ریسک و سود حاصل از فروش اختیار فروش

فروش تعهدی سهام در بورس و بازار دوطرفه

فروش تعهدی سهام در بورس چیست؟

به عنوان یک سرمایه‌گذار در بازارهای مالی، حتماً می‌دانید که معاملات بازار سرمایه بر مدار نوسانات روزانه حرکت می‌کند. همین موضوع باعث شده تا ریسک و بازده جزء جدایی‌ناپذیر این بازار باشد. اغلب سهامداران برای به حداقل رساندن زیان و سود بیش‌تر به دنبال پیش‌بینی جهت نوسانات هستند. بورس اوراق بهادار تهران، به‌عنوان بورس پیشتاز، در طراحی ابزارهای نوین مالی، در راستای پاسخ به نیاز سرمایه‌گذاران، با سلایق گوناگون، تاکنون ابزارهای مختلفی را متناسب با پیش‌بینی سرمایه‌گذاران مانند انواع اوراق بدهی، قرارداهای مشتقه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، معرفی کرده است. اخیراً و در همین راستا، ساز و کاری جدید برای افرادی که پیش‌بینی می‌کنند قیمت‌ها کاهشی باشد، طراحی شده است. این ساز و کار که «فروش تعهدی» نام دارد، به این صورت است که می‌تواند در روندهای نزولی قیمت، برای سهامداران فرصت سودآوری ایجاد نماید. اما فروش تعهدی سهام در بورس چیست و چه کمکی به بازار سرمایه خواهد کرد؟

برای دریافت پاسخ این سوالات، با ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید.

دوستان، دقت باشید که «فروش تعهدی سهام در بورس تهران» و «فروش استقراضی»، دو اصطلاح متفاوت از هم هستند. پس این دو را به جای یکدیگر به کار نبرید! (دلیلش را هم در ادامه به صورت کامل توضیح خواهیم داد).

فروش استقراضی چیست؟

فروش استقراضی

فروش استقراضی (Short Selling)، به عنوان یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری در بورس‌های جهانی است که مانند فروش تعهدی سهام در بورس به کمک آن می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد. به این‌صورت که مثلاً سرمایه‌گذاری پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام شرکتی بیش از اندازه رشد کرده و در آینده احتمالاً نزولی خواهد شد. در چنین حالتی، شخص می‌تواند بدون آن‌که سهام شرکت را از قبل خریداری کرده باشد، آن را از مالک آن قرض کرده و پس از طی یک دوره‌ی زمانی خاص، مجدداً همان تعداد سهم را به همراه بهره‌ای (میزان بهره از قبل مشخص می‌شود.) که از سهم برده به مالک پرداخت نماید. در این روش از سرمایه‌گذاری، متقاضی از مابه‌تفاوت فروش سهم در قیمت بالاتر و خرید مجدد آن در ارقام پایین، سود می‌برد. در نهایت، بر اساس قرارداد قرض مالکیت به فروشنده منتقل خواهد شد.

ساز و کار فروش استقراضی به چه صورت است؟

در روش فروش استقراضی، مالکان برای آنکه تعداد مشخصی از سهام خود را به متقاضیان قرض دهند، از طریق کارگزاری به منظور ارائه‌ی سهام برای فروش استقراضی، مانند فروش تعهدی سهام در بورس درخواستی را مطرح می‌کنند. در چنین حالتی سهم وارد وضعیت معاملاتی استقراضی خواهد شد. پس از مدتی که کارگزاران شخص متقاضی را شناسایی کنند، سهام مالک را به وی قرض می‌دهند. سپس متقاضی نسبت به فروش سهام مالک اقدام کرده و مبلغ حاصل شده از فروش نزد کارگزار خواهد ماند. این را هم بگوییم که متقاضی موظف است تا مبلغی را به عنوان وجه تضمین (علاوه بر مبلغ کسب شده از فروش سهام)، نزد کارگزار محفوظ داشته باشد. اما چرا این کار صورت می‌گیرد؟ برای اینکه اگر متقاضی سهام مالک را بازنگرداند، از وجه تضمین استفاده شود.

مبلغ ماحصل از فروش سهام، طی دوره‌ی استقراض، توسط کارگزار سرمایه‌گذاری می‌شود و سود آن پس از کسر کارمزد کارگزار (بر خلاف فروش تعهدی سهام در بورس ایران)، به مالک پرداخت خواهد شد. گاهی هم به‌منظور ایجاد انگیزش برای متقاضیان (البته در صورتی‌که مالک سهام تمایل داشته باشد)، مبلغی از سود نیز به متقاضی تعلق پیدا می‌کند. پس از آن اگر پیش‌بینی متقاضی محقق شود و قیمت سهام کاهش پیدا کند، همان تعداد سهم را مجدد خریداری و تحویل مالک می‌دهد و در نتیجه مابه تفاوت آن، به‌عنوان سودی برای متقاضی خواهد بود. اما اگر قیمت سهم افزایش پیدا کند، متقاضی باید همان تعداد سهم را در قیمتی بالاتر بخرد و تحویل مالک دهد که در این‌صورت زیان می‌کند. لازم به ذکر است که تمام حق و حقوق مالک سهام به جز حق رای، در مدت زمان فروش استقراضی محفوظ خواهد ماند.

آیا فروش استقراضی، روش پرریسکی است؟

بله! در کل فروش استقراضی، معامله‌ای بسیار پرمخاطره است. چرا که خلاف جهت بازار حرکت می‌کند و نیاز به زمان‌بندی دقیق دارد. به علاوه، از آنجایی که عدد صفر حداقل قیمت یک سهم محسوب می‌شود و حداکثری برای رشد قیمت سهمی وجود نخواهد داشت و ممکن است رشد سهمی ادامه‌دار باشد، مشخص می‌شود که ریسک سرمایه‌گذاری در این روش به شدت بالاست و تنها معامله‌گران حرفه‌ای بازار می‌توانند از این روش کسب سود کنند.

