از نمونه این اوراق می توان به اوراق منتشر شده تیر آهن ذوب آهن، اوره پتروشیمی پردیس، کنسانتره گل گهر و غیره اشاره کرد.
اوراق سلف چیست؟
این روزها اخبار متنوعی از بازار سرمایه شنیده میشود. دولت برای تامین مالی و جبران کسری بودجه از سازوکارهای مختلفی استفاده می‌کند. چندی پیش اخباری مبنی بر این که دولت قصد دارد سهام خود را در برخی از شرکت‌های بزرگ به‌فروش برساند منتشر شد. به‌دنبال آن پذیره‌نویسی صندوق دارا یکم انجام شد. مابین این اخبار ممکن است خبرهایی در رابطه با اوراق سلف نفتی که دولت قصد عرضه آن را دارد شنیده باشید. در این مقاله قصد داریم به توضیح این که اوراق سلف چه اوراقی هستند بپردازیم.
قرارداد سلف چیست؟
قرارداد سلف، قراردادی است که به‌منظور تامین مالی فروشنده به‌کار می‌رود.
در واقع با استفاده از قرارداد سلف شما وجه مورد نیاز برای تکمیل کالای خود را از مشتری می‌گیرید و در آینده کالای تکمیل شده را در تاریخ قرارداد به او تحویل می‌دهید.
طی این قرارداد کالاها با قیمتی پایین‌تر از قیمت نقدی، به خریداران فروخته می‌شوند. (اگر این قابلیت وجود نداشت، تقریبا استفاده از این قرارداد کارایی خاصی برای خریدار نداشت.)
فرض کنید شما یک سرمایه‌گذار هستید و پیش‌بینی می‌کنید که در ماه‌های آینده برای توسعه کارخانه خود به کالایی نیاز دارید. در مقابل هم مدیر کارخانه‌ای به وجه نقد برای تکمیل محصولاتش نیاز دارد. شما و مدیر کارخانه قرارداد سلف میان خود می‌بندید طی این قرارداد، شما پول خرید محصولات را به‌طور کامل در موقع انعقاد قرارداد پرداخت می‌کنید. معمولا مبلغ پرداختی پایین‌تر از قیمت کالای تکمیل شده است.
در قرارداد سلف تمامی مبلغ هنگام عقد قرارداد از خریدار به فروشنده منتقل میشود. اما دارایی پایه در تاریخ سررسید به خریدار تحویل داده میشود.
اگر شما این محصولات را برای خود خریده باشید، در واقع کالا را با قیمتی پایین‌تر از قیمت واقعی خود خریداری کرده‌اید و اگر به قصد فروش خریداری کرده باشید می‌توانید از تفاوت قیمت خرید و فروش سود کنید. در این نوع از قرارداد خریدار امیدوار است قیمت کالا در آینده افزایش یابد. به‌طور کلی انگیزه معامله‌گران از عقد قرارداد سلف با هم متفاوت است.
فروشنده یا تولیدکننده قرارداد سلف برای این که بتواند برای فروش و تولید خود برنامه‌ریزی کند به این قرارداد روی می‌آورد. با عقد قرارداد سلف فروشنده از یک طرف مطمئن میشود که بعد از تولید محصول، خریداری برای آن وجود دارد و از طرف دیگر مطمئن میشود که با کسری بودجه مواجه نخواهد شد.
خریدار این قرارداد میتواند با خرید مواد مورد نیاز خود برای تولید و فروش آینده شرکت برنامه‌ریزی کافی را انجام دهد. همچنین دیگر نگرانی بابت افزایش قیمت مواد مورد نظر خود را نخواهد داشت.
محدودیت‌های قرارداد سلف
یکی از محدودیت‌های قرارداد سلف، غیرقابل انتقال بودن آن است. یعنی خریدار این قرارداد باید تا زمان تحویل گرفتن کالا منتظر بماند. به نوعی می‌توان گفت که دارندگان این نوع قرارداد معمولا با مشکل نقدشوندگی مواجه می‌شوند و نمی‌توانند نسبت به تغییرات قیمت واکنش نشان دهند. علاوه بر موارد ذکر شده هیچ بازار ثانویه‌ای برای معامله اوراق سلف وجود ندارد.
برای رفع این مشکل، قراردادی طراحی شده است که پیش از سررسید می‌توان آن را به شخص دیگری انتقال داد، به این قرارداد، قرارداد سلف موازی استاندارد می‌گویند.
قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
به منظور برطرف کردن محدودیت‌های قرارداد سلف، قرارداد سلف موازی استاندارد طراحی شد. قرارداد سلف موازی استاندارد همانند قرارداد سلف است. با این تفاوت که در این قرارداد دارنده یا خریدار قرارداد میتواند قبل از سررسید درج شده و پیش از دریافت مورد ذکر شده در قرارداد، معادل دارایی پایه خریداری شده را به شخص دیگری بفروشد.
قرارداد سلف موازی استاندارد از ابزارهای بازار مالی بورس کالای ایران است. این اوراق برخلاف اوراق سلف قابلیت معامله شدن در بازار ثانویه را دارند. از برتری‌های این اوراق نسبت به اوراق سلف می‌توان به نقدشوندگی آن‌ها اشاره کرد. به دلیل وجود بازارگردان‌ها به راحتی می‌توان این اوراق را به وجه نقد تبدیل کرد. یکی دیگر از برتری‌های این اوراق، معافیت مالیاتی است که بر اساس قانون بازار اوراق بهادار تعیین شده است. برای پوشش ریسکی که نوسانات قیمت برای دارندگان این اوراق ایجاد می‌کند دو ابزار اختیار خرید و فروش تبعی در نظر گرفته شده است.
اختیار خرید تبعی
منظور از اختیار معامله تبعی، اختیاری است که با معامله سلف استاندارد از خریدار به عرضه کننده داده میشود. براساس این اختیار عرضه کننده (فروشنده، شرکت تولیدی)، اختیار خرید مقدار مشخصی از دارایی پایه به قیمت اعمال را در تاریخ سررسید خواهد داشت. منظور از قیمت اعمال، قیمتی است که در قرارداد اختیار معامله برای خرید یا فروش دارایی پایه ثبت شده است.
اختیار فروش تبعی
اختیار معامله‌ای است که همراه با معامله سلف استاندارد، از سوی عرضه‌کننده به خریدار داده میشود که براساس آن خریدار اختیار فروش مقدار مشخصی از دارایی پایه را با قیمت اعمال شده در تاریخ سررسید خواهد داشت.
معمولا چه کسانی از این اوراق استفاده می‌کنند؟
یکی از راه‌های تامین مالی مناسب برای شرکت‌ها و واحدهای تولیدی که با کسری منابع روبه‌رو می‌شوند استفاده از این اوراق است. پس عرضهکنندگان این اوراق، شرکت‌های تولیدی هستند.
در مقابل عرضهکنندگان، خریداران قراردارند. منظور از خریداران، سرمایه‌گذاران و افرادی است که منابع مالی مازاد دارند. این افراد می‌توانند شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی باشند که به دنبال کسب منفعت و سود هستند. شما می‌توانید از طریق پنل کارگزاری خود این اوراق را خریداری کنید.
