معاملات الگوریتمی
معاملات الگوریتمی، در بازارهای مالی الکترونیکی به معنای استفاده از برنامه های کامپیوتری و ماشین به جای انسان، برای ورود سفارش های معاملاتی است. در واقع به جای انسان یک یا چند الگوریتم، در انتخاب و اعمال این سفار شها (از جنبه های مختلف همانند زمانبندی، قیمت یا حجم آن) تصمیم می گیرند. با توسعه روز افزون بازارهای مالی و افزایش سرعت معاملات، نیازهای جدیدی همچون نیاز به ابزارهای معاملاتی هوشمند و خودکار و ربات های سریع (جهت رصد سریع به موقع بازار) بیشتر احساس می شود. در کشورمان نیز معاملات الگوریتمی در سالهای اخیر مورد حمایت نهاد ناظر قرار گرفته و در مسیر توسعه قرار دارد. شرکت داتکس به عنوان پیشگام معاملات الگوریتمی، زیر ساخت های لازم جهت ارسال سفارشات الگوریتمی را بر اساس دستورالعمل های سازمان بورس و اوراق بهادار در سامانه معاملات آنلاین خود به طور مستقیم و یا از طریق API فراهم کرده است .
شرکت داتکس ارائه دهنده راه حل جامع معاملات بر خط جهت پوشش نیازهای کاربران، مدیریت دارایی، سفارشات خرید و فروش، اختصاصی سازی سیستم و عملیات های مدیریتی می باشد. با این مجموعه از راه حل ها و خدمات و عکس العمل به موقع نسبت به نیازهای فزاینده و تغییرات در مقررات و دستورالعمل ها، بنگاه های مالی و کارگزاری ها را قادر خواهیم کرد تا با دستیابی به سرعت عمل بالاتر نه تنها بخشی از ریسک های غیر عملیاتی خود را پوشش دهند بلکه در کنار هم به توسعه بیشتر سهم بازار فکر کنیم.
معاملات الگوریتمی چیست؟
معاملات الگوریتمی چیست؟ تاثیر هوش مصنوعی در معاملات الگوریتمی چیست؟ آیا فرق اتو تریدینگ و الگو تریدینگ را می‌دانید؟ مزایا و معایب این نوع معاملات چیست؟ تا به‌حال نام معاملات الگوریتمی به گوشتان خورده است؟ زمانی که معاملات بورس راه افتاد هنوز رایانه‌ها به شکل امروزی در دنیای مالی نفوذ نکرده بودند و معاملات به‌صورت فیزیکی و سنتی انجام می‌شد. برای خرید و فروش یک سهم باید با ماشین یا اتوبوس به خیابان حافظ رفته و تازه قیمت روز سهم خود را روی تابلو می‌دیدید و فرم خرید و یا فروش را پر می‌کردید. اما امروز به لطف دنیای مجازی و اینترنت، پشت لپ‌تاپ شخصی خود نشسته و قیمت سهم‌ها را به‌صورت آنلاین در سایت کارگزاری می‌بینیم و معامله می‌کنیم.
معاملات الگوریتمی چیست؟
معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار یک ابزار برای معامله در بازارهای سرمایه است. بر این اساس شما می‌توانید با استفاده از هوش مصنوعی به‌صورت اتوماتیک و یا نیمه اتوماتیک و با استفاده از کدهای برنامه نویسی شده، موقعیت‌های مناسب در بازار را شناسایی و آنها را شکار کنید.
خیلی‌ها معاملات الگوریتمی را با استراتژی معاملاتی یا فیلترنویسی اشتباه می‌گیرند. در‌صورتی که همه این‌ها زیرمجموعه‌ای از معاملات الگوریتمی هستند. درواقع معاملات الگوریتمی یک ابزار معاملاتی کامل است که شما با استفاده از این ابزار می‌توانید معاملات دقیق‌تر و سریع‌تری انجام دهید تا خطای کار را کاهش و نتایج معاملات را بهبود بخشید.
الگوریتم‌ها می‌توانند بیش از یکی باشند و به‌صورت ترکیبی و پیچیده مورد استفاده قرار گیرند. آنها برای انجام معاملات، بررسی‌های مختلفی از جمله زمانبندی، قیمت و حجم را در بازار انجام می‌دهند و بر اساس دیتاهای موجود برای معاملات تصمیم‌گیری میکنند. این ابزار کمک میکند تا بدون درگیر شدن احساسات، در بازار معامله کرد که در نهایت موجب افزایش حجم معاملات میشود.
معاملات الگوریتمی برای چه کسانی کاربرد دارد؟
هر شخصی میتواند از این ابزارها برای معاملات خود در بازارهای مالی استفاده کند. از این ابزار در بازارهای بورس داخلی و خارجی نظیر بورس آمریکا، فارکس و ارزهای دیجیتال استفاده میشود.
منتهی از این ابزار فقط به قصد گرفتن سود در بازار استفاده نمی‌شود؛ بلکه گاهی اوقات از این ابزار فقط برای سیگنال‌گیری و محدود کردن تعداد فرصت‌های معاملاتی، اردرگذاری اتوماتیک یا مدیریت ریسک و سرمایه نیز استفاده میشود.
پیش‌نیازهای معاملات الگوریتمی
نتیجه مطلوب از معاملات الگوریتمی نیاز به بستری مناسب برای اجرایی شدن آن دارد. بستر معاملات الگوریتمی به سه عامل مهم بستگی دارد.
