یکی از آثار احتمالی سرمایه‌گذاری بر روی سهام تهاجمی، بی‌ثباتی بازده است. ممکن است به دلیل سازگاری سبد با تغییرات بازار به تعدیل‌های پی‌درپی نیاز باشد. از همین رو لازم است که مدیران چنین پرتفوی‌هایی فعال باشند.
سهام دفاعی یا تدافعی (Defensive stock) چیست؟
برای موفقیت در بازار سرمایه، یکی از روش‌های مرسوم این است که سبدی متشکل از چند مدل سهام داشته باشیم، چرا که در دوره‌های اقتصادی مختلف، باعث کاهش زیان ما می‌شوند. یکی از این انواع، سهام دفاعی یا تدافعی است. این نوع از سهام معایب و مزایای خاص خود را دارند و به دلیل پایداری آنها، در دوران رکود به حفظ سرمایه کمک می‌کنند. سهام تدافعی با نام سهام غیر تناوبی نیز شناخته می‌شود. در ادامه به بررسی این نوع از سهام خواهیم پرداخت و شرکت‌هایی که سهام آنها تدافعی محسوب می‌شود را ذکر خواهیم کرد.
سهام دفاعی یا تدافعی چیست؟
سهام تدافعی در واقع به سهامی گفته می‌شود که در تمام نوسانات بازار، ثبات خود را حفظ می‌کند و ریسک بسیار پایینی دارد. این سهام در دوران رکود و رشد، سود ثابتی را برای سهامداران خود ایجاد می‌کنند. سهام دفاعی ارتباطی با شاخص بازار ندارد و به نوعی با قدرت و بدون تناوب است. این سهام در زمان رکود باعث حفظ سرمایه می‌شود و البته در زمان رشد‌های ناگهانی نیز به آرامی صعود می‌کند. سهام تدافعی حجم تقاضای ثابتی دارد و توصیه می‌شود که سهامداران در سبد سهام خود از این گونه سهم‌ها نیز استفاده کنند. در واقع به زبانی دیگر به سهام شرکت‌هایی که نیازهای اساسی افراد را تامین می‌کنند و همواره تقاضا برای خرید آنها وجود دارد، سهام تدافعی می‌گویند.
مزایای سهام دفاعی
در ادامه به بررسی مزایای اصلی سهام تدافعی خواهیم پرداخت:
سود ثابت و مداوم
به دلیل اینکه شاخص بازار تاثیری بر این سهام ندارد، سود ثابت و مستمری در بلند مدت به همراه دارند.
نرخ شارپ بالا
میزان سودی که یک سهم با وجود خطرات احتمالی به سرمایه‌گذارانش می‌دهد، نرخ شارپ گفته می‌شود. سهام تدافعی با نرخ شارپ بالای خود در تمام اوضاع بازار، گزینه‌ای مطمئن و قابل اعتماد هستند.
حداقل ریسک‌پذیری
وجود نوسان در بازار بورس، همواره باعث کاهش ارزش سهم‌های مختلف بوده است. سهام تدافعی به دلیل اینکه وضعیت بازار روی آن تاثیری ندارد، از این نوسانات در امان است و قاعدتا ریسک بسیار پایینی دارد. این نوع از سهام همیشه با ثبات هستند مگر اینکه مشکل اساسی بزرگی رخ دهد.
معایب سهام دفاعی
در ادامه برخی از معایب اصلی این سهام را بیان خواهیم کرد:
سود پایین
در دوران رشد بازار بورس، سهام تدافعی به دلیل روند با ثبات و مستمری که دارند، سوددهی پایینی دارند. این در حالی است که سهام‌های پرریسک دیگر در این دوران، سودهای بالایی ایجاد می‌کنند. به همین جهت این سهام مناسب دوران رشد نیستند و سرمایه‌گذاران در زمان رشد بازار، از سهام‌های پر‌ریسک‌تر استفاده می‌کنند.
وابسته به اقدام سریع در زمان رکود
در بازار سرمایه پس از شروع روند نزولی و از بین رفتن بخشی از سرمایه افراد، سهامداران به فکر خروج از سهام خود و ورود به سهام تدافعی می‌افتند. این تغییر، پول از دست‌رفته را بر‌نخواهد گرداند و صرفا از باقیمانده سرمایه حفاظت می‌کند. به همین دلیل است که برای جلوگیری از افت سرمایه خود و ورود به سهام تدافعی، باید زمان دقیق را پیش‌بینی کنید.
نمونه‌هایی از سهام دفاعی
اکنون که با مفهوم سهام تدافعی آشنا شدیم، به بررسی انواع شرکت‌هایی که نیازهای اساسی مردم را تامین می‌کنند و سهام آنها تدافعی است خواهیم پرداخت.
سهام شرکت‌های خدماتی
سهام شرکت‌های آب، برق، گاز و … که نیازهای اساسی مردم را تامین می‌کنند، سهام تدافعی هستند و در بازار خرسی گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند.
سهام شرکت‌های کالاهای مصرفی
سهام شرکت‌های عرضه کننده مواد غذایی، نوشیدنی، پوشاک، محصولات بهداشتی و لوازم خانگی که مردم در هر بازه زمانی و با هر میزان تورم، باید آنها را تهیه کنند نیز در دسته سهام تدافعی قرار می‌گیرد. مردم برای بقا مجبور به تهیه اقلام اساسی مورد نیاز خود هستند، بنابراین چرخه ثابتی از نقدینگی همیشه وارد این شرکت‌ها می‌شود.
سهام شرکت‌های درمانی
از گذشته سهام شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی در گروه سهام تدافعی بوده است، اما امروزه به دلیل رقابت بالایی که در بین شرکت‌های دارویی وجود دارد به اندازه نمونه‌های دیگر تدافعی نیستند، البته بازهم در دوران رکود قابلیت سرمایه‌گذاری دارند. حفظ سلامتی همیشه با تهیه دارو رابطه مستقیم دارد و در برخی از مواقع که بیماری‌های همه‌گیر شیوع پیدا می‌کنند، سود این شرکت‌ها نیز بیشتر می‌شود.
سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات
به دلیل نیاز اساسی مردم به تهیه خانه و مسکن، سهام شرکت‌های املاک و مستغلات نیز در دسته سهام تدافعی است. لازم به ذکر است که شرکت‌های فروش آپارتمان‌های گران، املاک واحدهای صنعتی و املاکی که وام دارند، برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند.
سهام تدافعی و ضریب بتا
ضریب بتا فاکتوری است که برای اندازه‌گیری و محاسبه ریسک بازار بورس یک سهم به کار می‌رود. در واقع میزان هم بستگی سهم با شاخص کل و میزان نوسان سهم نسبت به بازار را بررسی می‌کند. اگر ضریب بتا صفر باشد، بدین معنی است که سهام با نوسانات بازار تغییر نخواهد کرد. سهام تدافعی، ضریب بتایی بین ۱- تا ۱+ دارند. اگر این ضریب بیش از یک باشد، به این معنی است که سهام با نواسانات موجود در بازار تغییر می‌کند و در صورتی که کمتر از ۱- باشد، یعنی خلاف جهت بازار عمل می‌کند.