فروش تعهدی سهام در بورس چیست؟

فروش تعهدی سهام در بورس

فروش تعهدی سهام در بورس از جمله ابزارهای مالی مشابه با فروش استقراضی می‌باشد که برای کسب سود در بازارهای نزولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما با توجه به اینکه دریافت بهره در دین اسلام حرام است، فروش استقراضی به نوعی ربا محسوب می‌شود. بنابراین با توجه به مشکلات شرعی ایجاد شده، تغییراتی در سازوکار فروش استقراضی ایجاد شده است که این تغییرات در قالب عقد وکالتنامه فی‌مابین مالک سهام و متقاضی می‌باشد. به این صورت که سرمایه‌گذار با دریافت وکالت‌نامه از مالک سهام، نسبت به فروش سهام وی اقدام می‌کند. این روش که در بازار بورس ایران مرسوم است را فروش تعهدی می‌گویند. به همان میزان که ریسک خرید اعتباری بالاست، فروش تعهدی نیز همانند فروش استقراضی به عنوان نقطه‌ی مقابل آن است و از ریسک بالایی برخوردار است.

ساز و کار فروش تعهدی سهام در بورس به چه صورت است؟

با استفاده از فروش تعهدی سهام در بورس سرمایه‌گذاری که مالک سهام است، می‌تواند سهامش را در قالب یک قرارداد در اختیار شخص دیگر قرار دهد. این فرد هم می‌تواند همان سهام را در بازار فروخته و در صورت کاهش قیمت‌ها سود به دست آورد و هر وقت که مالک اصلی سهمش را بازخواست آن را به قیمت روز خریده و به وی تحویل دهد. فرآیند فروش تعهدی هم توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شود. متقاضیان پس از مراجعه به کارگزاری و عقد قرارداد با کارگزار، در سامانه‌ی معاملات بر خط سهام مدنظرشان را انتخاب کرده و پس از واریز وجه تضمین به حساب کارگزار، نسبت به فروش تعهدی سهم اقدام می‌کند. نوع و تعداد سهام، نرخ تشویقی و دروه‌ی تنفس هم از جمله مواردی هستند که باید توسط مالک در سامانه تامین ثبت شوند.

متقاضیان، از فروش تعهدی سهام در بورس چگونه سود می‌برند؟

حال در رابطه با روش فروش تعهدی سهام در بورس این سوال مهم پیش می‌آید که فرد متقاضی چطور از سهامی که متعلق به دیگری است و آن را فروخته و علاوه براین هر وقت هم که مالک سهام اراده کند، باید سهام وی را به طور کامل برگرداند، سود خواهد برد؟

خب ببینید، شخصی وارد قرارداد فروش تعهدی سهام در بورس می‌شود که روند بازار را کاهشی می‌داند. بر همین اساس هم سهم مدنظر را از مالک آن در قالب قرارداد فروش تعهدی و به صورت وکالتی در اختیار می‌گیرد و به وکالت از صاحب اصلی، آن سهام را در بازار می‌فروشد. اگر این شخص، کاهش قیمت سهام را درست پیش‌بینی کرده باشد، سودی معادل مابه‌تفاوت قیمت فروش سهم و قیمت خرید مجدد آن را به دست می‌آورد. اما اگر بعد از فروش سهم، نوسان قیمت آن برخلاف پیش‌بینی‌اش مثبت شود، متقاضی ضرر می‌کند. چرا که باید سهم را با قیمت بالاتر از مبلغی که آن را فروخته تهیه و در اختیار مالک قرار دهد.

مالکان سهام، از فروش تعهدی سهام در بورس چگونه سود می‌برند؟

مالکانی که قصد فروش سهامشان را تا مدت مشخصی ندارند، به کمک ابزار فروش تعهدی سهام در بورس می‌توانند سهام خود را به‌صورت وکالتی در اختیار فعالان بازار قرار داده و از محل وجوه آن سرمایه‌گذاری کرده و سود کسب کنند. به این ترتیب، آن‌ها علاوه بر تملک سهم و پایبندی به استراتژی‌های معاملات شخصیشان، مبلغی بابت اینکه سهامشان را در اختیار سهامدار دیگری قرار می‌دهند، به دست خواهند آورد.

چگونگی پایبندی به قواعد قرارداد فروش تعهدی

رعایت اصول قرارداد فروش تعهدی سهام در بورس با دریافت مبلغی تحت عنوان وجه تضمین از متقاضی، ضمانت می‌شود. این مبلغ بر اساس روند قیمت سهم به‌روزرسانی می‌شود. بدین ترتیب مالک اصلی سهام بابت عدم تعهد وکیل یا متقاضی، هیچ نگرانی نخواهد داشت و هروقت که اراده کند، سهام وی به او بازگردانده خواهد شد. پس در این صورت، تمام اجزا و عناصر فروش تعهدی، مانند یک دومینو عمل می‌کنند که به زیبایی برای بازار سرمایه، فرصت‌سازی خواهند کرد!

روش‌های مشابه فروش تعهدی و فروش استقراضی

علاوه بر روش‌های فروش تعهدی سهام در بورس ایران و فروش استقراضی در بورس‌های جهانی، «فروش قرارداد آتی» و «خرید اختیار فروش» هم از ابزارهای مالی هستند که مشابه این دو روش عمل می‌کنند و با استفاده از آن‌ها نیز می‌توان به کسب سود در بازارهای نزولی پرداخت. در ادامه توضیح مختصری راجع به هرکدام از این روش‌ها آورده‌ایم.

۱. فروش قرارداد آتی: در این روش هم اگر سرمایه‌گذار معتقد باشد که سهام شرکت یا کالایی در سه ماه آینده کاهش پیدا می‌کند، اقدام به اخذ حق فروش قرارداد آتی با پرداخت وجه تضمین خواهد کرد. این روش برخلاف فروش استقراضی سررسید مشخص دارد و وجه تضمین آن کمتر است. در زمان سررسید هم اگر قیمت سهم پایین‌تر از رقمی باشد که متقاضی پیش‌بینی کرده‌ است، سود و اگر بالاتر رود ضرر خواهد کرد.

