشت و سیستم مالی این کشور به استاندار نقره روی آورد.
در قرنهای ۱۸ و ۱۹ به‌تدریج فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی، شروع به استفاده از این سیستم پولی کردند. اما مدتی بعد و در قرن بیستم، ایالات متحده مجدداً به سراغ پول کالایی رفت. این روند تا سال ۱۹۳۳ ادامه داشت. در این سال دولت مبادله‌ی پولهای کاغذی با طلا و کالاهای دیگر را متوقف ساخت. در نهایت در سال ۱۹۷۱ میلادی، ر‌ئیس‌جمهور وقت ایالات متحده آمریکا پولهای فیات را به‌طور رسمی جایگزین استاندارد طلا کرد. پس از این تصمیم استفاده از سیستم استاندارد طلا، در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین این سیستم سنتی شد.
چرا پول فیات جایگزین استاندارد طلا شد؟
دولتها در گذشته از طلا به‌عنوان پشتوانه برای پولهای کاغذی استفاده می‌کردند. در این سیستم با توجه به میزان اندوخته‌ی طلا در خزانه‌ی ملی هر کشور، امکان ورود ارز جدید و تغییر ارزش آن وجود داشت. به‌عبارت دیگر، دولتها فقط متناسب با میزان دخیره‌ی طلا، می‌توانستند ارز جدید تولید و وارد چرخه‌ی اقتصادی کشور کنند و نمی‌توانستند با فاکتورهای اقتصادی دیگر بر روی ارزش پول تاثیر بگذارند.
اما پس از ورود ارز فیات به چرخه‌ی اقتصاد کشورها، مسئولین اقتصادی کنترل بیشتری بر روی میزان تولید ارز جدید و نحوه‌ی ارزش‌گذاری بر روی پول ملی کشور داشتند. این رویه در زمان بحران‌ها و شرایط مختلف اقتصادی، این امکان را به دولت‌مردان و بانکهای مرکزی هر کشور می‌داد تا با کاهش یا افزایش ارزش پول شرایط را راحت‌تر کنترل کنند.
آن دسته از کارشناسان که موافق استاندارد طلا بودند؛ عقیده داشتند اگر اسکناس پشتوانه‌ی فیزیکی داشته باشد، ثبات بیشتری نیز خواهد داشت.
اما مخالفان استاندارد طلا معتقد بودند که خود فلز طلا نیز هیچ‌گاه ثبات قیمت ندارد و این عدم ثبات بر روی ارزش پول تاثیر منفی خواهد داشت.
مزایای استفاده از ارز فیات
در ادامه به بررسی مزیت‌های پول فیات می‌پردازیم:
کمیاب نمی‌شود: پولهای کالایی یا ذخایر طلا که در سیستم‌های استاندارد طلا مورد استفاده قرار می‌گیرند، به دلیل اینکه کالا و شئ هستند؛ ممکن است در برهه‌های زمانی خاص نایاب یا کمیاب شوند. اما پولهای فیات را میتوان به راحتی و بدون محدودیت تولید ارز فیات در مقابل استاندارد طلا کرد.
کم هزینه است: چاپ پولهای کاغذی بدون پشتوانه بسیار کم هزینه‌تر از ذخیره‌ی طلا است. همچنین تولید این پول از پولهای کالایی نیز هزینه‌ی کمتری دارد.
انعطاف‌پذیر است: همانطور که قبل‌تر هم توضیح دادیم؛ دولتها و بانکهای مرکزی در مواقع خاص و در زمان بحرانهای اقتصادی می‌توانند بر روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.
در مبادلات بین‌المللی کاربردی است: بهدلیل آن‌که بیشتر کشورهای دنیا این پول‌ها را به رسمیت می‌شناسند و فعالیت‌های اقتصادی خود را با ارز فیات انجام می‌دهند؛ مبادلات بین‌المللی با آنها آسان‌تر است.
ذخیره کردن آن آسان‌تر است: پولهای کالایی یا ذخایر طلا و نقره در سیستم‌های استاندارد طلا، نیاز به مکانی امن و مطمئن برای حفظ و نگهداری دارند. ذخیره‌ی طلا به‌عنوان پشتوانه‌ی پول ملی یک کشور (خزانه ملی) نیاز به یک سیستم پیچیده‌ی امنیتی دارد. اما پولهای کاغذی جا و هزینه‌ی کمتری نسبت به این ذخایر برای حفظ ارز فیات در مقابل استاندارد طلا و نگهداری نیاز دارند.
معایب استفاده از ارز فیات
این پول مانند هر جز دیگری از بازار و اقتصاد، چالش‌هایی نیز دارد:
ایجاد تورم: بهدلیل آن‌که این پول‌ها را میتوان به‌صورت نامحدود چاپ و تولید کرد؛ امکان ایجاد تورم از این طریق همیشه وجود دارد.
