آشنایی با پولبک و تکنیک های کاربردی آن
زمانی که یک سطح شکسته می شود، معمولا بعد از آن شاهد یک حرکت برگشتی به آن سطح خواهیم بود که به این حرکت “ پولبک ” ( Pullback ) یا “ریتست” ( Retest ) گفته می شود. زمانی که این حرکت برگشتی انجام میشود، اتفاقی رخ می دهد که باعث برگشت قیمت از سطح شکسته شده می شود. به منظور طرح یک مثال، فرض میگیریم که یک سطح حمایتی شکسته شده است و اکنون در پروسه پولبک قرار داریم.
۱- خریدارانی که به امید حمایت شدن قیمت در سطح حمایتی اقدام خرید کرده اند، اکنون از موقعیت های خود با زیان ناچیز خارج می شوند.
در واقع بعضی از افراد به امید اینکه سطح حمایتی دوباره قیمت را به سمت بالا هدایت می کند، پوزیشن خرید میگیرند اما سطح شکسته می شود. اکنون این افراد در یک موقعیت زیانده گیر کرده اند و زمانی که پولبک انجام میشود، این افراد از پوزیشن های خرید خود که وارد ضرر شده بود، با زیان اندک یا صفر خارج می شوند. مسلما در هر بازار برای خروج از پوزیشن خرید، باید یک دستور فروش اجرا شود. همین دستورات فروشی که برای بسته پوزیشن های خرید به کار میرود، باعث افت قیمت پس از انجام پولبک خواهد شد.
۲- افراد که منتظر شکست سطح حمایتی بوده اند، در قیمت بهتری وارد بازار خواهند شد.
یکی از بهترین انواع ورود در بازار، ورود در زمان پولبک می باشد چرا که اگر اگر هنگام بریک آوت و پس از تثبیت کندل وارد بازار شویم، معمولا ریسک به ریوارد خوبی نصیبمان نخواهد شد و حتی ممکن است در دام بریک آوت های جعلی ( Fakeout ) گرفتار شویم. بناربراین خیلی از افراد هم سعی می کنند در زمان پولبک پوزیشن گیری کنند. بنابراین این دسته از افراد نیز با پوزیشن های فروش خود باعث افزایش فروش بر قیمت می شوند.
۳- افرادی که در زمان شکست سطح حمایتی پوزیشن گرفته اند، حجم پوزیشن های فروش خود را افزایش می دهند.
بعضی از افراد نیز بریک آوت تریدر هستند و با این تفاوت که همه حجم پوزیشن مدنظرشان را در زمان بریک آوت وارد بازار نمیکنند و منتظر میمانند که اگر قیمت پولبکی انجام داد، مابقی حجم خود را در قیمت بهتری وارد بازار کنند. در این حالت هم ریسک را کاهش داده اند و هم حاشیه سود افزایش پیدا می کند.
اما پولبک های مناسب چه نوع پولبک هایی هستند؟
حالتی که حرکت پولبک انجام می شوند نیز حائز اهمیت می باشد. گاهی اوقات بازار یک سطح را میشکند و پولبک خطرناکی انجام می دهد که زیاد برای پوزیشن گیری مناسب نمی باشد.
بهترین نوع پولبک حالتی است که به شکل ضعیف و کندی انجام شود. اصطلاحا به این حرکات Compression گفته می شود. در واقع ما یک سطح داریم که با یک یا چند کندل قدرتمند شکسته می شود. اکنون پولبکی که به سمت این سطح انجام می شود اگر حالت ضعیف و فشرده ای داشته باشد، در وضعیت مناسبی برای ترید قرار خواهیم داشت.
در تصاویر زیر حالت ساده پولبک های ضیعف را مشاهده می کنید.
و حالا مثال هایی در بازار واقعی!
انواع پولبک
سه نوع کلی برای پولبک تفاوت تغییر روند و پولبک ها داریم که عبارتند از:
- پولبک عادی یا Normal Pullback: این پولبک ها کاملا نرمال بوده و دقیقا به سطحی که شکسته شده است واکنش نشان داده و در جهت مدنظر حرکت می کنند.
- پولبک خارجی یا Outside Pullbak: این پولبک ها به سطح نرسیده به سطح مدنظر مسیر خود را در پیش گرفته و ادامه می دهند. البته دلیل آن نیز به خاطر وجود نواحی پر تراکم سفارشات در بازار می باشد که در حوصله این مقاله نمیگنجد.
- پولبک داخلی یا Inside Pullback: این پولبک ها مقداری خطرناک هستند چرا که احتمال وقوع یک فیک آوت را تفاوت تغییر روند و پولبک افزایش می دهند. اما اگر نشانه هایی از وجود یک سطح شکسته شده جاافتاده و یا نواحی پر تراکم سفارشات در ناحیه داخلی داشته باشیم، می توان از آنها به خوبی استفاده کرد.