مزایای استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد برای سرمایه‌گذار
از مزایای این قراردادها می‌توان به سود تضمین شده‌ای که در یک بازه زمانی مشخص به شما تعلق می‌گیرد اشاره کرد. منظور از سود تضمین شده چیست؟
وقتی که عرضه کننده به خریدار همراه با قرارداد، یک اختیار فروش تبعی می‌دهد، به این معنی است که اگر در تاریخ سررسید قیمت کالا پایین‌تر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد، دارنده اختیار معامله اگر بخواهد میتواند از اختیار خود استفاده کند و عرضه کننده موظف است که با همان قیمت درج شده در اختیار، کالاها را خریداری کند. در این صورت یک سود تضمین شده‌ای به شما تعلق می‌گیرد. اگر قیمت دارایی پایه به مقدار زیادی افزایش یابد، علاوه بر سود تضمین شده، یک سود مازاد هم به شما تعلق خواهد گرفت.
در صورتی که در تاریخ سررسید قیمت کالا بسیار بیشتر از قیمت توافقی یعنی همان قیمت اعمال باشد، شما حق این را دارید که اختیار فروش خود را اعمال نکنید و کالاها را با قیمت بالاتر در بازار عادی بفروش برسانید.
مزایای استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد برای ناشر
همانطور که در توضیح اختیار خرید تبعی گفتیم، این اختیار در کنار قرارداد سلف استاندارد از خریدار به عرضه کننده داده میشود. یعنی ناشر یا همان عرضه‌کننده این اختیار را دارد که در سررسید با قیمت اعمال شده، دارایی را بخرد یا نخرد.
اگر در تاریخ سررسید قیمت بازار کالا بیشتر از قیمت توافق شده در اختیار خرید باشد، ناشر میتواند اختیار خرید خود را فعال کرده و سرمایه‌گذار موظف است که با همان قیمت درج شده در قرارداد کالا را به ناشر بدهد. با این اختیار ناشر دربرابر نوشانات قیمتی دارایی پایه در پآینده مصون میشود.
اگر قیمت روز دارایی پایه یا همان کالا، پایین‌تر از قیمت درج شده در اختیار باشد، ناشر میتواند از اختیار خرید خود استفاده نکند و در بازار آزاد کالا را با قیمت پایین خریداری کند.
ریسک نقدشوندگی اوراق سلف موازی استاندارد
با توجه به عدم استفاده عموم مردم از این اوراق، ممکن است با خود فکر کنید که نقدشوندگی این اوراق بسیار کم است. اما نگران نباشید رکنی به نام بازارگردان در بازار این اوراق وجود دارد. اگر قصد فروش اوراق خود را داشته باشید اما مشتری در بازار برای آن وجود نداشته باشد بازارگردان این اوراق را خریداری می‌کند، پس دیگر نگرانی بابت نقدشوندگی این اوراق نباید داشت.
در سایت مدیریت فناوری بورس تهران می‌توان نمادهای مورد معامله در بازار سلف موازی استاندارد را مشاهده کرد. با جستجوی نماد مورد نظرتان و یا عبارت سلف می‌توانید نمادهای مورد نظرتان را بیابید.
لیست اوراق سلف موازی استاندارد قابل معامله در بازار ثانویه
همانطور که در شکل بالا می‌بینید. نمادهای مرتبط با اوراق سلف معمولا ترکیبی از حروف ع و س با نام شرکت و یا کالای پایه‌ای که طی قرارداد خرید و فروش میشود، هستند.
تا اینجای کار در رابطه با این که قرارداد سلف چیست و چرا قرارداد سلف موازی استاندارد طراحی شد صحبت کردیم و گفتیم که استفاده از این قراردادها چه مزایایی برای ناشر و خریدار دارد.
در ادامه توضیح می‌دهیم که چه کالاهایی در قالب این اوراق معامله می‌شوند و نحوه انتشار این اوراق به چه صورت است.
دارایی‌هایی که در قالب قرارداد سلف موازی استاندارد معامله می‌شوند باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟
اولین ویژگی دارایی پایه این است که باید قابلیت انتقال فیزیکی کالا وجود داشته باشد. شمش فولاد، ورقه گرم فولاد، سنگ آهن، نفت و. از نمونه‌هایی هستند که در تاریخ سررسید عرضه‌کننده میتواند آن‌ها را به خریداران تحویل دهد.
کالاهایی می‌توانند در قالب این قرارداد معامله شوند که هیچ محدودیت قانونی و قیمتی برای آن‌ها وجود نداشته باشد. منظور از محدودیت قیمتی این است که این دارایی پایه از طریق دولت قیمت‌گذاری نشده باشد و بتوان آن را توسط معاملات انجام شده در بازار قیمت‌گذاری کرد.
سازوکار انتشار اوراق سلف موازی استاندارد
اگر شرکتی بخواهد یکی از دارایی‌های پایه خود را در قالب قرارداد سلف جهت تامین مالی بفروشد باید رویه اجرایی زیر را طی کنند.
اولین گام مراجعه به یک نهاد مالی به عنوان مشاور پذیرش است. طی این مرحله علاوه‌بربر عقد قرارداد و تهیه امیدنامه، باید با متعهدان پذیره‌نویسی، بازارگردان و. هم صحبت شود. توجه داشته باشید که نهاد مالی مورد نظر دارای مجوزهای لازم جهت انجام کارها داشته باشد.
در گام دوم لازم نیست شما کاری انجام دهید، مشاور پذیرش که در گام اول به آن مراجعه کردیم به نمایندگی از ما به شرکت بورس کالا مراجعه می‌کند و مدارک و مستندات لازم را جهت بررسی به آن تحویل می‌دهد.
در گام سوم هم مشاور پذیرش به تودیع تضمین‌های مورد قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه می‌پردازد.
در گام آخر، در صورت عدم وجود مشکل در فرایند طی شده، مشاور پذیرش به بورس کالا جهت انتشار اوراق سلف موازی مراجعه می‌کند.
نظرات ارزشمند شما
لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.
اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس چیست؟ + نحوه معامله آن
شرکت‌های حاضر در بازار بورس، به منظور تامین مالی خود، از ابزارهای متفاوتی استفاده می‌کنند که یکی از این ابزارها، قرارداد سلف است.
این قرارداد در بازار بورس ایران، دو نوع دارد: قرارداد سلف عادی و قرارداد سلف موازی استاندارد.
در این مقاله قصد داریم تا به بررسی مفهوم این دو نوع مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ قرارداد در بازار بورس و مقایسه انواع آن با یکدیگر، بپردازیم. اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری مفاهیم موجود در بازارهای مالی هستید، پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
قرارداد یا اوراق سلف چیست؟
سَلَف در لغت به معنی پیش‌پرداخت است و معاملات سلف یکی از ابزارهای مالی مهم در بازار سرمایه محسوب میشود.