چه زمانی سهام تدافعی خریداری کنیم؟
به دلیل اینکه سهام تدافعی ریسک بسیار پایینی دارد و تغییرات شاخص بازار در آن تاثیری ایجاد نمی‌کند، این سهام مناسب افراد ریسک‌گریز است. از طرفی افراد دیگر هم می‌توانند بخشی از سبد خود را به این سهام اختصاص دهند و ریسک معاملات خود را کم کنند.
چرا سهام تدافعی برای برخی از سرمایه‌گذاران جذاب نیست؟
به دلیل ثبات و صعود آرام، این سهام به نوعی نیاز به صبر زیاد دارند و برای برخی از سهامداران در اصطلاح خسته کننده هستند. به طور کلی در زمانی که قدرت صعود بازار کم می‌شود اما همچنان افت چندانی اتفاق نیفتاده، بهترین زمان برای تهیه این سهام است. سهام تدافعی در زمان تغییرات روند بازار، به حفظ سرمایه شما کمک خواهند کرد اما در شرایط صعود بازار می‌توان به سهم‌های پر‌ریسک‌تر مراجعه کرد.
شرکت سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات
به دلیل اهمیت این بخش، به طور مجزا توضیحاتی بیان خواهیم کرد. نیاز به سرپناهی برای آرامش و گذراندن ایام، از دیرباز جزو نیازهای اساسی و غیر قابل ترک برای مردم بوده است. از این رو همیشه نقدینگی در این بازار در حال چرخش است. مسئله مهم زمانی اتفاق می‌افتد که بازار به سمت رکود حرکت کند. در واقع به دلیل کاهش نقدینگی مردم، تقاضا برای خانه‌های لوکس کاهش پیدا می‌کند. در اثر این کاهش نقدینگی وارد شده به این نوع شرکت‌ها کاهش پیدا می‌کند، که این امر موجب زیان می شود. در واقع تقاضا برای خانه‌های معمول زیاد است و سهام شرکت‌های لوکس یا صنعتی در زمان رکود مناسب نیستند. چرا که افراد به خانه‌های لوکس نیاز واجب ندارند و اولویت با داشتن سرپناه است. پس در زمینه املاک و مستغلات باید به درستی بررسی و مقایسه کنید و شرکتی را انتخاب کنید که تمرکز آن فروش به تمام اقشار است و می‌تواند جمعیت و سرمایه بیشتری را به خود جذب کند.
نکته‌ای که بسیار قابل توجه قرار می‌گیرد این است که در زمان رکود و اختلال در بازارهای مالی، می‌توانید بخش اعظم سرمایه خود را به خرید سهام تدافعی اختصاص دهید . این شرکت‌ها نیازهای اساسی را رفع می‌کنند و به دلیل عدم وجود تغییرات محسوس در درآمدشان، باعث حفظ سرمایه و کسب سودی معقول و پایدار می‌شوند.
کلام آخر
یکی از راه‌کار‌های موجود برای حفظ ارزش سرمایه و دوری از ریسک و زیان، سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی است. این سهام با شاخص بازار هم بستگی ندارند و در زمان رکود نیز با ثبات و همراه با سودی ثابت، روند مستمر و رو به بالای خود را در بلند مدت طی می‌کنند. شرکت‌هایی که نیازهای اساسی جامعه را تامین می‌کنند و مردم فارغ از شرایط مالی و تورم مجبور به تهیه آنها هستند، سهام تدافعی دارند. به دلیل ورود همیشگی نقدینگی از طرفی میزان تقاضای ثابت برای سهام این شرکت‌ها، ریسک و زیان نیز بسیار پایین است و در مقابل روندی پایدار با سودی ثابت دارند. در شرایط رکود بازار، بهترین راه برای حفظ ارزش سرمایه، استفاده از سهام تدافعی است. به طور کلی پیشنهاد می‌شود که سرمایه‌گذاران مقداری از این سهام را در سبد دارایی خود قرار دهند تا بتوانند ریسک و زیان را کاهش دهند.
سهام دفاعی چیست؟
سهام دفاعی سهامی است که صرف نظر از وضعیت کلی بازار سود ثابت و مستمری را در اختیار سرمایه‌گذار می‌گذارد. از آنجایی که همواره تقاضای ثابتی برای محصولات این سهام وجود دارد، سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی طی فاز‌های متفاوتی که در چرخه تجاری ایجاد می‌شود، از ثبات بیشتری برخوردار است. سهام دفاعی را با سهام صنایع دفاعی اشتباه نگیرید. این سهام متعلق به شرکت‌هایی است در زمینه تولید اسلحه، تجهیزات نظامی و جت‌های جنگنده فعال هستند.
نکات کلیدی سهام دفاعی
- این سهام سود ثابت و مداومی را برای سرمایه‌گذار در پی خواهد داشت و میزان این سود تحت تأثیر وضعیت کلی بازار نخواهد بود.
- شرکت‌هایی چون Procter& Gamble ،Johnson & Jahnson ،Philip morris و کوکاکولا ازجمله شرکت‌هایی هستند که از پایه‌های قدرتمندی برخوردارند و در زمره سهام دفاعی قرار می‌گیرند.
- سهام دفاعی در مقایسه با دیگر سهام‌ها سود بلندمدتی را با ریسک بسیار کمتر در اختیار سرمایه‌گذاران می‌گذارند.
- نقطه ضعف این سهام آن است که نوسانات پایین سهام دفاعی سودهای ناچیزی را در طول بازارهای گاوی در پی خواهد داشت.
درک بهتر سهام دفاعی
سرمایه‌گذارانی که به دنبال محافظت از سبد پورتفوی خود هنگام ضعیف شدن بازار هستند یا به دنبال آن هستند که در نوسانات شدید بازار دارایی خود را در امان نگه دارند، میزان استفاده خود را از سهام دفاعی افزایش می‌دهند. شرکت‌های شناخته‌شده‌ای مانند (PG) Procter & Gamble ،(JNJ) Johnson & Jahnson ،(PM) Philip morris و کوکاکولا (KO) ازجمله سهام دفاعی به شمار می‌روند. علاوه بر گردش مالی قوی، این شرکت‌ها به اندازه‌ای از ثبات برخوردارند که قادر هستند وضعیت اقتصادی را تضعیف کنند. شرکت‌ها سودی را پرداخت می‌کنند که هنگام سقوط بازار از قیمت سهام محافظت می‌کنند.
نکته مهم
احتمال ورشکستگی در این نوع سهام بسیار پایین است؛ چراکه در مقابل روند نزولی بازار بسیار قدرتمند عمل می‌کنند.