تصویر ساده مربوط به انواع پولبک ها را در دو حالت شکست صعودی و نزولی مشاهده می کنید.
تردید تحلیلگران بنیادی نسبت به ادامه روند نزولی بورس/ 7 متغیر اساسی رشد بازار سهام
در پایان معاملات امروز، 33 درصد نمادها با رشد قیمت و 67 درصد سهم ها با کاهش قیمت مواجه شدند، تحلیلگران بنیادی معتقدند قیمت ها به کف رسیده است.
- به گزارش سایت قطره و به نقل ازخبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در جریان معاملات هفته گذشته بورس، بازار سهام توانست پس از 7 هفته افت، صعود کند و به نظر می رسد همین مساله دلیل تعادل نسبی بازار سرمایه در جریان معاملات امروز بوده است.
در روزهای صعودی بازار که برخی نمادهای بزرگ مانند گروه پالایشی با ورود پول و تقاضای حقیقی مواجه بودند، حجم معاملات پایین بود و مجموع معاملات به خروج سرمایه از بازار منتهی شد.
امروز نیز روند خروج پول حقیقی از بازار سهام ادامه داشت.
برخی از تحلیلگران بازار سرمایه، تصمیماتی همچون ثبات نرخ خوراک پتروشیمی را سیگنال مثبت ارسال شده از سوی دولت قلمداد می کنند؛ اما به نظر می رسد بازار به اعتمادسازی بیشتری نیاز دارد.
تحلیلگران تکنیکال از سطح حمایت شاخص صحبت می کنند و معتقدند شاخص به کف کانال حرکتی خود رسیده بود و حال زمان رشد بازار فرا رسیده است.
تحلیلگران بنیادی نیز معتقدند قیمت ها به کف رسیده است؛ اما در مورد رشد قیمت ها تردید دارند و اساسی در بازارهای جهانی از جمله عواملی هستند که این روزها به عنوان متغیر اصلی در شکل گیری روند بورس، شناخته می شوند.
* سوگیری دولت در تدوین بودجه موجب تغییر روند بورس می شود در این باره، علی مومنی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گفت: برای اینکه ورود سرمایه حقیقی به بازار سرمایه آغاز شود، علاوه بر ایجاد اطمینان در بازار باید منتظر سیگنال های بودجه ای دولت به بورس باشیم.
وی ادامه داد: در صورتی که نگاه دولت در بودجه، حمایت از بازار سرمایه باشد، می توان امیدوار به شکل روند صعودی در بازار بود.
به عبارت دیگر، سهامداران منتظر مشخص شدن تصمیمات و سوگیری اصلی دولت در تنظیم بودجه سال آینده هستند.
به همین خاطر گروهی از معامله گران در میان مدت منتظر لایحه بودجه و گزارش عملکرد 6 ماهه شرکت ها خواهند بود.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از نظر تکنیکال، در نمودار شاخص کل شاهد برگشت قیمت به سمت خط روند شکسته شده کانال صعودی هستیم که با برگشت قیمت به بالای این خط می توان گفت شاخص به مسیر صعودی بازگشته است.
البته ممکن است شاخص به خط روند شکسته شده واکنش منفی نشان دهد و با حجم و ارزش بالا تفاوت تغییر روند و پولبک در عرضه نمادها همراه شود و این برخورد را به عنوان یک پولبک به خط روند شکسته شده تلقی کند.
* افت کم رمق شاخص های بورس در پایان معاملات روز شنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل هزار و 895 واحد ریزش کرد و به رقم یک میلیون و 317 هزار و 894 واحد رسید.
بازدهی این شاخص منفی 14 صدم درصد بوده است.
شاخص کل هموزن بورس با افت 698 واحدی در سطح 379 هزار و 571 واحدی ایستاد.
بازدهی این شاخص منفی 18 صدم درصد بوده است.
همچنین شاخص کل فرابورس، 14 واحد پایین آمد و در سطح 17 هزار و 956 واحد قرار گرفت.
* رشد ارزش کل معاملات بازار سرمایه ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 17 هزار و 169 میلیارد تومان افزایش یافت.
ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 11 هزار و 290 میلیارد تومان بود که 65 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می دهد.
ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 7 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم هزار و 939 میلیارد تومان رسید.
سهم معاملات خرد از کل معاملات بورس 11 درصد بوده است.
* تداوم خروج پول حقیقی از بورس امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای دهمین روز متوالی منفی شد و 276 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.
در معاملات روز شنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد)، شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) و آسیاتک (شرکت انتقال داده های آسیاتک) اختصاص داشت و نمادهای گشان (پدیده شاندیز)، تپسی (پیشگامان فن آوری و دانش آرامیس) و البرز (بیمه البرز) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.
* افت ارزش صف های خرید بازار سهام در پایان معاملات امروز، 33 درصد نمادها با رشد قیمت و 67 درصد سهم ها با کاهش قیمت روبرو شدند.
