مثالی از قیمت عرضه و تقاضا

عرضه و تقاضا

مطالعات بازار در واقع اندازه گیری میزان جذابیت و پویایی کسب و کار مورد نظر را مشخص می کند. هنگامی که یک کسب و کار شروع به فعالیت می کند، آگاهی نسبت به اندازه جزئیات محصول و یا خدمت مورد نظر می تواند به روند جذابیت بازار کمک بزرگی نماید. به همین دلیل بررسی عرضه و تقاضای محصولات یا خدمات برای تشریح و طبقه بندی بازار و پیش بینی آن در طرح ها و پروژه ها نقش اول و اساسی را ایفا می کند، از این رو دارای اهمیت ویژه ای است. با استفاده روش هایی که برای تخمین و پیش بینی عرضه و تقاضا وجود دارد می توان پتانسیل محصول را در بازار به دست آورد.

عرضه

عرضه یعنی مقدار کالا و خدماتی که تولید کنندگان حاضرند در قیمت ‌های مختلف در اختیار مصرف‌ کنندگان قرار دهند. در بررسی ها معمولا وضعیت عرضه را با توجه به وضعیت تولید داخلی و خارجی (واردات) از ۵ سال گذشته محاسبه می کنند.

– تولید داخلی

در این بخش، تعداد واحدهای فعال، ظرفیت اسمی، ظرفیت عملی و روند تولید طی سالهای گذشته ارائه می‌شود.

در این بخش تفكیك واحدهای اصلی تولید كننده محصول به لحاظ سهم موجود از كل بازار ضروری می‌باشد. به طوری كه متناسب با هر صنعت در صورت امكان واحدهای فعال در سه مقیاس واحدهای كوچك، واحدهای متوسط و بزرگ قابل تقسیم‌بندی می‌باشد.

در این بین در مورد طرح هایی كه بخش قابل توجهی از نیاز بازار توسط تعداد محدودی از واحدها تأمین می‌شود، بررسی وضعیت عملكرد این واحدها ضروری می‌باشد.

به عنوان مثال در مورد صنایع شوینده بررسی وضعیت عملكرد چند شركت اصلی فعال در این صنعت (نظیر تولی پرس، پاكشوما، پاكشو،… ) كه سهم بالایی از بازار را در اختیار دارند، ضروری می‌باشد.

آمار و اطلاعات مربوط به عرضه داخلی یك محصول، با توجه به نوع محصول از منابع زیر قابل استخراج می‌باشد:

– وزارت صنایع و معادن (لوح فشرده سازندگان محصولات صنعتی و كتاب عملكرد تفصیلی)

– استعلام از بخش‌های تخصصی فعال در وزارت صنایع و معادن در هر صنعت خاص (نظیر اداره كل…)

– اتحادیه‌ها و انجمن‌های تخصصی

– سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مرتبط با صنعت مورد بررسی

– واحدهای اصلی تولید كننده محصول

– پژوهش‌ها و مطالعات انجام شده پیشین

– پایگاه‌های اطلاع رسانی داخلی و خارجی

– سایر منابع در دسترس

در ارائه آمار و اطلاعات مربوط به ظرفیت اسمی، ظرفیت عملی و تولید واقعی هر صنعت باید به منابع مختلف مربوطه مراجعه كرده و سرانجام آمار و اطلاعات نهایی را با كمترین تورش ارائه نمود.

در بسیاری از موارد استناد صرف به اطلاعات سازندگان محصولات صنعتی كه توسط وزارت صنایع و معادن به صورت لوح فشرده ارائه می‌شود، می‌تواند گمراه كننده باشد. از این حیث لازم است، اطلاعات اخذ شده از این لوح، از طریق استعلام از بخش‌های تخصصی فعال در وزارت صنایع و معادن كه مرتبط با محصول مورد بررسی هستند و همچنین استعلام از انجمن‌ها و اتحادیه‌ها و تولید كنندگان و فعالان صنعت مورد بررسی اصلاح شود.

در مجموع ارائه آمارهای مربوط به تولید داخلی به شكل جدولی است که در انتهای همین مطلب موجود می‌باشد.

– تولید خارجی (واردات)

در این بخش لازم است موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد و سرانجام آمار واردات ارائه گردد.

1- تعرفه‌ها و سود بازرگانی

2- شناخت دقیق كد تعرفه گمركی تخصیصی به محصول مورد بررسی

3- ارائه كشورهای مبداء و میزان واردات از هر كشور كه محصول از آنجا وارد شده است.

4- بررسی و تحلیل كارشناسی میزان واردات رسمی و غیررسمی و تفكیك آنها

5- ارائه میزان و ارزش واردات كالای مورد بررسی

ارائه آمارهای مربوط به واردات به شكل جدولی است که در انتهای همین مطلب موجود می‌باشد.

تقاضا

تقاضا یک اصل اقتصادی است که به تمایل مصرف کننده برای خرید کالا و خدمات و تمایل به پرداخت قیمت برای یک کالا یا خدمات اشاره دارد. در بررسی ها معمولا وضعیت تقاضا را با توجه به وضعیت تقاضا داخلی و خارجی (صادرات) از ۵ سال گذشته محاسبه می کنند.