پیشینه بد: چندین حکومت و دولت تا‌کنون با اتکا به ارزهای فیات و تولید بیش از حد آن سرانجام به ورشکستگی اقتصادی و یا از دست دادن قدرت رسیده‌اند. (ورشکستگی دولت زیمباوه در قرن بیست و یکم)
مقایسه ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات
ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و قابل رویت نیستند. این پول‌ها در بستر بلاکچین فعالیت می‌کنند و در کیف پولهای دیجیتالی ذخیره می‌شوند. ارز دیجیتال در دهه ۹۰ میلادی به‌وجود آمد و با معرفی چند نمونه‌ی ناموفق مانند ای گلد و ریزور لیبرتی پا به عرصه‌ی اقتصاد جهان گذاشت. اما در سال ۲۰۰۹ محبوب‌ترین ارز دیجیتالی یا رمزارز جهان یعنی بیت کوین (BTC) به دنیا معرفی شد و تحولی عظیم در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. بیت کوین و سایر رمزارزها دریچه‌ای تاره به سوی اقتصاد جهانی گشوده‌اند.
این ارزها تفاوتهای عمده‌ای با اسکناس‌ها و سکه‌های رایج امروز جهان دارند. در ادامه به بررسی این تفاوت‌‌ها می‌پردازیم.
- تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و دیجیتال، نبود پشتوانه‌ی فیزیکی در هر دوی این سیستم‌های پولی است.
- بیشتر رمزارزها در مقدار محدودی تولید می‌شوند و برای تولید محدود آنها پروتکل‌های خاص مشخص شده است (هاوینگ بیت کوین). سایر آنها نیز برای کنترل این موضوع پروتکل‌‌هایی را تعیین کردهاند که از ایجاد تورم جلوگیری کنند. این امر نقطه‌ی مقابل امکان تولید بی‌رویه ارزهای فیات (عامل اصلی تورم) است.
- برخلاف دلیل پیدایش ارزهای فیات که کنترل بیشتر دولت‌مردان و بانکهای مرکزی بوده است، کریپتوکارنسی یا رمزارز با هدف عدم تمرکز و کنترل‌زدایی به‌وجود آمده است.
- استفاده از پول فیات بستگی به مرزهای جغرافیایی و پذیرش آن در کشوری دارد که قصد دارید از آن استفاده کنید. اما پول دیجیتالی محدودیت مرزی و جغرافیایی ندارد و در سراسر دنیا قابل استفاده است.
- ارزهای دیجیتال بهدلیل استفاده از سیستم‌های رمزنگاری در ساختار آنها، امنیت بسیار بالایی دارند و امکان جعل، هک و سرقت آنها بسیار پایین است. اما پول فیات به‌راحتی جعل می‌شود. حساب‌های بانکی که محلی امن برای نگهداری آنهاست، قابل هک شدن هستند و این پول‌ها همیشه در معرض سرقت قرار دارند.
- مهمترین نکته که تا امروز در رقابت این دو ارز بسیار قابل توجه بوده است؛ میزان بالای پذیرش عمومی ارز فیات در مقایسه با ارز دیجیتال است. افکار عمومی هنوز آن‌چنان که باید و شاید ارزهای دیجیتال را به رسمیت نمی‌شناسد و پول فیات مقبولیت بیشتری دارد.
- مزیت دیگر ارزهای فیات به نسبت نوع دیجیتال آنها، نوسانات پایین است. رمزارزها دنیای پر نوسانی دارند؛ از این رو افراد کمتری به سرمایه‌گذاری در این بازار اطمینان می‌کنند.
ارز دیجیتال، پایانی بر جهان پول فیات؟
هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا کردهاند، اما هنوز هم ارز فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کننده‌ی آنها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند؛ هنوز مهمترین رکن فعالیت‌های اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آنها ایجاد کردهاند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتالی دارند.
زمان زیادی لازم است تا مردم جهان به جای پول‌هایی که قابل لمس هستند، پول‌هایی که فقط کدهای نوشتاری‌اند را بپذیرند. اما آینده‌ی هر دوی این نظام‌های مالی در هاله‌ای از ابهام است و مشخص نیست در سال‌های بعد کفه‌ی ترازوی کدام یک از آنها سنگین‌تر باشد و بتواند بازارهای مالی جهان را تسخیر کند.
پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت، عمدتاً در سلسله‌های یوان، تانگ، سونگ و مینگ. در سلسله تانگ (۶۱۸-۹۰۷)، تقاضای زیادی برای پول فلزی وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود.
به طور سنتی، پول فیات به شکل اسکناس و سکه عرضه میشد، اما فناوری کمک می‌کند تا پول فیات فیزیکی را با مدلی مبتنی بر اعتبار تکمیل کنند که در آن مانده‌ها و تراکنشها به صورت دیجیتالی ثبت می‌شوند.
ارز فیات(Fiat) چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟
ارز فیات در واقع همان ارز یا پول رایج یک کشور فاقد پشتوانه بوده و دارای ارزشی مشخص است و ارزش خود را از دولت صادر کننده خود می گیرد.