در جریان معاملات روز شنبه 48 نماد صف خرید داشتند و 70 نماد با صف فروش مواجه بودند.
مجموع ارزش صف های خرید با افت 11 درصدی به 162 میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف های فروش 38 درصد کاهش یافت و 128 میلیارد تومان بود.
در پایان معاملات نماد غدشت (شرکت دشت مرغاب)، اوان (شرکت مبین وان کیش) و گدنا (شرکت تهیه و توزیع غذای دنا آفرین فدک) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد ولشرق (لیزینگ ایران و شرق)، کدما (معدنی دماوند) و ثاباد (توریستی و رفاهی آبادگران ایران) تعلق داشت.
معرفی بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند (Trend)
برخی از استراتژیها در طول زمان امتحان خود را پس دادهاند و همچنان نیز برای روندبازانی که به تحلیل اندیکاتورهای بازار علاقه دارند، ابزار محبوبی هستند. از این رو میکوشیم که در این مقاله بهترین شاخصها یا بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند را معرفی کنیم.
اطلاعات مربوط به بازار، در شاخصهایی به نام اندیکاتور ارائه میشود که مهمترین ابزار کار تحلیل تکنیکال به شمار میروند. حتی برای تأیید تحلیلهای فاندامنتال نیز میتوان این اندیکاتورها را چک کرد. تعدادی از اندیکاتورها یا شاخصها در میان تکنیکالیستها محبوبترند. این محبوبیت دلایلی دارد: ارائه اطلاعات مفید (صدور سیگنال خرید و فروش، تشخیص روند ، ارائه اطلاعات حجمی)، کاربری ساده، کاربرد چندگانه تفاوت تغییر روند و پولبک و دلایلی دیگر.
معاملهگران میکوشند که روندها را بررسی و از آن سود استخراج کنند. روش معاملهگری روندی (Trend trading) سعی میکند که با استفاده از تحلیلِ جهت حرکت قیمت یک دارایی، کسب سود کند. این کار به چند شیوه انجام میشود.
البته با هیچ کدام از اندیکاتورهای تکنیکال، نمیتوان به تنهایی پولدار شد. معاملهگران علاوه بر تحلیل، باید در مورد مدیریت ریسک و روانشناسی معاملات هم چیزهای زیادی بدانند.
میانگین متحرک (Moving Average)
میانگین متحرک یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال و یکی از بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند (Trend) است که با بهروزرسانی مداوم میانگین قیمت، دادههای قیمتی را هموار میکند. میانگین متحرک در نمودار قیمت، به صورت خطی منفرد و صاف است که تغییرات ناشی از نوسان قیمت از آن حذف شده است.
میانگین، طی مدت زمان خاصی حساب میشود ــ 10 روز، 20 دقیقه، 30 هفته یا هر دوره زمانی خاصی که تریدر میخواهد. میانگین متحرک ساده با دورههای زمانی 50، 100 و 200 روزه در میان سرمایهگذاران و طرفداران روند بلندمدت رایج است.
چندین راه برای استفاده از میانگین ساده وجود دارد. اولین مورد این است که به زاویه میانگین متحرک نگاه کنید. اگر برای مدت زیادی در جهت افقی حرکت کند، به این معنی است که قیمت، روند ندارد بلکه در حال نوسان است.
رنج تریدینگ (Trading range) زمانی رخ میدهد که یک دارایی مالی برای مدت زیادی مدام بین قیمتهای بالا و پایین معامله شود.
اگر خط میانگین متحرک به سمت بالا زاویه داشته باشد، یعنی روندی صعودی در حال آغاز شدن است. با این حال میانگین متحرک ارزش آینده دارایی را پیشبینی نمیکند؛ بلکه کنش قیمت را به وسیله میانگین بازۀ زمانی آشکار میکند.
روش دیگر استفاده از نقاط تقاطع چند نمودار میانگین متحرک، است. با ترسیم میانگین متحرک 50 روزه و 200 روزه در نمودار، سیگنال خرید هنگامی صادر میشود که میانگین 50 روزه میانگین 200 روزه را رو به بالا قطع کند. سیگنال تفاوت تغییر روند و پولبک فروش نیز وقتی صادر میشود که میانگین 50 روزه میانگین 200 روزه را از بالا به پایین قطع کند. البته تایم فریم همواره میتواند متناسب با نیاز و سلیقه شخصیتان تنظیم شود.
اما از آنجایی که نمودار قیمت از میانگین متحرک ناپایدارتر است، این روش مستعد صدور سیگنال ناقص بیشتری است.
میانگین متحرک همچنین میتواند سطوح حمایت و مقاومت قیمت را تدارک ببیند. نمودار زیر میانگین متحرک 100 روزهای را نشان میدهد که به عنوان یک سطح حمایت عمل میکند.
