اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس

اصطلاحات پرکاربرد دربورس

در بازار بورس مفاهیمی وجود دارد که بر پایه آن ها فعالیت ها انجام میشود و با اطلاع بودن از آنها میتواند مسیر حرکت را برای معامله گران عزیز هموار تر کند ، زیرا بدیهی است که وقتی انسان وارد کاری میشود هر چقدر نسبت به آن کار اطلاعات بیشتری داشته باشد ،میتواند که در آن کار موفق تر باشد ، پس در مسیر آموزش برای بورس کوتاهی نکنید و این مسیر را به طور کامل ادامه دهید.

انواع بورس

کلمه بورس در میان مردم با بازار سهام اجین شده است به طوری که عموم مردم گمان میکنند که بورس به معنی بازار سهام است .در حالی که بورس دارای انواعی است و بورس سهام فقط یکی از انواع بورس میباشد .از اینرو به طور اجمال به انواع بورس خواهیم پرداخت .

بورس کالا

بورس کالا، بازار منسجمی است که عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند. در این بازار، کالای مربوطه ، پس از قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود.برای معامله در این بازار نیازمند به دریافت کد بورسی جداگانه هست.

بورس اوراق بهادار

سهام شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت شده اند را در بورس اوراق بهادار معامله میکنند .تنها شرکت هایی میتوانند در بورس ثبت شوند که از شفافیت مالی بسیار بالایی برخوردار باشند والا به رده های پایین تر بورس خواهند رفت .

فرابورس

شرکت هایی هستند که شفافیت مالی کاملی ندارند ، در صورتی که یکی از مهم ترین ویژگی شرکت ها برای ثبت در بورس اوراق بهادار ، شفافیت مالی بالاست ولی وقتی که شفافیت مالی بالا نیست شرکت ها وارد فرابورس میشوند

بورس انرژی

بورس انرژی، بازار معاملات حامل‌های انرژی را پشتیبانی می‌کند و با نظارتی خوب، انجام معاملات را تسهیل میکند و برای همه اعضا، شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای متقاضی، دسترسی غیر تبعیض‌آمیز را فراهم اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس می‌کند. از جمله مزایای پذیرش و معامله در بازار بورس انرژی می‌توان به معافیت مالیاتی اشاره کرد

انواع شرکت ها

شرکت ها برحسب نوع مالکان خود به دو دسته سهامی عام و سهامی خاص تقسیم میشوند.

شرکت های سهامی عام

شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت شده و سهام آنها مورد معامله عموم مردم واقع میشود و در واقع عموم مردم به اندازه سهامی که از این شرکت ها خریداری کرده اند ،مالکان شرکت هستند

شرکت های سهامی خاص

شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت نشده و به نوعی شخصی هستند و مالکیت آنها نزد افرادی معین است.

انواع سرمایه گذاران در بازار سرمایه

بازار سهام معامله گرانی متشکل از حقوقی وحقیقی دارد که هریک به طور اجمال توضیح داده خواهد شد .

معامله گران حقیقی

افرادی هستند که بیشتر به امید انتفاع از سرمایه گذاری اقدام به خرید و فروش میکنند ، که میتوانند جزء سهام داران کلان یا خرد باشند.در واقع به اشخاص وافراد حقیقی که در بازار بورس معامله میکنند گفته میشود .

معامله گران حقوقی

افرادی هستند که به واسطه وسعت بالایی که در عرصه معاملاتی و منابع مالی دارند میتوانند تاثیرات زیادی در مسیر حرکت سهم ها و بازار داشته باشند. که شامل بانک ها و شرکت های بیمه و شرکت های بازنشستگی و کارگزاری ها و. است

سال مالی شرکت ها و نماد ها در بورس

سال مالی اکثر شرکت های سازمان بورس با شروع سال بورسی شروع میشود و با پایان یافتن سال و در اسفند ماه سال مالی این شرکت ها تمام میشود ، حال سال مالی به این معناست که بعد از گذشت یک دوره یک ساله فعالیت یک شرکت در سازمان بورس، اطلاعاتی از جریانات مالی خود به سازمان بورس میدهد

صورت های مالی شرکت های بورسی

این صورت های مالی شرکت ها تاثیر زیادی در تصمیم گیری سرمایه گذاران دارد و میتواند سرنوشت های گوناگونی برای معامله گران ایجاد کند ، این صورت حساب مالی شامل این موارد است : تراز نامه ، صورت حساب سود و زیان ، صورت حساب سود و زیان جامع ، صورت جریان وجوه نقد

مجامع شرکت های بورسی

گرد همایی سهام داران یک شرکت واتخاذ تصمیم برای شرکت را مجمع گویند، که بیشترین قدرت یک شرکت در این مجمع نمایان میشود .مجمع دارای انواع مختلفی است.

مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت های بورسی

این جلسه مجمع باید حداقل با حضور نصف به علاوه یک نفر از سهامداران دارای رای در شرکت تشکیل شود تا رسمیت داشته باشد مگر در موارد خاص که نیاز به افراد بیشتری باشد.

مجمع عمومی فوق العاده شرکت های بورسی

این جلسه مجمع باید حداقل با حضور بیش از نصف افرادی از سهامداران باشد که دارای رای هستند و در این صورت معتبر است و در این جلسه در باره انحلال شرکت یا تصویب قوانین جدید و تنظیم اساس نامه وافزایش سرمایه شرکت صحبت میکنند.

تحلیل بنیادی در بورس

یکی از مهم ترین روش های تحلیل در بازار های مالی جهان تحلیل بنیادی است . برسی شرایط اقتصادی و سیاسی و شرایط مالی شرکت و کشور از اصلی ترین اقدامات یک تحلیل گر بنیادی است . این افراد، معتقد هستند که هر سهم در هر زمان یک ارزش ذاتی واقعی دارد و اگر این ارزش ذاتی را پیدا کنند یکی از اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس بهترین راه ها برای سرمایه گذاری و یا عدم سرمایه گذاری در هر شرکت ،مشخص میشود. این یکی از روش های بسیار کاربردی برای سرمایه گذاری محسوب میشود.

تحلیل تکنیکال در بورس

یکی دیگر از روش های بسیار کاربردی در تحلیل شرکت های بورسی ، روش تحلیل تکنیکال است .افرادی که به این روش تحلیل میکنند معتقد هستند که میتوان با تحلیل گذشته یک سهم ، آینده آن سهم را تشخیص داد و با ابزار های مختلفی ریاضی که در نمودار بورس تعبیه شده است ،این کار را انجام میدهند.