– تقاضای داخلی

برای بررسی وضعیت تقاضا اطلاع از وضعیت گذشته (روند چند سال اخیر) ضروری می ‌باشد و استفاده از شاخص مصرف ظاهری یك روش برآورد معمول می‌باشد و از رابطه مقابل بدست می‌آید:

K: موجودی انبار (در صورت امكان دستیابی به آمار آن)

اطلاعات مربوط به تقاضای داخلی به شکل جدولی وارد می شود که در انتهای همین مطلب موجود می‌باشد.

– تقاضای خارجی (صادرات)

در این بخش توجه به سه نكته ضروری می‌باشد:

1- شناخت دقیق كدهای تعرفه گمركی مربوط به كالای مورد بررسی

2- بررسی و تحلیل وضعیت صادرات به لحاظ میزان صادرات رسمی و غیررسمی

3- تحلیل كمی و كیفی وضعیت صادرات به لحاظ تركیب صادرات، ارزش وزنی و ریالی صادرات.

با لحاظ كردن موارد بالا ارائه اطلاعات مربوط به صادرات به شرح جدولی است که در انتهای همین مطلب موجود می‌باشد.

قیمت سایه

قیمت سایه (انگلیسی: Shadow price) قیمتی است که از تقاطع منحنی های عرضه و تقاضای کالا حاصل نمی شود، اما به نوعی می تواند بر اساس محدودیت منابع تعیین شود. قیمت سایه ای برای کالاهایی که بازار آزاد ندارند، کاربرد دارد. قیمت های سایه در تحلیل هزینه منفعت و در اعمال برنامه ریزی ریاضی، بر اقتصاد برنامه ای مورد استفاده قرار می گیرند. این قیمت ها هزینهٔ فرصت تولید یا مصرف کالایی را نشان می دهند و به طور کلی در اقتصاد معامله نمی شوند. در اقتصاد بازار نیز برخی تولیدات مانند بهداشت، آموزش و پرورش، کیفیت و محیط زیست، به قیمت بازار در نمی آیند.
Misra, S.K.; Puri, V.K. (2012). Economics of development and planning: Theory and practice. Mumbai: Himalaya Publishing. ISBN 9789350518403.
Hueting, Roefie (2011). "The future of the Environmentally sustainable national income". Ökologisches Wirtschaften. Ökologisches Wirtschaften online. 25 (4): 30–35.
مجموعه ای از قیمت های سایه که نشان دهندهٔ نسبت نهایی جانشینی مصرف کننده یا نسبت نهایی تبدیل تولیدکننده میان این گونه کالاها است، امکان دارد محاسبه شود؛ و این قیمت منعکس کنندهٔ هزینه های نهایی تولید یا ارزش نهایی استعمال آن ها به عنوان منابع یا در داده ها است. در مثالی از قیمت عرضه و تقاضا صورتی که قیمت های بازار هزینه های فرصت را منعکس ننمایند، تحلیل هزینه-فایده می تواند جایگزین قیمت های سایه شود.
اصطلاح قیمت سایه برمی گردد به ارزش های پولی ای که در حال حاضر غیرقابل شناخت اند یا هزینه هایی که برای محاسبه ان ها با دشواری مواجه ایم. مبدأ اصلی ای هزینه ها خارجی کردن هزینه ها می باشد برای مثال یک بنگاه تولیدی را در نظر بگیرید که دارای یک کارخانه پر از تجهیزات و پرسنل است ، صاحب بنگاه احتمالاً قیمت سایه را برای چند واحد بیشتر تولید یا به زبانی دیگر هزینهٔ اضافه کاری را تخمین میزند. به این ترتیب برخی از کالاها و خدمات اعم از کالاهای اطلاعاتی ممکن است قیمت سایه ای نزدیک به صفر داشته باشند.
به بیانی ساده تر قیمت سایه را می توان هزینه تصمیم گیری های حاشیه ای بدون در نظر گرفتن هزینه کل تعریف کرد.برای مثال شما میتوانید قیمت سایه یک سفر را با احتساب هزینه سوخت تخمین بزنید اما بعید به نظر می رسد شما سایشی که در لاستیک ها به وجود می اید یا هزینه پولی که برای خرید ماشین قرض گرفته اید را محاسبه کنید.

آنالیز رابطه ی بین عرضه، تقاضا و قیمت

قیمت فروش کالا یا خدمات شما مبتنی بر عرضه ی صورت گرفته از سوی شما و تقاضای مشتری می باشد. اگر قیمت کالا یا خدمات شما بسیار بالا باشد تقاضا کاهش و سود شما نزول خواهد یافت. اگر قیمت کالا یا خدمات شما بسیار پایین باشد، به دلیل نداشتن درآمد کافی برای پوشش دادن هزینه هایتان، در معرض ریسک یا خطر خواهید بود. در ضمن شما باید مراقب رقبای خود نیز باشید. زمانی که برای فروش یک کالا تبلیغات انجام می دهید ممکن است همزمان رقبای شما نیز اقدام به فروش کالای خود نمایند، و این امری تصادفی نیست. برای راضی نگاه داشتن مشتریان خود و اجتناب از عدم تعادل در عرضه باید سعی در متعادل نمودن عرضه ی کالای خود با تقاضای مشتریانتان نمائید.