برای اینکه بهتر با مفهوم قرارداد سلف آشنا شوید، به این مثال توجه کنید: فرض کنید آپارتمانی برای پیش فروش وجود دارد که در این موقعیت، خریداری قصد پیش‌خرید یک واحد یا واحد‌هایی از آن آپارتمان را از پیمانکار سازنده دارد.
در مقابل طی یک قرارداد، پیمانکار متعهد میشود که در زمان مقرر و قید شده در قرارداد، به تعهدات خود (تحویل واحد یا واحدها) عمل کند. در واقع پیمانکار برای تامین مالی خود اقدام به فروش واحد یا واحدها می‌کند.
اگر بخواهیم قرارداد سلف را با توجه به مثال بالا تعریف کنیم، باید اینگونه بگوییم که:
در حقیقت فروشنده از طریق قرارداد سلف، وجه مورد نیاز خود را از خریدار می‌گیرد و در تاریخ مشخصی کالای مشتری را به او تحویل می‌دهد.
در بیشتر کشور‌ها قراردادهای سلف خارج از بازار بورس و در قالب یک قرارداد توافقی انجام میشود؛ اما در ایران چنین نیست و این نوع قراردادها در بازار بورس و براساس استانداردهای خاصی انجام می‌شوند.
تحویل کالا در بورس کالای ایران، از جانب سازمان‌های نظارتی بورس تضمین میشود. علاوه بر این؛ بر طبق این قرارداد، کالاها با قیمتی پایین‌تر از قیمت نقدی، به مشتریان فروخته خواهد شد. (اگر این قابلیت وجود نداشته باشد، تقریبا استفاده از این قرارداد کارایی خاصی برای خریدار نخواهد داشت).
در این قرارداد اگر شما، کالایی را برای خود خریده باشید، در واقع کالا را با قیمتی پایین‌تر از قیمت واقعی خود خریداری کرده‌اید و اگر به قصد فروش خریداری کرده باشید، می‌توانید از تفاوت قیمت خرید و فروش آن سود به دست آورید.
در واقع در این نوع از قرارداد، خریدار امیدوار است قیمت کالا در آینده افزایش یابد؛ بنابراین، می‌توان گفت که انگیزه معامله‌گران از عقد قرارداد سلف با هم متفاوت است.
فروشندگان یا تولیدکنندگان کالا و خدمات، برای این که بتوانند برای فروش و تولید خود برنامه‌ریزی کنند، به قرارداد سلف روی می‌آورند. فروشنده با عقد قرارداد سلف، از یک طرف مطمئن میشود که بعد از تولید محصول، خریداری برای آن وجود دارد و از طرف دیگر مطمئن میشود که با کسری بودجه مواجه نخواهد شد.
از سوی دیگر؛ خریدار قرارداد سلف میتواند با خرید کالا و خدمات مورد نیاز خود، برای تولید و فروش آینده شرکت برنامه‌ریزی انجام دهد. همچنین، خریدار دیگر نگرانی بابت افزایش قیمت کالای مورد نظر خود را نخواهد داشت.
معایب قرارداد سلف چیست؟
از محدودیت‌های قرارداد سلف، غیرقابل انتقال بودن آن است.
در قرارداد سلف خریدار باید تا زمان تحویل گرفتن کالا منتظر بماند و حق انتقال آن را به شخص دیگری ندارد.
علاوه بر این، دارندگان این نوع قرارداد معمولا با مشکل نقدشوندگی مواجه هستند و نمی‌توانند نسبت به تغییرات قیمت واکنش نشان دهند. مهم تر از همه این موارد، مشکل عدم وجود بازار ثانویه برای معاملات اوراق سلف نیز وجود دارد.
بنابراین، می‌توانیم محدودیت‌های زیر را برای قرارداد سلف نام ببریم:
- مشکل نقدشوندگی
- عدم وجود بازار ثانویه
- عدم توجه زیاد فعالان بازار مالی به این نوع قرارداد
- عدم امکان عکس‌العمل نسبت به تغییر قیمت
به این ترتیب، مهم‌ترین مشکل در قرارداد سلف، مشکل نقدشوندگی و نبود یک بازار ثانویه برای آن است.
برای رفع این مشکلات و محدودیت‌ها، قراردادی طراحی شده که پیش از سررسید می‌توان آن را به شخص دیگری انتقال داد؛ به این قرارداد، قرارداد سلف موازی استاندارد می‌گویند.
اوراق سلف موازی استاندارد چیست؟
معاملات قرارداد سلف موازی استاندارد، شکل تکامل یافته‌ای از معاملات سلف عادی در بازار فیزیکی بورس کالا و انرژی است.
همانطور که گفتیم، یکی از معایب قرارداد سلف عادی، نداشتن بازار ثانویه است که برای رفع این مشکل و محدودیت، قراردادهای سلف موازی ایجاد شده‌اند.
در واقع در قراردادهای سلف عادی، امکان فروش کالای مورد نظر به شخص ثالث وجود ندارد؛ اما در قراردادهای سلف موازی استاندارد، خریدار قبل از موعد سررسید قرارداد، میتواند همان میزان پایه‌ای که خرید انجام داده است را به شخص ثالثی در بازار واگذار کند.
قرارداد سلف موازی استاندارد از ابزارهای بازار مالی بورس کالای ایران به شمار می‌رود. از برتری‌های این اوراق می‌توان به نقدشوندگی آن‌ها اشاره کرد؛ چراکه به دلیل وجود بازارگردان‌ها به راحتی می‌توان این اوراق را به وجه نقد تبدیل کرد.
یکی دیگر از برتری‌های این اوراق، معافیت مالیاتی است که بر اساس قانون بازار اوراق بهادار تعیین شده است.
محدودیت‌های موجود در قرارداد سلف عادی که منجر به ایجاد قراردادهای سلف موازی استاندارد شده است.
دارایی پایه در اوراق سلف موازی استاندارد به چه معناست؟
در قراردادهای سلف، مقدار مشخصی از یک دارایی تحت عنوان دارایی پایه معامله میشود.
بر طبق قرارداد، فروشندگان موظف هستند در زمان مقرر کالا را به خریدار تحویل دهند؛ این تاریخ مهم است و در قرارداد ذکر میشود. پس از آن خریداران می‌توانند این قراردادها را در قالب قرارداد سلف موازی به شخص ثالثی در بازار ثانویه بفروشند.
فروشنده اوراق سلف موازی استاندارد، فارغ از قیمت دارایی پایه، یک مقدار سود حداقلی را برای سرمایه‌گذاران در قالب اختیار فروش در موعد سررسید ضمانت می‌کند.
اختیار خرید و فروش تبعی در اوراق سلف موازی چیست؟
به منظور پوشش ریسک ناشی از نوسانات قیمت دارایی پایه در قرارداد سلف موازی استاندارد، می‌توان از ابزار اختیارات خرید و فروش تبعی استفاده کرد.
اما این اختیارات به چه معناست و چگونه می‌توانند در اوراق سلف موازی استاندارد، ریسک ناشی از نوسانات دارایی پایه را پوشش دهند؟
اختیار فروش تبعی
اختیار فروش تبعی اختیاری است که از سوی فروشنده، همزمان با معامله سلف به خریدار داده میشود. بر مبنای این اختیار، خریدار میتواند تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت “قیمت اعمال” تعیین‌شده در “مشخصات مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ قرارداد” به فروش برساند.