مطابقت‌دهنده‌های بازار یا منبع تغذیه داده‌ها
این مطابقت دهنده‌ها فرمت اطلاعات بازار را به فرمتی که برای سیستم قابل درک باشد، تبدیل میکنند. همچنین دسترسی لازم به اطلاعات حساب و دیتاهای بازار فراهم میکنند. این کار از طریق رابط برنامه‌نویسی یا همان API که بازار معاملاتی در اختیار معامله‌گر قرار داده، انجام میشود.
موتور پردازش داده‌های معاملات الگوریتمی
این موتور مغز متفکر معاملات الگوریتمی است. موتور پردازش‌گر در این مرحله الگوریتم‌های برنامه‌ریزی شده توسط استراتژی‌های معاملاتی و شروط تعیین شده ما را باهم بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس و در آن واحد روی کل بازار اعمال میکند و هرگاه شرایط لازم در سهمی پیدا شد، برای معامله تصمیم‌گیری میکند. به‌عنوان مثال فرض کنید که ما می‌خواهیم سهم‌هایی که در بازار RSI آنها زیر 30 است را شناسایی کنیم. از بین صدها سهم بازار شاید برای انسان این کار بسیار زمان‌بر و دشوار باشد، اما برای یک موتور پردازش کننده بسیار راحت است.
ارسال بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس سفارشات به بازار توسط الگوریتم‌ها
در این مرحله سفارشاتی که با الگوریتم‌های ما مطابقت دارند به بازار ارسال میشود. تنها نکته‌ای که اینجا مهم است این است که بستری که الگوریتم ما روی آن کار میکند، برای بازاری که در آن معامله می‌کنیم، قابل درک باشد.
الگوریتم‌های معاملاتی چه وظایفی دارند؟
معاملات الگوریتمی برای انجام درست و کامل بر اساس استراتژی مشخص شده چهار وظیفه کلی دارند:
- رصد و تحلیل کل بازار به‌صورت دقیق و با بیشترین سرعت ممکن
- ثبت اردرها و پوزیشن‌گیری
- مدیریت پوزیشن
- مدیریت ریسک و سرمایه
هر الگوریتم معاملاتی میتواند هریک این چهار مورد را به‌طور کاملا اتوماتیک و با استفاده از ربات‌های معامله‌گر انجام دهد که به آن معاملات خودکار یا کاملا اتوماتیک می‌گویند. گاهی هم این چهار مورد به‌صورت ترکیبی با هوش انسانی در معاملات به‌کار گرفته میشود که در این‌صورت به آن معاملات نیمه خودکار می‌گویند.
طبقه‌بندی عملکردی معاملات الگوریتمی
الگوریتم معاملاتی یا الگوریتم‌های معاملاتی در بازار بر اساس کارهایی که انجام می‌دهند و وظایفی که برعهده دارند، در طبقه‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند.
الگوریتم‌های اجرای معاملات
این نوع الگوریتم‌ها صرفا برای مدیریت اردرگذاری و اجرای معاملات به‌کار گرفته می‌شوند. تحلیل داده‌ها پس از پردازش برای این الگوریتم‌ها ارسال و آنها براساس داده‌های موجود اقدام به اردرگذاری سفارشات بر اساس استراتژی تعیین شده میکنند. نحوه اردرگذاری در این نوع الگوریتم‌ها هم میتواند به‌صورت اتوماتیک و هم به‌صورت دستی باشد و الگوریتم تنها موظف به اجرای آنها است.
به‌عنوان مثال فرض کنید یک شخص حقوقی می‌خواهد به اندازه 100 میلیارد تومان از یک سهم و در بازه قیمتی مشخصی خرید کند. خوب قطعا یک اردر 100 میلیارد تومانی مشکل‌ساز خواهد بود. زیرا در این صورت ممکن است قیمت تغییر کند و یا اصلا اردر ما باعث ایجاد تشکیل صف خرید شود. برای حل چنین مشکلی از الگوریتم‌های اجرای معاملات استفاده میشود که کار را برای ما راحت‌تر کنند. با استفاده از قابلیت مدیریت اردرها، این الگوریتم‌ها می‌توانند اردر بزرگ شما را با توجه به حجم بازار به هزاران اردر ریز تبدیل کنند تا خریدتان راحت‌تر انجام شود. این بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس عملیات در زمان فروش نیز به همین شکل خواهد بود.
الگوریتم‌های سیگنال‌دهی
الگوریتم‌های سیگنال‌دهی همان‌طور که از اسمشان پیدا است، تنها وظیفه رصد و تحلیل بازار را بر عهده دارند و به تنهایی سودآور نیستند. این الگوریتم‌ها داده‌های کل بازار را به‌صورت همزمان زیر نظر می‌گیرند و هرگاه شرایط یک سهم با استراتژی از پیش تعیین شده ما مطابقت پیدا کرد آن را به ما گزارش می‌دهند. به‌عبارت دیگر یکی از مهمترین کاربردهای این نوع الگوریتم‌ها در فیلتر بازار و شناسایی سهم‌های خوب است.
الگوریتم‌های بهینه‌ساز کننده
این الگوریتم‌ها کار پایش استراتژی و مطابقت آن با شرایط روز بازار را برعهده دارند. همان‌طور که می‌دانیم، میزان سود و ضررهای یک استراتژی در شرایط بازار صعودی و نزولی یکسان نخواهد بود. این الگوریتم‌ها، استراتژی ما را با شرایط بازار در گذشته تست میکنند. تغییرات بازار از گذشته تا به زمان حال را در بهینه‌ترین حالت ممکن برای ما پیدا میکنند و آن تغییرات را روی استراتژی ما اعمال میکنند.