۲. خرید اختیار فروش: این روش هم پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهم یا کالایی مثلا سه ماه آینده کاهش پیدا می‌کند. به همین منظور اختیار فروش سهم یا کالا را با قیمتی مشخص (قیمت اعمال) خریداری می‌کند. همانند فروش تعهدی سهام در بورس و روش قبلی، در این روش هم اگر موقع سررسید سهام، قیمت هر سهم کمتر از رقم اعمال باشد، از مابه تفاوت آن سود دریافت می‌شود. اما اگر قیمت سهم از رقم مشخص شده، بیشتر شود اختیار فروش متقاضی باطل خواهد شد. یکی از تفاوت‌های این روش با فروش استقراضی این است که فروش استقراضی سررسید مشخص ندارد و روزانه قیمت سهم توسط کارگزار چک می‌شود. اگر قیمت سهم افزایش یابد و از وجه تضمین بیشتر شود به فروشنده سهم اعلام می‌شود یا وجه تضمین را افزایش دهد و یا سهام را به مالک بازگرداند اما در روش اختیار فروش تا موعد سررسید حق فروش وجود ندارد.

فروش تعهدی سهام در بورس و بازار دوطرفه

فروش تعهدی سهام در بورس و بازار دوطرفه

استفاده از ابزارهای فروش استقراضی یا فروش تعهدی سهام در بورس و دیگر روش‌هایی که به‌منظور کسب سود در بازارهای نزولی مورد استفاده قرار می‌گیرند، منجر به ایجاد «بازار دوطرفه» خواهد شد. اما منظور از بازار دوطرفه چیست؟ بازار دوطرفه، یعنی بازاری که در آن (بر خلاف بازار یک‌طرفه)، هم از رشد سهام می‌توان سود برد و هم از ضرر آن. معمولاً در بورس‌های پیشرفته‌ی جهان، بازار سهام دوطرفه است. مزایای زیادی در قبال فراهم کردن بستر بازار دوطرفه نصیب بازار بورس و فعالان آن خواهد شد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش شدید نقدشوندگی در بورس
• امکان کسب بازدهی در ریزش بازارها
• پررنگ شدن نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه‌گذاری
• جلوگیری از ایجاد حباب در بازار بورس و سهام شرکت‌های مختلف
• جلوگیری از افزایش هیجانی و بیش از حد قیمت‌ها در روزهای صعودی بازار
• کارا شدن ابزار تحلیل تکنیکال و استفاده از ابزارهای کمکی مورد استفاده در سراسر جهان

اما از سوی دیگر در زمان رکود یا ریزش‌های سنگین بورس، اگر محدودیتی ایجاد نشود، دوطرفه بودن بازار، می‌تواند شدت سقوط قیمت‌ها را افزایش دهد و درنتیجه امکان دستکاری قیمت‌ها بیشتر می‌شود. البته با اتخاذ تصمیمات دقیق‌تر، پیروی از قوانین و استانداردهای مربوطه و ایجاد بسترهای آموزشی و فرهنگ‌سازی، بازار دوطرفه می‌تواند جایگاه خود را میان سهامداران پیدا کند و عده‌ی بیش‌تری به آن اعتماد کنند. به همین منظور بهتر است نظارت کامل و کنترل‌های لازم از سوی نهاد ناظر و سازمان بورس صورت گیرد.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ ، به بررسی یکی از مهم‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری در بازارهای نزولی به نام فروش تعهدی سهام در بورس پرداختیم و گفتیم که ساز و کار این روش برگرفته از فروش استقراضی در بورس جهانی است. اما برای حل مشکل شرعی این نوع از معاملات، کمیته‌ی فقهی سازمان بورس ایران ماهیت آن را تا حدی تغییر داده و به همین دلیل، عنوان آن به فروش تعهدی تغییر پیدا کرده است. همان‌طور که گفته شد، ریسک سرمایه‌گذاری در این روش، همانند فروش استقراضی خیلی بالاست و لذا در صورتی که تمایل به استفاده از این روش دارید باید به مهارت بالایی در تحلیل دست یافته باشید. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

توسعه بازار سرمایه از کانال پوشش ریسک

تحلیل رضا علوی، رئیس هیات مدیره سبدگردان داریک در یادداشتی به بررسی پوشش ریسک در بازار سرمایه ایران پرداخت.

قراردادهای پیمان آتی، سوآپ و اختیار معامله از مهمترین ابزارهای پوشش ریسک در بازارهای سرمایه گذاری دنیا هستند. در ایران نیز از گونه های مختلف ابزارهای مشتقه و قراردادهای آتی استفاده می‌شود. یکی از این ابزارها اوراق اختیار فروش تبعی است و دستورالعمل آن در تاریخ ۳۱/۰۳/۱۳۹۱ به تصویب رسیده است. این اوراق در شرایط بحرانی ابزار بسیار خوبی جهت کاهش ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس و اطمینان بخشی به سرمایه گذاران در خصوص ارزندگی سهم و حفظ منافع آنهاست.