در قرارداد سلف موازی استاندارد این اختیار تنها به خریدار سلف موازی استاندارد انتقال می‌یابد.
اختیار خرید تبعی
اختیار خرید تبعی اختیاری است که از سوی خریدار همزمان با معامله سلف به عرضه‌کننده داده میشود.
بر مبنای این اختیار، خریدار میتواند تعداد معینی از دارایی پایه را در موعد سررسید و به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به عرضه‌کننده انتقال دهد.
با توجه به تعاریفی که از اختیار خرید و فروش تبعی ارائه دادیم، در قراردادهای سلف موازی استاندارد، در صورتی که قیمت کالا افزایش یابد، امکان محدود کردن زیان عرضه‌کننده اوراق، وجود دارد.
بازدهی این اوراق مرتبط با قیمت کالا (دارایی پایه) است؛ به عبارتی اختیارات تبعی، کسب سود را با نرخ مشخص برای سرمایه‌گذار تضمین می‌کند.
اما سوال اینجاست که اگر زمانی، خریدار اوراق سلف موازی استاندارد اقدام به فروش این اوراق در بازار ثانویه کند، خریداری در بازار وجود نداشته باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟ در این زمان بازارگردان به تعهدات خود عمل کرده و این اوراق را خریداری می‌کند.
معمولا چه کسانی از اوراق سلف موازی استفاده می‌کنند؟
یکی از راه‌های تامین مالی مناسب برای شرکت‌ها و واحدهای تولیدی که با کسری منابع روبه‌رو می‌شوند، استفاده از این اوراق است. بنابراین، یکی از عرضهکنندگان این اوراق، شرکت‌های تولیدی هستند.
در مقابل عرضهکنندگان، خریداران قرار دارند. منظور از خریداران، سرمایه‌گذاران و افرادی هستند که منابع مالی مازاد دارند. این افراد می‌توانند شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی باشند که به دنبال کسب منفعت و سود هستند.
مزایای استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد برای خریدار
از مزایای این قراردادها برای سرمایه‌گذار، می‌توان به سود تضمین شده‌ای که در یک بازه زمانی مشخص به خریدار تعلق می‌گیرد اشاره کرد.
منظور از سود تضمین شده این است که وقتی عرضه کننده به خریدار همراه با قرارداد، یک اختیار فروش تبعی می‌دهد، به این معنی است که اگر در تاریخ سررسید، قیمت کالا پایین‌تر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد، دارنده اختیار معامله در صورت تمایل میتواند از اختیار خود استفاده کند و عرضه‌کننده موظف است که با همان قیمت درج شده در اختیار، کالاها را خریداری کند.
در این صورت یک سود تضمین شده‌ای به خریدار تعلق می‌گیرد. اگر قیمت دارایی پایه به مقدار زیادی افزایش یابد، علاوه بر سود تضمین شده، یک سود مازاد هم به خریدار تعلق خواهد گرفت.
در صورتی که در تاریخ سررسید قرارداد، قیمت کالا بسیار بیشتر از قیمت توافقی یعنی همان قیمت اعمال باشد، خریدار حق این را دارد که اختیار فروش خود را اعمال نکند و کالاها را با قیمت بالاتر در بازار عادی بفروشد.
مزایای استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد برای عرضه‌کننده
همانطور که در توضیح اختیار خرید تبعی گفتیم، این اختیار در کنار قرارداد سلف موازی استاندارد از خریدار به عرضه‌کننده داده میشود. یعنی ناشر یا همان عرضه‌کننده این اختیار را دارد که در سررسید با قیمت اعمال شده، دارایی را بخرد یا نخرد.
اگر در تاریخ سررسید، قیمت بازار کالا بیشتر از قیمت توافق شده در اختیار خرید باشد، عرضه‌کننده میتواند اختیار خرید خود را فعال کرده و سرمایه‌گذار موظف است که با همان قیمت درج شده در قرارداد کالا را به عرضه‌کننده بدهد.
با این اختیار عرضه‌کننده در برابر نوسانات قیمتی دارایی پایه مصون می‌ماند.
همچنین اگر قیمت روز دارایی پایه یا همان کالا، پایین‌تر از قیمت درج شده در اختیار باشد، عرضه‌کننده میتواند از اختیار خرید خود استفاده نکند و در بازار آزاد، کالا را با قیمت پایین خریداری کند.
علاوه بر مواردی که به عنوان مزایا برای هر یک از طرفین ذکر کردیم، مزایای کلی دیگری نیز وجود دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- معاملات سلف موازی استاندارد، معاف از مالیات بر درآمد هستند.
- نقدشوندگی این اوراق با حداقل سود تعیین شده در معاملات، توسط بازارگردان در بازار ثانویه تضمین میشود.
- وجوه حاصل از فروش اوراق سلف موازی استاندارد، امکان تامین مالی سرمایه‌گذاری‌های مختلف را برای عرضه‌کننده فراهم می‌کند.
- علاوه بر تامین مالی عرضه‌کننده، این اوراق خریدار و فروشنده را در مقابل نوسانات قیمت یا سود و زیانی که به موجب تغییرات قیمت در آینده به وجود خواهند آمد، محافظت می‌کند.
آیا واقعا اوراق سلف موازی استاندارد امکان نقد شدن دارند؟
با توجه به اینکه عموم مردم از این اوراق استفاده نمی‌کنند، ممکن است با خود فکر کنید که نقدشوندگی این اوراق بسیار کم است.
اما نگران نباشید، موجودیتی به نام بازارگردان در بازار این اوراق وجود دارد که اگر قصد فروش اوراق خود را داشته باشید ولی مشتری در بازار برای آن وجود نداشته باشد، بازارگردان این اوراق را خریداری خواهد کرد. پس دیگر بابت نقدشوندگی این اوراق نگران نباشید.
شما می‌توانید در سایت مدیریت فناوری بورس تهران با جستجوی نماد مورد نظرتان و یا عبارت سلف، نمادهای مورد معامله در بازار سلف موازی استاندارد را مشاهده کنید.
لیست اوراق سلف موازی استاندارد قابل معامله در بازار ثانویه
چه کالاهایی در قالب اوراق سلف قابل معامله هستند؟
- اولین ویژگی این کالاها این است که، باید قابلیت “انتقال فیزیکی کالا” را داشته باشند. به عنوان مثال، شمش فولاد، ورقه گرم فولاد، سنگ آهن، نفت و… از نمونه‌هایی هستند که عرضه‌کننده میتواند در تاریخ سررسید، آن‌ها را به خریداران تحویل دهد.
- دومین ویژگی این این است که، کالاهایی می‌توانند در قالب این قرارداد معامله شوند که هیچ محدودیت قانونی و قیمتی برای آن‌ها وجود نداشته باشد. منظور از محدودیت قیمتی این است که این دارایی پایه از طریق دولت قیمت‌گذاری نشده باشد و بتوان آن را توسط معاملات انجام شده در بازار قیمت‌گذاری کرد.