پرتفوی سهام و مزایای آن

بعد از ثبت نام در سامانه سجام و عضویت در سازمان بورس و احراز هویت و انجام معامله در بستر معاملاتی ، صفحه ی نمادهای خریداری شده در بستر معاملاتی معامله گر، مشاهده خواهد شد که به آن ،صفحه پرتفوی شخصی میگویند. در این صفحه میتوانید تمام شرکت هایی که در بورس هستند را جستوجو کنید و اطلاعات معاملاتی آن را ببینید و از جریانات معاملاتی آن آگاه شوید تا اینکه بتوانید آن را تحلیل کنید و برای خرید یا فروش آن اقدام کنید. در این صفحه فرد معامله گر میتواند برای خود سبد معاملاتی را ترسیم کند این ترسیم سبد معاملاتی به اوکمک میکند که از هر صنعت یک سهم داشته باشد و اگر صنعتی وارد ضرر شد با سود صنعت های دیگر ضرر خود را جبران و یا حتی درصد سود خود را بالاتر ببرد.

انواع بازار سهام

بازارسهام به اعتبار اینکه زمان معامله و طرفین معامله چه کسانی هستند به دو دسته بازار اولیه سهام و بازار ثانویه سهام تقسیم میشوند که برای هریک توضیح مختصری خواهد آمد .

بازار اولیه

شرکت هایی که قصد فروش سهام خود و درآمد زایی مستقیم را داشته باشند ، ابتدا با هماهنگی سازمان بورس ،اوراق بهادار خود را ازطریق بانک به فروش میگذارند و پول این فروش مستقیم به حساب شرکت واریز میشود و بورس واسطه این معامله نخواهد بود،این کار پذیره نویسی نام دارد و به این بازار نیز بازار اولیه میگویند

بازار ثانویه

بعد از این مرحله سهام یک شرکت برای اولین بار در سازمان بورس عرضه میشود البته به تعداد محدود ،که از آن به عرضه اولیه تعبیر میشود.در روز های بعدی سهام این شرکت مانند سایر شرکت ها معامله میشود ،به این بازار ثانویه میگویند.

انواع ارزش هر سهم در بازار بورس

سهام موجود در بازار بورس علاوه بر قیمتی که در معاملات روزانه دارند ،قیمت ها و ارزش های دیگری هم از جهات دیگر شامل حال آنها میشود . به طور مختصر به این ارزش ها پرداخته خواهد شد .

ارزش ذاتی

درصد سود و زیان ، دارایی ها و اموال در فضای خارج از بورس، افزایش سرمایه ها و میزان رشد شرکت ،که در تحلیل بنیادی شرکت ها مورد بررسی قرار میگیرد، میتواند ارزش ذاتی یک سهم را بدست آورد. با توجه به این مسائل است که تحلیل گر بنیادی میتواند متوجه شود که اگر ارزش یک شرکت 100 میلیارد است ولی در بازار باقیمت 50 میلیارد در حال معامله شدن است، یعنی این شرکت با 50 درصد دارایی اش در حال معامله است و در آینده رشد 100 درصدی خواهد داشت .

ارزش بازار

همان قیمتی است که در بازار در حال معامله ودر تابلو بازار مشاهده میشود .این قیمت بر اساس عرضه و تقاضای روزانه هر سهم مشخص میشود که گاهی بیشتر از ارزش واقعی سهم است وگاهی کمتر از ارزش واقعی آن و البته برخی سهام به اندازه ارزش واقعی خود معامله میشوند.

ارزش اسمی

ارزش اسمی یک سهم، قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت براساس آن قیمت انجام می‌شود. ارزش اسمی هر سهم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ایران، یک هزار ریال است. مبلغ ارزش اسمی‌، بر روی برگه‌های سهام درج می‌شود. کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و ارزش اسمی‌ هریک از سهام، به علاوه تعداد سهامی سهامدار در اختیار دارد، بر روی برگه سهام درج شده است.

ارزش اسمی اوراق قرضه در کشورهای خارجی معمولاً 100 یا یک هزار دلار است؛ اما سهام معمولاً ارزش اسمی‌ نداشته یا ارزش‌ اسمی‌ کمی مثلاً یک سنت برای هر سهم دارند. ارزش روز اوراق قرضه یا مشارکت در بازار ممکن است کمتر یا بیشتر از ارزش اسمی‌ آن باشد. عواملی نظیر نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه در محاسبه ارزش آن اثرگذار است. از نظر حقوق سهامداران، ارزش اسمی‌ ارتباط کمی با قیمت سهام بازار دارد. در ایران ارزش اسمی‌ هر سهم یک هزار ریال یا ۱۰۰ تومان است و معمولاً اختلاف قابل‌توجهی با ارزش بازار سهام دارد.

قالب طلایی ،قالبی است که میتواند اطلاعات مفیدی را به هر فیلتری اضافه کند اطلاعاتی مانند :ورود پول حقیقی،ورود پول هوشمند ،سطح حمایتی و قدرت خریدار به فروشند .قالب طلایی فقط همراه فیلتر اکسیر، فیلتر بی نظیر و فیلتر شاهکار ارائه میشود.

ارزش دفتری

در قیمت های دفتری وقتی کل دارایی ها را از بدهی ها کم کردیم داریی سهام داران را به دست می آوریم و آن را تقسیم بر تعداد برگه سهم ها میکنیم و ارزش دفتری هر برگه سهم را به دست می آوریم .

حق تقدم در بازار بورس

وقتی شرکتی میخواهد افزایش سرمایه بدهد و تعداد برگه سهم های خود را بیشتر کند طبق قانون و حق شفعه ،که در فقه هم به آن اشاره شده است ، اول به سهامداران شرکت خود اجازه خرید را میدهد و این افراد ،نسبت به باقی مردم اولویت دارند و میتوانند با پرداخت هزینه ای جزیی که همان ارزش اسمی سهام اضافی شده است،سهام جدید را به پرتفوی خود اضافه کنند و اگر مایل نبودند که از حق تقدم خود استفاده کنند، این حق تقدم به غیر سهامداران فروخته میشود و بهای حق تقدم را به فرد سهامدار میدهند .

نماد معاملاتی

سازمان بورس برای هر شرکتی که در سازمان بورس، ثبت میشود ،حرفی را به عنوان نماد انتخاب میکند و در دسته مربوط قرار میدهد که به اسامی همراه با پیشوند شرکت ها ،نماد معاملاتی میگویند ، به طور مثال برای شرکت های شیمیایی در اول نمادشان حرف (ش) و در گروه خودرویی اول نمادشان (خ) و در گروه واسطه گری اول نمادشان حرف (و) می آید و. مثلا شبندر – خرینگ و .

وضعیت نماد

هر نماد با توجه به قابل معامله بودن و نبودن به دو دسته باز و بسته تقسیم میشود .یعنی یک نماد میتواند به دلایل مختلف مثل افشای اطلاعات با اهمیت ،با وضعیت بسته روبه رو شود .در مجموع اصل این است که نماد ها باز باشند وقابل معامله ،ولی گاهی به دلایل مختلف نماد بسته میشود .