عرضه و قیمت

عرضه مقدار کالا یا خدماتی است که شما در قیمت های مختلف ارائه می دهید. شما زمانی تمایل به عرضه ی بیشتر کالا ها و خدماتتان خواهید داشت که قادر به فروش آنها در قیمت های بالاتری باشید. ولی در اینجا نقطه ای وجود دارد که در آن اگر قیمت بسیار بالا باشد تأثیر منفی بر فروش شما خواهد داشت. در این نقطه شما مثالی از قیمت عرضه و تقاضا یا باید قیمت را کاهش دهید تا خریداران جدیدی را جذب نمائید یا کالا و خدمات خود را به اندازه ای توسعه دهید که توجیه کننده ی قیمت های بالا تر باشد.

عرضه و بازار

با افزایش نیروی کار و مواد اولیه یا نهاده ها، هزینه های شما نیز افزایش خواهند یافت. در این حالت شما می توانید به منظور اجتناب از افزایش قیمت، تولید خود را کاهش دهید. از سویی دیگر پیشرفت های تکنولوژیکی می توانند موجب کاهش هزینه های شما شوند، بنابراین شما می توانید بدون افزایش قیمت، عرضه ی کالا یا خدمات خود را افزایش دهید. رقبای شما نیز تأثیر مستقیمی بر میزان عرضه در بازار موجود دارند. افزایش قیمت فروش، رقبای جدیدی را جلب خواهد نمود که مایل به ورود در بازار می باشند. این عرضه ی اضافی موجب کاهش قیمت فعلی می شود. در این وضعیت شما یا باید قیمت کالا و خدمات خود را کاهش دهید، که بدین ترتیب همراستا با رقبایتان خواهید بود، و یا اینکه ریسک نموده و از فروش منصرف گردید.

تقاضا و جایگزینی

تقاضا و قیمت کالا ها و خدمات شما، رابطه معکوسی با یکدیگر دارند. با در نظر گرفتن تعادل بین تمامی عوامل مؤثر، با کاهش قیمت، فروش شما افزایش و با افزایش قیمت فروش شما کاهش خواهد یافت. اگر افزایش قیمت کالا ها و خدمات شما بسیار زیاد باشد در اینصورت کالا ها و خدمات جانشین شروع به تأثیر گذاری بر تقاضا خواهند نمود. جایگزینی زمانی رخ می دهد که شما یک محصول را با یک محصول مشابه دیگر جانشین نمائید. بطور مثال شما بعنوان یک تولید کننده، همبرگر هایی را در اختیار رستوران های فست فود قرار می دهید. این رستوران ها سعی می کنند خود را از رقبایشان متمایز گردانند. بنابراین قیمت همبرگر تولیدی شما را به قیمتی بالاتر از قیمت رقبای شما افزایش می دهند و بنابراین مشتریان شما همبرگر های رقیبتان را ارزان تر دیده و بدان راغب تر می شوند.

عوامل بیرونی تاثیرگذار بر قیمت گذاری

در مطالب قبلی به تاثیر عوامل درونی بر قیمت گذاری پرداخته شد. در این مقاله به تاثیرات عوامل بیرونی خواهیم پرداخت .

عوامل بیرونی (External Factors) عواملی هستند که از بیرون بر قیمت گذاری تاثیر می‌گذارند و سازمان بر آن‌ها کنترلی ندارد، اما در زمان قیمت گذاری، حتما باید مد نظر قرار گیرند. این عوامل شامل:

1) ساختار بازار و تقاضا؛

2) هزینه، قیمت و پیشنهادات رقبا؛

3) مسائل اجتماعی؛

4) سایر فاکتورهای بیرونی؛

5) محدودیت‌ها و قوانین دولت .

ساختار بازار و تقاضا

ساختار بازار و تقاضا، نخستین عامل بیرونی تاثیرگذار بر قیمت گذاری است. تمامی بازارها، به شکلی ساده، روی یک طیف طبقه‌بندی می‌شوند.

این طیف، چهار دسته زیر را شامل می‌شود :

1- بازار رقابت کامل؛

2- بازار رقابت انحصاری؛

3- بازار انحصار چند جانبه؛

4- بازار انحصار کامل .

این بازارها، روی طیفی که در یک سر آن بازار رقابت کامل و در سر دیگر آن بازار انحصار کامل است، قرار دارند. بازاری که عموما کسب و کارهای مختلف در آن فعالیت می‌کنند، بازار رقابتی کامل بوده و در نقطه مقابل آن بازار انحصار کامل قرار دارد .