در شرایط دشوار یا در مواقعی که اوضاع با مشکل روبه‌رو می‌شود، چرا باید فردی به دنبال در اختیار داشتن سهامی باشد؟ چرا در این مواقع گزینه امنی چون اسناد خزانه را نباید انتخاب کنیم که اساسا از هر خطری به دور است؟ پاسخ این سوال بسیار ساده است، ترس و طمع همواره انگیزه لازم را برای حرکت بازار تأمین می‌کند.
سهام دفاعی با پرداخت سود بالاتر در مقایسه با سود پرداختی در شرایطی که نرخ بهره پایین است وسوسه را به جان سرمایه‌گذاران می‌اندازد. این سهام ترس موجود در بین سرمایه‌گذاران را تخفیف می‌دهد و به اندازه سهام‌های متداول خطرناک نیست؛ چراکه تنها یک اتفاق سهمگین و مهلک قادر است مدل تجاری آنها را به بیراهه بکشاند. سرمایه‌گذاران باید این موضوع را در نظر داشته باشند که بیشتر مدیران سرمایه انتخاب دیگری جز خرید سهام در اختیار ندارند. اگر آنها به این نتیجه برسند که اوضاع از همیشه بحرانی‌تر است، به سمت خرید سهام دفاعی سوق پیدا می‌کنند.
سهام دفاعی در مقایسه با بازارهای بزرگ‌تر در زمان مواجهه با بحران بهتر عمل می‌کند. با این وجود در فاز توسعه این سهام‌ها پایین‌تر از نرخ بازار عمل می‌کنند. این امر به دلیل کاهش خطرات و ریسک‌های احتمالی است که در این شرکت‌ها مشاهده شده است. سهام دفاعی غالبا از میزان نوسان و ریسکی کمتر از ۱ برخوردار است. برای به نمایش گذاشتن این میزان باید سهامی را در نظر بگیرید که ریسکی برابر با ۰.۵ دارد. اگر بازار ۲ درصد کاهش را تجربه کند، ما باید انتظار داشته باشیم که سهام ما تنها ۱ درصد کاهش قیمت داشته باشد. از سوی دیگر افزایش سود بازار به میزان ۲ درصد در طی یک هفته نیز ۱ درصد افزایش را برای سهام دفاعی با میزان ریسک و نوسان ۰.۵ در پی خواهد داشت.
مزایای سهام دفاعی
سهام دفاعی مزایای بسیاری را در اختیار سرمایه‌گذار می‌گذارد. برخی از آنها عبارت اند از دریافت سود ثابت و بلند مدتی که از ریسک کمتری برخوردار است. سهام دفاعی به عنوان گروهی از سهام در بازار در مقایسه با سهام کل بازار از نرخ شارپ بالاتری برخوردار است. نرخ شارپ به میزان سود به‌دست‌آمده از یک سهم در مقایسه با خطراتی است که سرمایه‌گذاری در این سهام‌ها در پی خواهد داشت.
بحث و جدل‌های فراوانی بر سر این موضوع وجود دارد که نشان می‌دهد سهام دفاعی در مقایسه با دیگر سهام موجود در بازار سرمایه‌گذاری بهتری است. وارن بافت تاحدودی به دلیل تمرکز روی خرید سهام دفاعی به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران تاریخ تبدیل شده است. نیازی نیست برای شکست بازار ریسک‌های بزرگی را به جان بخرید. درواقع به حداقل رساندن ضرر‌ها نیز با استفاده از سهام دفاعی بسیار سودمند خواهد بود.
معایب سهام دفاعی
در سوی مقابل نقطه ضعف‌هایی نیز برای سهم دفاعی وجود دارد. نوسانات پایین این سهام منجر شده است سودی که در طول بازار گاوی نصیب سهامداران می‌شوند، پایین‌تر باشد. متأسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل عملکرد ضعیف این سهام در بازارهای گاوی، این سهام را ترک کرده‌اند. برخی از اوقات پس از آغاز روند نزولی در بازار و با وجود اینکه دیگر بسیار دیر شده است، سرمایه‌گذاران به سمت سهام دفاعی هجوم می‌آورند. این تلاش‌های ناکام به دلیل اشتباه در زمان‌بندی بازار و استفاده از سهام دفاعی نیز تا حد زیادی از میزان بازگشت سود سرمایه‌گذاران می‌کاهد.
نمونه هایی از سهام دفاعی
سهام دفاعی همچنین به نام سهامی غیرتناوبی شناخته می‌شوند؛ چراکه آنها در ارتباط مستقیم با چرخه بازار و تجارت قرار ندارند. در ادامه با برخی از انواع سهام دفاعی آشنا می‌شوید.
سهام شرکت‌های خدماتی
آب، گاز و تأسیسات الکترونیکی نمونه‌هایی از سهام دفاعی هستند. چراکه مردم همواره به این سهام نیاز دارند و در تمامی مراحل و شرایط اقتصادی نیاز آنها به قوت خود باقی می‌ماند. شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیت دارند از شرایط رکود اقتصادی سود می‌برد؛ چراکه نرخ بهره در این شرایط کاهش پیدا می‌کند.
کالاهای پر مصرف
شرکت‌هایی که کالاهای پرمصرف را تولید می‌کنند در این دسته می‌گنجند. این شرکت‌ها کالاهایی را تولید می‌کنند که مردم به دلیل نیاز مبرم خود و صرف نظر از شرایط اقتصادی برای خرید آنها وارد عمل می‌شوند. این کالاها شامل کالاهای مواد غذایی، نوشیدنی، محصولات بهداشتی، تنباکو و برخی از لوازم خانگی است. این شرکت‌ها همواره گردش مالی ثابتی دارند و میزان سود آنها در وضعیت اقتصادی قوی و ضعیف کاملا قابل پیش‌بینی است. سهام این شرکت‌ها در شرایط بد اقتصادی در مقایسه با سهام شرکت‌های تناوبی که از دگرگونی برخوردار هستند و سهام غیر دفاعی به مراتب بهتر است. اما این سهام در شرایط اقتصادی قوی در مقایسه با دیگر سهام ها عملکرد ضعیف‌تری خواهد داشت.
سهام درمانی
سهام شرکت‌های دارویی و سازندگان تجهیزات پزشکی از دیرباز به عنوان سهام دفاعی شناخته می‌شدند. هرچه باشد، همواره افراد بیماری وجود دارند که به مراقبت‌های پزشکی و درمانی نیاز داشته باشند. به هر حال افزایش رقابت برای داروهای جدید و عدم قطعیت درباره قوانین موجود به این معناست که این کالاها به اندازه گذشته، سهام دفاعی به شمار نمی‌روند.
شرکت سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات
این شرکت‌ها نیز از جمله سهم دفاعی به حساب می‌آیند؛ چراکه همواره مردم به سرپناهی برای زندگی نیاز دارند. زمانی‌که به دنبال سهام این شرکت‌ها هستید از سهام شرکت‌هایی که در زمینه فروش آپارتمان‌های گران‌قیمت فعال هستند، اجتناب کنید. از این گذشته در هنگام کاهش و نزول بازار از سرمایه‌گذاری روی املاکی که در بخش‌های صنعتی واقع شده‌اند و به صورت پیش فرض از وام‌هایی بهره‌مند هستند نیز خودداری کنید.