بهینه‌سازی استراتژی میتواند معیارهای زیادی داشته باشد که ما بر اساس اولویت‌مان آنها را برای الگوریتم‌مشخص می‌کنیم. به‌عنوان مثال ممکن است اولیت‌ها را بر اساس بیشترین سود، کمترین ضرر یا ترکیبی از این دو حالت تنظیم کنیم. این الگوریتم‌ها باعث می‌شوند تا ما بتوانیم استراتژی معاملاتی خود را با توجه به شرایط بازار همیشه به‌روز و در بهینه‌ترین حالت ممکن نگهداریم.
الگوریتم‌های تریدینگ
الگوریتم‌های تریدینگ وظیفه خرید و فروش سهم بر اساس استراتژی از قبل تعیین شده معامله‌گر را دارند. به‌عنوان مثال فرض کنید که استراتژی ما خرید پلکانی سهم در صف فروش و فروش آن در صف خرید است. بر همین اساس این الگوریتم به محض دیدن صف فروش درسهم مورد نظر عملیات خرید را آغاز و در قیمت‌های از پیش تعیین شده و صف خرید، عملیات فروش سهم را آغاز میکند.
این نوع الگوریتم‌ها براساس دوره زمانی ازقبل برنامه‌ریزی شده به دو نوع کم‌بسامد و پربسامد تقسیم می‌شوند.
الگوریتم‌های کم‌بسامد (LFT)
منظور از الگوریتم‌های تریدینگ کم‌بسامد (Low Frequency Trading) این است که فاصله زمان دریافت داده‌های بازار زیاد باشد. به‌عبارت دیگر در این نوع الگوریتم‌ها بالا بودن سرعت دریافت و پردازش داده‌ها خیلی مهم نیست. بر همین اساس استراتژی‌های معاملاتی در این الگوریتم‌ها برای تایم‌های میان مدت و بلند مدت برنامه‌ریزی می‌شوند.
این نوع الگوریتم‌ها باتوجه به محدودیت‌ها با شرایط بازارهای داخلی ایران سازگار هستند.
الگوریتم‌های پربسامد (HFT)
الگوریتم‌های پربسامد مخفف عبارت (High Frequency Trading) است. بر خلاف الگوریتم‌های کم‌بسامد، سرعت دریافت داده‌ها در این الگوریتم بسیار اهمیت دارد. همان‌طور که از اسمشان پیداست این الگوریتم‌ها مناسب نوسان‌گیری در تایم‌های کمتر از روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هرچه سرعت دریافت داده‌ها در این الگوریتم بیشتر باشد، دقت معامله در آن نیز بیشتر خواهد بود و الگوریتم قادر خواهد بود که در تایم‌های پایین‌تر نیز به معامله بپردازد.
به‌عنوان مثال درمقیاس بازارهای جهانی، سرعت دریافت داده‌ها در برخی از الگوریتم‌های پربسامد، به میکرو ثانیه میرسد؛ که آنها را قادر می‌سازد تا درتایم‌های یک دقیقه و حتی کمتر نیز به معامله بپردازند. هدف از این نوع معاملات، دریافت سود کم در تعداد معاملات زیاد است.
نکته مهم دیگر این است که حتی اگر شما به همچین الگوریتمی هم دسترسی داشته باشید، ابتدا باید ببینید هسته معاملاتی بازاری که در آن کار می‌کنید، توان پردزاش داده‌ها را در چنین مقیاس سرعتی دارد یا خیر. زیرا اگر این بستر فراهم نباشد دقیقا مصداق این مثال است که شما پر سرعت‌ترین خودروی جهان را در اختیار دارید، اما در جاده‌ای خاکی. بنابراین این نوع الگوریتم‌ها در ایران با محدودیت‌های زیادی مواجه هستند و کاربرد زیادی ندارند.
درحقیقت معاملات الگوریتمی هم مثل دراختیار داشتن اینترنت یا دانش شکافتن اتم است. خوب یا بد بودن آن بستگی به نوع دیدگاه و نحوه استفاده ما از این ابزار دارد. دقیقا همان‌طور که از شکافتن اتم در علوم پزشکی استفاده شد، اما با همان دانش بمب اتم هم تولید کرده‌اند.
اهمیت استراتژی در الگوریتم‌ها
الگوریتم‌ها به تنهایی و بدون داشتن یک استراتژی سودآور نمی‌توانند کاری انجام دهند. لذا داشتن یک استراتژی سودآور با دقت بک تست بالای 90% در الگوریتم‌ها بسیار مهم و حیاتی است. درواقع الگوریتم‌های معاملاتی برای اینکه بتوانند جای ما در بازارهای مالی تصمیم بگیرند، نیاز به استراتژی دارند.
انواع استراتژی در الگوریتم‌های معاملاتی
استراتژی‌های معاملاتی در بازارهای مالی به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
استراتژی‌های Trend Following
استراتژی‌های ترند فالویینگ یا همان دنباله‌روی روند، همان‌طور که از اسمشان مشخص است، به دنبال پیش‌بینی بازار برای آینده نیستند و همزمان با روند در نمودار، جهت معاملات خود را نیز تغییر می‌دهند. این نوع استراتژی یکی از ساده‌ترین انواع استراتژی‌ها است که طرفداران بسیار زیادی نیز در جهان دارد.
اصول و مبنای برنامه‌ریزی چنین استراتژی معاملاتی استفاده از میانگین‌های قیمتی است. سپس براساس اندیکاتور‌ها و سایر شواهد بازار اقدام به صدور سیگنال خرید و فروش در بازار میکنند.