صف خرید و صف فروش

اگر خریداران بیشتر از فروشندگان باشند به طوری که با فروش همه فروشندگان باز هم خریدار وجود دارد و در مقابل فروشنده ای یافت نمیشود که سهام بفروشد ،صف خرید ایجاد میشود .وبالعکس اگر فروشندگان از خریداران بیشتر باشند به طوری که با خرید همه خریداران بازهم فروشنده باقی مانده باشد ،صف فروش شکل میگیرد .

گره معاملاتی

گره معاملاتی به معنی توقف معامله در سهمی به دلیل صف فروش یا صف خرید شدن سهم ،میباشد.اگر این گره به مدت 5 روز باقی باشد و میزان معامله در این روزها کمتر از حجم مبنا باشد ،سهم بسته میشود و پس از مدتی سهم بدون دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد . در مرحله پیش گشایش، با دامنه نوسان دو برابری روز قبل برای کشف قیمت معامله میشود وپس از مرحله پیش گشایش دامنه نوسان را اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس با قیمت پایانی معاملات پیش گشایش معامله میکنند.

EPS در بورس

سود پیش بینی شده و سود های تحقق یافته هر سهم که در سال جاری یا پایان سال مشخص میشود را با این علامت(eps) روی تابلو سهم نشان میدهند. که با این علامت میشود تشخیص داد که تا پایان سال این سهم تا چه مقدار بازدهی خواهد داشت .

آشنایی با مهم ترین مفاهیم و اصطلاحات خرید سهام

مفاهیم و اصطلاحات خرید سهام را در این مقاله بررسی میکنیم. با گذشت زمان افراد بیشتری در ایران به بازار بورس وارد می شوند و با جملاتی همچون ” هر ایرانی یک فعال بورسی ” بیشتر مواجه می شویم. لازمه فعالیت در بازار ، آموزش بورس و یادگیری مفاهیم پایه ای آن است و فردی که در این بازار فعالیت می کند باید کاملا با این مفاهیم آشنا باشد. در این مقاله نیز به تعریف و توضیح کامل یکی از مفاهیم به نام ” سهم ” و دسته بندی آن می پردازیم. در ادامه تمامی نکاتی که در مورد این موضوع باید بدانید برایتان به سادگی بیان می شود.

سهم چیست؟

سهم قسمتی از سرمایه یک شرکت است. هر سهم کوچکترین واحد مالکیتی در یک شرکت یا کارخانه است که هر سهام دار، به همان نسبتی که از سهام شرکت در اختیار دارد ، در مالکیت شرکت یا تولیدی شریک است.

برای درک راحت تر موضوع به مثال اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس زیر توجه کنید :

شرکتی به تعداد چهار میلیون سهم دارد. اگر شخصی ، مالک چهار هزار سهم در این شرکت باشد ، پس او یک‌ هزارم از حق مالکیت این شرکت را در اختیار دارد.

سهم شرکت سهامی عام با خاص چه تفاوتی دارد؟

مهم ترین فرق بین یک شرکت سهامی خاص با سهامی عام این است که سهام شرکت ‌های سهامی عام توسط عموم مردم قابل خرید و فروش است اما سهام شرکت‌ های سهامی خاص در مالکیت عده‌ای خاص است. هنگام خریداری سهم یک شرکت، فرد در سود و زیان و فعالیت های آن شرکت سهیم می شود. هر سهامدار به اندازه سهم خود در شرکت، دارای حق و حقوق است. بر اساس این حق، سهام‌دار می‌تواند از منافع شرکت استفاده کند ، در مجمع عمومی رای دهد و در صورت انحلال شرکت در دارایی آن سهم خواهد داشت.

چهار تقسیم بندی اصلی سهام که باید بشناسید

سهامی که در بورس اوراق بهادر معامله می شود را می توان از جهات مختلف دسته بندی کرد و مورد بررسی قرار داد :

الف) از نظر حقوقی که سهامدار در سرمایه شرکت دارد

سهام عادی (common stock)

سهام عادی سندی است که نشان می دهد سرمایه گذار ، مالک درصد مشخصی از یک شرکت است و درصد معینی از سود شرکت، و مزایای دیگری که به سهامداران تعلق می‌گیرد را دریافت خواهد کرد.

دارندگان سهام عادی، مالکان اصلی شرکت بوده، و از حقوق و مزایای زیر برخوردارند:

• حق دریافت سود سهام
• حق رأی دادن در مجامع عمومی عادی و مجمع فوق‌العاده
• حق تقدم در خرید سهام جدید
• حق باقی‌مانده دارایی پس از انحلال شرکت
• حق اطلاع از فعالیت‌های شرکت

اکثر سهام شرکت ‌ها به صورت سهام عادی است و به همین دلیل، معمولاً صاحبان این نوع سهام کنترل و مدیریت شرکت‌ ها را در دست دارند.

سهام ممتاز (preffered shares)

سهام ممتاز ، نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارنده ، حقی محدود و ثابت از دارایی ‌های شرکت می‌ دهد . واژه ممتاز بدین معنی است که پرداخت سود این سهام ، نسبت به سود سهام عادی ، اولویت دارد و باید به‌ طور کامل پرداخت شود ، حتی اگر شرکت به هر دلیل ورشکسته شود. از طرفی ممکن است برخی حقوق نظیر حق رأی در مجامع از دارندگان سهام ممتاز سلب شود. سهام ممتاز ، جزء سهام سرمایه ‌ای می ‌باشد که در ایران قانون تجارت آن را پذیرفته ‌است. این سهم دارای امتیازاتی است که به سهم عادی تعلق نمی ‌گیرد.

امتیازاتی که به سهام ممتاز تعلق می‌گیرد عبارتند از :

• اختصاص سود بیشتر به مالکان این سهام نسبت به مالکان سهام عادی .
• مالکان سهام ممتاز در دریافت سود اولویت دارند. مثلاً ممکن است زمانی پیش آید که به علت سود کم ، سهامداران دیگر از بردن سود در زمان خاصی محروم شوند
• اولویت مالکان سهام ممتاز در دریافت سود سال ‌های آینده در صورت کافی نبودن سود سال
• شر اعطای امتیاز هنگام تقسیم دارایی شرکت در زمان تسویه ترجیحاً مبلغ سهام ممتاز پرداخت شود ، یا در تقسیم دارایی باقی‌مانده شرکت ، پس از پرداخت بدهی‌ های آن به اشخاص ثالث ، سهم بیشتری به نسبت سهام عادی به صاحبان سهام ممتاز داده شود
• اعطای حق رای دو یا چند برابر که در قانون فرانسه از سال ۱۹۳۰ به روشنی ممنوع شده است و در قانون ۱۹۶۶ این کشور نیز این ممنوعیت جز در موارد استثنایی حفظ گردیده است . در برخی کشورها مانند فرانسه صاحبان سهام ممتاز از حق رای برخوردار نیستند

سهام انتفاعی ​

سهم انتفاعی وقتی مصداق دارد که به دلیل استهلاک سهام که در قانون ایران از آن به عنوان استهلاک سرمایه یاد شده است ، ارزش اسمی سهم با استفاده از اندوخته‌های اختیاری یا سود قابل تقسیم به صاحب آن پرداخت شود .