همگرایی و واگرایی میانگینِ متحرک (MACD)
«همگرایی و واگرایی میانگینِ متحرک» یا مکدی نوعی اندیکاتور نوسانگر است. اندیکاتور نوسانگر، اندیکاتوری مربوط به تحلیل تکنیکال است که با گذشت زمان حول و حوش خط مرکزی بالا و پایین میرود؛ مکدی نیز پیرامون صفر نوسان میکند. این اندیکاتور، هم از نوع اندیکاتورهای روندنما است و هم نوسانگر مومنتوم.
یکی از استراتژیهای اساسی مکدی این است که به نمودار مکدی واقع در زیر نمودار قیمت نگاه کنید و ببینید که خطوط مکدی زیر سطح صفر هستند یا بالای صفر.
اگر خطوط مکدی در مدتزمان طولانی بالای صفر باشند، احتمالاً روند بازار صعودی است. در مقابل اگر خطوط مکدی پیوسته زیر صفر باشد، احتمالاً جهت روند بازار نزولی است.
با استفاده از این استراتژی، سیگنال بالقوه خرید هنگامی صادر میشود که مکدی به بالای صفر حرکت کند و سیگنال بالقوه فروش نیز زمانی صادر میشود که مکدی سطح صفر را از بالا به پایین قطع کند.
تقاطعهای خط سیگنال نیز میتواند سیگنالهای اضافی خرید و فروش صادر کند. مکدی دارای دو خط است: خط سریع و خط کند (دو میانگین با دورههای زمانی متفاوت). سیگنال خرید هنگامی رخ میدهد که خطِ سریع خط دیگر را از پایین به بالا قطع کند و سیگنال فروش نیز وقتی صادر میشود که همین خط سریع (میانگین متحرک نمایی با دوره زمانی کوتاهتر) خطِ کند را از بالا به پایین قطع کند.
در واقع مکدی به دلیل برخورداری از اجزای سه گانه خود یکی از بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند محسوب میشود.
شاخص قدرت نسبی (RSI)
شاخص قدرت نسبی (RSI) نیز اندیکاتور نوسانگر دیگری است با این تفاوت که دامنه نوسان آن بین صفر تا صد است؛ در نتیجه این شاخص، اطلاعات متفاوتی نسبت به مکدی تهیه میکند و همچنان از بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند به شمار میرود.
یکی از شیوههای تفسیر شاخص RSI به این صورت است که در زمانی که اندیکاتور در نمودار بالای 70 را نشان دهد، قیمت در وضعیت اشباع خرید و هنگامی که زیر 30 باشد، وضعیت اشباع فروش تلقی میشود.
قیمت در یک روند صعودی قوی، پیوسته بالای سطح 70 واقع خواهد شد. برای روند نزولی نیز مدت زمان زیادی در سطح 30 و زیر آن باقی میماند.
با اینکه سطوح اشباع خرید و فروش معمولاً دقیق هستند، اما ممکن است نتوانند برای معاملهگران روندی (Trend trading)، به موقع سیگنال صادر کنند.
پیشنهاد جایگزین این است هنگامی که روند صعودی است، در نزدیکی وضعیت اشباع فروش اقدام به خرید کنید و هنگامی که روند نزولی است، در نزدیکی وضعیت اشباع خرید، بفروشید.
برای مثال فرض کنید که روند بلندمدت یک رمزارز صعودی است. سیگنال خرید زمانی صادر میشود که شاخص RSI به زیر 50 و مجدداً به بالای آن حرکت کند. این حالت به معنی پولبک (Pullback) قیمت است. در نتیجه تریدر زمانی خرید میکند که پولبک طبق شاخص RSI رخ دهد و تمام شود؛ سپس روند ادامه مییابد. سطوح 50 به این دلیل استفاده میشوند که RSI در روندهای صعودی نوعاً به زیر سطح 30 نمیرسد مگر آنکه حرکت بازگشتی بالقوهای آغاز شده باشد. سیگنال فروش زمانی صادر میشود که روند نزولی باشد و شاخص RSI به بالای سطح 50 برود و مجدداً به زیر آن بازگردد.
اندیکاتور حجم متوازن (OBV)
حجم معاملات به خودی خود اندیکاتوری مهم است و اندیکاتور حجم متوازن (On-Balance Volume) نیز مقدار قابل توجهی از اطلاعات حجمی را در برگرفته و آن را در یک اندیکاتور تکخطی واحد جمعآوری میکند. این اندیکاتور فشار تجمعی خرید و فروش را با جمع کردن حجم معاملات در روزهای صعودی بازار و تفریق کردن حجم معاملات در روزهای نزولی، اندازهگیری میکند.
حجم معاملات در حالت ایدهآل باید بتواند روندها را تأیید کند. افزایش قیمت باید با افزایش اندیکاتور OBV و کاهش آن با کاهش OBV همراه شود، به همین دلیل است که این شاخص از بهترین شاخص های تشخیص روند به شمار میرود.