استراتژی آربیتراژ (Arbitrage)
به‌طور خلاصه استراتژی آربیتراژ یعنی کسب سود از محل اختلاف قیمت در بازار. در اینجا مفهوم آربیتراژ را با ذکر مثالی برای شما بیان می‌کنیم. فرض کنید شرکتی قصد خرید کالای X را به قیمت 1000 تومان دارد. بر حسب اتفاق شما شخصی را می‌شناسید که می‌خواهد همان کالا را به قیمت 800 تومان به‌فروش برساند. خوب کار بسیار راحت است. شما تمام کالاهای فروشنده را به‌قیمت 800 تومان خریده و تمام آن را به قیمت 1000 تومان به شخص خریدار می‌فروشید. این اختلاف قیمت درواقع همان سود بدون ریسک یا همان آربیتراژ است.
در بازارهای مالی نیز این کار ممکن است. کار استراتژی‌های آربیتراژ کننده نیز همین است که تمام داده‌های قیمتی در بازارهای مختلف را باهم قیاس کنند و درصورت پیدا شدن موردی مشابه از فرصت به‌دست آمده نهایت استفاده را می‌برند. معمولا این نوع استراتژی‌ها در بازارهای متمرکز مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌عنوان مثال اختلاف قیمت بیتکوین در بین صرافی‌های مختلف میتواند یکی از این فرصت‌ها را به‌وجود آورد.
استراتژی معامله پیش از توازن در صندوق‌های شاخصی
در بازار بورس صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلفی وجود دارند که بر اساس شاخصی خاص (دارایی‌های مسکن، دارایی‌های طلا، اوراق قرضه و. ) مشغول به فعالیت در آن حوزه هستند. معمولا این صندوق‌ها را با شاخص همان حوزه فعالیتشان می‌سنجند. اساس کار این استراتژی این است که بازدهی صندوق‌ها تمایل دارند همیشه خود را به شاخص نزدیک کنند. بر همین اساس زمانی که بازدهی این صندوق‌ها پایین‌تر از شاخصشان باشد، به‌صورت پلکانی شروع به خرید میکنند و زمانی که بازدهی آنها بیشتر از شاخص باشد، شروع به فروش آنها میکنند. این نوع استراتژی‌ها می‌توانند براساس تایم فریمی که در آن معامله انجام میشود، کم‌بسامد (LFT) یا پربسامد (HFT) تعریف شوند.
استراتژی‌های مبتنی بر مدل ریاضی
استراتژی‌های مختلفی در بازار وجود دارند که بر اساس مدل‌های ریاضی ثابت شده، تعریف می‌شوند. مانند استراتژی دلتا، تحلیل پوششی داده‌ها و. ازجمله استراتژی‌های مبتنی بر مدل ریاضی هستند که الگوریتم‌های معاملاتی بر اساس این استراتژی‌ها برنامه‌ریزی می‌شوند. استراتژی‌های گرید تریدینگ (Grade Trading) نیزاز همین دسته استراتژی‌ها هستند که برای رسیدن به سودآوری نیاز به تحلیل ندارند.
به‌عنوان مثال فرض کنید شما با مبلغ 1 دلار در یک شرط‌بندی شیر یا خط (پرتاب یک سکه) شرکت می‌کنید و به‌صورت شانسی یک روی سکه را برای شرط‌بندی خود انتخاب می‌کنید.
دوحالت وجود دارد:
اگر برنده شدید که مشکلی وجود ندارد؛ اما اگر شما برنده نشدید، مجدد روی همان طرف سکه اما به اندازه 2 دلار (دو برابر حجم اولیه) شرط‌بندی می‌کنید. این‌بار اگر ببرید، 4 دلار برنده می‌شوید، درحالی که تنها 3 دلار هزینه کرده‌اید (یک دلار سود). اگر بازهم برنده نشدید، دوباره همان شرط را با دو برابر حجم قبلی ادامه دهید (4دلار). این‌بار اگر برنده باشید، 8 دلار برنده می‌شوید درحالی که تنها 7 دلار هزینه کریده‌اید. این قضیه آن‌قدر ادامه پیدا میکند تا یک‌بار برنده شوید. در این‌صورت شما به‌اندازه میزان خرج کرد + 1 دلار برنده می‌شوید.
طبق احتمالات و ریاضیات این سیستم در انتها همیشه برنده خواهد بود؛ اما به شرطی که اصول مدیریت حجم و سرمایه مخصوص به خود را هم در آن رعایت کنید. این نوع استراتژی‌ها برای ورود به یک معامله نیازبه تحلیل ندارند و تنها متکی به اصول ریاضیات هستند.
استراتژی‌های گرید تریدینگ برای شروع کار حجم اولیه بالایی را نیاز دارند تا ریسک اولیه کار را کاهش دهند. بعد از اینکه استراتژی به سود نشست، دیگر خطری حساب را تهدید نکرده و بعد ازمدتی این الگوریتم به یک ماشین پولسازی تبدیل میشود. برای سودآوری بیشتر از این نوع استراتژی‌ها در الگوریتم‌های مدیریت سرمایه نیز می‌توان استفاده کرد.
استراتژی‌های بازگشت به میانگین سهم
ایده بازگشت به میانگین دربازارهای مالی بر این اساس استوار است که یک دارایی همواره میانگینی بین کمترین و بیشترین قیمت خودش در بازار را دارد و در زمان‌هایی که زیر کف میانگین و یا بالاتر از این میانگین قرار دارد، تمایل به برگشت به خط میانگین درآن دیده میشود. این نوع استراتِژی‌ها می‌توانند بر اساس نوع داده‌های تحلیلی به سه قسمت استراتژی‌های میانگین قیمتی (WAP)، ماینگین حجمی (VWAP) و میانگین زمانی (TWAP) تقسیم‌بندی شوند.