سهام نقدی​

به کسانی که آورده نقدی یعنی پول به شرکت می‌آورند سهم نقدی اختصاص داده می‌ شود . این سهام با پرداخت یک چهارم مبلغ آن قابل صدور است

سهام غیرنقدی​

به کسانی که با آورده غیرنقدی در شرکت سرمایه گذاری می کنند سهم غیرنقدی اختصاص داده می‌ شود . این سهم در صورتی صادر می‌ شود که آورده به طور کامل تسلیم شده باشد

سهام با نام​

سهمی است که در ورقه سهم نام صاحب سهم گفته شده باشد یا در دفتر سهام شرکت ثبت شده باشد . در واقع هم می ‌شود روی ورقه سهم ، که دارای شماره مخصوص است نام دارنده آن را ذکر کرد و هم به این اکتفا کرد که سهم با نام است و نام صاحب آن را در دفتر سهام شرکت ذکر کرد.

سهام بی نام

در صورتیکه در برگه سهام نام کسی به عنوان صاحب سهام درج نشده باشد و یا این برگه در دفتر سهام شرکت به نام کسی ثبت نشده باشد ، این سهم بی ‌نام است . از آنجا که این نوع سهم ، به صورت سند در وجه حامل تنظیم میگردد ، بنابراین کسی که سند در دست او باشد ، مالک آن شناخته می ‌شود .گم شدن یا سرقت آن تابع مقررات قانون تجارت پیگیری می شود . اگر ما بخواهیم سادگی استفاده از این نوع سند را بررسی کنیم در می یابیم که راحتی استفاده از آن مانند استفاده از پول است ، در واقع برای انتقال اعتبار این برگه به شخص دیگر نیاز به هیچ گونه قرارداد اداری نداریم و ارزش سهام متعلق به کسی است که ورقه سهام را در اختیار دارد.

برگه سهام یا ورقه سهم چیست ؟ ​

فردی که سهامی از یک شرکت خریداری می کند ، ورقه ای تحت عنوان ورقه سهم که نشان دهنده مالکیت او بر مقدار مشخصی از سهام است دریافت می کند . این ورقه سندی قابل معامله و دارای ارزش است . ورقه یا برگه سهام شامل اطلاعاتی مانند نام شرکت ، شماره ثبت ، نام و مشخصات صاحب سهام ( در صورت با نام بودن سهم ) و مبلغ اسمی سهام خریداری شده است.

د) سایر انواع سهام

سهام با حقّ چند رای​

سهامی است که حق رأی آن بیش از سهام عادی است.

سهام جایزه (bonus shares)

هنگامی که شرکت سهامی، از ذخایر اندوخته فراوانی برخوردار باشد ، می ‌تواند بخشی از آن را از راه انتشار سهام جایزه در وجه سهامداران کنونی خود ، به سرمایه تبدیل کند . معمولاً پس از انتشار سهام جایزه ، با توجه به تعداد سهام منتشرشده ، قیمت سهام شرکت در بازار ، کاهش پیدا می‌کند. در واقع سهام جایزه در زمان افزایش سرمایه شرکت منتشر و به سهامداران شرکت تعلق می‌گیرد . با این حال ، برای آنکه نرخ سود قابل تقسیم به ازای هر سهم تغییری نکند ، پس از چندی قیمت سهم افزایش می‌ یابد و سهام داران با توجه به افزایش تعداد سهام خود ، منافع بیشتری به دست خواهند آورد.

در سهام جایزه ؛ سهام اضافی بدون دریافت هزینه به سهام داران داده می شود . در واقع این سهام درآمد انباشته شده شرکت است که در اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس قالب سود سهام داده نمی شوند ، اما به سهام آزاد تبدیل می شوند

سهام ترجیحی​

سهام ترجیحی بخشی از سهام شرکت است که در راستای برنامه‌های خصوصی ‌سازی به کارکنان شاغل در آن شرکت واگذار می شود

سهام عدالت

فروش تسهیلات بخشی از سهام شرکت ‌های دولتی معین ، به اقشار با درآمد پایین در جامعه است . به زبان دیگر، می ‌توان آن را نوعی یارانه ، تلقی کرد

سهام مدیریتی

سهمی که در یک زمان در دو یا چند نوع از دسته بندی سهام قرار بگیرد مثلاً ؛ سهام سرمایه‌ای ، که بانام و ممتاز نیز است

مفاهیم و اصطلاحات خرید سهام که باید بدانید:

ارزش اسمی سهم چیست؟

یکی از مفاهیم و اصطلاحات خرید سهام، ارزش اسمی می باشد. وقتی صحبت از ارزش اسمی می‌شود ممکن است گروهی ارزش اسمی اوراق مشارکت یا قرضه و گروهی دیگر به ارزش اسمی سهام را در نظر بگیرند.

در زبان انگلیسی واژگانی جداگانه برای این دو موضوع وجود دارد. par value اشاره به ارزش اسمی اوراق قرضه اشاره دارد و face value ارزش اسمی سهام را بیان می کند. دانستن ارزش اسمی برای اوراق قرضه یا ابزارهای مالی مهم است، چراکه ارزش سررسید و همچنین ارزش دلاری بهره‌ های پرداختی را تعیین می‌ کند. ارزش اسمی اوراق قرضه در کشورهای خارجی معمولاً ۱۰۰۰ یا ۱۰۰ دلار است؛ اما سهام معمولاً ارزش اسمی نداشته یا ارزش اسمی کمی مثلاً ۱ سنت برای هر سهم دارند.

در ایران ارزش سهام معادل ۱.۰۰۰ ریال است. اما شرکت‌های مختلف با توجه به وضعیت فعالیت خود، قیمتی بیشتر یا کمتر از این حد دارند. همچنین ارزش اسمی، مبنایی برای تعیین سرمایه و تعداد سهام در صورت‌های مالی شرکت‌ها است.

ارزش روز اوراق قرضه یا مشارکت در بازار ممکن است کمتر یا بیشتر از ارزش اسمی باشد و به عواملی نظیر نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه بستگی دارد؛ اما از نظر حقوق سهامداران، ارزش اسمی ارتباط کمی با قیمت سهام در بازار دارد.