یکی از تفاوت های اصلی اختیار فروش تبعی با اختیار فروش عادی در این است که در اختیار فروش تبعی خریدار ملزم به داشتن دارایی پایه است. اختیار فروش تبعی با دو هدف حمایت سهام و تأمین مالی منتشر می‌شود. در حالتی که اختیار فروش تبعی به منظور بیمه سهام عرضه شود، هدف از انتشار حمایت سهامدار عمده از یک سهم با ریسک و سود حاصل از فروش اختیار فروش تضمین کف قیمتی در سررسید یا تضمین درصد مشخص از بازدهی قیمتی سهم است. در این روش خریدار الزامی به خرید هم‌زمان سهام پایه نخواهد داشت. همچنین قابل ذکر است که تاکنون برای اختیار فروش تبعی به شیوه حمایت سهام معاملات ثانویه وجود نداشته است و سهامداران صرفاً می توانند در تاریخ مشخص اختیار خود را اعمال کنند و یا در صورت بیشتر بودن قیمت سهام در بازار از اعمال اختیار خود صرف نظر کنند.
نوع دیگر انتشار اوراق اختیار فروش تبعی به منظور تأمین مالی صورت می گیرد که این روش عبارت است از تأمین مالی کوتاه مدت ناشر یا سهامدار عمده با پشتوانه دارایی سهمی. در این روش در سررسید با بازخرید سهام پایه توسط ناشر به قیمت اعمال، معادل اصل و نرخ تضمین‌شده به خریداران بازگردانده خواهد شد.
اما با وجود گذشت سال ها از اجرایی شدن دستورالعمل اختیار فروش تبعی، به دلیل محدودیت‌های اعمال شده بر روی آن شاهد توسعه نیافتن بازار این اوراق و عدم استقبال گسترده فعالان بازارهای مالی بوده ایم. اعمال محدودیت های حجمی، عدم تناسب عرضه اوراق با تقاضای موجود، تفکیک خریداران حقیقی وحقوقی و از همه مهمتر نبود بازار ثانویه معاملات، عوامل اصلی عدم رونق بازار اوراق تبعی در طول این سال ها هستند.
با این حال عرضه جدید اوراق تبعی از سوی صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار، در شرایط کنونی می تواند عملکرد صندوق های درآمد ثابت را بهبود بخشد. این اوراق که توسط صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار در تاریخ ۱۹ مهر ۱۴۰۱ بر روی سهام ۱۵ شرکت ایران‌خودرو، سایپا، پالایش نفت بندرعباس، پتروشیمی پارس، مخابرات ایران، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت تهران، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، ملی صنایع مس، فولاد مبارکه، بانک تجارت، بانک ملت، بانک صادرات، بانک پارسیان و ارتباطات سیار ایران با مجموع ارزش حدودی ۲۰۰۰ میلیارد تومان صورت گرفت با هدف تأمین مالی این صندوق و با سود تضمین شده ۲۲ درصد اجرا شد.
همان گونه که در اطلاعیه عرضه این اوراق ذکر شده است، تنها صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می توانند این اوراق را خریداری کنند. در صورت عدم استفاده صندوق های درآمد ثابت از این ابزار، با توجه به الزام این صندوق ها به سرمایه گذاری حداقل ۱۵ درصد و حداکثر ۲۵ درصد از کل ارزش دارایی های خود در سهام و شرایط بسیار نامتعادل و غیر قابل پیش بینی بازار سهام در این روزها، بازدهی صندوق های درآمد ثابت با نوسانات زیادی مواجه می‌شود. از این رو استفاده از امتیاز داده شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار می تواند نقش بسیار سازنده ای در کاهش نوسانات خالص ارزش دارایی ها و هموار سازی سود این صندوق ها داشته باشد. با توجه به کاهش پیش بینی پذیری و ضعف شدید نقدینگی در شرایط کنونی بازار سرمایه، امیدواریم گسترش ابزارهای پوشش ریسک، راهکار خوبی برای رشد و توسعه و جذب نقدینگی‌های سرگردان و کاهش نااطمینانی در این بازار باشد.

ریسک و سود حاصل از فروش اختیار فروش

هر فردی در هنگام خرید سهام، احتمال سود و زیان را در نظر می‌گیرد؛ اما راهکارهایی برای مدیریت و نیز کاهش ریسک وجود دارد. اوراق اختیار فروش تبعی یکی از این راهکارها است.

بورس همچنان در صدر بازدهی بازارها ماند

بورس رتبه نخست بازدهی را حفظ کرد

«سهام خزانه» چیست؟

آگاه پرس با هدف ارتقای دانش و آگاهی مخاطبین ارجمند در ساحت «بورس و اوراق بهادار»، در سلسله یادداشت هایی تحت عنوان «سواد بورسی» به تبیین و تشریح تعاریف و اصطلاحات تخصصی و پُرکاربرد بازار سرمایه خواهد پرداخت. موضوع نخستین یادداشت، «سهام خزانه و قوانین مربوط به آن» است. بازارهای جهانی قوانین مختلفی دارند و […]

صعود طلا با پیروزی بایدن؟!

دن پاپسکو ، تحلیلگر و مشاور بازارهای سرمایه نظر خود درباره چگونگی تأثیر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا بر شاخص‌های مهم بازارهای جهانی را به اشتراک گذاشته است

بورس، ارز و تهدید تورمی

این روزها زیاد می‌شنویم که با ریزش بازار بورس، پول‌ها از بورس خارج شده و به بازارهای دیگر مانند ارز و مسکن و خودرو حمله می‌کند. شاید با همین تصور است که فشارهای بی‌امانی به سیاست‌گذار برای نجات و پولی کردن بورس وارد می‌شود.

تاریخ تسویه معاملات و تمامی جزئیات مربوط به آن

تسویه معاملات و تاریخ‌ انجام آن، یکی از موارد مهمی است که در بازار سرمایه باید به آن توجه داشته باشیم. زمان واریز وجه حاصل از فروش سهام با اوراق بهادار یا واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوت است و همین مسئله، برخی از فعالان بازار را در هنگام معامله دچار سردرگمی می‌کند. در این مطلب جزئیات […]

راه و بیراهه حمایت از بورس

بازار سرمایه در ماه‌های گذشته تحولات گوناگونی را تجربه کرده است. از هجوم بی‌سابقه مردم برای خرید سهام که رشد هیجانی قیمت‌ها را به همراه داشت تا ریزش‌های مستمر هفته‌های اخیر که سیاست‌گذار را دستپاچه کرده است. دنیای اقتصاد – در یادداشتی به قلم دکتر علی مروی گفت: در این شرایط خطیر نحوه مواجهه دولت […]

بورس، بهترین ابزار رهایی دولت از تصدی گری

مدت هاست که بر کاهش تصدّی گری دولت تأکید می شود و کارشناسان اصرار دارند دولت باید اقتصاد را رها و به بخش خصوصی واگذار کند. بی شک دوره بنگاه داری دولت گذشته و به بیانی دیگر، دولت نباید شرکت یا کارخانه ها را تصدّی گری کند، در واقع این بنگاه های دولتی، عمدتاً مؤسساتی […]

همه چیز درباره اختیار معامله

اگر می خواهید از سهام، صندوق های مشترک یا اوراق قرضه در سبد سهام خود فراتر بروید، اختیار معامله (option) می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. قرارداد اختیار معامله گزینه های متنوعی را در اختیارتان قرار می دهد و در عین بالا بودن ریسک، پاداش های آن نیز زیاد است.

شاید شنیده باشید که شروع به کار با معاملات آپشن دشوار است یا فقط مخصوص سرمایه گذاران حرفه ای است؛ ولی واقعیت این است که اختیار معامله چیزیست که تقریباً هر سرمایه گذار می تواند امتحان کند؛ البته با داشتن دانش مناسب.

آیا علاقه مند هستید که در معاملات آپشن شرکت کنید؟ در این مقاله مروری بر مفهوم معاملات آپشن و مزایا و معایب و نکات مهم آن صحبت خواهیم کرد. پس خواندن این مطلب را از دست ندهید!