پول فیات یا ارز فیات در واقع پول رایج هر کشور است که دارای یک ارزش مشخص بوده و این ارزش را از دولت خود می گیرد. ارزش ارز فیات وابسته به یک کالای فیزیکی نیست. در واقع همان دولتی که ارز فیات را چاپ می کند ارزش آن را تعیین می کند. در دنیای کنونی اکثر کشورها به منظور خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری از سیستم ارز فیات استفاده می کنند. این سیستم به عنوان یک روش جایگزین برای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد.
تاریخچه پیدایش ارز فیات
ظهور پول فیات به قرن 11 در کشور چین برمی گردد. زمانی که استان سیچوآن تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفت. اوایل این پول قابل تبدیل به طلا، نقره یا ابریشم بود. پس از روی کار آمدن قوبلای خان سیستم ارز فیات در قرن 13 راه اندازی شد. روی کار آمدن این سیستم ارزی به دلیل هزینه کردن های بی رویه و تورم های شدید ناشی از آن منجر به سقوط امپراطوری مغول شد.
پس از گذشت مدت ها در قرن 17 ام استفاده از سیستم ارز فیات در قاره اروپا و کشورهای هلند، سوئد و اسپانیا به کار گرفته شد. این سیستم در کشور سوئد دچار شکست شد و دولت آن کشور آن را با نقره جایگزین کرد. در قرن های بعدی کشور فرانسه و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی و پس از آن دولت فدرال ایالات متحده از این سیستم استفاده کردند. مجددا در قرن 20 میلادی ایالات متحده دوباره به سیستم پول کالایی روی آورد. همچنین از سال 1993 به بعد اقدام به توقف تبادل پول کاغذی با طلا نمود. در سال 1972 نیز توسط دستور رئیس جمهور وقت، ریچارد نیکسون استفاده از استاندارد طلا را کنار گذاشته و پول فیات را جایگزین سیستم پولی با پشتوانه نمود.
تعریف ارز فیات
واژه فیات به لاتین به معنی "باید بشود" یا "بگذار بشود" است. به واحد پولی کشورها ارز فیات یا پول بدون پشتوانه می گویند. این ارز هیچ پشتوانه ای ندارد. میزان اعتبار این ارز به میزان عرضه و تقاضای مردم و ثبات اقتصادی آن کشور وابسته است. بنابراین اعتبار ارزهای فیات از دولت صادر کننده آنها گرفته می شود.
می توان گفت ارزهای فیات دارای هیچ ارزش فیزیکی نبوده و تنها یک تکه کاغذ یا سکه هستند. در واقع همان اسکناس ها و سکه های رایج امروزی هستند که به منظور انجام مبادلات تجاری و خرید و فروش کالا در سراسر جهان استفاده می گردد. در حال حاضر ارزهای فیات به عنوان یک جایگزین برای پول کالایی و استاندارد طلا محسوب می گردند. مشکل اصلی ارزهای فیات امکان چاپ آنها بدون محدودیت است که منجر به افزایش تورم می شود.
ارز فیات یا پول بدون پشتوانه چگونه کار می کند؟
دولت صادر کننده ارز فیات برای حفظ ارزش آن تلاش زیادی می کند. در دهه های قبلی دولت ها از یک کالای فیزیکی با ارزش مانند طلا یا نقره استفاده می کردند و سکه ضرب می کردند. اسکناس های کاغذی به عنوان یک روش جایگزین ضرب سکه بود که برای مقدار مشخصی از کالاهای فیزیکی بازخرید میشد. ارزهای فیات اما به عنوان یک پول بدون پشتوانه بوده که هیچ پشتوانه فیزیکی با ارزشی ندارند. ارز فیات قابل تبدیل نبوده و غیرقابل بازخرید است.
در صورت رخداد تورم امکان کاهش ارزش ارزهای فیات وجود دارد. حتی ممکن است با وقوع ابرتورم در یک جامعه کاملا بی ارزش شود.
اکثر ارزهای مهم دنیا نظیر دلار آمریکا یک پول فیات به شمار می روند.
مزایای ارز فیات
استفاده از سیستم ارز فیات مزایایی را به همراه دارد:
- کم هزینه: چاپ کردن پول های کاغذی یا همان ارز فیات در مقایسه با ذخیره طلا هزینه بسیار کمتری دارد.
- کمیابی: طلا و پول های کالایی چون به صورت کالا و شیء هستند ممکن است در یک زمانی کمیاب شوند. اما امکان تولید پول های فیات بدون محدودیت وجود دارد.
- مبادلات بین المللی: به رسمیت شناخته شدن ارزهای فیات توسط اکثر کشورهای دنیا امکان انجام مبادلات بین المللی را به راحتی فراهم کرده است.
- ذخیره آسان: نگهداری طلا و پول های کالایی نیاز به مکانی امن و مطمئن دارد. این در حالی است که نگهداری پول های کاغذی و ارزهای فیات به فضا و هزینه کمتر نیاز خواهند داشت.