سبد سهام به زبان ساده:

سبد سهام (portfolio) ترکیبی از سهام یا سایر دارایی‌ها است که یک سرمایه‌گذار آن ها را خریداری می کند. بگذارید با مثالی ساده شروع کنیم، فرض کنید که شما 50 میلیون تومان برای سرمایه‌ گذاری در بورس اختصاص می ‌دهید و آن را بین پنج سهم مختلف تقسیم می ‌کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل می دهید ؛ یعنی با تقسیم پول خود بین سهم های مختلف ریسک معاملات خود را کاهش داده اید.

در سال ۱۹۵۰ هری مارکوئیتز مدل اساسی پرتفولیو را ارائه کرد که مبنایی برای تئوری مدرن پرتفوی قرار گرفت. قبل از مارکوئیتز سرمایه‌داران با مفاهیم ریسک و بازده آشنا بودند ولی نمی‌توانستند آن را اندازه‌گیری کنند. سرمایه‌گذاران از قبل می‌دانستند که ایجاد تنوع مناسب است و به اصطلاح، نباید همه تخم‌مرغ‌هایشان را در یک سبد بگذارند. با این حال مارکوئیتز اولین کسی بود که مفهوم پرتفولیو و ایجاد تنوع را به‌صورت علمی بیان کرد.

پرتفولیو، در عبارت ساده، به ترکیبی از دارایی‌ها گفته می‌شود که توسط یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شود. از نظر تکنیکی، یک پرتفولیو دربرگیرنده مجموعه‌ای از دارایی‌های واقعی و مالی سرمایه‌گذاری یک سرمایه‌گذار است. مطالعه تمام جنبه‌های پرتفولیو، مدیریت پرتفولیو نام دارد. قانون شماره یک مدیریت پرتفولیو، ایجاد تنوع است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می ‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

اصطلاحات رایج بازار سرمایه

بورس چیست؟
برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از “بازار” و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که
بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد
ساده تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است
این شرایط می تواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد
در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند

فواید سرمایه گذاری در بورس:
کسب سود
حمایت و شفافیت قانونی
حفظ سرمایه در مقابل تورم
سهولت نقد شوندگی
عدم وجود محدودیت برای میزان سرمایه‌گذاری

مفاهیم اولیه بورس:
سهام
اوراق بهادار انواع مختلفی دارد که یک نوع آن “سهام” است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده سهم مالکیت صاحب آن از یک شرکت است. برای توضیح بیشتر فرض کنید یک شرکت را به 10 سهم تقسیم کرده‌ایم. اگر شما 2 سهم این شرکت را در اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس اختیار داشته باشید به این معنی است که شما مالک یک پنجم این شرکت هستید و در واقع یک پنجم سود یا زیان شرکت به شما تعلق خواهد گرفت .

شرکت‌های بورسی
سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکت‌های بورسی میگویند .

گروه‌های بورسی
شرکت های بورسی را بنابر زمینه فعالیت آنها در گروه هایی مربوط به همان صنعت دسته بندی میکنند. برای مثال گروه دارویی، خودرویی، پتروشیمی، شیمیایی، بانکی، پالایشگاهی و غیره .

نماد بورسی
در تمامی بورس‌های جهان برای اینکه راحت‌تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می‌دهند. نماد بورسی یک شرکت بورسی معمولا عبارت است از حرف اول گروه بورسی مربوط به آن که نشان دهنده ی صنعتی می باشد که آن شرکت در آن قرار دارد و در ادامه قسمتی از نام شرکت .

شاخص کل
عددی است که با فرمول های خاصی محاسبه میشود و نشان دهنده ی بازدهی و روند بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده ی تغییر مثبت یا منفی کل ارزش بازار است .

عرضه اولیه
وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بورس عرضه شود، بعد از مشخص شدن قیمت گشایش، در یک روز معین برای اولین بار تحت نام عرضه اولیه در بازار به فروش میرسد

ارکان بازار سرمایه ایران عبارتند از:
شورای عالی بازار سرمایه
سازمان بورس و اوراق بهادار
شرکت بورس اوراق بهادار تهران
شرکت فرابورس ایران
شرکت بورس کالای ایران
شرکت بورس انرژی ایران

فرابورس ایران:
بر اساس بند ۸ از ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، بازار خارج از بورس، بازاری در قالب شبکۀ ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره عنوان‌شده است. باهدف ایفای نقش بازار خارج از بورس، شرکت فرابورس ایران در تاریخ ۲۲ اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس آبان ۸۷ به ثبت رسید و در مهرماه ۸۸ به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد

فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس اما با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد، تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. از سویی بسیاری از شرکت ها تمایل دارند هر چه سریعتر به بازار وارد شوند که از این رو به دلیل قوانین آسانتر فرابورس ، از این مسیر به بازار سرمایه وارد می شوند

لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند

وبسایت tsetmc

بدون شک یکی از پرکاربردترین سایت‌های سهامداران و کاربران بورسی، سایت TSETMC (Tehran Securities Exchange Technology Management Co) یا مدیریت فناوری بورس تهران است. شاید بد نباشد قبل از توضیح، معرفی و آموزش سایت TSETMC شمای کلی از این شرکت و خدمات آن ارائه دهیم. “شرکت مدیریت فناوری بورس تهران” به عنوان یکی از شرکت‌های مجموعه‌ی سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارائه‌ خدمات به چرخه‌ی کامل “معاملات الکترونیکی” ابزارهای مالی به ارکان بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این شرکت باهدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته‌ی فعالیت‌ها و فرایندهای خود، سامانه‌ی مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO9001-2008 را برگزیده است. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر فرآیند و هدف این سایت را توضیح دهیم می‌توانیم بگوییم که معاملات سهامداران بازار، در این پنل نمایش داده می‌شود و شما می‌توانید به سادگی فرآیند معاملات را از ابتدا تا انتهای زمان معاملات مشاهده نمایید .
وقتی شما آدرس سایت TSETMC را در نوارابزار وارد و به سایت متصل می‌شوید، نمای کلی از اطلاعات سایت را در صفحه “خانه” مشاهده می‌کنید. در این صفحه، شما اطلاعات کلی بازار بورس و فرابورس شامل اطلاعات شاخص‌ها، نمادهای پربیننده و نمادهای موثر بر شاخص‌های بورس و فرابورس را مشاهده می‌کنید. اگر وقت چندانی برای بررسی سایت TSETMC ندارید و صرفاً می‌خواهید نمای کلی بازار را ببینید، با مشاهده تغییرات شاخص و ارزش بازار و نمادهای موثر در صفحه خانه به این اطلاعات دست می‌یابید