سهام دفاعی چیست؟
در بازار بورس، انواع مختلفی از سهام وجود دارد که تحلیل‌گران براساس شرایط و ویژگی‌های خاص در طول دوران سرمایه‌گذاری خود، آنها را به پرتفوی‌شان اضافه می‌کنند. هریک از سهام برای یک دوره اقتصادی خاص می‌تواند سودمند باشد. سهام دفاعی نیز نمونه‌ای از سهام است که می‌تواند در دوران رکود به حفظ سرمایه معامله‌گران کمک کند. البته این نوع از سهام نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به بررسی تمام ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت. اگر شما هم به دنبال یک راه نسبتاً مطمئن برای حفظ سرمایه‌ی خود در زمان‌های رکود بازار هستید، با ما همراه باشید.
سهام دفاعی چیست؟
«سهام دفاعی» یا «سهام غیر تناوبی» به سهامی گفته می‌شود که همیشه با ثبات بالا و ریسک پایینی همراه است. این نوع از سهام چه در دوران رشد اقتصادی و چه در دوران افول اقتصادی، همچنان سود ثابت و مستمری را نصیب سهامداران خود می‌کند. سهام دفاعی تحت تأثیر اتفاقات و نوسانات جاری بازار نیست و یک جزئی از یک بازار غیرتناوبی به حساب می‌آید.
اگر در دوران افول اقتصادی، اکثریت سهام موجود در بازارهای بورس به سمت ضررهای مستمر و پی در پی سوق پیدا کنند، سهام دفاعی می‌توانند سرمایه افراد را در یک حد قابل قبول نگه‌داشته و به نوعی از آنها مراقبت کنند. معمولاً تقاضای ثابتی برای خرید اینگونه از سهام در بین معامله‌گران وجود دارد و توصیه می‌شود که هرکس مقداری از سرمایه جاری خود در بورس را به خرید سهام دفاعی اختصاص دهد!
تنها یک اتفاق بسیار سهمگین می‌تواند مدل تجاری و روند ثابت شرکت‌های با سهام دفاعی را تحت تأثیر قرار دهد، در غیر این‌صورت، اتفاقاتی که در طول دوران‌های مختلف در بازار رخ می‌دهد و سایر سهام را دچار نوسانات وحشتناک می‌کند، بر سهام دفاعی تأثیری ندارند.
چرا باید از سهام دفاعی استفاده کنیم؟
قطعاً تاریخ در بازارهای مالی تکرار می‌شود. بازار گاوی (دوران رشد) و بازار خرسی (دوران رکود) همیشه در کمین دوران اقتصادی قرار دارند. نمی‌توان فریب یک دوران خوب را خورد و برای رکود برنامه‌ریزی نکرد. به همین خاطر آگاهی از سهام غیرتناوبی و سرمایه‌گذاری در آنها، جزو موضوعاتی است که هر سرمایه‌گذار باید به آن اهمیت بدهد. شما در هر دوره آموزش مقدماتی بورس با چنین سهامی آشنا می‌شوید تا بتوانید با دقت بیشتری به سرمایه‌گذاری بپردازید.
گاهی دوران رکود آنچنان طولانی می‌شود که سرمایه‌های افراد به زیر 50 درصد نزول می‌کند. شرکت‌های تدافعی در چنین اوضاعی می‌توانند از چنان ضررهای بزرگی جلوگیری کنند. بنابراین حتی اگر هم‌اینک که این مطلب را مطالعه می‌کنید، در دوران رشد بسر می‌برید، باز هم سهام دفاعی را در نظر داشته باشید. چراکه هر صعود در بازار سرمایه، سقوطی نیز دارد که باید با آگاهی و احتیاط از آن عبور کنید.
مزایای سهام دفاعی
اصلی‌ترین قابلیت‌ها و مزایای سهام غیرتناوبی و تدافعی به قرار زیر هستند:
سود ثابت و مداوم
با توجه به اینکه سهام دفاعی از وضعیت کلی بازار تبعیت نمی‌کند، بنابراین می‌تواند به صورت بلندمدت سودهای ثابت و مستمری را به همراه داشته باشد.
نرخ شارپ بالا
نرخ شارپ به مقدار سودی گفته می‌شود که یک سهم در برابر خطرات احتمالی وارده، نصیب سرمایه‌گذارانش می‌کند. سهام دفاعی با داشتن نرخ شارپ بالا، در تمام وضعیت‌های بازار، یک گزینه مطمئن و قابل اتکا به حساب می‌آید.
حداقل ریسک‌پذیری
اصلی‌ترین دلیل ریسک‌پذیری سهام مختلف در بورس، وضعیت بازار و نوسانات آنها است. اما سهام تدافعی از این نوسانات در امان هستند، پس طبیعتاً ریسک بسیار پایینی هم دارند. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، تنها یک اتفاق بسیار سهمگین می‌تواند مدل حرکت و سوددهی آنها را به انحراف بکشاند، در غیر این‌صورت همچنان باثبات باقی می‌مانند.
معایب سهام دفاعی
سهام تدافعی در برابر مزایای قابل توجهی که دارند، معایبی هم دارند که این معایب در انواع دوره آموزش بورس به صورت زیر مطرح شده است:
سود پایین
در بازار گاوی و دوران رشد کلی سهام در بورس، سهم‌های تدافعی به دلیل روند مستمری که دارند، سودهای پایینی هم می‌دهند. این در حالی است که در دوران رشد بازار، سهام با ریسک بالاتر، سودهای بسیاری به همراه دارند. به همین خاطر در دوران رشد اقتصادی، اکثریت سهامداران، سهام تدافعی را ترک می‌کنند تا سود بیشتری بدست بیاورند.
وابسته به اقدام سریع در دوران رکود
گاهی اوقات پس از شروع روند نزولی و ورود سهام به بازار خرسی، برخی از سهامداران مقداری از سرمایه خود را از دست می‌دهند و سپس به فکر خرید سهام تدافعی می‌اُفتند. در این‌صورت آن مقدار از سرمایه‌ای که از دست داده‌اند، معمولاً جبران نمی‌شود و با ورود به سهام تدافعی، فقط بخش دیگر سهام خود را حفظ می‌کنند. بنابراین برای اینکه افراد بتوانند تمام سرمایه خود را در دوران رکود حفظ کنند، باید زمان دقیق ورود به سهام تدافعی را از قبل پیش‌بینی کرده باشند.
انواع سهام دفاعی
پس از اینکه به قابلیت‌های سهام تدافعی در بورس پی بردیم، حالا به سراغ انواع این سهام می‌رویم تا ببینیم در دوران رکود چطور آنها را خریداری کنیم. انواع سهم تدافعی شامل موارد زیر سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی هستند:
سهام شرکت‌های خدماتی
سهامی شرکت‌های آب، گاز، برق و … که جزو نیازهای اساسی جامعه هستند، سهام تدافعی به حساب می‌آیند و در بازار خرسی گزینه‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری هستند.