- انعطاف پذیری: در یک سری شرایط و بحران های اقتصادی ممکن است دولت ها و بانک ها روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.
معایب ارزهای فیات
استفاده از ارزهای فیات در بازار و اقتصاد مشکلات و چالش هایی را به همراه دارد:
- تورم: با توجه به امکان تولید ارزهای فیات بدون محدودیت امکان ایجاد تورم وجود دارد.
- پیشینه بد: تا به حال بسیاری از دولت ها به دلیل تولید بیش از حد ارزهای فیات و اتکا به آنها دچار ورشکستگی اقتصادی شدند.
مثالی از سقوط ارزش پول فیات
در اوایل قرن بیست و یکم کشور زیمباوه با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه شد. بانک مرکزی این کشور تصمیم به افزایش چاپ ارز فیات خود گرفت. این تصمیم اشتباه منجر به افزایش نرخ تورم این کشور از 230 تا 500 میلیارد درصد شد.
نتیجه این اتفاق افزایش سریع قیمت ها و به وجود آمدن شرایط بسیار دشوار بود. به اندازه ای که مردم به منظور خرید یک خوراک ساده نیاز به حمل کیسه های پر از پول پیدا کردند. در چنین وضعیت و بحران اقتصادی به وجود آمده برای این کشور، هر 100 تریلیون دلار زیمباوه برابر با 40 سنت آمریکا بود.
تفاوت ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال
ارزهای فیات تفاوت عمده ای با ارزهای دیجیتال دارند. در ادامه به ارز فیات در مقابل استاندارد طلا بررسی این تفاوت ها می پردازیم:
- اکثر رمزارزها مقدار محدود و مشخصی تولید می گردند. دیگر رمزارزها نیز دارای پروتکل هایی برای جلوگیری از ایجاد تورم هستند. در حالی که ارزهای فیات در تولید هیچ محدودیتی ندارند.
- ارزهای فیات تحت کنترل دولت مردان و بانک های مرکزی هستند. اما ارزهای دیجیتال با هدف تمرکززدایی به وجود آمده اند.
- پول های فیات برای استفاده وابسته به مرزهای جغرافیایی و پذیرش در کشورهای دیگر هستند. اما ارزهای دیجیتال بدون محدودیت مرزی در کل جهان قابل استفاده اند.
- امنیت ارزهای دیجیتال به دلیل سیستم رمزنگاری بسیار بالاست. بنابراین نمی توان آنها را هک یا جعل نمود و امکان سرقت آنها بسیار کم است. اما امکان جعل ارزهای فیات به راحتی وجود دارد. قابلیت هک شدن حساب های بانکی که در آنها پول فیات نگهداری می شود وجود دارد. همچنین این ارزهای فیات به راحتی قابل سرقت هستند.
- پذیرش ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال در میان عموم مردم بیشتر بوده است. این در حالی است که ارزهای دیجیتال هنوز توسط افکار عمومی به رسمیت شناخته نمی شود. بنابراین پول فیات دارای مقبولیت بیشتری است.
- ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال دارای نوسانات بسیار کمتری هستند. اما ارزهای دیجیتال دنیای پر نوسانی دارند. بنابراین میزان اطمینان مردم برای سرمایه گذاری در این بازار کمتر است.
می توان گفت تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال نداشتن پشتوانه فیزیکی این دو سیستم پولی است.
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟
سوالات متداول درباره ارز فیات
- آیا ارز فیات قابلیت استخراج دارد؟
این ارز به عنوان ارز ملی هر کشور توسط بانک های مرکزی تولید می گردد. به طور نمونه ارز فیات ایران ریال است. به همین خاطر استخراج این ارز معنی نداشته و توسط دولت ها در هر زمانی قابل تولید است. - بزرگ ترین مشکل ارزهای فیات چیست؟
امکان تولید ارزهای فیات بدون هیچ محدودیتی مهم ترین عیب این ارزهاست که منجر به کاهش ارزش دارایی افراد و افزایش تورم می شود. - معایب ارزهای فیات نسبت به ارزهای دیجیتال کدام است؟
تولید بدون محدویت آنها که منجر به ایجاد تورم و کاهش ارزش ارزهای فیات می شود.
استفاده از ارزهای فیات محدود به مناطق جغرافیایی مختلف و پذیرش آن توسط کشورهاست.
ارزهای فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل و نظارت می گردند.
قابلیت جهل ارزهای فیات، هک شدن حساب های بانکی نگهدارنده ارزهای فیات و سرقت این ارزها وجود دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال به دلیل استفاده از سیستم رمزنگاری امنیت بالایی دارند. - مزیت های ارز فیات نسبت به ارز دیجیتال چیست؟
ارزهای فیات در مقایسه با رمزارزها نوسانات بسیار کمتری دارند.
نگهداری ارزهای فیات کم هزینه تر و راحت تر است.