بین این دو بازار، دو بازار دیگر به نام‌های بازار رقابت انحصاری و بازار انحصار چندجانبه قرار دارند. بازار رقابت انحصاری، بیشتر خصوصیات رقابتی و بازار انحصار چندجانبه، بیشتر خصوصیات انحصاری را از خود به نمایش می‌گذارد .

خصوصیات بازار رقابت کامل

در بازار رقابت کامل، تعداد بسیار زیادی خریدار و فروشنده وجود دارد. محصولات موجود در این بازار کاملا همگن هستند و فروشندگان هیچ‌گونه کنترلی روی قیمت محصولات ندارند، چرا که قیمت محصولات با توجه به سطح عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌گردد. چنانچه فروشندگان اقدام به تغییر قیمت، بدون توجه به سطح عرضه و تقاضا نمایند، بلافاصله از بازار خارج خواهند شد .

خصوصیات بازار رقابت انحصاری

بازار رقابت انحصاری، همانند بازار رقابت کامل است، اما با اندکی تفاوت. در این بازار نیز تعداد فروشندگان و خریداران بسیار زیاد هستند، اما از آنجایی که در این بازار محصولات کاملا همگن نیستند و در انواع محصولات تا حدودی تمایز وجود دارد، تولیدکننده یا فروشنده در قیمت گذاری می‌تواند تاثیرگذار باشد، در حالی که در بازار رقابت کامل، به دلیل همگن بودن محصولات، فروشنده نمی‌تواند به تنهایی روی قیمت‌ها تاثیرگذار باشد .

خصوصیات بازار انحصار چندجانبه

بازار انحصار چند جانبه، بازاری است با دو تا سه بازیگر اصلی؛ این بازار همانند بازار انحصار کامل است با این تفاوت که بیش از یک انحصارگر در آن وجود دارد. دو تا سه بازیگر اصلی این بازار، به طور دائم حرکت یکدیگر را زیر نظر داشته و فعالیت‌های خود را با رقیبان هماهنگ می‌نمایند. مانند بازی شطرنج که رقبا کاملا حرکت یکدیگر را زیر نظر دارند و حرکات خود را بر اساس حرکات رقیب تعیین می‌کنند .

در اقتصاد، مکانیزم تبیین قیمت بازار انحصار چند جانبه را اصطالاحا تئوری بازی می‌نامند. «جان نش»، برنده جایزه نوبل اقتصاد و استاد دانشگاه پرینستون، مبدع نقطه تعادل نش (Nash Equilibrium) است. این نقطه، نقطه‌ای است که در بازار انحصار چند جانبه، انحصارگران به تعادل می‌رسند. در این بازار، فروشندگان با توجه به قیمت گذاری رقبا، اقدام به تعیین قیمت می‌نمایند .

در پاره‌ای موارد، رقبا در بازار انحصار چند جانبه با یکدیگر تبانی می‌کنند و قیمت را در یک حد معین تعیین می‌کنند. البته در آمریکا و کشورهای پیشرفته دنیا، تبانی قیمت چه به شکل کارتل باشد و چه به صورت تراست، ممنوع است .

هر گونه تبانی، کارتل و تراست، با روحیه اقتصاد رقابتی کاملا ناسازگار است. از این رو جریمه‌های سنگینی برای مواردی این چنین تعیین شده است. تبانی به هر شکلی که باشد، در نهایت به ضرر مشتری خواهد بود .

خصوصیات بازار انحصار کامل

بازار انحصار کامل، بازاری است که در آن تنها یک انحصارگر وجود دارد. چنانچه تعداد فروشندگان از یک عدد بالاتر رود، بازار از انحصار کامل خارج می‌گردد. انحصارگر، کنترل کامل قیمت را در دست دارد و هر قیمتی را که مایل باشد، تعیین می‌نماید .

در این شرایط، خریداران مجبور به خرید از انحصارگر هستند، چرا که تنها فروشنده محصول می‌باشد. بازار انحصاری، می‌تواند دولتی باشد که به آن انحصار دولتی گفته می‌شود. به طور مثال تولید بنزین صرفا در انحصار دولت است و هیچ شرکتی قادر به تولید آن نیست. انحصار، می‌تواند غیردولتی باشد که به آن انحصار خصوصی گفته می‌شود. انحصار خصوصی به دو دسته تقسیم می‌شود :

• انحصار خصوصی با نظارت دولت؛

• انحصار خصوصی بدون نظارت دولت .

منظور از انحصار تنظیم شده، انحصار خصوصی‌ای است که دولت روی آن نظارت دارد. انحصار تنظیم نشده، انحصار خصوصی‌ای است که دولت هیچ‌گونه نظارتی بر آن ندارد. به طور مثال، شرکتی که دارای حق اختراع یک محصول جدید باشد، در تولید آن انحصار دارد و دولت قادر به دخالت در آن نخواهد بود. خصوصیات بیان شده، خصوصیات بازار انحصار کامل بود که برشمرده شد .

در مکانیزم قیمت گذاری، توجه به نوع بازار، خصوصیات و مکانیزم تعیین قیمت در آن‌ها حائز اهمیت است. استخراج منحنی تقاضا نیز می‌تواند در قیمت گذاری بهتر مؤثر باشد. از این رو در ادامه تاثیرگذاری منحنی تقاضا در مکانیزم قیمت گذاری به اجمال بررسی می‌شود .