شکل زیر سهام شرکت نتفلیکس را نشان میدهد که روند صعودی آن با افزایش اندیکاتور OBV همراه شده است. از آنجایی که OBV زیر خط روند نرفته است، لذا نشانه خوبی است از اینکه قیمت احتمالاً به روند صعودی خود حتی پس از پولبک ادامه خواهد داد.
اگر OBV افزایش یابد و قیمت افزایش نیابد، احتمالاً به این معنی است که قیمت در آینده OBV را تعقیب کرده و صعود خواهد کرد. اگر قیمت صعود کند و OBV ثابت بماند یا نزول کند، ممکن است به این معنی باشد که قیمت در نزدیکی یک سقف قرار دارد. اگر قیمت سقوط کند ولی OBV ثابت بماند یا صعود کند، میتواند به معنی قرار گرفتن قیمت در کف باشد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی بر این داشتیم که بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند را معرفی کنیم. اندیکاتورها علاوه بر صدور سیگنالهای مربوط به معاملات روندی و هشدار دادن در مورد حرکات بازگشتی، میتوانند اطلاعات و دادههای قیمت را سادهسازی و هموار کنند. آنها در تمامی تایم فریمها به کار میروند و معمولاً متغیرهایی در خود دارند که متناسب با ترجیحات خاص هر تریدر تفاوت تغییر روند و پولبک تنظیم میشود.
معاملهگران این امکان را دارند که استراتژیهای دریافت شده از اندیکاتورها را ترکیب کنند؛ در نتیجه با این امکان، معیارهای ورود و خروج به وضوح تعیین میگردد. اگر اندیکاتور خاصی برایتان جذاب است، بهتر است که بیشتر در مورد آن تحقیق کنید. مهمتر آنکه قبل از استفاده از اندیکاتور خود در معاملات واقعی، بهتر است آن را امتحان کنید.
بوسه وداع (Last Kiss)
کلمه پولبک در لغت به معنای بازگشت و عقب کشیدن و مترداف کلمه hook به معنی قلاب است. به همین دلیل در نمودارها نیز به شکل قلاب نمایان میشود. معنای دیگری که برای این کلمه میتوان در نظر گرفت خداحافظی است. چراکه در این حالت، روند بعد از شکست سطح حمایتی یا مقاومتی معتبر خود، سعی میکند یک بار دیگر به آن سطح شکسته شده بازگردد. با شکسته شدن این خطوط و نقض آنها، از اهمیت آنها کاسته نشده؛ بلکه تغییر وضعیت میدهند و از مقاومت به حمایت و برعکس تبدیل میشوند.
معمولاً بعد از شکست خطوط حمایتی و مقاومتی، در ۶۰ درصد مواقع بازار متمایل به بازگشت مجدد به سمت حمایت و مقاومتی که شکسته شده دارد. تقریباً در ۷۰ درصد مواقع شکستهایی که با حجم بسیار بالا نسبت به میانگین ۳۰ روزه رخ میدهند، تمایل به پولبک پیدا میکنند؛ لذا این تفکر که الزاماً بعد از هر شکست معتبر، باید نیاز به پولبک باشد، درست نیست. این نکته را در نظر داشته باشید که پولبک حتماً نباید بازگشت دقیق به سطح شکسته شده باشد؛ بلکه نفوذ موقت به محدوده سطح شکسته شده هم پولبک بهحساب میآید.
بررسی انواع پولبک در بازار بورس
سه نوع کلی پولبک وجود دارد که عبارت است از:
• پولبک عادی (Normal Pullback)
پولبک نوع عادی، همان حالتی است که اکثر اوقات قابلمشاهده است. بهصورت خیلی ساده در این نوع پولبک، قیمت به سطح مقاومت یا حمایت خود برخورد میکند و مجدد به حرکتش ادامه میدهد.
• پولبک خارجی (Outside Pullbak)
در این حالت از پولبک، قیمت سهم قبل از رسیدن به سطح حمایت یا مقاومت، مسیر اصلی خود را در پیش میگیرد و به حرکت ادامه میدهد. این نوع پولبک نشاندهنده بالا بودن تقاضا برای سهم در حالتهای صعودی (و بالعکس در حالتهای نزولی) است. در صورت مشاهده این نوع پولبک احتمال صعود قیمت در حالت صعودی بالا خواهد بود.
• پولبک داخلی (Inside Pullback)
ازآنجاییکه این نوع پولبک میتواند نشاندهنده سردرگمی معاملهگر در جهت نمودار باشد، ریسک زیادی به همراه دارد.
تفاوت پولبک و اصلاح قیمت چیست؟
پولبک و اصلاح قیمت هر دو به معنی جابجایی روند است؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که بین این دو مفهوم یک تفاوت مهم وجود دارد و آن هم این است که پولبک ها موقت و اصلاح ها طولانیمدت هستند. پولبک ها نشانهی از تغییر روند و تبدیل مقاومتهای شکسته شده به حمایت و حمایتهای شکسته شده به مقاومت هستند و اصلاح ها نشانهی ادامه روند صعودی و یا نزولی در جهت ایجاد الگوهای پلکانی قیمت هستند.