الگوریتم‌هایی که بر اساس این نوع استراتژی‌ها برنامه‌ریزی می‌شوند، بر اساس محدوده شناسایی شده و تعریف شده‌ای که در اختیار دارند، هنگامی که از محدوده مورد نظر دور می‌شوند، اقدام به خرید و فروش میکنند.
مزایا و معایب معاملات الگوریتمی
به‌نظر شما استفاده از ابزار معاملات الگوریتمی در بازار بورس خوب است یا بد؟
آیا معاملات الگوریتمی باعث منفی شدن بازار میشود؟
پس از کشف دستگاه های ماینر در شرکت بورس و جلب شدن توجه بازار به موضوعات مبهم در بورس، داغ دل معترضان به رانتی بودن معاملات الگوریتمی تازه شد. به اعتقاد آنها در ماده دوم قانون بورس و اوراق بهادار آمده است که سازمان بورس با هدف ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف و منصفانه اوراق بهادار تشکیل میشود. الگوریتم به دلیل اینکه در دسترس عموم و اشخاص حقیقی قرار ندارد منصفانه نیست و انحصار الگوریتم شرایط نابرابری در معاملات ایجاد میکند. اینکه یک عده بتوانند از ابزاری استفاده کنند که در اختیار بقیه نیست نوعی رانت محسوب میشود. فعالیت الگوریتم‌ها در بازار یا باید متوقف شود یا اینکه در اختیار عموم قرار گیرد.
معاملات الگوریتمی چیست؟
به گزارش بیداربورس، به معامله خودکار در بازار بورس با استفاده از کامپیوتر به‌صورت تمام اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک معامله الگوریتمی گفته میشود. در معاملات الگوریتمی در بورس کامپیوتر با استفاده از الگوریتمی که به آن داده‌شده در بازار جستجو میکند و فرصت‌های معاملاتی را شکار میکند. به این الگوریتم‌ها بلک باکس نیز گفته میشود.
انواع معاملات الگوریتمی
۱-الگوریتم سیگنال یا انتخاب سهم: انتخاب سهم یا تعیین نقطه ورود و خروج به بازار با تعیین استراتژی معاملاتی از فیلترنویسی و تابلوخوانی محض، هوش مصنوعی، تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی
۲- الگوریتم‌های اجرای معاملات: هدف اصلی این الگوریتم‌ها اجرای سفارش است. برای مثال جهت جلوگیری از تاثیرگذاری بر تابلو، سفارش خرید ۲۰ میلیونی را خرد کرده و در زمان های متفاوت ارسال میکند
۳- الگوریتم‌های بازارگردانی: کمک به بازارگردان برای افزایش نقدشوندگی، محدودیت دامنه نوسان و کاهش فاصله سرخط خرید و فروش
۴.الگوریتم های آربیتراژ: این الگوریتم در بازارهای مختلف دنبال فرصت آربیتراژ یعنی کسب سود بدون ریسک هستند.
۵.الگوریتم های HFT: کسب سود کم از خرید و فروش‌های پیوسته و سود قابل توجه در تعداد بالای معاملات
مزایای معاملات الگوریتمی:
· امکان انجام تست پس از پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی، بررسی بازخورد و در صورت نیاز اصلاح آن
· مشخص شدن میزان سود و ضرر احتمالی در مراحل پیش‌تست و کاهش میزان ریسک به وسیله اعمال تغییرات و بهینه‌سازی
· سرعت و دقت بالا در انجام معاملات و پیدا کردن سهام مد نظر در کسری از ثانیه
· دخیل نبودن احساسات انسانی که موجب اخذ تصمیمات هیجانی و بر خلاف استراتژی انتخاب‌شده میشود
· تحلیل مقادیر زیادی از اطلاعات با چندین روش و در زمانی کم
معایب معاملات الگوریتمی:
· این روش برای مبتدیان مناسب نیست و تنها زمانی کاربرد دارد که سرمایه‌گذار توانایی پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی برای خود داشته باشد
· دسترسی به سخت‌افزار مناسب این برنامه و البته اینترنت بدون قطعی نیز یکی دیگر از دشواری‌های این گونه معاملات است. وقتی الگوریتمی را برای برنامه تعریف می‌کنید، اطلاعات بازار در برنامه به صورت لحظه‌ای به روزرسانی میشود و سپس بر اساس آن الگوریتم، معامله صورت می‌گیرد؛ حال اگر به هر دلیلی مثل قطع شدن اینترنت یا کافی نبودن رم کامپیوتر و … اطلاعات با تاخیر دریافت شوند، قطعا الگوریتم نتیجه متفاوتی را به شما ارائه خواهد داد .
· برای استفاده از معاملات الگوریتمی سرمایه‌گذار باید در هر دو زمینه دانش کامپیوتر و بازار سرمایه به حد قابل قبولی رسیده باشید
دلیل ممنوعیت معاملات الگوریتمی دربازاربورس چه بود؟
ربات‌هایی که دست به معاملات الگوریتمی می‌زنند، سهامدار بلندمدت نیستند و با تحلیل تکنیکال نقاط ورود و خروج به یک نماد را شناسایی میکنند. این موضوع باعث میشود ربات‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت باشند و بعد از کسب سود مورد نظر سهام را بفروشند. در برخی موارد که معاملات الگوریتمی دست به نوسان‌گیری می‌زنند، ممکن است فعالیت آنها مانع رشد بازار شود.
سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا امکان دارد با استفاده از الگوریتم ها، بازارسازی، دستکاری قیمت، خرید و فروش گروهی و . اتفاق بیفتد؟
جواب این سوال باعث شد، در یکم مهر ۱۳۹۹ محسن خدابخش مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، طی اطلاعیه‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی را ممنوع کرد.