فهرست عناوین مقاله

معاملات آپشن (options trading) به چه معناست؟

معاملات آپشن می تواند پیچیده تر از آنچه که به نظر می رسد باشد. اگر به دنبال تعریف ساده از معاملات آپشن هستید، چیزی شبیه به این است:

قرارداد اختیار معامله در واقع ابزاریست که به شما اجازه خرید یا فروش اوراق بهادار خاصی را در یک تاریخ معین با قیمت مشخص می دهد. اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی، به عنوان مثال ، سهام یا اوراق بهادار دیگر مرتبط است. قراردادهای اختیار معامله برای یک بازه زمانی مشخص خوب است، که این بازه می تواند به اندازه یک روز یا چند سال باشد.

هنگام خرید یک اختیار معامله، شما این حق را دارید که دارایی زیربنایی خود را معامله کنید؛ اما موظف به انجام آن نیستید. اگر تصمیم به چنین کاری گرفتید، به این کار اعمال اختیارات معامله می گویند.

اگر شما یک سرمایه گذار هستید که به دنبال آپشن هایی با یک حساب شخصی است، در این حالت شما بر تصمیمات و معاملات تجاری خود کنترل کامل دارید. اما این بدان معنا نیست که شما تنها هستید. جوامع مختلفی معامله گران را گرد هم می آورند تا درباره موضوعاتی مانند چشم انداز فعلی بازار و استراتژی های معاملات آپشن بحث کنند.

انواع مختلف اختیار معامله

برای تجهیز پایگاه دانش خود در معاملات آپشن ، ابتدا با انواع مختلف اختیار معامله که می توانید بکار ببرید آشنا شوید. دو دسته اساسی اختیار معامله عبارتند از اختیار خرید call و اختیار فروش put .

کال آپشن (call option) در سهام چیست؟

یک کال آپشن به شما این اجازه را می دهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده بخرید. قیمتی که پرداخت می کنید قیمت اعمال نامیده می شود. تاریخ پایان اعمال اختیارات معامله کال آپشن تاریخ انقضا نامیده می شود.

کال آپشن می تواند به سبک آمریکایی یا اروپایی باشد. با سبک آمریکایی می توانید دارایی اصلی را در هر زمان تا تاریخ انقضا خریداری کنید. سبک اروپایی به شما امکان می دهد دارایی را فقط در تاریخ انقضا خریداری کنید.

اختیار فروش (put option) در سهام چیست؟

اختیار فروش در مقابل اختیار خرید قرار می گیرد. به جای داشتن حق خرید یک دارایی زیربنایی اساسی، یک اختیار فروش به شما حق فروش آن را در قیمت اعتصاب مجموعه می دهد.

معاملات اختیار فروش نیز تاریخ انقضا دارند و همان قواعدی که درباره سبک ها گفتیم (یعنی آمریکایی یا اروپایی) برای آن ها اعمال می شود.

معاملات آپشن چگونه کار می کنند؟

معاملات آپشن را می توانید از طریق یک حساب کارگزاری آنلاین انجام دهید که امکان معامله خودگردان را به شما می دهد. در اینجا چند نکته مهم وجود دارد که باید آن ها را بدانید.

قرارداد اختیار فروش به چه معناست؟

هنگام خرید اوراق بهادار، در واقع شما قراردادی را خریداری می کنید که این امکان را می دهد تا اوراق بهادار را تا تاریخ انقضای معینی به قیمت مشخص بفروشید. چند نکته را باید در نظر بگیرید که عبارتند از:

• چقدر می خواهید سرمایه گذاری کنید؟
• برای چه نوع بازه زمانی می خواهید سرمایه گذاری کنید؟
• تغییرات پیش بینی شده قیمتی برای دارایی پایه

اگر فکر می کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا کاهش می یابد، خرید اختیار فروش می تواند منطقی باشد. اگر put option را با یک قیمت اعمال شده خریداری می کنید و بعد قیمت دارایی کاهش می یابد، می توانید اختیار معامله خود را با قیمت اعمال تا تاریخ انقضا به فروش برسانید.

به عنوان مثال، در نظر بگیرید که برای ۱۰۰ سهم از سهام ABC یک اختیار فروش با قیمت ۵۰ دلار برای هر سهم خریداری می کنید و بعد، قبل از تاریخ انقضای اختیار معامله، قیمت سهام به ازای هر سهم به ۲۵ دلار کاهش می یابد. اگر تصمیم به اعمال اختیارات معامله بگیرید ، هنوز می توانید ۱۰۰ سهم را با ۵۰ دلار بیشتر برای هر سهم بفروشید.

قرارداد اختیار خرید چیست؟

کال آپشن به این معناست که شما قرارداد خرید سهام یا دارایی خاصی را تا تاریخ انقضا تعیین شده خریداری کرده اید. هنگام خرید کال آپشن، مهم است که همان عواملی که برای اختیار فروش در نظر می گیرید را در نظر بگیرید.

اگر فکر می کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا افزایش می یابد ، خرید کال آپشن می تواند منطقی باشد. به عنوان مثال، فرض کنیم که شما برای ۱۰۰ سهم ABC یک کال ‌آپشن خریداری می کنید، ولی فقط این بار به افزایش قیمت امیدوار هستید.

قرارداد اختیار معامله به شما این امکان را می دهد که هر سهم را به ازای ۵۰ دلار برای هر کدام خریداری کنید و در همین حال، قیمت سهام به ۱۰۰ دلار افزایش می یابد. شما می توانید به طور موثر از قرارداد اختیار خرید برای خرید آن سهام با تخفیف استفاده کنید.

ساختار معاملات آپشن

یک قرارداد اختیار معامله حداقل ۴ بند اصلی دارد: تعداد مورد معامله (Size)، تاریخ انقضا (Expiration Date)، قیمت اعمال (Strike Price) و وجه تضمین (Premium).