چگونه می‌توان معاملات ثانویه اوراق سلف موازی استاندارد انجام داد؟
اگر شرکت یا تولیدکننده‌ای جهت تامین مالی خود، قصد داشته باشد که یکی از دارایی‌های پایه خود را در قالب قرارداد سلف بفروشد، باید مراحل زیر را طی کند:
- در ابتدا باید به یک نهاد مالی به عنوان مشاور پذیرش مراجعه کند. سپس مجوزهای لازم را دریافت نموده و قرارداد را منعقد نماید. در این مرحله، باید بازارگردان هم انتخاب کند.
- بعد از مرحله اول، دیگر لازم نیست عرضه‌کننده کاری انجام دهد. مشاور پذیرش به نمایندگی از عرضه‌کننده به شرکت بورس کالا مراجعه می‌کند و مدارک و مستندات لازم را جهت بررسی به آن‌ها تحویل می‌دهد.
- در قدم بعدی، مشاور مالی منتخب، تضمین مورد نظر سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه را آماده و به این سازمان ارائه می‌دهد.
- در نهایت، در صورت عدم وجود مشکل در این فرآیند، مشاور پذیرش جهت انتشار اوراق سلف موازی، به بورس کالا مراجعه می‌کند.
سخن پایانی
شرکت‌ها و تولیدکننده‌ها، به منظور تامین مالی خود اقدام به عرضه یک دارایی پایه در بازار بورس می‌کنند. این عرضه به وسیله اوراق قرارداد سلف عادی یا سلف موازی انجام میشود. در این قرارداد خریدارانی نیز وجود دارند که با خرید اوراق سلف، می‌توانند کالای مورد نظر مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ خود را با قیمت کمتری پیش‌خرید کرده و با فروش به موقع آن، سود خوبی به دست آورند.
در این مقاله، درباره قرارداد و اوراق سلف در بازار بورس ایران و نحوه عرضه و خرید آن صحبت کردیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.
قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
اوراق سلف موازی، به زبان ساده
از نمونه این اوراق می توان به اوراق منتشر شده تیر آهن ذوب آهن، اوره پتروشیمی پردیس، کنسانتره گل گهر و غیره اشاره کرد.
اوراق سلف و سلف موازی
بورس24 : سَلَف از اقسام بیع و عکس نسیه است. هنگامی که شخصی تولید یا ارائه کالای معینی را مورد هدف قرار می‌دهد، با انتشار این نوع صُکوک قادر خواهد بود تا منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کند. در واقع سرمایه‌گذاران در این اوراق، کالای مورد نظر را پیش خرید کرده‌اند. سلف موازی مانند قرارداد سلف می باشد؛ با این تفاوت که خریدار این اختیار را دارد که قبل از تاریخ سررسید، قرارداد را به شخص ثالث واگذار کند.
قرارداد سَلَف یا عقد سَلَف قراردادی است که در آن عرضه‌کننده بخشی از دارایی پایه را به ازای بهای نقد و مطابق معاملات سلف به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری شده را در یک قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند که به این قرارداد نیز به اختصار سلف می‌گویند. اوراق سلف نوعی صکوک است و قراردادهای سلف روشی برای تأمین نیاز نقدینگی شرکت‌ها از راه حذف سرمایه‌گذاری مالکیتی یا درصدی هستند.
برای مثال شرکت نفت اوراق سلف را منتشر می کند تا نفت تولید شده را پیش فروش کند. از آنجا که این اوراق برای تامین مالی استفاده می شوند، یک نهاد، اوراق را به همراه یک حواله تحویل خریداری کرده که نشان دهنده تعهد شرکت ملی نفت برای فروش نفت به دارنده اوراق سلف است. نهاد واسط اوراق سلف موازی را ضمن ارائه تضمین و تعهدات به افراد ثالث فروخته و ناشر اوراق از محل تفاوت قیمت نقد و سلف (در آینده) سودی به دارندگان اوراق سلف موازی خواهد داد. با توجه به در نظر گرفتن کف سود در این اوراق، دارندهٔ اوراق میتواند در صورت متضرر شدن نفت را در زمان سررسید به شرکت ملی نفت بفروشد لذا این اوراق با حداقلی از سود برای دارندگان اوراق همراه خواهد بود که عموما این کف سود پرداختی، رقم جذابی تعیین می شود. اخیرا اوراق سلف موازی گندم منتشر شد که سازوکار مشابهی داشت.
از دیگر کاربردهای مهم این اوراق جبران کسری بودجه شرکت ها یا دولت است که به جای پیش‌فروش محصولات و مواد خام به خارج از کشور به ویژه در زمانی که بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی قیمت پیش‌فروش مواد خام پایین است، با انتشار اوراق سلف محصولات را مستقیماً به مردم پیش‌فروش می‌کند و در زمان سررسید به وکالت از طرف صاحبان اوراق محصولات یا مواد خام را در بازار جهانی نقدا به فروش می‌رساند و از این راه با صاحبان اوراق تسویه می‌کند. از نمونه این اوراق می توان به اوراق منتشر شده تیر آهن ذوب آهن، اوره پتروشیمی پردیس، کنسانتره گل گهر و غیره اشاره کرد.
مزایای قرارداد سلف موازی
تسهیل تأمین مالی تولیدکنندگان با توجه به قابلیت نقدشوندگی این اوراق در بازار سرمایه
کشف قیمت لحظه ای برای اوراق در چارچوب مکانیسم عرضه و تقاضا و امکان خرید و فروش در بازار
کاهش هزینه های جانبی از جمله مالیات برای ناشر
عدم از دست دادن مالکیت سهامداران کنونی (بدون فروش سهام به سرمایه گذاران)
از نمونه های سلف موازی عرضه شده در بازار سرمایه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
اوراق سلف چیست؟ همه چیز درباره قرارداد سلف
قرار داد سلف، قرار دادی است که در آن فروشنده در جهت دریافت وجه نقد، قسمتی از دارای خود را پس از مدت زمانی معلوم به فروش می‌رساند. در واقع خریدار، معادل دارایی خریداری شده را در یک قرار داد سلف که طرفین ملزم به رعایت شرایط آن می‌باشند، به فروش می‌گذارد که به این روند قرار داد سلف می‌گویند. این اوراق در جهت رفع نیاز‌های بازار بورس کالای ایران و کاهش نقدینگی در صنعت توسط دولت تولید شده است. در ادامه تیم مقاله قصد داریم، به تعریف اوراق سلف موازی و این که اوراق سلف چیست بپردازیم، بنابراین با ما همراه باشید.
اوراق سلف چیست؟
قرارداد سلف
معامله سلف یا قرارداد سلف، نوعی دیگر از قرارداد است که افراد یا شرکت‌ها محصولات و کلاهای مورد نیاز خود را از پیش خرید می‌کنند. به طور کلی ماهیت قرارداد سلف به این صورت است که صاحبان کالا، در مدت زمانی معلوم در آینده به طور نقدی دارایی خودشان را به طور نقدی پیش فروش می‌کنند. قرارداد سلف عمکردی برعکس نسیه دارد؛ در نسیه کالا را تحویل می‌گیرید و پس از گذشت مدت زمانی هزینه آن را به فروشنده پرداخت می‌کنید. اما در قرار سلف ابتدا هزینه کالا را پرداخت می‌کنید و بعد از گذشت مدت زمانی معین اجناس خود را تحویل می‌گیرید.