سهام شرکت کالاهای مصرفی
سهام شرکت‌های عرضه کننده مواد غذایی، نوشیدنی، پوشاک، محصولات بهداشتی و لوازم خانگی که مردم بدون توجه به مشکلات اقتصادی برای تهیه آنها اقدام می‌کنند نیز در زمره‌ی سهام تدافعی قرار می‌گیرند.
سهام شرکت‌های درمانی
سهام شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی از دیرباز در گروه سهام تدافعی قرار داشتند؛ اما امروزه بنا به دلایلی مانند رقابت بالای شرکت‌های دارویی، این سهام به اندازه دیگر گزینه‌ها تدافعی نیستند، اما باز هم می‌توان در دوران رکود روی آنها حساب کرد.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات
به دلیل نیاز مبرم و اساسی تمام مردم به خانه و مسکن، سهامی شرکت‌های املاک و مستغلات نیز جزو سهام تدافعی محسوب می‌شوند. اما در این میان، شرکت‌های فروش آپارتمان‌های گران و لاکچری، املاک واحدهای صنعتی و املاکی که وام دارند، استثنا بوده و برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند.
سخن نهایی
اگرچه سهام شرکت‌های خدماتی، خوراکی، دارویی و …. از جمله سهام مناسب دفاعی به حساب می‌آیند، اما دقت داشته باشید که در بین تمام چندین شرکت دارویی، چندین شرکت خوراکی و چندین شرکت خدماتی، آن‌هایی را برای سهام تدافعی خود برگزینید که از بالاترین نرخ شارپ و کمترین ریسک برخوردار باشند. چراکه در بین خود این نمونه‌ها نیز باید جستجو کنید و گزینه‌های بهتر را برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیرید. شما می‌توانید با فراگیری آموزش 0 تا 100 بورس در دلفین وست، چنین فرصت‌هایی را تشخیص داده و سرمایه خود را در شرایط بحرانی حفظ کنید.
برای یادگیری “انواع سهام” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
سهام دفاعی چیست؟ سهامی کم‌ریسک برای مدیریت سبد سرمایه‌گذاری
یکی از مسائلی که همیشه در بازار بورس باید با آن سروکله بزنیم، نحوه تشکیل و چیدمان پرتفوی یا سبد سهام است. در هنگام انتخاب سهامی که می‌خواهید روی آنها سرمایه‌گذاری کنید، باید به موارد متعددی دقت کنید. مثلا نمی‌توانید تمام سبدتان را با سهامی پر کنید که همگی ریسک بالایی دارند. از سوی دیگر، دیگر منطقی به نظر نمی‌رسد که تمام دارایی خود را به خرید سهام شرکت‌هایی اختصاص دهید که بازده پایینی دارند ولی در عوض ریسک سرمایه‌گذاری آنها کمتر است. اما برخی از سرمایه‌گذاران با انتخاب و خرید سهام تدافعی با احتیاط بیشتری گام برمی‌دارند. اما منظور از سهام دفاعی چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ در ادامه این مطلب در این باره صحبت خواهیم کرد.
منظور از سهام دفاعی یا تدافعی چیست؟
سهام تدافعی به بیان ساده به سهامی گفته می‌شود که فارغ از شرایط بازار، می‌توان روی سوددهی آنها حساب کرد. چرا که سوددهی آنها ارتباطی با شرایط و جو بازار ندارد. یعنی این سهام در برابر نوسان‌های بازار سرمایه، واکنشی چندانی نشان نمی‌دهند و سود آنها مستمر است. از جمله ویژگی‌های این سهام این است که تقاضای خرید آنها همواره در محدوده ثابتی است و دقیقا به همین دلیل است که به لحاظ سودآوری نیز در وضعیت پایداری به سر می‌برند.
ذکر یک نکته در همین ابتدا ضروری است. برخی از افراد سهام تدافعی را با سهام صنایع دفاعی اشتباه می‌گیرند. یعنی گمان می‌کنند این سهام به شرکت‌هایی مربوط است که به تولید تجهیزات نظامی مشغول است. اما با توجه به توضیحاتی که ارائه شد، مشخص است که این برداشت اشتباه است. تنها شباهت میان این سهام و سهام صنایع دفاعی در نام آن‌هاست.
سهام دفاعی چه ویژگی‌هایی دارد؟
همانند سایر انواع سهام، این دسته از سهام نیز از ویژگی‌های خاصی برخوردارند. در ادامه چند مورد از این ویژگی‌ها را بررسی می‌کنیم.
- رشد سهام تدافعی معمولا مستمر و البته ملایم است.
- این سهام از وضعیت بازار بورس و شاخص و همچنین هیجان‌هایی که در بازار حاکم هستند، متاثر نیستند. همان‌گونه که در روزهای نزولی بازار و افت شاخص، این سهام هم‌چون سایر سهام با افت قیمت مواجه نمی‌شوند، در شرایطی هم که بازار صعودی است و شاهد رشد شارپی اکثر سهام هستیم، به همان روند متعادل خود ادامه می‌دهند.
بیشتر بخوانید
- ریسک سرمایه‌گذاری روی این سهام اندک است.
- سوددهی سهام تدافعی در بلندمدت نمایان می‌شود. در این نوع سهام معمولا میزانی کمتر از یک خواهد بود.
چه کسانی به سراغ سهام تدافعی می‌روند؟
این سهام به دلیل ریسک کمی که دارند، مناسب افراد ریسک‌گریز هستند. البته که افراد بسیاری به خاطر اینکه نمی‌توانند ریسک بازار را تحمل کنند، به سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌روند تا سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را تجربه کنند. اما اگر شما به درجه‌ای از شناخت خود رسیده‌اید که می‌دانید تحمل ریسک بالا را ندارید و ممکن است گرفتار هیجانات بازار شوید، بهتر است با خیالی آسوده و به صورت مستقیم روی این سهام سرمایه‌گذاری کنید و به اصلاح سبد سهام خود بپردازید. به این ترتیب حتی اگر بازار خرسی هم باشد، می‌توانید سود نسبی خود را دریافت کنید.
این یک قانون است که ریسک پایین، بازدهی پایین‌تری هم دارد. پس کسانی که این سهام را انتخاب می‌کنند، نباید توقع بازدهی‌های بسیار بالا را داشته باشند. این سهام به دلیل گردش مالی بالایی که دارند، قابلیت به چالش کشیدن اقتصاد کشورها را دارند. یعنی زمانی که شرایط بازار نامساعد است، قیمت آنها ثابت می‌ماند تا در جریان روند نزولی بازار، افت قیمت چندانی در این سهام اتفاق نیفتد. پس مشخص است هرکجا که آموزشی در مورد نحوه تشکیل سبد سهام وجود دارد، حتما یک سمت آن به سهام دفاعی برمی‌گردد.