• تعداد مورد معامله (Size) : تعداد قرارداد هایی است که بین طرفین مبادله می ‌شود.
• تاریخ انقضا (Expiration Date) : زمان سررسید تاریخی است که پس از آن قرارداد های اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تعیین تکلیف شوند.
• قیمت اعمال (Strike Price): قیمتی است که در تاریخ انقضا، تسویه بر اساس آن صورت می‌گیرد.
• وجه تضمین (Premium): هزینه‌ای است که در زمان صدور اوراق از سمت خریدار اوراق به فروشنده پرداخت می‌ شود. خریدار وظیفه دارد که برای اینکه اختیار یک معامله را داشته باشد، وجه تضمین را به فروشنده پرداخت کند. این مبلغ متغیر است و با نزدیک شدن به تاریخ سررسید، افزایش می‌ یابد.

نحوه تعیین قیمت قرارداد اختیار معامله

قیمت آپشن ها را می توان با استفاده از مدل های مختلف محاسبه کرد. اما در اصل ، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.

ارزش ذاتی یک اختیار معامله نشان دهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال شده و قیمت فعلی دارایی است. از ارزش زمانی برای اندازه گیری اینکه چگونه نوسانات ممکن است بر قیمت دارایی اساسی تا زمان تاریخ انقضا تأثیر بگذارد ، استفاده می شود.

قیمت سهام ، قیمت اعمال شده و تاریخ انقضا همه می توانند در قیمت گذاری معاملات ریسک و سود حاصل از فروش اختیار فروش آپشن موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال شده بر ارزش ذاتی تأثیر می گذارد ، در حالی که تاریخ انقضا می تواند روی ارزش زمانی تأثیر داشته باشد.

آیا می توان روزانه با ۱۰۰ دلار معامله کرد؟

پاسخ کوتاه به این پرسش بله است. ولی پاسخ کلی این است که بستگی به استراتژی مورد نظر شما برای استفاده و کارگزار مورد نظر دارد. از نظر فنی ، اگر کارگزار شما اجازه دهد ، می توانید با سرمایه اولیه تنها ۱۰۰ دلار معاملات آپشن را شروع کنید.

مزایا و ریسک های احتمالی در معاملات آپشن

مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری ، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است .

از نظر مزایا، معاملات آپشن می توانند انعطاف پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری ، شما این امکان را دارید که با مقادیر کمتری پول سرمایه گذاری کنید. از اختیار معامله می توان برای حفاظت در برابر ریسک منفی و ایجاد تنوع در پرتفوی استفاده کرد و یک معامله گر هوشمند می تواند بازده قابل توجهی از این سرمایه گذاری کسب کند.

از سوی دیگر ، معاملات آپشن می تواند بسیار خطرناک تر از خرید سهام ، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش بینی تغییرات قیمت سهام می تواند مشکل باشد و اگر حدس شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه از آب در بیاید، معاملات آپشن می تواند برای شما ضرر های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل ، خیلی مهم است که در نظر بگیرید که معاملات آپشن تا چه حد با اهداف کلی و تحمل ریسک شما مطابقت دارند.

مزایا و ریسک های احتمالی در معاملات آپشن

مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری ، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است .

از نظر مزایا، معاملات آپشن می توانند انعطاف پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری ، شما این امکان را دارید که با مقادیر کمتری پول سرمایه گذاری کنید. از اختیار معامله می توان برای حفاظت در برابر ریسک منفی و ایجاد تنوع در پرتفوی استفاده کرد و یک معامله گر هوشمند می تواند بازده قابل توجهی از این سرمایه گذاری کسب کند.

از سوی دیگر ، معاملات آپشن می تواند بسیار خطرناک تر از خرید سهام ، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش بینی تغییرات قیمت سهام می تواند مشکل باشد و اگر حدس شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه از آب در بیاید، معاملات آپشن می تواند برای شما ضرر های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل ، خیلی مهم است که در نظر بگیرید که معاملات آپشن تا چه حد با اهداف کلی و تحمل ریسک شما مطابقت دارند.

استراتژی های معاملات آپشن که باید بدانید!

پس از تسلط ابتدایی بر معاملات آپشن ، ممکن است به استراتژی های معاملاتی پیشرفته تری علاقه مند شوید. همانطور که رفته رفته با معاملات آپشن راحت تر ارتباط برقرار می کنید ، سرمایه گذاری شما ممکن است شامل برخی از این تکنیک های متداول باشد.

استراتژی خرید تحت پوشش (Covered Calls)

یک استراتژی خرید تحت پوشش دارای دو بخش است: شما یک دارایی اساسی خریداری می کنید. سپس کال آپشن را برای همان دارایی می فروشید. تا زمانی که سهام از قیمت اعمال شده بالاتر نرود ، می توانید با فروش کال آپشن ها برای دارایی های خود صاحب سود شوید.

استراتژی (Married Puts)

استراتژی Married Puts شامل خرید دارایی و سپس خرید قرارداد اختیار فروش برای تعداد مشابه است. این رویکرد به شما اجازه می دهد تا حق فروش در قیمت اعمال را داشته باشید.

استراتژی استرادلِ خرید (Long Straddle)

یک استراتژی طولانی مدت شامل خرید قرارداد اختیار خرید و فروش برای یک دارایی با قیمت اعتباری یکسان و تاریخ انقضا در همان زمان است. این رویکرد زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سرمایه گذار مطمئن نباشد قیمت دارایی اصلی به چه سمتی حرکت می کند.

۴ نکته طلایی قبل از شروع معاملات آپشن

اگر ریسک و سود حاصل از فروش اختیار فروش به معاملات آپشن علاقه دارید ، در شروع کار این عوامل را در نظر داشته باشید.

1. اختیار معامله با اوراق بهادار مختلف مبادله می شود.

شایان ذکر است که در حالی که این بحث به سهام مربوطه اشاره می کند ، قرارداد اختیار معامله را می توان به سایر انواع اوراق بهادار ضمیمه کرد. متداول ترین اوراق بهادار اساسی ، سهام ، شاخص یا ETF هستند.

تنها یکسری تفاوت های جزیی چند معاملات آپشن را بر اساس شاخص ها در مقایسه با مواردی که بر اساس سهام و ETF انجام می شود ، از هم جدا می کند. پس خیلی مهم است که این تفاوت ها را قبل از شروع معامله بدانید.

1. معاملات آپشن همه مربوط به ریسک های محاسبه شده هستند.