معاملات الگوریتمی آزاد شد
بعد از گذشت ۸ ماه، در آخرین روز فروردین ماه ۱۴۰۰ معاملات الگوریتمی آزاد شد اما به شروطی:
- ارائه زیرساخت نظارتی سامانه مورد استفاده به سازمان، شرکت بورس و فرابورس ایران
- عدم استفاده از الگوریتم‌های ناقض قوانین و مقررات بازار سرمایه و دستورالعمل انضباطی کارگزاران
- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت بورس
- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت فرابورس
- اخذ تائیدیه الزامات فنی سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت مدیریت فناوری بورس تهران
- اخذ تائید الزامات امنیتی در سطح زیرساخت و سامانه الگوریتمی از مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه
- ارائه لاک‌ها و گزارشات دوره‌ای از عملکرد سیستم به مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه
یکی از موضوعاتی که سبب شده انتقادها علیه معاملات الگوریتمی بالا بگیرد، موضوع تأثیر منفی آن بر روند بازار است که به نظر میرسد این شروط نتوانسته نظر معترضان را جلب کند. البته نکته قابل توجه این است که معاملات الگوریتمی همواره در دوران نزولی بازار با انتقادات بسیاری همراه میشود. به بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس اعتقاد مخالفان، با استفاده از معاملات الگوریتمی در قیمت‌های پایین و منفی خرید کرده و با فشار خرید روند سهم مثبت میشود، سپس با کسب درصد اندکی بازدهی در روند مثبت، سهام خود را به فروش می‌رسانند. به عبارتی چندین مرحله خرید سنگین کرده و حجم‌ها را بالا می‌برند و پس از کسب سود با فشار بالا اقدام به فروش میکنند که این مهم بر روند سهم تاثیر منفی میگذارد. با این حال این ابزار به عنوان یکی از ابزارهای مهم در عمق بخشیدن به بازار شکل گرفته و در نوع خود میتواند مفید هم باشد اما نکته مهم مخالفان، تبعیضی است که پیرامون این معاملات شکل گرفته و به‌صورت مساوی در اختیار همه قرار ندارد، نه تنها هیچ حقیقی آن را در اختیار ندارد بلکه حتی همه حقوقی‌ها نیز از این ابزار بهره نمی‌برند.
رئیس سازمان بورس پاسخ داد:
به گفته رئیس سازمان بورس امکان دارد کسانی بدون داشتن مجوز یا با داشتن مجوز اما بدون گذاشتن تگ، اقدام به استفاده از الگوریتم کنند، که این به معنی تخلف است. از ارکان بازار یعنی بورس، فرابورس و مدیریت فناوری خواسته شده روی تشخیص معاملات الگوریتمی کار کنند. تشخیص معاملات الگوریتمی کار سختی است ولی امکان پذیر است. در این مسیر باید خود را از نظر فنی تقویت کنیم که این کار انجام شود . اگر تشخیص داده شود سهامداری بدون ارسال تگ یا مجوز، با الگوریتم در حال انجام معامله است، اولین برخورد نسبت به انجام این تخلف، بستن کد معاملاتی سهامدار است و بعد از آن جزییات تخلف برای شناسایی ابعاد آن در دستور کار قرار می گیرد که چنانچه از این معاملات برای دستکاری در بازار یا نوسان گیری استفاده شده باشد به شکل ویژه با آن برخورد شود .
معاملات الگوریتمی در بورس چیست؟
افراد به منظور سرمایه‌گذاری در هر زمینه‌ای باید نسبت به ساز و کار و چهارچوب‌های آن بازار شناخت داشته باشند. آموزش رکن اساسی هرگونه سرمایه‌گذاری محسوب میشود و افراد با مجهز بودن به آن می‌توانند موفق‌تر عمل کنند. بازار سرمایه یکی از بازارهای مهیج و سودآور در کشور است که افراد می‌توانند با تزریق سرمایه خود به این بازار کسب درآمد کنند. در بازار بورس انواع و اقسام روش‌های معامله وجود دارد که هر شخص با فراگرفتن آنها و چیدن استراتژی معاملاتی بورسی موفق میتواند معاملات یا خرید و فروش سهام را آغاز کند. یکی از انواع معاملات در بازار بورس، معاملات الگوریتمی است. در این مقاله قصد داریم بگوییم معاملات الگوریتمی در بورس چیست و به صورت مفصل به جزئیات و چهارچوب‌های این نوع از معامله در بورس بپردازیم.
منظور از معاملات الگوریتمی در بورس چیست؟
معاملات الگوریتمی یکی از انواع معاملات بازار بورس است که مبنای آن بر اساس علوم برنامه‌نویسی است. در این روش تا حد زیادی از خطای انسانی و محاسباتی کاسته میشود. از معاملات الگوریتمی در بورس به عنوان معاملات دقیق هم یاد میشود. در نظر داشته باشید که معاملات الگوریتمی با نام الگو تریدینگ هم شناخته میشود که از مجموعه دانش برنامه‌نویسی برای استفاده از این روش می‌توان بهره برد. همان‌طور که اشاره کردیم در روش معاملات الگوریتمی خطای انسانی از بعد محاسباتی به حداقل رسیده و امکان کسب سود نیز بیشتر خواهد بود.