ارزهای فیات نسبت به ارز فیات در مقابل استاندارد طلا ارزهای دیجیتال مورد پذیرش بیشتری از عموم مردم قرار گرفته اند.
جمع بندی
با وجود پیدایش ارزهای دیجیتال اما همچنان رایج ترین سیستم مالی دنیا ارزهای فیات نظیر دلار، پوند و یورو هستند. این ارزها به عنوان رکن اصلی فعالیت های اقتصادی در کل دنیا مورد استفاده قرار می گیرند. پول فیات با وجود تاریخچه و پیشینه نه چندان خوب و مشکلات فراوان اما همچنان نسبت به ارزهای دیجیتال مورد پذیرش عمومی بیشتری قرار گرفته اند. همانطور که گفتیم ارزهای فیات هیچ پشتوانه فیزیکی نداشته و توسط دولت هر کشور صادر می شوند. ارزش پول فیات هر کشور وابسته به وضعیت اقتصادی آن کشور داشته و متغیر است.
ارز فیات چیست + بررسی تفاوت ارز دیجیتال و فیات
آیا میدانید ارز دیجیتال فیات چیست و چطور میتوان از آن برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر استفاده کرد؟ منشا پیدایش پول فیات به قرنهای پیش در کشور چین برمی گردد در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود اما در نهایت این سیستم ارزی در قرن ۱۳ راه اندازی شد؛ در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت که البته سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد و در قرن های بعدی فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی نیز از این سیستم استفاده کردند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن بهره برد، در قرن ۲۰ میلادی دولت آمریکا بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ مبادله پول های کاغذی را با طلا متوقف ساخت و در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیس جمهور وقت نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در جهان رقم زد.
ارز فیات چیست ؟
در پاسخ به این سوال که ارز فیات چیست می توان گفت که به واحد پولی گفته می شود که دولتها آن را منتشر می کنند اما پشتوانه فیزیکی ندارد و ارزش این پول به جای اینکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی های دیگر به عنوان پشتوانه باشد فقط میزان عرضه و تقاضا ارزش این پول را تعیین می کند، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادر کننده اش می گیرد و برخلاف پول کالایی، یک کالای فیزیکی ارزش آن را تعیین نمی کند. معنی واژه لاتین فیات است، در حال حاضر، کشورهای زیادی از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می کنند و این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است ارز فیات مزایا و معایبی دارد که عبارتند از:
کمیابی : این پول از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی تاثیر نمی پذیرد.
هزینه : از نظر اقتصادی خلق پول فیات نسبت به پول کالایی به صرفه تر است.
واکنش پذیری : این پول قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می دهد که در مقابله با بحرانهای اقتصادی انعطاف پذیری بیشتر و بهتری داشته باشند.
مبادلات بین المللی : کشورهای زیادی در سرتاسر جهان از ارزهای فیات استفاده می کنند و همین موضوع باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول جهت مبادلات تجاری شده است.
راحتی : پول فیات برخلاف طلا به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری و محافظت باشند نیازی ندارد.
نبود ارزش ذاتی : ارزهای فیات ارزش ذاتی ندارند و به خاطر همین مسئله به دولت ها امکان خلق پول از هیچ چیز را می دهد و می تواند منجر به ابرتورم و یا سقوط سیستم اقتصادی یک کشور شود.
سابقه تاریک : آنچه که نمونه های تاریخی نشان می دهد اینست که پیاده سازی سیستم ارزی فیات اصولا به سقوط نظام های مالی پایان گرفته است که نشان دهنده خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
انواع ارز فیات
ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستند که با همدیگر فرقهایی دارند مثلا دلار آمریکا، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و …
تفاوت ارز دیجیتال و فیات چیست؟
تنها مشابهت بین این دو ارز نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست ولی ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شوند ولی ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند، تفاوت دیگر این دو سیستم پولی، چگونگی ایجاد پول های جدید در هر یک از آنهاست به طور مثال بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال برتر در مقایسه با پول های فیات که در کنترل بانک هاست و بدون هیچ پایه و اساسی ایجاد می شود عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
یکی دیگز از تفاوت ها اینست که ارزهای دیجیتال هیچگونه وجود فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی شوند و همچنین تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر است ولی در ارزهای فیات اینگونه نیست، بازار ارزهای دیجیتال در مقابل بازارهای سنتی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است و این موضوع یکی از دلایلی است که مانع از پذیرش گسترده و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین المللی شده است.
تفاوت های این دو نوع ارز
یکی از موضوعات مهمی که هر معامله گر و یا سرمایه گذار ارزهای دیجیتال لازم است که از آن مطلع و آگاه باشد تفاوت های این دو ارز است از جمله ارز فیات مهم می توان به دلار آمریکا، یورو و پوند انگلیس اشاره کرد، اکثر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند پول فیات به بانکهای مرکزی امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا که می شود میزان چاپ پول را کنترل کنند ولی یکی از مشکلات پول فیات خاصیت تورم زایی آن است و ارزش پول فیات فقط وابسته به ارزشی است که دولت خلق می کند.
ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی و مرکزی مدیریت نمی شود و این ویژگی جزء بنیادی ترین شکل این پولهاست و به تعبیر دیگر هیچ نهاد دولتی مالک ارز دیجیتال نیست و ارزش قیمتی ارزهای دیجیتال تحت تاثیر تصمیمات دولتی قرار نمی گیرد و فقط تابع نیروهای خام بازار در شکل عرضه و تقاضاست، تراکنش رمزارزها از طریق شبکه جهانی از کامپیوترها که نامیده می شود انجام می گیرد و برخلاف پول فیات، رمزارزها هیچگونه وجود فیزیکی نداشته و یک نمونه کاملا مجازی از ارز می باشند بنابراین نتیجه می گیریم که کنترل این نوع پول در حوزه اختیارات دولتها نبوده و فقط توسط صاحبان آنها اداراه می شوند.
ارزهای فیات غیر قابل دستبرد و سرقت هستند: رمزارزها بر اساس یک تکنولوژی به نام بلاک چین به وجود آمده اند و اطلاعات ذخیره شده به دلیل بلک چین غیر قابل تغییر هستند اما ارزهای فیات با شرایط ارز فیات در مقابل استاندارد طلا مختلف می توانند مورد دستبرد و تغییر قرار بگیرند، سطوح بالای حریم خصوصی و امنیت شخصی برخلاف پول فیات که استفاده از آن حتماٌ ثبت نام کردن و تاٌیید از طریق هویت دولتی می باشد رمزارزها هیچگونه نیازی به این نوع ثبت نام ها ندارند.
معاملات در ارزهای دیجیتال برخلاف ارزهای فیات با دو رمز امکانپذیر است یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی، در ارزهای دیجیتال تراکنش ها شفاف و قابل پیگیری هستند و برخلاف رمزارزها، پیگیری ارز فیات به هیچ عنوان شفاف نبوده و نهادهای دولتی و موسسات مالی می توانند تمام نشانه های آن ارز را تغییر داده یا از بین ببرند.
نوسانات بسیار زیاد قیمت ارزهای دیجیتال بی ثبات بوده.
شباهت های این دو ارز
هر دوی این ارزها ارزششان را از استقبال عمومی و گسترده در سراسر جهان به دست می آورند و پذیرش بیشتر به معنای اعتبار بیشتر هر دو ارز است، هر دو قابل تقسیم شدن هستند به عنوان مثال یک دلار را می توان به صد سنت و هر بیت کوین را به ۰۰۰۰۰۰۰۱ درصد بیت کوین تقسیم کرد؛ از هر دو می توان برای پرداخت، خدمات یا خرید کالا استفاده کرد، از هر دوی آنها می توان برای پس انداز یا هدیه استفاده کرد.
فیات در بایننس به چه معناست؟
فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدذیل ارزهای دیجیتال به پول فیات، مثلا تبدیل بیت کوین به دلار آمریکا در صرافی بایننس، چیزی به نام ارز دیجیتال فیات نداریم ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستند و همانطور که گفته شد تفاوتهای زیادی با پول فیات دارند اما این دو را می شود به هم تبدیل کرد یعنی در صرافی ها و بروکرهای بزرگ مثل بایننس، ولی به همین ویژگی بعضی ها اصطلاحا فیات ارز دیجیتال می گویند.
امروزه که تمایل به انجام معاملات سریع و مطمئن بدون نیاز به احراز هویت بسیار افزایش پیدا کرده دیگر ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداخت موبایلی، پاسخگوی این نیازها نیستند و به همین خاطر یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاری شده در حال ارائه زمینه ای با سرعت خیره کننده برای انجام چنین معاملاتی هستند و با در نظر گرفتن این نیازها، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود و امروزه ارز دیجیتال جدیدترین و پیشروترین نوع پول در پوشش این نیازها و احتیاجات است بنابراین پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
در ابتدا سوال این بود که ارز فیات چیست و در طول مقاله متوجه شدیم که ارز فیات یکی از مهمترین مفاهیم در حوزه بانکداری است و این عبارت امروزه به پولهای مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته می شود و به وجود آمدن این مفهوم، در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا بوده استف اگر تاریخچه پول و انواع آن را در تاریخ مطالعه کنید متوجه خواهید شد که انسان همواره به دنبال بهبود ابزاری برای تسهیل مبادلات تجاری، خدماتی و کالایی خود بوده است.
آینده هیچیک از سیستم های ارزی از قاطعیت لازم برخوردار نیست، با وجودی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش رو دارند تاریخ ارزهای فیات نشان دهنده آسیب پذیر بودن آنهاست و این یکی از دلایل برخی از مردم به سوی ارز دیجیتال و استفاده از آن در تراکنش های مالی است، بیت کوین می تواند به عنوان یک شبکه اقتصادی جایگزین ارزهای فیات در تراکنش های مالی آینده باشد.