اگر آمار و احتمال را در معاملات خود در نظر داشته باشید، شانس موفقیت در معاملات آپشن را بالا خواهید برد. به عنوان یک معامله گر ، شما فقط باید به دو نوع نوسان توجه کنید: نوسان تاریخی (historical) (volatility و نوسان ضمنی) (implied volatility) .

• نوسانات تاریخی نشان دهنده گذشته و میزان نوسان قیمت سهام به صورت روزانه در یک دوره یک ساله است.
• نوسانات ضمنی بر اساس آنچه بازار “متضمن” نوسانات سهام در آینده است ، در طول عمر قرارداد اختیار معامله در نظر گرفته می شود.
• نوسانات ضمنی یکی از مهم ترین مفاهیمی است که معامله گران باید آن را درک کنند؛ زیرا می تواند به شما در تعیین احتمال رسیدن سهام به قیمت خاص در زمانی معین کمک کند. همچنین می تواند نشان دهد که بازار در آینده چقدر بی ثباتی دارد.

1. معامله گران آپشن از یونانیان وام می گیرند.

ما در مورد آفرودیت و زئوس صحبت نمی کنیم. معامله گران آپشن از الفبای یونانی برای اشاره به نحوه تغییر قیمت معاملات آپشن در بازار استفاده می کنند که برای موفقیت در معاملات بسیار مهم است. رایج ترین مواردی که به آن ها اشاره می شود دلتا ، گاما و تتا هستند.

اگرچه این مراجع کاربردی یونانی می توانند به توضیح عوامل مختلف ایجاد کننده حرکت در قیمت گذاری آپشن ها کمک کرده و مجموعاً نشان دهند که در بازار انتظار می رود قیمت آپشن تغییر کند ، اما ارزش ها ماهیت نظری دارند. به عبارت دیگر ، هیچ گاه ۱۰۰٪ تضمین نمی شود که این پیش بینی ها درست از آب در بیایند.

درست مانند بسیاری از سرمایه گذاران موفق ، معامله گران آپشن درک روشنی از اهداف مالی و موقعیت مورد نظر خود در بازار دارند. نحوه برخورد و تفکر شما در مورد پول ، به طور کلی تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام معاملات آپشن خواهد داشت. بهترین کاری که می توانید قبل از تأمین اعتبار حساب خود و شروع معاملات انجام دهید این است که اهداف سرمایه گذاری خود را به وضوح مشخص کنید .

سخن نهایی

قدم های بعدی را برای شروع معاملات آپشن بردارید. معاملات آپشن می توانند تنوع را به سبد سهام شما اضافه کنند و امکان بازدهی بالاتری نیز داشته باشند. در عین حال که باید از ریسک معاملاتی آگاه باشید، درک مزایایی که این نوع معاملات می تواند به پرتفوی شما اضافه کند نیز مهم است. می توانید به سرعت دانش خود را در این زمینه گسترش دهید و وضعیت خود را در معاملات آپشن از حالت مبتدی به حرفه ای تغییر دهید.

اوراق مشتقه چیست؟

ریسک، یکی از عناصر جدایی ناپذیر بازارهای مالی است که سرمایه‌گذاران و فعالان این بازارها همواره در تلاشند تا به روش‌های مختلف، درصدد کاهش آن برآیند. بعضی از کالاها مانند محصولات کشاورزی، محصولات خام مانند نفت و فلزات اساسی، دارای نوسانات قیمتی زیادی هستند به همین دلیل فعالان اقتصادی جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، ابزارهای متنوعی را ایجاد کردند که یکی از این ابزارها، ابزارهای مالی مشتقه می‌باشد. این ابزارها علاوه بر کاهش ریسک بازار، حجم معاملات و نقدینگی نیز افزایش می‌دهند.

اوراق مشتقه، اوراق بهاداری است که ارزش آن وابسته به ارزش یک یا چند دارایی پایه است که از آنها مشتق می‌شود که این دارایی‌ها بصورت فیزیکی یا دارایی مالی هستند.

قراردادهای مشتقه توافقی است که بر اساس یک دارایی پایه، بین دو طرف منعقد شده و ارزش آن متناسب با قیمت دارایی پایه تغییر می‌کند.

دارایی‌های پایه متداول عبارتند از سهام، انواع کالا، ارز، اوراق قرضه، شاخص بازار و نرخ بهره.

اوراق مشتقه یا در بورس یا بازارهای خارج از بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. اوراق مشتقه در بورس دارای یک سری استاندارها بوده در حالیکه اوراق مشتقه خارج از بورس قانون گذاری شده نیست و دارای ریسک بیشتری نسبت به اوراق مشتقه بورس می‌باشد.

فعالان بازار با اهداف مختلفی از ابزار مشتقه استفاده می‌کنند که در زیر یه شرح آن می پردازیم:

پوشش دهندگان ریسک( Hedgers ):

کسانی هستند که هدف آنها از به کارگیری ابزارهای مشتقه، کاهش ریسک ناشی از نوسانات قیمت دارایی است.

آربیتراژگران( Arbitrageur ):

کسانی هستند که هدف آنها از به کارگیری ابزارهای مشتقه، کسب منفعت از اختلاف قیمت یک دارایی(یا اوراق مشتقه) در بازارهای مختلف می‌باشد که این اختلاف معمولا ناشی از عدم تعادل قیمتی بازارهای مختلف است.

سفته بازان( Speculators ):

کسانی هستند که هدف آنها کسب سود بیشتر از طریق قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف و ریسک پذیری بالا، می‌باشد.

انواع ابزار مشتقه:

1. قرارداد آتی( Futures contract ):

یکی از رایج‌ترین مشتقه‌هاست. قراردادی ریسک و سود حاصل از فروش اختیار فروش بین دو طرف است که طبق آن یک دارایی با قیمت از پیش تعیین شده در زمانی مشخصی در آینده معامله خواهد شد.قراردادهای آتی بازار بورس استاندارد شده هستند و مشخصات کالا، تاریخ و قیمت قرارداد نیز توسط این سازمان تعیین می‌گردد.

در قراردادهای آتی وجه نقد تا پایان تاریخ قرارداد رد و بدل نمی‌شود و به دلیل وجود ریسک نکول، تنها جهت تضمین، مبلغی بصورت ودیعه، توسط مشتری به اتاق پایاپای سپرده می‌شود تا در صورت محقق نشدن سود مد نظر یا زیان، از مبلغ ضمانت برداشت و به حساب طرف مقابل واریز گردد.