برای درک بهتر این مسئله، شما دارنده یک شرکت بخچال‌سازی هستید و گمان می‌کنید که قیمت موتورهای یخچال در چند ماه آینده افزایش پیدا خواهد کرد. از این رو شما اقدام به پیش خرید موتورهای یخچال مورد نیاز خود می‌کنید و هزینه کامل آن را به شرکت تولید کننده این قطعه پرداخت می‌نمایید. درواقع، شما کالای مورد نیاز چند ماه آینده خود را با قیمت کمتری خریداری کرده‌اید و فروشنده هم هزینه مورد نیاز تولید آن کالا را برای ادامه تولیدات خود دریافت کرده است.
اوراق سلف
قرار داد سلف(Induction Paper)، قرار دادی است که عرضه کننده(فروشنده) در جهت تامین مالی و کمبود نقدینگی اقدام به بستن این قرار داد می‌نماید. اوراق سلف در واقع نوعی صکوک می‌باشد که امنیت بیشتری نسبت اوراق مشارکت دارد که از این رو اوراق سلف بیشتر در جهت تامین نقص مالی شرکت‌ها، جبران کسری بودجه دولت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این اوراق بنا بر قوانین گفته شده در دین اسلام، برای برخی از کالاها همانند طلا و سکه به عنوان دارایی پایه مجاز نمی‌باشد. جهت مقایسه آماری طلا و بیت کوین، این مقاله را از دست ندهید.
مزایا و معایب اوراق سلف چیست؟
مزایا
اوراق سلف هم برای خریدار و هم فروشنده مزایایی به همراه دارد که ابتدا به مزایای خریدار و سپس فروشنده می‌پردازیم. شخص خریدار بر پایه این که کالای خود در آینده با افزایش قیمت روبرو میشود و برای کسب سود بیشتر وارد این معامله میشود. انجام شدن این قرارداد از طریق سازمان‌های نظارتی بازار بورس کلا تضمین میشود. از طرف دیگر، فروشنده سرمایه مورد نیاز خود را برای تولید کالاها و محصولات بدست می‌آورد و همین طور سبب تسریع در چرخه تولیدات یک شرکت یا کارخانه میشود.
معایب
اشخاصی که از قرارداد سلف برای پیش خرید کردن کالاهای مورد نیاز خود استفاده می‌کردند، همیشه با مشکل غیرقابل انتقال بودن آن به غیر روبرو هستند. خریداران می‌بایست تا اتمام زمان ذکر شده در قرارداد، نسبت به دریافت اجناس خود صبر کنند. این موضوع به این معنا است که دریافت کنندگان همیشه با مشکل نقدشوندگی مواجه می‌باشند و نمی‌توانند نسبت به نوسانات بازار واکنشی نشان دهند. علاوه بر این، هیچ بازار ثانویه‌ای برای معامله اوراق سلف وجود ندارد.
قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
این قرارداد در جهت رفع مشکلاتی که در قرارداد سلف صورت می‌گرفت، طراحی شده است.قرارداد سلف موازی همانند قرارداد سلف می‌باشد، با این تفاوت که خریدار یا فروشنده پیش از رسیدن موعد مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ مقرر در قرارداد، میتواند اجناس را به شخص یا شرکت دیگری واگذار نماید. در این نوع از قرارداد سلف موازی، مشکل نبود بازار ثانویه و همچنین نقدشوندگی نیز رفع شده است. قرار داد سلف موازی از یکی از ابزارهایی می‌باشد که در بازار بورس کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در قرارداد سلف موازی، ناشر یک میزان سود را برای سرمایه‌گذاران در مدت زمان معین فروش ضمانت می‌کند که با افزایش پیدا کردن قیمت دارایی، سود بیشتری به شخص سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد. برای رفع مشکل ریسک نوسانات بازار از دو ابزار در این قرارداد استفاده میشود که در ادامه به توضیح این دو ابزار می‌پردازیم.
اختیار خرید تبعی
با استفاده از این ابزار، اخیتار خرید بخشی از دارایی پایه براساس قیمت و زمان قید شده در قرارداد، توسط فروشنده یا شرکت تولیدی به شخص خریدار اعطا می‌گزدد.
اختیار فروش تبعی
در قسمت اوراق سلف گفته شد که تا پایان زمان قرارداد اجازه فروش به خریدار داده نمی‌شود، این مشکل با استفاده قرار سلف موازی برطرف شد. حال اختیار فروش تبعی به همین معنا است، یعنی خریدار اجازه فروش مقدار مشخصی از دارایی خریداری کرده را در موعد مقرر خواهد داشت.
مزایای قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
در بخش اوراق سلف چیست به معایب این قرارداد اشاره گردید که همه این مشکلات با مطرح شدن قرار داد سلف موازی استاندارد رفع گردید. حال قصد داریم به دیگر مزایای قرارداد سلف موازی بپردازیم.
- معاف از مالیات
- نقدشوندگی به دلیل چرخش بازار تضمین میشود
- مدت قراردادها یک تا دو سال می‌باشد
- خطر ریسک کردن کاهش می‌یابد
- اضافه شدن بازار ثانویه به معاملات
- مشاهده قیمت روزانه و لحظه‌ای کالاها
- کارمزد اندکی برای معاملات
- دارای حداقل سود ضمانت شده براساس رشد قیمت کالا که تا سقف سود قید شده در قرارداد ممکن است افزایش پیدا کند
- افزایش میزان نقدشوندگی
- کم شدن هزینه‌های معاملاتی
- تهیه پشتوانه مالی برای تولیدکنندگان
- امکان واگذاری قرار به اشخاص دیگر
نحوه تهیه اوراق سلف چگونه است؟
برای خریداری اوراق سلف، متقاضیان می‌بایست به کارگذاری‌های معتبر بازار بورس و اوراق بهادار کشور رجوع نمایند و نسبت به دریافت کد بورسی اقدام کنند. بعد از دریافت کردن کد بورسی، اشخاص بایستی در خواست خرید را به کارگذاری‌های مربوطه اعلام و در آن ثبت نمایند. جهت آشنایی بیشتر با بورس، مقاله بازار بورس چیست را مطالعه کنید.
چه کالاهایی در قالب اوراق سلف قابل ترید هستند؟
دو دسته از کالاها را می‌توان به وسیله اوراق سلف معامله کرد. کالاهایی که امکان انتقال فیزیکی آن‌ها میسر است، مانند: نفت و شمش فولاد، سنگ آهنف ورقه گرم فولاد و…. را می‌توان پیش خرید کرد. دسته بعدی شامل کالاهایی میشود که دولت برای آن‌ها قیمتی تعیین نمی‌کند و محدودیت قیمتی ندارند.