هنگامی که در شرایط بحرانی به سر می‌بریم، سهام دفاعی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند. اما در فاز توسعه، بهره‌ای پایین‌تر از نرخ بازار ایجاد می‌کنند. دلیل این امر آن است که این شرکت‌ها به دنبال کاهش ریسک‌هایی هستند که به هر دلیل ممکن است رخ دهد.
بیشتر بخوانید
مزایای سهام تدافعی
یک بار دیگر به مطالب بخش قبلی مراجعه و ویژگی‌های سهام دفاعی را مطالعه کنید. همین خصوصیات موجب می‌شوند که در این سهام خبری از ورشکستگی نباشد. چرا که مدیریت این شرکت‌ها عملکردی قدرت‌مندانه دارد. زمانی که در چیدمان سبد، سهام تدافعی را نیز در نظر می‌گیریم، با این کار ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهیم و این عمل به تعدیل ترس‌ها و هیجان‌های سرمایه‌گذاران کمک بزرگی می‌کند.
البته مشخص است که این سهام نیز به هر حال تحت تاثیر وقایع و اتفاقات خاصی قرار می‌گیرند. به این ترتیب از مسیر اصلی خود دور می‌شوند. اما به طور کلی در شرایط بحرانی بازار بورس، معامله‌گران برای آن‌که دارایی خود را حفظ کنند، به خریداری این سهام روی می‌آورند تا بتوانند سرمایه‌گذاری خود را به شکلی متعادل انجام دهند.
به عنوان یکی دیگر از مزایای سهام تدافعی باید گفت، این سهام نسبت به سایر سهام نرخ شارپ بیشتری دارند. منظور از نرخ شارپ سودی است که از یک سهم به دست می‌آید ولی باید خطرات و موانعی را که در مسیر سرمایه‌گذاری وجود دارد نیز در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید
معایب سهام دفاعی
اگر مطالبی را که در بخش‌های قبلی گفتیم به دقت مطالعه کرده باشید، می‌توانید حدس بزنید که عیب این نوع سهام در چیست. مشکل سهام تدافعی به همان روند سود متعادل و ثابتی برمی‌گردد که از ویژگی‌های بارز سهام تدافعی است. در نظر بگیرید که اکثر سهام در بازار رشد خوبی داشته‌اند و برخی از سهام در مدتی کوتاه سود فراوانی نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌اند. اما در همین بازار گاوی سود این سهام در مقایسه با سایر سهام کمتر است.
درست در همین شرایط است که سرمایه‌داران، سهام تدافعی خود را می‌فروشند و به سراغ سایر سهام می‌روند. استراتژی آنها این است که به محض نزولی شدن بازار دوباره به سمت این سهام برگردند. اما این استراتژی غلط است. چرا که اگر سرمایه‌گذاران سهام دفاعی خود را نمی‌فروختند، در شرایط نزولی بازار کمتر متضرر می‌شدند. اما با این کار، بخشی از سود خود را از دست داده‌اند.
سهام دفاعی از منظر ریاضی و محاسبات
نرخ بهره بدون ریسک مسئله‌ای است که در بازارهای خارجی به منظور انجام برخی محاسبات از آن استفاده می‌شود. به عنوان نمونه در بورس نیویورک این میزان تقریبا با نرح بهره اوراق خزانه آمریکا برابری می‌کند. در این‌جا هم برای آن‌که عملکرد سهام محتاطانه یا تدافعی را در هنگام رکود بازار مدنظر قرار دهیم، از این نرخ استفاده می‌کنیم.
به این منظور سهامی را در نظر بگیرید که بتای آن برابر است با ۰.۵. فرض کنید بازار با افت ۱۵ درصدی مواجه می‌شود. نرخ بهره بدون ریسک را نیز برابر با سه درصد در نظر بگیرید. اما یک سهام تدافعی در این شرایط کاهشی ۹ درصدی را تجربه خواهد کرد. به محاسبات زیر دقت کنید تا دلیل این امر را متوجه شوید:
۹%= (۳% – ۱۵%-) * ۰.۵
دقت کنید که منفی کنار عدد ۱۵ به این دلیل است که بازار ۱۵ درصد ریزش داشته است.
همین ویژگی که باعث ضرر کمتر در شرایط بحرانی و نزول بازار شد، در بازار گاوی هم مانع از سودآوری بالا می‌شود. فرض کنید بازار رشدی ۱۵ درصدی را تجربه کرده است. نرخ بهره بدون ریسک هم همچنان سه درصد است. در این حالت سهام تدافعی تنها شش درصد افزایش پیدا می‌کند. چرا؟ محاسبات به سادگی به این پرسش پاسخ می‌دهند:
۶٪= (۳٪ – ۱۵٪) * ۰.۵
معرفی چند سهام دفاعی
تا این جا متوجه شدیم که سهام دفاعی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. حالا وقت آن رسیده است تا چند صنعت را که سهام آنها دفاعی است، معرفی کنیم.
سهام شرکت‌های درمانی
معمولا زمانی که صحبت از سهام دفاعی می‌شود، بسیاری از افراد به سراغ شرکت‌های تجهیزات پزشکی و دارویی می‌روند. تمام بیماران به خدمات این شرکت‌ها نیاز دارند. از این رو لازم است که هزینه موارد مربوط به تجهیزات پزشکی، درمانی و دارویی تا جایی که مقدور است ثابت بماند. به همین دلیل است که سهام این شرکت‌ها در گروه سهام تدافعی جای می‌گیرد.
سهام شرکت‌های خدماتی
سهام برخی از شرکت‌های خدماتی را نیز می‌توان در دسته سهام تدافعی جای داد. خدماتی نظیر آب، گاز و برق هم در این دسته قرار می‌گیرند. به طور کلی زمانی که پای نیازهای عمومی جامعه در میان است و افراد به خدمات خاصی نیاز دارند، می‌توان ردپایی از سهام تدافعی را مشاهده کرد. به هر حال این موارد جزو نیازهای اولیه زندگی هستند و نمی‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد. به همین دلیل است که تقاضا در این زمینه‌ها زیاد است. از این رو سهام این شرکت‌ها در شرایط رکود بازار، سود خوبی دارد و نرخ بهره آن نیز کم است.
سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری املاک
همواره مردم برای زندگی خود به یک سقف یا سرپناه نیاز دارند. بنابراین سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری در زمینه املاک نیز می‌تواند گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری تدافعی باشد. البته دقت کنید هنگام خرید سهام به سراغ شرکت‌هایی نروید که آپارتمان‌های گران‌قیمت می‌فروشند. همچنین سهام املاکی که در بخش صنعت حضور دارند، در شرایط نزولی گزینه‌های خوبی به نظر نمی‌رسند.
سهام شرکت‌هایی که کالاهای پرمصرف تولید می‌کنند
برخی از شرکت‌هایی که در زمینه تولید کالاهای ضروی و پرمصرف فعالیت می‌کنند، جزو سهام دفاعی محسوب می‌شوند. معمولا صنایع غذایی، نوشیدنی و محصولات بهداشتی در این دسته جای می‌گیرند. روند این شرکت‌ها از منظر گردش مالی ثابت و متعادل است. همین مسئله موجب می‌شود که در هنگام بروز شرایط ناهنجار اقتصادی، این شرکت‌ها با چالش مواجه نشوند.