به عنوان مثال فرض کنید یک قرارداد آتی استاندارد شده توسط سازمان بورس با مبلغ 1000000 تومان و تاریخ قرارداد دو ماه آینده، قابل معامله باشد که وجه تضمین 10 درصد و حداقل ودیعه 5 درصد مبلغ قرارداد، تعیین شده باشد. در این صورت هر دو طرفین قرارداد باید مبلغ 100000 تومان به اتاق پایاپای بسپارند. پس از عقد قرارداد، اتاق پایاپای به صورت روزانه، مانده موجودی حساب طرفین را محاسبه می‌کند. مثلا اگر قیمت کالا در روز بعد از قرارداد 900000 تومان شود، بایستی 100000 تومان از وجه ضمانت خریدار برداشت و به حساب فروشنده واریز گردد و بالعکس. دلیل این امر این است که در صورت کاهش قیمت کالا، خریدار نمی‌تواند بیشتر از مبلغ مورد نظر کالای خود را بفروش برساند.

2.پیمان آتی( Forward contract ):

نوعی مشتقه است که مشابه قرارداد آتی بوده با این تفاوت که قرارداد آتی در بازار بورس معامله می‌شود و استاندارد شده است اما پیمان آتی در بازارهای خارج از بورس ( OTC ) معامله می‌شود و با استانداردهای بورس خاصی مطابقت ندارد.

3. قرارداد اختیار معامله( Option ):

قراردادی است که به خریدار آن(در ازای پرداخت مبلغی)، اختیار خرید یا فروش یک دارایی مشخص با قیمت تعیین شده و در زمان مشخص داده می‌شود؛ در حالیکه فروشنده(در ازای دریافت مبلغی از خریدار) باید تا قبل از تاریخ سررسید قرارداد، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، دارایی تعیین شده را با قیمت معین معامله کند.این قراردادها به دو نوع اختیار خرید (call option) و اختیار فروش (put option) تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید( call option ):

قراردادی است که طبق آن، خریدار در ازای پرداخت مبلغی، حق خرید دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخص یا قبل از آن برای خود می‌خرد.

اختیار فروش( put option ):

قراردادی است که طبق آن، خریدار در ازای پرداخت مبلغی حق فروش دارایی پایه را با قیمت مشخص و در زمان مشخص یا قیل از آن برای خود می‌خرد.

قراردادهای اختیار خرید( call option ) و اختیار فروش( put option ) به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم می‌شود که طبق نوع آمریکایی، در هر زمانی تا قبل از انقضای قرارداد و تاریخ انقضای قرارداد، امکان معامله وجود دارد اما در نوع اروپایی تنها در تاریخ انقضای قرارداد امکان اجرای قرارداد وجود دارد.

مثال: ابتدا یک مثال از قرارداد اختیار خرید آمریکایی را عنوان می‌کنیم:

فرض کنید شخصی با پرداخت 10 هزار تومن، حق خرید یک کالا را به مدت دو ماه و با نرخ 200 هزار تومن، از فروشنده خریده باشد. در طول این دو ماه، امکان رخ دادن اتفاقات مختلفی وجود دارد:

فرض کنید قیمت کالا در بازار به مبلغ 180 هزار تومن برسد در این صورت شخص با خرید کالا از فروشنده، مبلغ 20 هزار تومن ضرر کرده و با در نظر گرفتن پرداخت اولیه 10 هزار تومن، ضرر نهایی او 30 هزار تومن می‌باشد. اگر قیمت کالا در بازار به 215 هزار تومن برسد، شخص با خرید کالا از فروشنده 15 هزار تومن سود کرده اما به دلیل پرداخت مبلغ اولیه 10 هزار تومن، سود نهایی او 5 هزار تومن خواهد بود.

اگر قیمت کالا در بازار به 240 هزار تومن برسد، شخص با خرید از فروشنده و با در نظر گرفتن مبلغ پرداختی 10 هزار تومن در زمان شروع قرارداد؛ مجموعا مبلغ 30 هزار تومن سود کرده است.

همانطور که عنوان شد؛ شخص با خریدن حق خرید از فروشنده این اختیار را خواهد داشت که در هر زمانی که خرید کالای مورد نظر برای او سود آور باشد، از فروشنده خریداری شود.

مثال: اکنون یک مثال از قرارداد اختیار فروش اروپایی را بیان می‌کنیم:

فرض کنیم یک تولید ‎ کننده در ازای پرداخت مبلغ 10 هزار تومن به خریدار، حق فروش کالا را با نرخ 50 هزار تومن و در تاریخ سررسید سه ماه آینده خریده باشد.

اگر قیمت کالا در بازار کمتر از 50 هزار تومن باشد، تولید کننده این حق را خواهد داشت که کالای خود را به قیمت بازار و به شخص دیگری بفروشد و تنها به اندازه مبلغ پرداختی اولیه 10 هزار تومن ضرر کند.

اگر قیمت کالا در بازار به 40 هزار تومن برسد با توجه به مبلغ پرداختی اولیه ، تولید ‎ کننده سودی نکرده و تنها زیان خود را کاهش داده است.

اگر قیمت کالا به کمتر از 40 هزار تومن برسد در این صورت تولید‌کننده، سود خواهد کرد.

4. قرارداد معاوضه یا سوآپ:

در زمان های دور، افراد برای تامین نیازهای خود، کالاهای مختلف را با یکدیگر عوض می‌کردند. در اصطلاح حقوقی به این کار، معاوضه یا مبادله کالا به کالا گفته می‌شود. در بازارهای مالی نیز نوعی قرارداد تحت عنوان قرارداد معاوضه یا سوآپ وجود داشته که از اوایل دهه 1980 میلادی به بازارهای مالی معرفی گشت و نسبت به سایر ابزارهای مالی نیز سابقه کمتری دارد.

قرارداد سوآپ قراردادی است که طبق آن، طرفین قرارداد متعهد می‌شوند که کالاهای خود یا منافع حاصل از آن را باهم تعویض کنند و در پایان سر رسید قرارداد نیز، دارایی‌ها و یا منافع حاصل از آن به صاحب اصلی بازگردد.