این نوع از معاملات در بورس بر مبنای برنامه‌نویسی و با استفاده از الگوهای ریاضی امکان‌پذیر است. بر اساس این اصل، به دلیل عدم دخالت هیجانات و احساسات سرمایه‌گذاران، بازار بیشتر به سمت نقدینگی می‌رود و رنگ و بوی معاملات بهتر حس میشود. همان‌طور که می‌دانید و در ابتدای مقاله هم اشاره کردیم، استراتژی‌های متنوعی برای فعالیت در بازار بورس وجود دارد که استراتژی معاملاتی الگو تریدینگ به دلیل پردازش دقیق کامپیوتری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و افراد با کسب دانش مربوطه نسبت به این استراتژی می‌توانند به شکل بهتری در سرمایه‌گذاری‌های خود اقدام کنند.
معامله‌گر در معاملات الگوریتمی با تنظیمات مربوط به آن میتواند قیمت سهام را مانیتور کند و زمانی که وضعیت تعریف شده شناسایی شد، دستور خرید و فروش اعمال میشود. در این روش معامله‌گر زمان زیادی را برای بررسی بازار و مانیتور قیمت سهم‌ها صرف نمی‌کند و تمامی فرآیندها طی یک برنامه‌نویسی مشخص به اجرا درمی‌آیند.
کسب سود بیشتر با معاملات الگوریتمی
هر شخص برای انجام معاملات در بازار بورس باید به مجموعه اطلاعات و دانش‌هایی تجهیز شده باشد که در غیر این صورت این فرآیند نتیجه جالبی نخواهد داشت. معامله‌گر با استفاده از استراتژی معاملاتی الگوریتمی، قادر است که نسبت به روش‌های دیگر سود بیشتری را کسب کند. در نظر داشته باشید که ساده‌ترین روش برای معامله، الگوی ترند یا بررسی روند تغییرات است. بر اساس این الگو معامله‌گر با ارزیابی تغییرات قیمتی در بازه زمانی مختلف تصمیم می‌گیرد که سهم را به پرتفوی خود اضافه کند یا برای فروش آن اقدام کند. در این روش ابتدایی شخص باید مدت زمان بیشتری را صرف بررسی و مشاهده قیمت‌های سهم‌های مختلف کند و همچنین اجازه می‌دهد که هیجانات و احساساتش در معاملات دخیل شود، اما همان‌طور که گفتیم در الگو تریدینگ معیار اصلی معامله‌گر بر اساس برنامه‌نویسی است، هیجانات و احساسات در آن دخیل نمی‌شود و در نهایت میتواند کسب سود بیشتری از این استراتژی معاملاتی برای خود داشته باشد.
مزایای معاملات الگوریتمی چیست؟
تا این بخش از مقاله تا حدودی با مزایای این نوع از معاملات در بورس آشنا شدیم. به منظور بررسی دقیق‌تر سایر مزایای این نوع از معاملات در بازار بورس به موارد زیر دقت کنید:
- انجام معاملات در بهترین شرایط قیمتی سهم
- اعمال سریع‌تر دستورهای قیمتی در خرید و فروش سهام
- زمانبندی دقیق معاملات و جلوگیری از تغییرات آنی قسمت سهم
- کاهش زیاد ریسک‌های محاسباتی توسط انسان
- لحاظ نشدن دو عامل احساس و هیجان در فرآیند معاملات و کسب سود بیشتر
- یافتن سهام مد نظر در کسری از ثانیه
معایب معاملات الگوریتمی چیست؟
- یکی از ارکان مهم در استفاده از روش الگوریتمی در معاملات، تسلط به بازار بورس و داشتن دانش نسبت به نحوه معاملات در این بازار است. از همین جهت این روش به هیچ عنوان برای افراد مبتدی مناسب نیست.
- در صورتی که شما در بازار بورس به عنوان یک معامله‌گر فعال و موفق شناخته شده باشید اما توانایی ورود اطلاعات و کدنویسی صحیح را در فرآیند معاملات الگوریتمی رعایت نکنید، به نتیجه دلخواه خود دست پیدا نمی‌کنید. پس برای استفاده از روش الگوریتمی شما باید در زمینه معاملات و علوم برنامه‌نویسی و کامپیوتر، دانش کافی را داشته باشید.
- در نظر داشته باشید برای استفاده از روش الگوریتمی در معاملات بورس، باید به اینترنت خوب که احتمال قطعی ندارد دسترسی داشته و از این موضوع مطمئن باشید. اطلاعاتی که شما در این کدنویسی وارد می‌کنید بنا به چهارچوب تعریف شده، به صورت لحظه‌ای به‌روزرسانی میشود. حال اگر ارتباط سیستم با اینترنت قطع شود، نتیجه متفاوتی از این فرآیند برای شما حاصل خواهد شد.
- این باور به غلط میان معامله‌گران وجود دارد که افرادی که با روش الگوریتمی به معاملات خود رسیدگی بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس میکنند، نیازی به رصد بازار ندارند. در صورتی که این باور به کل اشتباه است و شما به عنوان یک معامله‌گر باید از زوایای مختلف نسبت به رصد بازار تمرکز داشته باشید.
به صورت کلی به این نکته توجه داشته باشید که اگر اطلاعات شما به صورت درست به سیستم وارد شود در نهایت پروسه معاملات شما به بهترین شکل ممکن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و به نتیجه دلخواه خود می‌رسید و از همین روش ممکن است به سودهای کلانی در بازار بورس دست پیدا کنید. تمامی این‌ها به این شرط است که شما یک استراتژی معاملاتی را به شکل صحیح در کامپیوتر به شکل کدنویسی تعریف کنید. در غیر این صورت ممکن است به هر نتیجه‌ای غیر از نتیجه دلخواه خود برسید که البته در این حالت ممکن است سرمایه شما در فرآیند انجام شده با ضرر و زیان مواجه شود.