با اینکه سهام شرکت‌های فعال در زمینه دارویی، خوراکی، خدماتی و کالاهای مصرفی در دسته سهام دفاعی قرار می‌گیرند. اما باید سهام شرکتی را انتخاب کنید که نرخ شارپ بالاتر و ریسک پایین‌تری دارند. به بیان دیگر، در میان سهام تدافعی نیز باید به جستجو بپردازید و گزینه‌هایی را انتخاب کنید که سرمایه‌گذاری در آنها مناسب‌تر است.
جمع‌بندی
سهام دفاعی، محتاطانه یا غیرتناوبی به سهامی اطلاق می‌شود که ثبات بالا و ریسک پایینی دارند. همین تعریف ساده نشان می‌دهد که ویژگی سهام دفاعی چیست. نوسان‌های بازار سرمایه اثر چندانی روی این سهام ندارد و سود ثابت و مستمر در هر شرایطی پابرجا خواهد بود. هرچند استثناهایی نیز در این میان وجود دارد.
اگر به دنبال یک استراتژی کارآمد برای مدیریت یا چیدمان پرتفوی سهام خود هستید بهتر است در سبد خود حتما جایی برای خرید سهام دفاعی باز کنید. چرا که سرمایه‌گذاری روی این سهام می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را تا حدی کم و سبد شما را متعادل کند. به ویژه اگر جزو سهامداران تازه‌وارد به بازار بورس باشید، خرید این سهام می‌تواند نخستین گام شما برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس باشد.
سهام تهاجمی چیست؟ بازده بالاتر با پذیرش ریسک بیشتر
مدیریت و چیدمان سبد سهام را می‌توان مهم‌ترین بخش سرمایه‌گذاری دانست. چرا که سودآوری یا زیان سرمایه‌گذاران به میزان زیادی به سهامی بستگی دارد که در سبد سرمایه‌گذاری خود دارند. به همین دلیل استراتژی‌های متفاوتی برای مدیریت پرتفو معرفی شده‌اند. یکی از این موارد، استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی است. برای آشنایی با این استراتژی لازم است که ابتدا بدانیم که سهام تهاجمی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه می‌تواند به کسب سود سرمایه‌گذاران کمک کند. در رابطه با سهام تهاجمی، مسئله مهم دیگری که با آن سر و کار داریم، ضریب بتا است که در ادامه این مطلب درباره آن نیز صحبت خواهیم کرد.
سهام تهاجمی چیست؟
زمانی که از استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی استفاده می‌کنیم، پرتفوی خود را با ریسک بالایی مدیریت می‌کنیم. اما چه مسئله‌ای باعث می‌شود که این ریسک را بپذیریم؟ بله؛ ریسک بالاتر برابر است با بازده بالاتر. سرمایه‌گذاران به منظور دریافت بازده بالاتر، ریسک زیاد این سهام را به جان می‌خرند. پیش‌تر در مقاله‌ی «سهام تدافعی»، گفتیم که سهام تدافعی به سهامی گفته می‌شود که بازدهی تقریبا ثابت و سودی مستمر دارند. ویژگی آن سهام این بود که ریسک کمی داشتند. اما سهام تهاجمی را می‌توان نقطه مقابل سهام تدافعی هستند.
تمرکز استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی، بر افزایش سرمایه و قیمت سهام است. یعنی در این استراتژی دریافت سود نقدی یا حفاظت از اصل سرمایه محور توجهات نیست. در این شیوه سرمایه‌گذاری، می‌توان بخش اصلی و بیشتر دارایی را در سهام سرمایه‌گذاری کرد و بخش کمی از آن را به خرید اوراق با درآمد ثابت یا اوراق قرضه اختصاص داد. یا حتی می‌توان آن را به صورت وجه نقد نگهداری کرد. پس مشخص است که نقش سهام تهاجمی در پورتفوی چیست؛ افزایش سرمایه به کمک ریسک و بازده بالا.
در استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی، معمولا از چند استراتژی نظیر انتخاب دارایی و تخصیص دارایی کمک می‌گیرند تا به اهداف خود برسند.
بیشتر بخوانید
سرمایه‌گذاری تهاجمی مناسب چه کسانی است؟
معمولا گفته می‌شود که این استراتژی‌ها بیشتر به درد سرمایه‌گذاران کم‌سن‌وسال‌تر با پرتفوی کوچک می‌خورد؛ چرا که آنها می‌توانند به کمک افق سرمایه‌گذاری بلندمدت در مقایسه با سرمایه‌گذارانی که استراتژی کوتا‌ه‌مدت دارند، نوسان‌های بازار بورس را بهتر تحمل کنند. همچنین ضرر و زیان‌هایی که در سال‌های ابتدایی زندگی به افراد وارد می‌شود، بعدها تاثیر کمتری روی زندگی آنها خواهد گذاشت. به همین دلیل است که مشاوران سرمایه‌گذاری این استراتژی را برای سایر افراد پیشنهاد نمی‌کنند؛ مگر آن‌که افراد حجم کوچکی از سبد خود را به این سهام اختصاص دهند.
اگر از مسئله سن سرمایه‌گذاران بگذریم، بدیهی است که پذیرش ریسک بالا پیش‌نیاز اساسی برای روی آوردن به استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی به حساب می‌رود.
بیشتر بخوانید
درک استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی
برای محاسبه میزان تهاجمی بودن استراتژی‌های مخلتف، باید به وزن نسبی دارایی‌های پرریسک و پرسود توجه کنیم. دارایی‌هایی نظیر فلزات گران‌بها، سهام و یا کامودیتی در دسته چنین دارایی‌هایی قرار می‌گیرند.
فرض کنید که دو پرتفوی دارید. ۷۵ درصد پرتفوی شماره یک از سهام تشکیل شده است؛ ۱۵ درصد از این سبد به اوراق با درآمد ثابت و ۱۰ درصد باقیمانده به طلا اختصاص دارد. مشخص است که سهام و طلا که ۸۵ درصد وزن سبد را تشکیل می‌دهند، موجب می‌شوند که این سبد شکلی تهاجمی داشته باشد. حال فرض کنید پرتفوی شماره دو دارای ۸۵ درصد سهام و ۱۵ درصد طلا باشد. بدیهی است که سبد شماره دو تهاجمی‌تر از سبد شماره یک خواهد بود.
اما افزون بر این مسئله، پیش‌تر هم گفتیم که ترکیب سهام و تخصیص سهام نیز به میزان زیادی در این استراتژی موثر هستند. در ادامه این دو فاکتور را بررسی می‌کنیم.