منحنی تقاضا

همان‌طور که قید شد، استخراج منحنی تقاضای بازار، مکانیزم قیمت گذاری را بهبود می‌بخشد. برای استخراج منحنی تقاضا، قیمت‌های مختلف محصولات در محور عمودی، و میزان تقاضا در محور افقی قرار داده می‌شود. منظور از قیمت، مبلغی است که مشتریان حاضر به پرداخت آن هستند و منظور از میزان تقاضا، میزانی از محصولات هستند که مشتری حاضر به خریداری آن می‌باشد. با استخراج منجنی تقاضا، قیمت ایده‌آل به دست خواهد آمد، چرا که میزان و قیمتی از محصولات که برای مشتری دارای ارزش است، تعیین می‌گردد .

برای استخراج منحنی تقاضا که کار دشوار و پیچیده‌ای است، از روش‌های مختلفی مانند اقتصاد سنجی استفاده می‌شود. در اقتصاد سنجی، با استفاده از شیوه‌های خاصی، منحنی تقاضای بازار به دست می‌آید .مثالی از قیمت عرضه و تقاضا

به طور کلی دو نوع تقاضا وجود دارد :

• تقاضای بی کشش (Inelastic)

• تقاضای با کشش (Elastic)

تقاضای بی کشش، تقاضایی است که در آن با تغییر قیمت، مقدار تقاضا تغییر نمی‌کند. کالاهای ضروری جزء این دسته از تقاضا قرار دارند .

به عکس در تقاضای با کشش، مشتری نسبت به تغییرات قیمتی حساس بوده و تغییر قیمت بر میزان تقاضای کالا تاثیرگذار می‌باشد. در این حالت، کوچک‌ترین میزان تغییر در قیمت محصولات، میزان تقاضا را بسیار تغییر خواهد داد. چرا که این دسته از کالاها، کالاهای ضروری نیستند. همان‌طور که دیده شد، شناسایی ساختار بازار و استخراج منحنی تقاضای بازار، بر روند یک قیمت گذاری واقع‌بینانه می‌تواند بسیار مؤثر باشد .

هزینه، قیمت و پیشنهادات رقبا

هزینه، قیمت و پیشنهادات رقبا، از دیگر عوامل خارجی تاثیرگذار بر قیمت گذاری هستند که در هنگام قیمت گذاری، باید مدنظر قرار گیرند. حتی در اصلاح قیمت، عکس العمل رقبا از قبل باید پیش‌بینی و احتمالات مختلف در نظر گرفته شود .

به طور مثال ممکن است پس از هر کاهش قیمت، رقبا عکس العمل نشان داده و به طور معمول، اقدام به کاهش قیمت نمایند؛ یا با هر کاهش قیمت، به صورت یک چالش جدید برخورد کرده و درباره کاهش یا عدم کاهش قیمت تصمیم‌گیری نمایند. در هر صورت شرکت باید قادر به پیش‌بینی عکس العمل رقبا باشد و این پیش‌بینی، بدون شناسایی ساختار هزینه، قیمت، پیشنهادات و استراتژی‌های رقبا امکان‌پذیر نخواهد بود. در این رابطه، آگاهی از صورت‌های مالی رقبا، اهداف بازاریابی رقبا و مثالی از قیمت عرضه و تقاضا میزان وفاداری مشتریان نسبت به آن‌ها، ضروری است .

به طور مثال، اگر هدف بازاریابی رقیب رهبری سهم بازار باشد، با کاهش قیمت محصولات شرکت، رقیب نیز به طور قطع اقدام به کاهش قیمت می‌نماید. اما اگر هدف بازاریابی رقیب، رهبری بازار از لحاظ کیفیت باشد، با کاهش قیمت محصولات شرکت، امکان دارد قیمت را کاهش داده یا ندهد. چنانچه میزان وفاداری مصرف‌کنندگان به محصولات رقبا بسیار بالا باشد، احتمال اینکه با کاهش قیمت رقیب اقدام به کاهش قیمت ننمایند، وجود دارد .

در تابستان ۹۹ چه خودروهایی بیشترین تقاضا را داشتند؟

نگاهی به وضعیت بازار خودرو در تابستان ۹۹ با نگاهی بر داده‌های «دیوار»

تابستان ۱۳۹۹ فصلی مثال‌زدنی برای بازار خودروی ایران بود. افزایش فشار تحریم‌ها، بالا رفتن قیمت ارز و بسته شدن واردات خودرو دست به دست هم داد تا وضعیت بازار خودروی کشور را ملتهب کنند.

اواخر بهار بود که قیمت پراید به ۹۰ میلیون تومان رسید و این موضوع، تیتر همه خبرگزاری‌های کشور شد، اما اکنون که این مطلب را مطالعه می‌کنید، قیمت پراید در مرز ۱۵۰ میلیون تومان قرار دارد. درست است در همین تابستان قیمت پراید ۶۰ میلیون تومان گران‌تر شده اما خب، ما دیگر به این وضعیت عادت کرده‌ایم.