قرارداد آتی چیست؟
نوعی دیگر از قرارداد می‌باشد که فروشنده موظف است در تاریخ معینی که در قرارداد ذکر شده است، مقدار مشخضی از کالایی که خریداری کرده را بفروشد و از سمت دیگر خریدار متعهد میشود آن مقدار مشخص شده از کالا را خریداری نماید. قرارداد آتی یا Future Contract به این صورت است که شخص خریدار نسبت به خرید جنس مورد نیاز خود اقدام به خرید می‌کند و هزینه آن را به هنگام تحویل کالا پرداخت می‌نماید. قرارداد آتی قابلیت فروش کالاهایی را که مالک آن‌ها نیستند را به شخص خریدار می‌دهد و همچنین برای جلوگیری از کلاه‌برداری، یه بیانه یا مبلغی جهت تضمین قرارداد از شخص خریدار گرفته میشود. حال برای شما خوانندگان این سوال شاید پیش آید که تفاوت قرارداد آتی با اوراق سلف چیست، در قسمت بعد به این موضوع خواهیم پرداخت.
تفاوت قراردادآتی با اوراق سلف چیست؟
قراردادی است که سرمایه‌گذاران بازار بورس کالا علاوه بر این که از افزایش قیمت‌ها سود می‌برند، از کاهش قیمت‌ها نیز سودی کسب خواهند کرد. از این رو قراردادهای آتی نوعی قرارداد دو طرفه محسوب میشود. در قراردادهای آتی برای جلوگیری از کلاه‌برداری مبلغی جهت تضمین قرارداد نزد اتاق پایاپای گداشته میشود و طرفین موظف می‌شوند که در صورت نوسانات قیمتی، وجه تضمینی را کاهش دهند.
جمع بندی
همان طور که پیش درباره این که اوراق سلف چیست، گفتیم. اوراق سلف یکی از مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ ابزارهای بازار بورس کالا می‌باشد که در جهت کمبود نقدینگی و تامین سرمایه تولید کالا برای تولید کننده، استفاده می‌گردد. متقاضیان اوراق سلف به طور مستقیم در جهت رفع کمبود نقدینگی در بازار، ارتقاء سطح تولید ملی و رشد اقتصاد کشور قدم بر می‌دارند. با استفاده از اوراق سلف اشخاص و تولیدکنندگان می‌توانند، کالایی را که هنوز تولید نشده است را خریداری یا پیش‌فروش کنند و یا قبل از تولید، آن را به شخص دیگری بفروشند.
اوراق سلف استاندارد چیست؟
در ایران بازار سرمایه از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است که در این میان بورس کالا از ساختار استاندارد و خوبی برخوردار است و بخش بزرگی از معاملات در این بخش از بازار سرمایه رقم می‌خورد. در بورس کالا ابزارهای مالی و معاملاتی متنوعی توسط فعالان بازار به کار گرفته میشود. هدف اصلی از به کارگیری این ابزارهای مالی هدایت صحیح سرمایه، رشد اقتصادی بازارهای داخلی، جدا شدن از بخش سنتی معاملات در بازار و… است. همانطور که اشاره کردیم در این بازار ابزارهای متنوعی وجود دارد و در این مقاله قصد داریم به اوراق سلف استاندارد بپردازیم که از آن به منظور تامین مالی بخش صنعت استفاده میشود. با ما همراه باشید.
اوراق سلف چیست؟
کلمه سلف به تنهایی به معنی اطاعت کردن یا قبول کردن است. اوراق سلف در اصل نوعی اوراق صکوک محسوب می‌شوند که نسبت به سایر اوراق در بازار کالای ایران از امنیت بیشتری برخوردارند. سرمایه‌گذاران یا در اصل خریداران با استفاده از این اوراق صکوک می‌توانند نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند و به نوعی محصول مورد نیاز را از طرف فروشنده پیش خرید کنند.
قرارداد سلف چیست؟
قرارداد سلف در بازار کالای ایران به عنوان ابزاری است که افراد با استفاده از آن محصولات و کالاهای مد نظر خود را با قیمت مشخص مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ در این بازار پیش خرید می‌کنند. به زبان ساده‌تر، مالکان محصولات خود را به صورت نقدی پیش فروش می‌کنند و در روزهای آتی به دست خریدار می‌رسانند. در این میان یک قرارداد نسیه هم وجود دارد که برعکس قرارداد سلف تلقی میشود. در قرارداد نسیه فروشنده محصول مورد نظر را به خریدار تحویل می‌دهد و حساب و کتاب آن در روزهای آینده انجام خواهد شد.
پس با این اوصاف قرارداد سلف به قراردادی مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ گفته میشود که فروشندگان با استفاده از آن، محصولات خود را با قیمت مشخص به صورت نقد و بر اساس قرارداد سلف به خریداران پیش فروش و در روز تعیین شده، ارائه کنند. در نظر داشته باشید که قراردادهای سلف در بازار کالای ایران، بازار ثانویه ندارند و همین امر موجب محدودیت نقدینگی در این بازار میشود.
قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم قراردادهای سلف دارای برخی محدودیت‌ها در روند بازار هستند که برای برطرف کردن این محدودیت‌ها، قرارداد سلف موازی استاندارد طراحی شده است. در واقع هدف از ایجاد این ابزار در بازار کالای ایران این است که شخص خریدار قادر است معادل دارایی پایه خریداری شده را قبل از سررسید، به شخص دیگر واگذار کند. بنا به تعریفی که در این بخش ارائه شد، اوراق سلف موازی استاندارد نوعی ابزار مالی تلقی می‌شوند که بر اساس قرارداد سلف موازی استاندارد در بازار منتشر میشود.
در این فرآیند ناشر اوراق سلف موازی استاندارد، بدون در نظر گرفتن قیمت دارایی پایه، مقداری سود کم را برای سرمایه‌گذاران در چهارچوب قرارداد اختیار فروش در سررسید تضمین می‌کند. در صورتی که قیمت دارایی پایه در این پروسه افزایش پیدا کند، سود مازاد نیز به شخص سرمایه‌گذار تعلق پیدا می‌کند. در صورتی که سرمایه‌گذاران در این زمینه قصد پوشش ریسک اوراق سلف موازی استاندارد را داشته باشند می‌توانند از ابزار مالی به نام اختیار خرید و فروش تبعی استفاده کنند.
اختیار خرید و فروش تبعی چیست؟
اختیار خرید تبعی در اصل نوعی اختیار معامله است که به منظور پوشش ریسک در فرآیند معاملات همراه با اوراق سلف موازی از سوی خریدار به فروشنده کالا اعطا میشود. بر اساس آن، اختیار خرید تعداد مشخصی از دارایی پایه را در سررسید و به قیمت اعمال تعیین شده در قرارداد، به عرضه کننده می‌دهد. از طرف دیگر اختیار فروش تبعی به اختیار معامله‌ای گفته میشود که باز به همراه اوراق سلف موازی استاندارد از سوی فروشنده به خریدار اعطا میشود و بر اساس آن خریدار اوراق، تعداد مشخصی از دارایی پایه را در سررسید به قیمت اعمال تعیین شده در قرارداد، به عرضه کننده می‌دهد.