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه چیست؟
سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به اختصار سمات نامیده می‌شود
طبق بند هفت ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات بر عهده این شرکت قرار گرفته است. این شرکت از طریق افزایش کارایی پایاپای و تسویه معاملات و کاهش هزینه های معاملاتی، کاهش ریسک جعل، سرقت و مفقودی اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس اوراق بهادار نقش شایانی را در کارآمدی اوراق بهادار ایفا می کند
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به دنبال تفکر تضمین امنیت و کارآمدی بازار اوراق بهادار ایران از طریق توسعه و بهینه سازی ساز و کار تسویه معاملات اوراق بهادار با تمرکز بر افزایش کارایی، کاهش ریسک و کاهش هزینه های پایاپای و تسویه وجوه معاملات با رعایت قوانین و مقررات جاری کشور جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است

افتتاح و نگهداری حساب وجوه و اوراق بهادار بازارهای خارج از بورس، بورس‌های اوراق بهادار و کالایی متعلق به سهامداران ، کارگزاران، سایر نهادهای مالی و اشخاص حقیقی و حقوقی
درج، کدگذاری، نگهداری، تسویه و پایاپای معاملات کالاها، اوراق بهادار و سایر ابزارهای مالی
سپرده‌گذاری و امانت‌پذیری انواع اوراق بهادار در سامانه عملیاتی شرکت
سپرده نمودن اوراق بهادار وثیقه شده نزد هر شخص حقیقی یا حقوقی ذینفع و ایجاد تسهیلات لازم برای اشخاص ذینفع جهت کنترل سپرده‌ها به منظور اطمینان بخشی از عملکرد شرکت و فک رهن اوراق‌ مذکور به درخواست ذینفع وثیقه
قرض دهی، قرض‌گیری و هرگونه مبادله اوراق بهادار به عنوان واسطه
تهیه و ارائه گزارش‌های مورد نیازکارگزاران و مشتریان
به کارگیری شیوه‌های مناسب و ابزارها و روشهای الکترونیکی در تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار
انجام خدمات تسویه وجوه، پایاپای، سپرده گذاری و امانت پذیری اوراق بهادار خارجی
ارائه خدمات تخصصی به بورس های اوراق بهادار، بازارهای خارج از بورس، بورس های کالایی، ناشران اوراق بهادار، کارگزاران و سایر فعالان بازار اوراق بهادار
انجام کلیه عملیات و معاملات مجاز مالی، خدماتی، مشاوره‌ای و تجاری مربوط به بورس های اوراق بهادار، بورسهای کالایی و بازارهای خارج ازبورس
همکاری با بورسهای منطقه ای و جهانی و نهادهای مرتبط با آنها
دریافت هر مبلغ وام، تحصیل هرگونه دارایی منقول یا غیر منقول، حقوق یا امتیاز و انجام هرگونه معامله از قبیل خرید، فروش، اجاره و رهن و … که در راستای موضوع فعالیت شرکت لازم یا مفید باشد
ایجاد و اداره صندوق تضمین تسویه
پذیرش انبارها، نظارت برفعالیت آنها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت تسهیل داد و ستد معاملات در بورس‌های کالایی انجام می‌شود
اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا می‌شود
انجام اقدامات شرکتی برای شرکتهای سهامی عام از جمله :
ثبت و نگهداری اسامی و سوابق مالکین اوراق بهادار و ارائه کلیه خدمات مرتبط با آن به ناشرین اوراق بهادار
تهیه و ارائه اطلاعات مورد نیاز
برگزاری مجامع شرکتهای پذیرفته شده در بورس و بازارخارج از بورس وانجام کلیه امور مربوط به آن
دریافت اطلاعات مربوط به تشکیل مجامع و اعلام آن به اشخاص ذینفع
دریافت اطلاعات مربوط به تقسیم سود و انجام اقدامات و ایجاد تسهیلات لازم جهت توزیع آن
دریافت اطلاعات مربوط به حق تقدم خرید سهام و انتشار و ارسال آن جهت سهامداران

چگونگی سرمایه گذاری در بورس
به چند روش می‌توان در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
روش مستقیم: در این روش سرمایه‌گذار با اتکا بر دانش، تخصص و تحلیل خود اقدام به سرمایه‌گذاری و ورود به بازار می‌کند. مسئولیت سود یا زیان حاصل از سرمایه‌گذاری به‌طور مستقیم بر عهده شخص سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذارانی که در این روش با سرمایه‌گذاری می‌پردازند، در یک طبقه‌بندی بر اساس مدت زمانی که تمایل به نگهداری سرمایه خود دارند به ۴ دسته تقسیم می‌شوند :

سهامی خاص را خریداری می‌کنند و بعد از ۳ یا ۴ ماه آن را می‌فروشند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران کوتاه مدت می‌گویند .
سهام خاصی را خریداری می‌کنند و به مدت یک سال آن را نگه می‌دارند سپس برای فروش تصمیم می‌گیرند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران میان مدت می‌گویند .
سهام خاصی را با قصد نگهداری بیش از یک سال خریداری می‌کنند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران بلند مدت می‌گویند .
سهام خاصی را خریداری می‌کنند و بعد از شناسایی سود اندکی در یک هفته یا دو هفته، آن را می‌فروشند و اقدام به خرید سهام جدید یا همان سهم با قیمت جدید(پایین‌تر) می‌کنند. به آن‌ها نوسانگیر می‌گویند .

روش غیر مستقیم: در این روش بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر یک موسسه مالی به‌عنوان واسط عمل می‌کند. سرمایه‌گذار وجوه خود را در اختیار این موسسات مالی قرار می‌دهد و آن‌ها با بکار‌گیری تخصص، دانش و تبحر تحلیلی و مالی و همچنین تجربه خود در بازار سرمایه فرایند سرمایه‌گذاری را به نیابت از سرمایه‌گذار انجام می‌دهند. به سرمایه‌گذاران غیر حرفه‌ای و با درجه ریسک‌پذیری پایین که فرصت و تجربه کافی برای فعالیت مستقیم در بازار بورس را ندارند توصیه می‌شود یکی از انواع روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم را برای فعالیت خود در بازار سرمایه انتخاب نمایند. برای مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری که یکی از روش‌های این نوع سرمایه‌گذاری است با ایفای نقش واسطه‌گری مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیر حرفه‌ای را از حالت مستقیم به حالت غیر مستقیم تبدیل می‌کند و مزایایی از جمله ریسک پایین‌تر و سود مناسب‌تر را برای سرمایه‌گذاران به دنبال دارد

آموزش مفاهیم اولیه معاملات در بورس اوراق بهادار

اطلاعات دوره آموزش مفاهیم اولیه معاملات در بورس اوراق بهادار

دوره آشنایی با مفاهیم اولیه معاملات در بورس اوراق بهادار چیست؟

اگر شما هم قصد سرمایه‌گذاری داشته باشید و برای انجام سرمایه‌گذاری دست به تحقیق زده باشید، بدون شک دررابطه‌با بورس و موضوعات مربوط به آن نیز شنیده‌اید. بازار بورس و معاملات سهام در دنیا به‌عنوان یکی از شفاف‌ترین و رقابتی‌ترین بازارها در بین همه بازارهای مالی به‌حساب می‌آید. ارزش سهام شرکت‌ها در برخی موارد در کوتاه‌مدت به دلایل متعددی مانند تحولات سیاسی دچار افت یا نوسانات مختلف شود، اما در میان‌مدت و بلندمدت ارزش این سهام به ارزش واقعی خود که ناشی از تولیدات و محصولات شرکت انتشاردهنده سهام است، باز می‌گردد. به همین جهت با استفاده از تحلیل مناسب و درک همه‌جانبه موارد مرتبط باارزش سهام می‌توان از روند تغییرات ارزش سهام مطلع شد.