باید گفت که این افزایش قیمت تنها برای پراید رخ نداده و همه خودروها در همه کلاس‌ها با افزایش عجیب و غریبی روبرو بوده‌اند. پژو ۲۰۷ و دنا پلاس که زمانی خودروهای قشر متوسط جامعه بودند، اکنون نیم میلیارد تومان قیمت دارند. خودروهایی که زمانی در بازه ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان قابل خریداری بودند امروز با قیمتی بالاتر از ۲ میلیارد تومان خرید و فروش می‌شوند.

مطمئنا این نوسان قیمت در شش ماهه ابتدایی سال، در رفتار خرید مردم هم تاثیرگذار بوده چرا که طی این مدت، سبد خرید ما ایرانی‌ها کوچک‌تر از قبل شده است. برای مثال زمانی که ما در حال تهیه مطلب راهنمای خرید خودرو تا ۱۰۰ میلیون تومان بودیم، متوجه شدیم که دیگر ما ایرانی‌ها نمی‌توانیم با ۱۰۰ میلیون تومان خودروی صفر بخریم!

همه این موارد ما را کنجکاو کرد تا نگاهی به داده‌های دیوار بیاندازیم تا ببینیم در تابستان ۹۹ کدام یک از برندها و خودروها بیشترین میزان عرضه و تقاضا را در بازار داشته‌اند و این افزایش قیمت چه تاثیری بر رفتار خریداران و فروشندگان داشته است.

عناوین این مطلب

پرتقاضا‌ترین برندهای خودرو در تابستان ۹۹ چه بودند؟

در همین ابتدا باید بگوییم که منظور از عرضه در این نمودارها، آگهی‌های ثبت شده بر روی دیوار و منظور از تقاضا، جستجوی کاربران بر روی سایت و اپلیکیشن دیوار بوده است.

همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید، برند پژو با اختصاص دادن ۳۰ درصد از عرضه و نزدیک به ۳۲ درصد از تقاضای کاربران، محبوب‌ترین برند خودرو در تابستان ۹۹ بوده است. نکته جالب اینجاست که میزان تقاضا برای برند پژو از میزان عرضه آن کمی بیشتر هم بوده است. دلیل محبوبیت پژو را باید در همین افزایش قیمت خودروها جستجو کرد. خودروهای پژو مانند ۲۰۶، ۲۰۷ و پارس همیشه مورد استقبال قشر متوسط جامعه بوده‌اند. با مثالی از قیمت عرضه و تقامثالی از قیمت عرضه و تقاضا ضا این حال، با افزایش قیمت‌ها بسیاری از افرادی که قصد خرید خودروهای خارجی و رده‌بالاتر را داشتند، دیگر امکان خرید آن را ندارند. به همین دلیل خودروهای پژو برای آن‌ها بهترین انتخاب هستند. خودروهایی که استهلاک کمی دارند، طراحی ظاهری معقولی در بین خودروهای داخلی دارند و در نهایت، بازار خرید و فروش انواع کارکرده‌شان همیشه داغ است.

در رتبه بعدی این نمودار، خودروی پراید قرار دارد؛ خودرویی که در ابتدای سال جاری خبر توقف تولیدش برای همیشه تیتر خبرگزاری‌های کشور شد. با این حال، توقف تولید هم مانع از فروش پراید نشد و همانطور که می‌بینید برند پراید توانسته با اختصاص دادن ۲۵ درصد از آگهی‌ها و ۲۲ درصد از جستجوی کاربران، دومین خودروی پرطرفدار تابستان ۹۹ باشد. باید گفت که پراید آخرین سنگر هر ایرانی است. در این آشفته بازاری که پراید حدود ۱۵۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده، این خودرو همچنان یکی از ارزان‌ترین خودروهای سواری بازار محسوب می‌شود و بسیاری از افراد قشر متوسط و ضعیف مجبورند به خرید این خودرو تن دهند.

سومین خودروی پرطرفدار تابستان ۹۹، سمند بود. این خودروی ملی با احتصاص دادن ۶ درصد از عرضه‌ی تابستان و ۵ درصد از تقاضاها، توانست رده سوم این فهرست را کسب کند. در رتبه‌های بعدی این نمودار، به ترتیب پیکان، تیبا و رنو قرار دارند. نکته جالب حضور پیکان در این فهرست است که در تابستان توانست بیش از ۴ درصد از آگهی‌ها را به خود اختصاص دهد. این درحالی بود که میزان جستجو برای این خودرو کمتر از ۱ درصد بود. این موضوع از بازار خرید و فروش نه چندان خوب پیکان حکایت دارد؛ پیکانی که زمانی محبوب‌ترین خودروی ایرانی‌ها بود. مطمئنا طی این سال‌ها با متنوع شدن گزینه‌های خرید خودرو، سلیقه ایرانی‌ها فرق کرده است. یادمان نرود که زمانی با ۲۰۰ یا ۳۰۰ میلیون تومان می‌توانستیم خودرو خارجی خوب سوار شویم! پس از پیکان نیز، برندهای تیبا و رنو قرار دارند که به ترتیب ۴ درصد و کمی بیشتر از ۳ درصد از آگهی‌های تابستان را به خود اختصاص دادند.