آیا پولبک نشانه شروع یک روند جدید است؟
عدهای از سرمایه گذاران اعتقاد دارند که بعد از تشکیل پولبک در سهم، شاهد ادامه روند قبل هستیم؛ در صورتی که این درست نیست. بولکوفسکی اعتقاد دارد که حدود ۵۰ درصد از روندها بعد از تکمیل پولبک روند قبلی خود را ادامه میدهند. در حالی ۵۰ درصد روندها بعد از پولبک باقدرت روند قبلی خود را از دست میدهند و مسیر جدیدی را شروع میکنند. پس بهطور قطع نمیتوان گفت که آیا پولبک در سهم اتفاق میافتد یا خیر و احتمالاً در نمودارهای بسیاری نیز شاهد این موضوع بودهایم؛ بنابراین بهتر است برای تکمیل پولبک و ادامه روند سهم حتماً به نکاتی که تا اینجای مطلب به آنها اشاره کردیم، توجه داشته باشید. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که شناخت تکنیک های معاملاتی و تابلو خوانی بازار کمک زیادی به فهم و تشخیص رفتار بازار میکند.
Break Out
به شکسته شدن یک سطح تکنیکالی توسط قیمت گویند و بر دو نوع است
Bullish break out : به شکست های صعودی سطوح گفته می شود و بر اساس این ابزار اگر یک سطح مقاومت شکسته شود قیمت حداقل به اندازه آخرین و عمیق ترین دره ساخته شده از نقطه شکست بالا خواهد رفت.
Bearish break out : به شکست های نزولی سطوح گفته می شود و بر اساس این ابزار اگر یک سطح حمایت شکسته شود قیمت حداقل به اندازه آخرین و مرتفع ترین قله ساخته شده از نقطه شکست پایین خواهد آمد.
Pull Back
زمانی که یک سطح تکنیکالی شکسته می شود در اکثر مواقع بازار یک موج اصلاحی به سمت خود سطح ایجاد می کند به این حرکت بازار در اصطلاح Pull back گفته می شود.
Last Kiss
حال اگر قیمت قبل از ادامه دادن به حرکت پیش رونده خود یک بار در طول pull back به سطح تکنیکالی اصابت کند بوسه وداع اتفاق می افتد که بستر مناسبی است برای ورود به معامله. در ۵۰ درصد مواقعی که pull back اتفاق می افتد بوسه وداع رخ می دهد.
استراتژی خرید در بوسه وداع
برخی از معامله گران زمانی که یک سطح تکنیکالی شکسته می شود بلافاصله بعد از شکست به بازار ورود نمی کنند بلکه صبر می کنند تا خرید خود را در last kiss انجام دهند.
چرا که بعد از شکسته شدن یک سطح تکنیکالی معمولا بازار هیجانی می شود و بازار هیجانی بستر مناسبی برای خرید و فروش نیست به این دلیل باید صبر کرد تا هیجان در بازار از بین برود و بعد از last kiss هیجان بازار از بین رفته و فرصت مناسب برای ورود به معامله به وجود می آید.
معامله در last kiss دو حسن دارد و یک عیب
حسن معامله در Last Kiss
- ورود به بازار به دور از هیجان و معامله در شرایط ارام
- ورود ارزان تفاوت تغییر روند و پولبک تر و معامله در قیمت بهتر
تنها ایراد معامله در این شرایط این است که ممکن است در طول Pull back بوسه وداع اتفاق نیافتد و معامله گر از شرایط معامله عقب بماند
نکته در رابطه با شکست ها:
به صرف عبور قیمت از یک سطح تکنیکالی نمی توان گفت که شکست انجام شده است و در بسیاری از موارد در بازار مشاهده می شود که قیمت مثلا از روی یک سطح مقاومت عبور کرده و بعد از اندکی نفوذ مجددا به زیر سطح بازگشت می نماید ( به این نوع شکست کاذب یا غلط گویند) لذا دقت کنید که سطوح تکنیکالی یک خط نیستند بلکه یک محدوده هستند.
شکست های واقعی ۸ معیار مهم دارند که در ادامه به آن ها می پردازیم.
معیار های شکست واقعی:
- زمانی که قیمت به نزدیکی سطح تکنیکالی می رسد سرعت و زاویه حرکت قیمت بیشتر و تند تر شود
- زمانی که قیمت از روی سطح تکنیکالی عبور کرد سرعت و زاویه حرکت قیمت نسبت به قبل بیشتر و تند تر شود.
- شکست سطح تکنیکالی با بدنه کندل انجام شود و نه با سایه کندل.
- کندلی که شکست را انجان می دهد یک کندل با بدنه بلند باشد و رنگ آن کندل باید هم رنگ شکست باشد.