انتخاب و ترکیب سهام
ترکیب سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی بورسی هم به میزان قابل توجهی در ریسک اثر دارند. یعنی اگر میزان زیادی از سهام شرکت‌های بزرگ در سبد موجود باشد، در مقایسه با شرایطی که پرتفوی فقط از سهام شرکت‌های کوچک تشکیل شده است، کم‌ریسک‌تر است. پس مشخص است که پرتفوی نیز کمتر تهاجمی خواهد بود. اگر این مسئله را در خصوص مثال قبلی در نظر بگیریم، می‌توان دریافت که پرتفوی شماره دو بدون تردید از پرتفوی شماره یک کمتر تهاجمی است؛ حتی با وجود اینکه تمام وزن آن را دارایی‌های تهاجمی تشکیل داده است.
یکی از آثار احتمالی سرمایه‌گذاری بر روی سهام تهاجمی، بی‌ثباتی بازده است. ممکن است به دلیل سازگاری سبد با تغییرات بازار به تعدیل‌های پی‌درپی نیاز باشد. از همین رو لازم است که مدیران چنین پرتفوی‌هایی فعال باشند.
تخصیص سهام
اما استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی را از جنبه دیگری نیز می‌توان بررسی کرد؛ یعنی تخصیص سهام. یک استراتژی که به سادگی تمام سرمایه را به صورت مساوی میان ۲۰ سهم مختلف تقسیم می‌کند، می‌تواند یک استراتژی کاملا تهاجمی باشد. اما اگر تمام سرمایه را تنها به پنج سهم مختلف اختصاص دهیم، سبدمان به میزان بیشتری تهاجمی خواهد بود.
استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی همچنین می‌تواند شامل یک استراتژی با گردش مالی بالا شود؛ رویکردی که به دنبال سهامی است که عملکرد نسبی بالایی در مدت‌زمانی کوتاه از خود به نمایش می‌گذارند. گردش مالی و حجم معاملات بالا می‌تواند بازدهی بالاتری حاصل کند، اما همچنین می‌تواند هزینه‌های تراکنش را نیز افزایش دهد. بنابراین موجب افزایش احتمال ریسک در ضعف عملکرد خواهد شد.
استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی و مدیریت فعال
بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۲، سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند که کمتر به سراغ این استراتژی‌ها بروند. از این رو سرمایه‌گذاری منفعل را در دستور کار قرار داده‌اند. استراتژی‌های سرمایه‌گذاری تهاجمی در مقایسه با استراتژی «بخر و نگه دار» به مدیریت فعال بیشتری نیاز دارد. چرا که این استراتژی با توجه به شرایط بازار احتمالا بی‌ثبات‌تر است و نیاز به تعدیل مکرر دارد.
به کمک تعدیل بیشتر می‌توان تخصیص اوراق را به سطوح هدف‌گذاری‌شده رساند. بی‌ثباتی دارایی‌ها می‌تواند موجب شود که تخصیص سهام از وزن‌های اصلی‌شان منحرف شود. این عمل هزینه‌های اضافی را نیز به دنبال دارد. چرا که مدیر پرتفوی به کارمندان بیشتری برای مدیریت تمام موقعیت‌ها نیاز دارد.
در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاران نسبت به استراتژی‌های سرمایه‌گذاری فعال واکنش نشان داده‌اند. بسیاری از سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را به دلیل ضعف مدیریتی، از صندوق‌های پوشش ریسک خارج کرده‌اند و به جای آن دارایی‌های خود را به مدیران منفعل سپرده‌اند. این مدیران، سبک‌هایی از سرمایه‌گذاری را برمی‌گزینند که اغلب از صندوق‌های مدیریت شاخص برای چرخش استراتژیک استفاده می‌کنند. در چنین سبکی، سبدهای سهام اغلب بیان‌گر شاخص بازار نظیر S&P500 هستند.
بیشتر بخوانید
ضریب بتا چیست و چه ارتباطی با سهام تهاجمی دارد؟
حال که دریافتیم منظور از سهام تهاجمی چیست، می‌خواهیم به یک فاکتور مهم در این خصوص بپردازیم که ضریب بتا نام دارد. ضریب بتا عددی است که میزان همسویی تغییرات بازده یک سهام را با بازده شاخص بازار مشخص می‌کند. یعنی به کمک این ضریب می‌توان دریافت که تغییرات بازار تا چه میزان بر روی سهام شرکت‌ها اثرگذار است. البته ابتدا باید دید که آیا اصلا اثری وجود دارد یا خیر.
بیشتر بخوانید
به طور خلاصه، زمانی که ضریب بتای سهام برابر با یک باشد، سهام مذکور کاملا مطابق بازار حرکت می‌کند. اما اگر ضریب بتا بزرگ‌تر از یک باشد، آن‌گاه سهام را تهاجمی می‌نامند. پس با توجه به ضریب بتا می‌توان به شیوه‌ای دیگر توضیح داد که سهام تهاجمی چیست. در این شرایط سهام مذکور، در مقایسه با بازار افزایش و یا کاهش بیشتری را تجربه خواهند کرد. البته در شرایطی که بازار منفی باشد، سهام تهاجمی بتایی کمتر از منفی یک دارند.
اگر ضریب بتا بین صفر و یک باشد
اگر ضریب بتا بین صفر و یک باشد، سهام تدافعی خواهند بود. یعنی سهام به میزان کمی از روند کلی بازار اثر می‌گیرند. ضریب بتای صفر نیز نشان از عدم ارتباط میان سهام با نوسان‌های بازار دارد. اما اگر ضریب بتا منفی باشد، نشان از اختلاف در روند حرکتی سهم و بازار دارد. یعنی سهم و بازار در دو جهت مختلف حرکت می‌کنند.
جمع‌بندی
سهام تهاجمی، در اصل با ریسک بالا، بازده فراوانی نصیب سرمایه‌گذاران می‌کنند. بر همین اساس، استراتژی سرمایه‌گذاری تهاجمی مختص افرادی است که ریسک‌پذیر هستند. البته بهترین کار این است که بخش کمی از سرمایه خود را به خرید چنین سهامی اختصاص دهیم. یکی از فاکتورهایی که می‌توان سهام تهاجمی را از طریق آن تشخیص داد، ضریب بتا است. ضریب بتا نشان‌گر میزان اثرپذیری سهام مختلف از روند بازار است. اگر ضریب بتای سهمی بزرگ‌تر از یک باشد، یعنی سهم مذکور، تهاجمی است. البته ضریب بتا به تنهایی نمی‌تواند ارزنده بودن سهامی را تایید یا رد کند.
به عنوان آخرین نکته نیز نباید فراموش کرد که ترکیب و تخصیص سهام در این استراتژی می‌تواند به میزان زیادی بر نتیجه نهایی سرمایه‌گذاری شما اثر بگذارد. مثلا خرید سهام شرکت‌های بزرگ ریسک کمتری را به دنبال دارد. همچنین اگر تنوع سهامی که خریداری می‌کنیم بیشتر باشد، سبدمان کمتر تهاجمی خواهد بود.
دیدگاه شما