در ادامه، همانطور که مشاهده می‌کنید برندهای خارجی رده‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. هیوندای، ام‌وی‌ام،نیسان، کیا و مزدا به ترتبب محبوب‌ترین برندهای خارجی خودرو در تابستان ۹۹ بودند. نکته جالب توجه در خصوص این برندها، بالاتر بودن میزان تقاضا از میزان عرضه‌شان در بازار است. مطمئنا با قطع شدن واردات خودرو، بسیاری از مردم به دنبال خرید خودرویی خارجی هستند تا هم بتوانند سرمایه‌شان را حفط کنند و هم خودروی سواری راحتی برای رفت‌وآمدهایشان داشته باشند. هرچند که انتخاب‌هایشان بین همین خودروهایی است که طی چند سال گذشته به کشور وارد شده‌اند.

پرتقاضاترین خودروهای داخلی در تابستان ۹۹

دوران سخت اقتصادی، مطمئنا انتخاب‌های سختی را هم به همراه دارد؛ انتخاب‌هایی که نه از روی علاقه، بلکه از سر ناچاری هستند. به همین دلیل، علی‌رغم افزایش قیمت باورنکردنی پراید، باز هم این خودرو میزان عرضه و تقاضای بالایی دارد.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، پراید ۱۳۱ SE با اختصاص دادن از ۵ درصد از آگهی‌ها به خود، بیشترین میزان عرضه را در میان خودروهای داخلی داشته است. این در حالی است که این خودرو چیزی نزدیک به ۳ درصد از جستجوهای کاربران دیوار را به خود اختصاص داده است.

از طرف دیگر، بیشترین میزان تقاضا برای یک خودروی داخلی در اختیار پراید سدان (مدل بنزینی) بوده است. پراید سدان بنزینی که سال‌هاست از تولید آن می‌گذرد با اختصاص دادن ۴.۱ درصد از جستجوها به خود، پرطرفدارترین خودروی داخلی در میان کاربران دیوار بود. همچنین، این خودرو ۴.۵ درصد از آگهی‌های تابستان را نیز برای خود ثبت کرد.

در نمودار قبلی دیدیم که برند پژو در تابستان بیشترین میزان عرضه و تقاضا را داشته و حتی میزان تقاضا برای خودروهای این برند، بیشتر از میزان آگهی‌هایش بوده است. اگر به نمودار فعلی‌مان نگاه کنیم، همین روند را مشاهده می‌کنیم. پس از پراید سدان، خودروهای پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس به ترتیب با اختصاص دادن ۴ درصد و ۳.۵ درصد از آگهی‌ها به خودشان، در رتبه‌های بعدی پرآگهی‌ترین خودروهای داخلی قرار دارند. این در حالی است، که میزان تقاضا برای این دو خودرو به مراتب بیشتر از تعداد آگهی‌هایشان بوده است.

در کل، اگر نمودار بالا را مجددا بررسی کنیم، خواهیم دید که خودروهای پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس دوگانه سوز، پژو پارس ساده و پژو پارس ال ایکس TU5 هم میزان تقاضای بالاتری نسبت به میزان عرضه‌شان دارند. به طور کلی، این نمودار تایید می‌کند که در حال حاضر، خودروهای پژو بازار خرید و فروش داغی دارند و فروشندگان به راحتی می‌توانند برای این خودروها مشتری پیدا کنند. گفتنی است که عرضه محدود این خودروها در سال ۹۹ از سوی ایران خودرو هم دلیل دیگری برای گرم شدن بازار خرید و فروش پژو است.

در ادامه نیز، خودروهای پراید سدان CNG، پژو ۴۰۵ جی‌ال‌ایکس دوگانه‌سوز، پژو پارس جدید، پراید ۱۱۱ SE، سمند LX ساده، پژو ۲۰۶ تیپ ۵، پژو پارس ساده، تیبا هاچ‌بک، پژو ۲۰۶ صندوق‌دار V8 و پژو پارس ال‌ایکس TU5 پرمخاطب‌ترین خودروهای داخلی در تابستان ۹۹ بودند.

پرتقاضا‌ترین خودروهای خارجی بازار در تابستان ۹۹

همین چند سال پیش بود که وقتی از خودروهای خارجی صحبت می‌کردیم، منظورمان برندهای بنز، ب‌ام‌و، فولکس واگن، تویوتا و … بود. اما آن روزها گذشته و با توجه به وضعیت فعلی بازار، خودروی خارجی برای عموم مردم ایران برابر است با خودروی چینی. نمودار بالا هم این موضوع را تایید می‌کند، به جز یک یا دو مورد از خودروهای هیوندای و کیا، باقی خودروهای حاضر در این فهرست، محصول کشور چین هستند.