- هنگامکی که شکست صعودی شکل می گیرد صف خرید و هنگامی که شکست نزولی شکل می گیرد صف فروش تشکیل شود.
- در هنگام شکست حجم معاملات افزایش یابد.
- قیمت بعد از شکست بتواند دو الی سه روز کاری خود را بعد از سطح شکسته شده نگه دارد.
- کندل تثبیتی شکست انجام شود.
کندل تثبیتی شکست کندلی است که دو ویژگی دارد. اولا هیچکدام از اجزای اصلی آن با سطح تماس تداشته و دوما رنگ آن هم رنگ شکست باشد.
منظور از پولبک در تحلیل تکنیکال چیست؟
کلمه پولبک در لغت به معنای بازگشت و عقب کشیدن و مترداف کلمه hook به تفاوت تغییر روند و پولبک معنی قلاب است. به همین دلیل در نمودارها نیز به شکل قلاب نمایان میشود. معنای دیگری که برای این کلمه میتوان در نظر گرفت خداحافظی است. چراکه در این حالت، روند بعد از شکست سطح حمایتی یا مقاومتی معتبر خود، سعی میکند یک بار دیگر به آن سطح شکسته شده بازگردد. با شکسته شدن این خطوط و نقض آنها، از اهمیت آنها کاسته نشده؛ بلکه تغییر وضعیت میدهند و از مقاومت به حمایت و برعکس تبدیل میشوند.
معمولاً بعد از شکست خطوط حمایتی و مقاومتی، در ۶۰ درصد مواقع بازار متمایل به بازگشت مجدد به سمت حمایت و مقاومتی که شکسته شده دارد. تقریباً در ۷۰ درصد مواقع شکستهایی که با حجم بسیار بالا نسبت به میانگین ۳۰ روزه رخ میدهند، تمایل به پولبک پیدا میکنند؛ لذا این تفکر که الزاماً بعد از هر شکست معتبر، باید نیاز به پولبک باشد، درست نیست. این نکته را در نظر داشته باشید که پولبک حتماً نباید بازگشت دقیق تفاوت تغییر روند و پولبک به سطح شکسته شده باشد؛ بلکه نفوذ موقت به محدوده سطح شکسته شده هم پولبک بهحساب میآید.
بررسی انواع پولبک در بازار بورس
سه نوع کلی پولبک وجود دارد که عبارت است از:
• پولبک عادی (Normal Pullback)
پولبک نوع عادی، همان حالتی است که اکثر اوقات قابلمشاهده است. بهصورت خیلی ساده در این نوع پولبک، قیمت به سطح مقاومت یا حمایت خود برخورد میکند و مجدد به حرکتش ادامه میدهد.
• پولبک خارجی (Outside Pullbak)
در این حالت از پولبک، همانطور که در تصویر نیز مشاهده میکنید، قیمت سهم قبل از رسیدن به سطح حمایت یا مقاومت، مسیر اصلی خود را در پیش میگیرد و به حرکت ادامه میدهد. این نوع پولبک نشاندهنده بالا بودن تقاضا برای سهم در حالتهای صعودی (و بالعکس در حالتهای نزولی) است. در صورت مشاهده این نوع پولبک احتمال صعود قیمت در حالت صعودی بالا خواهد بود.
• پولبک داخلی (Inside Pullback)
ازآنجاییکه این نوع پولبک میتواند نشاندهنده سردرگمی معاملهگر در جهت نمودار باشد، ریسک زیادی به همراه دارد. بهعنوانمثال در نمودار پایین میبینید که قیمت مقاومت را رد کرده و سپس به سمت پایین آمده و مجدد رشد کرده است. اگر قدرت تصمیم خریداران قاطعانهتر بود، این اتفاق نمیافتاد و قیمت سهم بعد از برخورد به مقاومت رشد خود را ادامه میداد.
بررسی پولبک در روند صعودی، نزولی و خنثی
فرض کنید سهم در یک روند صعودی قرار دارد و هر بار سقف ها و کف های بالاتری میسازد. در یک بازه زمانی که سهم به محدوده خط روند خود نزدیک میشود، این محدوده را میشکند و پس از اصلاح چند درصدی، دوباره به خط روند نزدیک میشود. اکثر اوقات سهم موفق به عبور از خط روند قبلی خود نمیشود و پس از برخورد به خط روند، مجدداً وارد مسیر کاهشی (ادامه حرکت قبل) میشود. نمونه این نوع پولبک در نمودار زیر قابلمشاهده است.
در تعریف دیگری از پولبک در روند نزولی هم شاهد همین اتفاق هستیم؛ یعنی در روند نزولی که هر بار شاهد سقف ها و کف های پایینتر هستیم، قیمت موفق به شکست خط روند نزولی میشود. معمولاً پس از شکست خط روند نزولی قیمت دوباره تمایل به برگشت به خط روند و کسب انرژی دوباره دارد تا بتواند مسیر خود را تکرار کند و وارد مسیر صعودی شود.