مقایسه روند افزایش قیمت شاخص بورس در ایران با بازارهای مشابه از جمله بازار طلا، ارز و مسکن در سال گذشته بیانگر این حقیقت است که اگرچه در بازه‌های زمانی کوتاه به دلیل تحولات سیاسی و اتفاقات بازارهای طلا و . سود‌هایی برای افراد داشته است، اما به‌طورکلی اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس در بازه‌های زمانی بلندمدت روند افزایش ارزش سهام گاها تا چندبرابر ارزش اولیه این سهم‌ها بوده است.

از سوی دیگر بازار بورس در مقایسه با بازارهایی مانند بازار ارزهای دیجیتال و بازارهای خارجی مثل فارکس مزایایی همچون عدم وجود مشکلات قانونی و بی‌ارزش شدن دارایی به دلیل ریسک‌های بسیار بالا در بازارهای نامبرده را نیز دارد.

در کنار همه مطالب ذکر شده باید به این نکته نیز توجه شود که حضور در بازار بورس اوراق بهادار مانند هر فعالیت اقتصادی دیگر نیازمند آشنایی با چهارچوب کلی امر، درک فضای کار و از همه مهم‌تر آشنایی با چگونگی انجام معاملات است. در دوره آشنایی با مفاهیم اولیه معاملات در بورس اوراق بهادار ضمن آشنایی با همه تعاریف و مفاهیم اولیه به موضوعات تخصصی‌تر مانند موارد زیر پرداخته شده است:

• آشنایی با همه تعاریف و اصطلاحات
• بررسی کلیات و قوانین موجود
• آشنایی با تابلوخوانی انواع افزایش سرمایه
• آشنایی با روان‌شناسی بازار
• آشنایی با استراتژی‌های معامله‌گری

هدف از برگزاری دوره آشنایی با مفاهیم اولیه معاملات در بورس اوراق بهادار چیست؟

باتوجه‌به وجود منابع مختلف و وجود منابع غیراستاندارد و گمراه‌کننده، اصلی‌ترین هدف این دوره آشنایی مخاطبان با همه ابعاد معاملات در بورس اوراق بهادار و کمک به مخاطبان برای حضوری مفید در این بازار بوده است. به همین ترتیب با استفاده از آموزش‌های ارائه شده در این دوره مخاطبان می‌توانند فعالیت در این بازار اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس را شروع کنند و با کسب تجربه به کسب سود و درآمدهایی ایده‌آل از این بازار دست پیدا کنند.

دوره آشنایی با مفاهیم اولیه معاملات در بورس اوراق بهادار برای چه کسانی مناسب است؟

در این دوره مباحثی گنجانده شده است که همه گروه‌ها و افراد علاقه‌مند بتوانند با حضور در این دوره شروعی صحیح در جهت حضور در بازار بورس اوراق بهادار داشته باشند. موضوعاتی که در این دوره مورد بررسی قرار می‌گیرند برای همه کسانی که قصد فعالیت در بازار بورس را دارند مفید و کارآمد خواهد بود.

مهمترین اصطلاحات بورسی برای مبتدی ها و حر فه‌ ای ها

مهمترین اصطلاحات بورسی : تفاوتی ندارد که اول راه آموزش یک تخصص باشید یا سال ها در آن فعال بوده باشید. در هر صورت شما نیاز دارید برای فعالیت در هر زمینه با اصطلاحات آن موضوع آشنا باشید و تسلط کافی به آن مفاهیم داشته باشید. تنها در این صورت است که می توانید خود را در میان آن اکوسیستم تصور کنید. در دنیای بورس هم ماجرا از همین قرار است. برای ورود به دنیای بورس لازم است که با اصطلاحات و مفاهیم بورس آشنا شوید. تا پایان این مقاله شما را با مهمترین اصطلاحات بورسی آشنا خواهیم ساخت. پیشتر نیز در مقاله سهام چیست در مورد این موضوع توضیحاتی ارائه داده ایم. پیشنهاد می کنیم این مقاله را نیز از دست ندهید.

عدم آشنایی با اصطلاحات بورسی چه عواقبی دارد؟

در دنیای بورس عدم آشنایی با این مفاهیم پراهمیت ممکن است مانع از ورود شما به این موضوع نشود اما باعث می شود حتما در سرمایه گذاری های خود دچار اشتباه شوید. بهترین راه ممکن این است که مثل یک سرمایه گذار حرفه ای در ابتدا دانش ابتدایی و پایه ورود به دنیای بورس را به دست بیاورید و سپس کار خود را در این زمینه شروع کنید. مقاله اوراق بهادار نیز می تواند شروع خوبی برای آشنایی با موضوع بورس و سهام و اصطلاحات مرتبط در این حوزه باشد. بنابراین پیشنهاد می کنیم قبل از آشنایی مختصر با اصطلاحاتی که در این مقاله به آن می پردازیم حتما مقاله اوراق بهادار را بخوانید.

البته منظور ما از این گفته این نیست که در دوره های بعضا پوچ و بی محتوای بورس ثبت نام کنید بلکه با مطالعه کافی در سطح وب می توانید به نکات و آموزش های رایگان خوبی دست پیدا کنید. ما نیز در ادامه به موضوع بورس و مفاهیم آن بیشتر خواهیم پرداخت تا قدمی در جهت رفع این نیاز برداشته باشیم.