پرتقاضا‌ترین خودروی خارجی در تابستان ۹۹، جک S5 بوده است. جک S5 توانست در تابستان گذشته ۱۰ درصد از آگهی‌ها و ۶ درصد از جستجوی کاربران دیوار را به خود اختصاص دهد که نشان از محبوبیت این خودرو دارد. هرچند که این محبوبیت از سر اجبار است و ظاهرا جک S5 بهترین گزینه فعلی برای خرید خودروی خارجی به نظر می‌رسد. هم اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید جک S5 اتوماتیک حدود ۸۵۰ میلیون تومان قیمت دارد. البته که در ابتدای تابستان قیمت این خودرو به مراتب پایین‌تر بود، اما با افزایش قیمت‌ها، قیمت این خودرو هم با افزایش روبرو شد. در هر صورت، در تابستان ۹۹، جک S5 داغ‌ترین بازار خرید و فروش در بین خودروهای خارجی را در اختیار داشت.

در رتبه دوم پرتقاضاترین خودروهای خارجی، خودروی هیوندای سانتافه ix45 قرار دارد؛ شاسی‌بلندی که چند سالی است یکی از محبوب‌ترین خودروهای خارجی در ایران است. هیوندای سانتافه، که از معدود خودروهای غیرچینی این نمودار است، توانست با اختصاص دادن ۵ درصد از آگهی‌های تابستان و کمی بیش از ۴ درصد از جستجو‌های کاربران رتبه دوم این فهرست را از آن خود کند. هم‌اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید قیمت یک عدد هیوندای سانتافه ix45 مدل ۲۰۱۷ حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان است.

ده جایگاه بعدی این فهرست متعلق به خودروهای چینی است که این خودروها به ترتیب لیفان X60 دنده دستی، ام‌وی‌ام X33 دنده دستی، جک J5 اتوماتیک، ام‌وی‌ام ۱۱۰ سه سیلندر، ام‌وی‌ام ۳۱۵ هاچ‌بک اسپرت اکسلنت، ام‌وی‌ام ۵۳۰، چانگان CS 35، ام‌وی‌ام X33s اسپرت، برلیانس H320 دنده دستی، جک S5 دنده دستی و ام‌وی‌ام ۳۱۵ هاچ‌بک اسپرت لاکچری هستند. همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید بیشتر این خودروهای چینی میزان عرضه و تقاضای مشابهی را در تابستان ۹۹ تجربه کرده‌اند. البته باید خودروهای ام‌وی‌ام ۵۳۰، چانگان CS 35 و برلیانس H320 را از این قاعده مستثنی دانست چرا که میزان جستجو و تقاضا برای این خودروها به مراتب کم‌تر از میزان عرضه‌شان بوده است. این موضوع به نوعی نشان می‌دهد که این سه خودرو در تابستان بازار خرید و فروش گرمی نداشته‌اند و افزایش قیمت‌های خودرو باعث شده تا خریداران علاقه خود را نسبت به خرید این خودروها از دست بدهند.

رتبه‌های چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم فهرست پرمخاطب‌ترین خودروهای خارجی تابستان ۹۹ هم به سه خودروی کره‌ای هیوندای سوناتا YF، کیا اسپورتیج و کیا اپتیما می‌رسد. بی‌ثباتی در بازار خودرو باعث شده که این خودروهای خارجی، محبوبیت خودشان را از دست بدهند. هرچند با توجه به نمودار می‌توان متوجه شد که میزان تقاضا برای هیوندای سوناتا و کیا اسپورتیج از میزان عرضه آن‌ها بیشتر بوده که خود این موضوع نشان می‌دهد صاحبان این خودروها، تمایل زیادی به فروش خودروهایشان ندارند. هم‌اکنون که شما این مطلب را می‌خوانید، قیمت هر سه خودروی کره‌ای بیشتر از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.

در انتظار یک اتفاق خوب

ما هم مانند شما از آینده اقتصاد کشور و بازار خودرو بی‌خبریم، اما می‌دانیم که بازار کشور به یک اتفاق خوب نیاز دارد تا از وضعیت بلاتکلیفی فعلی فاصله بگیرد. امیدواریم که این اتفاق، هرچه زودتر بیافتد تا بلکه دیگر با چنین قیمت‌های باورنکردنی روبرو نشویم. اگر قرار باشد که روند صعودی افزایش قیمت‌ها به همین شکل ادامه داشته باشد، در چند ماه آینده شاهد رکود شدید در بازار خودرو خواهیم بود.

امیدواریم روزی برسد که برای فرزاندانمان تعریف کنیم برای خرید یک خودروی معمولی باید ۳ میلیارد تومان پرداخت می‌کردیم و فرزندانمان هم با تعجب به ما نگاه کنند و از ما بپرسند که چگونه در این اوضاع زندگی می‌کردیم. اما تا آن موقع کاری جز صبر از ما ساخته نیست.

پیش‌بینی شما از وضعیت بازار خودروی کشور چیست؟ نظرات و پیشنهادات خودتان را با ما و سایر خوانندگان بلاگ دیوار در میان بگذارید.