ویژگی دارایی‌های واجد شرایط برای عقد قرارداد سلف موازی استاندارد
دارایی‌هایی که در بازار کالای ایران واجد شرایط عقد قرارداد سلف موازی استاندارد هستند باید دارای برخی ویژگی‌ها باشند که در این بخش به این عوامل اشاره می‌کنیم:
- امکان تحویل فیزیکی داریی پایه وجود داشته باشد.
- دارایی پایه قابلیت استانداردپذیری را داشته باشد.
- یک مرجع قیمتی قابل اتکا در فرایند معاملات وجود داشته باشد.
- به منظور نقل و انتقال کالا محدودیت‌های قانونی خاصی وجود نداشته باشد.
- یک بازار نقدی قوی به منظور ارائه دارایی پایه وجود مزایای اوراق سلف موازی چیست؟ داشته باشد.
- قیمت‌گذاری‌های دولتی بر روی کالا وجود نداشته باشد که در اصل به عنوان نوعی محدودیت قیمتی در روند معاملات تلقی میشود.
کاربرد قراردادهای سلف موازی چیست؟
به عنوان نمونه در نظر داشته باشید که برخی تولیدکنندگان ممکن است در فرآیند تولید محصول با کمبود نقدینگی مواجه شوند که دقیقا در همین بازه زمانی با استفاده از اوراق سلف موازی به پیش فروش نقدی محصولات خود در بازار می‌پردازند و بر همین اساس نقدینگی مورد نیاز آن‌ها برای تولید محصول تامین میشود. بنابراین اوراق سلف موازی در اصل ابزاری به منظور تامین نقدینگی شرکت‌ها یا راهی برای تامین سرمایه شرکت‌ها محسوب میشود.
کاربرد بعدی اوراق سلف موازی استاندارد این است که با استفاده از آن کسری بودجه دولت را می‌توان تامین کرد. در این فرایند دولت میتواند با انتشار اوراق سلف برخی از محصولات و تولیدات خود را به مردم پیش فروش کند و در زمان سررسید ارائه محصولات، کالاها را در بازار جهانی به خریداران خود اعطا کند. با این تفاسیر دولت میتواند با این ابزار مالی تا حدودی کسری بودجه خود را تامین کند.
انگیزه اصلی تولیدکنندگان و خریداران در پروسه استفاده از اوراق سلف موازی چیست؟
در معاملاتی که بر اساس اوراق سلف موازی صورت می‌گیرد، فروشنده کالا و خریداران دارای برخی از اهداف و انگیزه‌های مالی هستند که در این بخش به این انگیزه‌ها اشاره می‌کنیم:
انگیزه تولیدکنندگان محصول:
- با استفاده از این اوراق، قادر به تامین مالی برای پروسه تولید محصولات خود هستند.
- با استفاده از این ابزار اطمینان دارند که محصولات‌شان پیش از تولید در بازار به فروش می‌رسد.
- امکان برنامه‌ریزی استاندارد برای تولید و فروش محصولات برای تولیدکنندگان وجود خواهد دارد.
انگیزه خریداران محصول:
- این امکان برای خریداران وجود دارد که برای صنایع پایین دستی، مواد اولیه مورد نیاز را تامین کند.
- با استفاده از این ابزار مالی خریداران نسبت به قیمت مواد اولیه در معامله اطمینان خاطر خواهند داشت.
- امکان ایجاد بستر مناسب به منظور سرمایه‌گذاری و کسب سود قابل توجه برای خریداران وجود دارد.
اوراق سلف موازی استاندارد دارای چه مزایایی است؟
اوراق سلف موازی استاندارد همانند سایر اوراق موجود در بازار سرمایه داری برخی مزایا است که در بازار بورس قابل استفاده هستند. در این بخش به شرح مزایای اوراق سلف موازی استاندارد می‌پردازیم:
- تامین مالی برای تولیدکنندگان محصولات و کالاها
- کاهش هزینه‌های معاملاتی
- افزایش نقدشوندگی بازار
- تضمین نقدشوندگی اوراق به دلیل وجود بازارگردان
- معافیت مالیاتی
- دارای عمر کوتاه مدت یک تا ۲ سال
- کشف قیمت روزانه و لحظه‌ای برای کالاها در چارچوب مکانیسم بازار
- دارای حداقل سود تضمین شده که این سود بر اساس رشد قیمت دارایی پایه تا سقف مشخص میتواند رشد کند
- امکان خرید و فروش قراردادهای سلف موازی در بازار ثانویه
- ریسک پایین
کارمزد اوراق سلف موازی استاندارد
معاملاتی که بر پایه اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس کالای ایران انجام میشود نهایتا دارای سقف کارمزد 0.000725 به ازای هر قرارداد خرید و فروش خواهد بود. در نظر داشته باشید که در مرحله پذیره‌نویسی اوراق سلف، کارمزد خرید و فروش در اصل به عهده ناشر اوراق خواهد بود.
نحوه خرید اوراق سلف موازی استاندارد چگونه است؟
دقت داشته باشید که به منظور خرید اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس کالای ایران، باید در گام اول از طریق کارگزاری‌های بورس، برای ثبت نام و دریافت کد معاملاتی اقدام و در مرحله بعدی درخواست خود را مبنی بر استفاده از اوراق سلف موازی استاندارد ثبت کنید. در نهایت بعد از بررسی درخواست شما، این امکان برایتان فراهم خواهد شد.
سخن آخر
بازار سرمایه یکی از بهترین بسترهای سرمایه‌گذاری در هر کجای دنیا به شمار می‌آید. در ایران هم این امکان برای تمام افراد فراهم شده که با استفاده از ابزارهای مالی مختلف به معاملات در این بازار بپردازند و در نهایت کسب سود قابل توجه‌ای داشته باشند. ما در این مقاله به معرفی ابزار پرکاربردی به نام اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس کالای ایران پرداختیم. نحوه استفاده از آن و ویژگی‌های عمده این ابزار مالی و انگیزه‌هایی که برای تولیدکنندگان و خریداران محصول وجود دارد را عنوان کردیم.
تولیدکنندگان محصولات در اصل با استفاده از اوراق سلف استاندارد قادر هستند که محصولات خود را به صورت نقدی در بازار پیش فروش کنند و با استفاده از سرمایه‌ای که برای آن‌ها حاصل میشود امکان مدیریت بهتر پروسه تولید و برنامه‌ریزی‌های مالی برای محصولات جدید را داشته باشند. در اصل این ابزار مالی در بازار بورس کالای ایران به عنوان یک راه حل برای تامین سرمایه محسوب میشود که تولیدکنندگان با استفاده از آن به شکل بهتری قادر به ارائه محصولات خود در بازار هستند و در عوض خریداران هم از بعضی مزایا بهره‌مند می‌شوند.
برای اوراق سلف نمی‌توان رقم دقیقی را به عنوان نرخ سود اعلام کرد و در هر مورد، هنگام انتشار اوراق رقم سود مشخص میشود. معمولا نرخ سود این اوراق نسبت به سپرده‌گذاری‌های بانکی بیشتر است و از حداقل 18 درصد به بالا برآورد میشود.
دیدگاه شما