پولبک برای روندهای صعودی نیز وجود دارد. در حالت خنثی شاهد نوسان قیمت بین یک سقف و کف هستیم. بهعنوانمثال فرض کنید سهم در محدودههای ۱۰۰ تا ۱۲۰ تومان همواره در حال نوسان است که ممکن است شاهد شکست حمایت و یا مقاومت در سهم تفاوت تغییر روند و پولبک باشیم. در هر یک از دو حالت ذکرشده (شکست حمایت و مقاومت در روند خنثی) معمولاً شاهد پولبک به سطح قبلی و سپس ادامه مسیر حرکت هستیم.
نکته آخر اینکه در هر یک از حالتهای ذکرشده پس از تکمیل پولبک شاهد ثبات در یک محدوده قیمتی و سپس ادامه مسیر هستیم.
پولبک های مناسب چه نوع پولبک هایی هستند؟
بهترین نوع پولبک حالتی است که به شکل ضعیف و کندی انجام شود. اصطلاحاً به این حرکات Compression گفته میشود. درواقع ما یک سطح داریم که با یک یا چند کندل قدرتمند شکسته میشود. اکنون پولبکی که به سمت این سطح انجام میشود اگر حالت ضعیف و فشردهای داشته باشد، در وضعیت مناسبی برای معاملات ما قرار خواهد داشت.
تفاوت پولبک و اصلاح قیمت چیست؟
پولبک و اصلاح قیمت هر دو به معنی جابجایی روند است؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که بین این دو مفهوم یک تفاوت مهم وجود دارد و آن هم این است که پولبک ها موقت و اصلاح ها طولانیمدت هستند. پولبک ها نشانهی از تغییر روند و تبدیل مقاومتهای شکسته شده به حمایت و حمایتهای شکسته شده به مقاومت هستند و اصلاح ها نشانهی ادامه روند صعودی و یا نزولی در جهت ایجاد الگوهای پلکانی قیمت هستند.
آیا پولبک نشانه شروع یک تفاوت تغییر روند و پولبک روند جدید است؟
عدهای از سرمایه گذاران اعتقاد دارند که بعد از تشکیل پولبک در سهم، شاهد ادامه روند قبل هستیم؛ در صورتی که این درست نیست. بولکوفسکی اعتقاد دارد که حدود ۵۰ درصد از روندها بعد از تکمیل پولبک روند قبلی خود را ادامه میدهند. در حالی ۵۰ درصد روندها بعد از تفاوت تغییر روند و پولبک پولبک باقدرت روند قبلی خود را از دست میدهند و مسیر جدیدی را شروع میکنند. پس بهطور قطع نمیتوان گفت که آیا پولبک در سهم اتفاق میافتد یا خیر و احتمالاً در نمودارهای بسیاری نیز شاهد این موضوع بودهایم؛ بنابراین بهتر است برای تکمیل پولبک و ادامه روند سهم حتماً به نکاتی که تا اینجای مطلب به آنها اشاره کردیم، توجه داشته باشید. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که شناخت تکنیک های معاملاتی و تابلو خوانی بازار کمک زیادی به فهم و تشخیص رفتار بازار میکند.
بهطورکلی زمانی که یک سطح شکسته میشود، معمولاً بعد از آن شاهد یک حرکت برگشتی به آن سطح خواهیم بود که به این حرکت «پولبک» گفته میشود.
پولبک زمانی دارای اعتبار بیشتری است که محدوده حمایت و مقاومت شکسته شده با یک حجم بالا شکسته شود و معمولاً باید دو الی سه برابر میانگین یک هفته گذشته باشد. حال فرض کنید اگر محدوده حمایتی یا مقاومتی پرقدرت شکسته شود و در چند روز پس از آن شاهد این باشیم که قیمت پایانی روز جاری کمتر از روز قبل باشد. در این صورت احتمال پولبک پایین است؛ چراکه احتمال فروش قوی در بازار و همچنین نبود تقاضای کافی در سهم وجود دارد. اکثر سرمایه گذاران فکر میکنند که پولبک حتماً باید بازگشتی به نقطه شکست باشد، در صورتی که در بازار کمتر شاهد این موضوع هستیم و عمدتاً پولبک به محدوده شکست تکمیل نمیگردد.
بولکوفسکی عقیده دارد که روندها معمولاً شش روز بعد از شکست، مرحله اول پولبک را به اتمام میرسانند و مرحله دوم پولبک نیز طی یازده روز به پایان میرسد. البته این نکته را باید مدنظر قرار داد که اگر یک محدوده با حجم قوی شکسته شود و پس از آن در پولبک شاهد یک حرکت ضعیف و کمحجم باشیم میتوان آن را معتبر دانست. یکی از نکاتی که حتماً باید در پولبک ها موردتوجه قرار داد نوع معاملات حقوقیهای بازار است.
دیدگاه شما