همان طور که در ابتدای مطلب قول داده بودیم، در این مطلب به این پرداختیم که ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال عادی دارد.
همچنین اگر دوست دارید همه چیز درباره ارزهای دیجیتال را یاد بگیرید، توصیه می کنم حتما این مقاله را بخوانید.
ارز فیات چیست + بررسی تفاوت ارز دیجیتال و فیات
آیا میدانید ارز دیجیتال فیات چیست و چطور میتوان از آن برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر استفاده کرد؟ منشا پیدایش پول فیات به قرنهای پیش در کشور چین برمی گردد در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود اما در نهایت این سیستم ارزی در قرن ۱۳ راه اندازی شد؛ در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت که البته سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد و در قرن های بعدی فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی نیز از این سیستم استفاده کردند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن بهره برد، در قرن ۲۰ میلادی دولت آمریکا بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ مبادله پول های کاغذی را با طلا متوقف ساخت و در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیس جمهور وقت نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در جهان رقم زد.
ارز فیات چیست ؟
در پاسخ به این سوال که ارز فیات چیست می توان گفت که به واحد پولی گفته می شود که دولتها آن را منتشر می کنند اما پشتوانه فیزیکی ندارد و ارزش این پول به جای اینکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی های دیگر به عنوان پشتوانه باشد فقط میزان عرضه و تقاضا ارزش این پول را تعیین می کند، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادر کننده اش می ارز فیات در مقابل استاندارد طلا گیرد و برخلاف پول کالایی، یک کالای فیزیکی ارزش آن را تعیین نمی کند. معنی واژه لاتین فیات است، در حال حاضر، کشورهای زیادی از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می کنند و این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است ارز فیات مزایا و معایبی دارد که عبارتند از:
کمیابی : این پول از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی تاثیر نمی پذیرد.
هزینه : از نظر اقتصادی خلق پول فیات نسبت به پول کالایی به صرفه تر است.
واکنش پذیری : این پول قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می دهد که در مقابله با بحرانهای اقتصادی انعطاف پذیری بیشتر و بهتری داشته باشند.
مبادلات بین المللی : کشورهای زیادی در سرتاسر جهان از ارزهای فیات استفاده می کنند و همین موضوع باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول جهت مبادلات تجاری شده است.
راحتی : پول فیات برخلاف طلا به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری و محافظت باشند نیازی ندارد.
نبود ارزش ذاتی : ارزهای فیات ارزش ذاتی ندارند و به خاطر همین مسئله به دولت ها امکان خلق پول از هیچ چیز را می دهد و می تواند منجر به ابرتورم و یا سقوط سیستم اقتصادی یک کشور شود.
سابقه تاریک : آنچه که نمونه های تاریخی نشان می دهد اینست که پیاده سازی سیستم ارزی فیات اصولا به سقوط نظام های مالی پایان گرفته است که نشان دهنده خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
انواع ارز فیات
ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستند که با همدیگر فرقهایی دارند مثلا دلار آمریکا، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و …
تفاوت ارز دیجیتال و فیات چیست؟
تنها مشابهت بین این دو ارز نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست ولی ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شوند ولی ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند، تفاوت دیگر این دو سیستم پولی، چگونگی ایجاد پول های جدید در هر یک از آنهاست به طور مثال بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال برتر در مقایسه با پول های فیات که در کنترل بانک هاست و بدون هیچ پایه و اساسی ایجاد می شود عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
یکی دیگز از تفاوت ها اینست که ارزهای دیجیتال هیچگونه وجود فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی شوند و همچنین تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر است ولی در ارزهای فیات اینگونه نیست، بازار ارزهای دیجیتال در مقابل بازارهای سنتی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است و این موضوع یکی از دلایلی است که مانع از پذیرش گسترده و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین المللی شده است.
تفاوت های این دو نوع ارز
یکی از موضوعات مهمی که هر معامله گر و یا سرمایه گذار ارزهای دیجیتال لازم است که از آن مطلع و آگاه باشد تفاوت های این دو ارز است از جمله ارز فیات مهم می توان به دلار آمریکا، یورو و پوند انگلیس اشاره کرد، اکثر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند پول فیات به بانکهای مرکزی امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا که می شود میزان چاپ پول را کنترل کنند ولی یکی از مشکلات پول فیات خاصیت تورم زایی آن است و ارزش پول فیات فقط وابسته به ارزشی است که دولت خلق می کند.
ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی و مرکزی مدیریت نمی شود و این ویژگی جزء بنیادی ترین شکل این پولهاست و به تعبیر دیگر هیچ نهاد دولتی مالک ارز دیجیتال نیست و ارزش قیمتی ارزهای دیجیتال تحت تاثیر تصمیمات دولتی قرار نمی گیرد و فقط تابع نیروهای خام بازار در شکل عرضه و تقاضاست، تراکنش رمزارزها از طریق شبکه جهانی از کامپیوترها که نامیده می شود انجام می گیرد و برخلاف پول فیات، رمزارزها هیچگونه وجود فیزیکی نداشته و یک نمونه کاملا مجازی از ارز می باشند بنابراین نتیجه می گیریم که کنترل این نوع پول در حوزه اختیارات دولتها نبوده و فقط توسط صاحبان آنها اداراه می شوند.
ارزهای فیات غیر قابل دستبرد و سرقت هستند: رمزارزها بر اساس یک تکنولوژی به نام بلاک چین به وجود آمده اند و اطلاعات ذخیره شده به دلیل بلک چین غیر قابل تغییر هستند اما ارزهای فیات با شرایط مختلف می توانند مورد دستبرد و تغییر قرار بگیرند، سطوح بالای حریم خصوصی و امنیت شخصی برخلاف پول فیات که استفاده از آن حتماٌ ثبت نام کردن و تاٌیید از طریق هویت دولتی می باشد رمزارزها هیچگونه نیازی به این نوع ثبت نام ها ندارند.
معاملات در ارزهای دیجیتال برخلاف ارزهای فیات با دو رمز امکانپذیر است یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی، در ارزهای دیجیتال تراکنش ها شفاف و قابل پیگیری هستند و برخلاف رمزارزها، پیگیری ارز فیات به هیچ عنوان شفاف نبوده و نهادهای دولتی و موسسات ارز فیات در مقابل استاندارد طلا مالی می توانند تمام نشانه های آن ارز را تغییر داده یا از بین ببرند.
نوسانات بسیار زیاد قیمت ارزهای دیجیتال بی ثبات بوده.
شباهت های این دو ارز
هر دوی این ارزها ارزششان را از استقبال عمومی و گسترده در سراسر جهان به دست می آورند و پذیرش بیشتر به معنای اعتبار بیشتر هر دو ارز است، هر دو قابل تقسیم شدن هستند به عنوان مثال یک دلار را می توان به صد سنت و هر بیت کوین را به ۰۰۰۰۰۰۰۱ درصد بیت کوین تقسیم کرد؛ از هر دو می توان برای پرداخت، خدمات یا خرید کالا استفاده کرد، از هر دوی آنها می توان برای پس انداز یا هدیه استفاده کرد.
فیات در بایننس به چه معناست؟
فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدذیل ارزهای دیجیتال به پول فیات، مثلا تبدیل بیت کوین به دلار آمریکا در صرافی بایننس، چیزی به نام ارز دیجیتال فیات نداریم ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستند و همانطور که گفته شد تفاوتهای زیادی با پول فیات دارند اما این دو را می شود به هم تبدیل کرد یعنی در صرافی ها و بروکرهای بزرگ مثل بایننس، ولی به همین ویژگی بعضی ها اصطلاحا فیات ارز دیجیتال می گویند.
امروزه که تمایل به انجام معاملات سریع و مطمئن بدون نیاز به احراز هویت بسیار افزایش پیدا کرده دیگر ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداخت موبایلی، پاسخگوی این نیازها نیستند و به همین خاطر یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاری شده در حال ارائه زمینه ای با سرعت خیره کننده برای انجام چنین معاملاتی هستند و با در نظر گرفتن این نیازها، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود و امروزه ارز دیجیتال جدیدترین و پیشروترین نوع پول در پوشش این نیازها و احتیاجات است بنابراین پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
در ابتدا سوال این بود که ارز فیات چیست و در طول مقاله متوجه شدیم که ارز فیات یکی از مهمترین مفاهیم در حوزه بانکداری است و این عبارت امروزه به پولهای مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته می شود و به وجود آمدن این مفهوم، در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا بوده استف اگر تاریخچه پول و انواع آن را در تاریخ مطالعه کنید متوجه خواهید شد که انسان همواره به دنبال بهبود ابزاری برای تسهیل مبادلات تجاری، خدماتی و کالایی خود بوده است.
آینده هیچیک از سیستم های ارزی از قاطعیت لازم برخوردار نیست، با وجودی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش رو دارند تاریخ ارزهای فیات نشان دهنده آسیب پذیر بودن آنهاست و این یکی از دلایل برخی از مردم به سوی ارز دیجیتال ارز فیات در مقابل استاندارد طلا و استفاده از آن در تراکنش های مالی است، بیت کوین می تواند به عنوان یک شبکه اقتصادی جایگزین ارزهای فیات در تراکنش های مالی آینده باشد.
همان طور که در ابتدای مطلب قول داده بودیم، در این مطلب به این پرداختیم که ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال عادی دارد.
همچنین اگر دوست دارید همه چیز درباره ارزهای دیجیتال را یاد بگیرید، توصیه می کنم حتما این مقاله را بخوانید.
دیدگاه شما