مفاهیم و اصطلاحات بورس به ۲ دسته تقسیم می شوند

• مفاهیم عمومی در زمینه بورس
• مفاهیم مربوط به انواع قیمت سهام

مهمترین اصطلاحات عمومی بورس – بازار اولیه

یکی از مهمترین و اولین مفاهیمی که باید با آن ها آشنا باشید بازار اولیه است. بازار اولیه که معادل انگلیسی آن Primary Market است به وضعیتی گفته می شود که یک دارایی برای اولین بار مورد معامله قرار می گیرد. برای مثال بازار فرض کنید شرکت الف قرار است برای اولین بار اوراق بهادار شرکت خود را برای فروش عرضه کند. به بازاری که به وجود می آید بازار اولیه می گویند. ذکر این موضوع لازم است که مفهوم بازار اولیه و عرضه اولیه دو مفهوم متفاوت هستند. در بازار اولیه شرکت ها به صورت مستقیم سهام خود را در چهارچوب تعیین شده ای به مردم می فروشند تا سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند. این کار در قالب پذیره نویس از طریق بانک نماینده شرکت انجام می شود و فروشنده اوراق نیز شرکتی است که سهام آن در حال عرضه قرار دارد.

بازار ثانویه

اگر بخواهیم به راحت ترین شکل بازار ثانویه را برایتان تعریف کنیم باید از بورس ایران مثال بزنیم. بازار ثانویه بازاری است که در آن دارایی هایی که در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته مجدد مورد معامله قرار می گیرد. در بازار بورس که همان بازار ثانویه است شرکت جدیدی تاسیس نمی گردد و تنها سهام شرکت هایی که قبلا مورد پذیرش قرار گرفته اند دوباره مورد معامله خواهد بود.

پرتفو، پرتفوی یا Portfolio چیست؟

معمولا برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس پیشنهاد می شود که سبدی از سهام شرکت های مختلف تهیه شود. به این مفهوم پرتفو می گویند. کارشناسان بورس معمولا توصیه می کنند که حتی در بهترین حالت و تحلیل نیز تنها به خرید یک نوع سهم که به اصطلاح تک سهمی شدن گفته می شود بسنده نکنید و پیشنهاد می کنند که خرید سهام از چند نوع مختلف صورت گیرد. برای مثال اگر تنها سهام صنایعی که در زمینه واردات کالا فعالیت می کنند را خریداری کنید ممکن است با افزایش قیمت ارز متضرر شوید اما در صورتی که سبد سهام شما سهام شرکت های صادراتی را هم شامل شود این اتفاق منفی برای شما رخ نخواهد داد.

کد معاملاتی یا کد بورسی

یکی دیگر از مفاهیمی که لازم است با آن آشنا باشید کد معاملاتی یا کد بورسی است. این کد که برای هر سهامدار اختصاصی و ثابت است برای خرید و فروش سهام مورد استفاده قرار می گیرد. نکته مهم این است که برای خرید و فروش سهام لازم است که کد معاملاتی داشته باشید و این کد در واقع کاربردی تسهیل ساز در خرید و فروش سهم ایفا میکند. برای دریافت کد بورسی یا همان کد معاملاتی باید به یکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه کنید.

شرکت کارگزاری

شرکت های کارگزاری حکم واسطه های بازار بورس را دارند. این شرکت ها بنگاه های معاملات بورس هستند که کار خرید و فروش سهام را انجام می دهند و درصد بسیار اندکی کارمزد دریافت می کنند. راستی اگر نمی دانید کارمزد چیست پیشنهاد می کنیم مقاله کارمزد چیست که در وبلاگ سپیدار به آن پرداخته ایم را مطالعه کنید. در تعریف دیگری می توانیم بیان کنیم که کارگزاری ها به عنوان وکیل تام الاختیار فروشنده و خریدار شناخته می شوند، به این معنی که سهامداران و سازمان بورس به واسطه کارگزاری ها با هم ارتباط برقرار می کنند.

کارگزاری ها حکم تسهیل گران فعالیت های بورسی را دارند. البته این شرکت های واسط بر اساس قوانین مشخصی که توسط سازمان بورس مشخص شده فعالیت می کنند و تحت شرایط خاصی انتخاب می شوند. کارگزاران در بخش های مختلف اوراق بهادار فعالیت می کنند و برای فعالیت در هر بخش نیاز به مجوز دارند.

اصطلاحات مربوط به انواع قیمت سهام – قیمت اسمی

قیمت اسمی سهم به معنای قیمت اولیه ای است که در زمان فروش سهام در بازار اولیه برای آن تعیین می شود. قیمت اولیه سهم برای فروش اولیه در بازار بورس تهران ۱۰۰ تومان است. بنابراین قیمت اسمی سهم ۱۰۰ تومان است. این ۱۰۰ تومان معیاری برای محاسبه موارد مختلف نیز هست. برای مثال در صورتی که قصد داشته باشید میزان سرمایه یک شرکت در بازار بورس را بسنجید می توانید تعداد سهام آن را در عدد ۱۰۰ ضرب کنید تا این عدد به دست بیاید. ذکر این نکته لازم است که در شروع عرضه سهام یک شرکت برای تعیین کردن تعداد سهام یک شرکت سرمایه آن شرکت را تقسیم بر ۱۰۰ می کنند. عدد به دست آمده تعداد سهام خواهد بود.

مفهوم قیمت بازار

قیمتی که برای سهام و بر اساس عرضه و تقاضا در بازار ثانویه رقم می خورد را قیمت بازار می گویند. در واقع به این معنی است که پس از عرضه اصطلاحات و مفاهیم اولیه بورس سهام با قیمت اسمی آن در بازار اولیه و ورود سهم به بازار ثانویه و انجام مبادلات برای آن ارزش سهام دستخوش عرضه و تقاضا قرار گرفته و قیمت بازار برای آن ایجاد می شود.

قیمت ذاتی و قیمت دفتری

دو مورد از مفاهیم و اصطلاحات بورسی دیگری که باید به آن ها اشاره کنیم این ۲ مورد است. قیمت دفتری زمانی به وجود می آید که دارایی های یک شرکت را به عنوان معیاری برای قیمت گذاری در نظر بگیریم. به این معنی که قیمت زمان خرید دارایی ها که در دفاتر مالی شرکت ثبت شده است را در محاسبات مورد استفاده قرار دهیم. در این صورت با ارزش دفتری سهام رو برو خواهیم بود. قیمت ذاتی نیز به قیمت واقعی گفته می شود که تحت تاثیر جریانات نقد آتی، عرضه و تقاضا و دارایی های شرکت و هر عامل دیگری تعیین می شود. به این قیمت قیمت ذاتی سهام می گویند. در این مقاله تلاش کردیم مهمترین مفاهیم و اصطلاحات بورسی که هر کسی برای شروع فعالیت در زمینه بورس باید با آن ها آشنا باشد را توضیح دهیم. در ادامه به توضیح مفاهیم و اصطلاحات بیشتر در این حوزه خواهیم پرداخت.

در پایان این مقاله پیشنهاد می کنیم با مفهوم حقوق صاحبان سهام نیز آشنا شوید تا به صورت تخصصی تر آموزش خود را در این زمینه آغاز کنید.