بررسی استراتژی معاملات الگوریتمی
هر استراتژی معاملاتی در بورس نیازمند یک سری فرصت‌های مشخص به منظور عملکرد خوب است که در این بخش به رایج‌ترین استراتژی‌های الگوریتمی اشاره می‌کنیم:
استراتژی‌های پیرو روند یا ترند فالویینگ: متداول‌ترین استراتژی‌های الگو تریدینگ در میانگین حرکت (طریقه محاسبه فرمول میانگین متحرک ساده) ، شکست کانال، تغییرات سطح قیمت و اندیکاتورهای تکنیکالی مرتبط، از روند پیروی میکنند. این مراحل از ساده‌ترین انواع استراتژی‌های معاملاتی از طریق معاملات الگوریتمی است و به نوعی در این روش هیچ‌گونه پیش‌بینی قیمتی انجام نمی‌شود. استفاده از میانگین‌های حرکت 50 و 200 روز از استراتژی‌های پرطرفدار در استراتژی‌های ترند فالویینگ به شمار می‌روند.
آربیتراژ در معاملات الگوریتمی: همان‌طور که می‌دانید خرید سهم در قیمت پایین و به فروش رساندن آن در قیمت‌های بالاتر، موقعیت آربیتراژ را به وجود می‌آورد. اجرای یک الگوریتم برای شناسایی این تغییرات قیمت و پوزیشن‌گیری‌های کارا باعث ایجاد فرصت‌های معاملاتی سودده سرمایه‌گذاری در بورس میشود.
رنج یا محدوده معاملاتی: استراتژی محدوده معاملاتی در معاملات الگوریتمی یعنی قیمت‌های بالا و پایین دارای یک پدیده موقت هستند و به صورت دوره‌ای به قیمت‌های میانگین خود باز خواهند گشت. شناسایی و تعیین محدوده قیمت و اجرای یک الگوریتم معاملاتی مبتنی بر آن، به معامله‌گران این اجازه را می‌دهد تا در قیمت‌های داخل و خارج از رنج تعیین شده به طور خودکار پوزیشن‌گیری کنند.
درصد حجم: در این استراتژی تا زمان تکمیل شدن سفارش معاملات، این الگوریتم با توجه به نسبت مشارکت تعیین میشود و با توجه به حجم معامله شده، سفارش‌ها را با درصد مشخصی از حجم بازار ارسال میکند. وقتی قیمت سهام به سطوح تعریف شده توسط کاربر رسید، این میزان مشارکت افزایش یا کاهش داده میشود.
بررسی الزامات فنی معاملات الگوریتمی
انجام معاملات الگوریتمی، الزاماتی وجود دارد که در این بخش به آنها اشاره می‌کنیم:
- قابلیت اتصال به شبکه و پلتفرم‌های معاملاتی به منظور پوزیشن‌گیری
- امکان دسترسی به اطلاعات و داده‌های بازار که به واسطه یک سری الگوریتم‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
- امکان تست گرفتن از سیستم قبل از اجرای فرآیند مد نظر در بازارهای واقعی
- با توجه به پیچیدگی‌های موجود در علم برنامه‌نویسی، نسبت به انتشار نرم‌افزار معاملاتی مخصوص اقدام شود.
سخن آخر
در این مقاله از زوایای گوناگون معاملات الگوریتمی را بررسی کردیم و به استراتژی‌های متداول در این نوع از معاملات اشاره کردیم. همان‌طور که خواندید روش‌های متنوعی از معاملات در بازار بورس وجود دارد که هر کدام مزایای خاص خود را دارد به شرطی که شما دانش مربوط به آنها را کسب کرده باشید. در این میان معاملات الگوریتمی یا همان الگو تریدینگ یکی از انواع معاملات در بورس است که به دلیل سیستمی بودن آن و نبود خطاهای انسانی، می‌توان به سود بیشتری دست یافت. البته برای استفاده از این استراتژی معاملاتی در بورس باید دانش‌های مربوط به آن را کسب کنید و بعد معاملات خود را بر این اساس اجرا کنید. این نوع از معاملات دارای مزیت‌های بیشتری است که به شرط تسلط به آن می‌توانید عملکرد بهتری در سرمایه‌گذاری خود داشته باشید.
مزایای معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه و جایگاه ایران میان رقبا
در چند سال اخیر استفاده از هوش مصنوعی در بازارهای مالی، رونق چشمگیری پیدا کرده است به طوری که بر اساس اطلاعات موجود بیش از 50 درصد معاملات در بورس ایالات متحده آمریکا با این روش انجام می شود؛ استفاده از معاملات الگوریتمی چنان در دنیای امروز اهمیت یافته که توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است.
به گزارش خبرنگار ایمنا؛ پس از اثبات مزایای بازارهای مالی برای اقتصاد کشورها، این بخش به یکی از مهمترین مامن سرمایه‌ها تبدیل شد. به مرور با گسترده شدن بازارهای مالی و فعالیت بیشتر و بیشتر سرمایه‌گذاران به منظور کسب بازدهی بیشتر، روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار توسعه یافته و شیوه‌های تازه‌ای برای سرمایه‌گذاری پدید آمد. با گسترش علوم رایانه و توسعه الگوریتم‌ها و کشف مزایای هوش مصنوعی، صفحه‌ای جدید در کتاب معاملات بازارهای مالی گشوده شد.
به دنبال آن متخصصان علوم رایانه و بازارهای مالی گرد هم آمدند و بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس با ساخت الگوریتم‌های معاملاتی که با هدف جایگزین شدن با معامله‌گران انسانی پدید آمد، معاملات در بازار شیوه جدیدی به خود گرفت و به دلیل مزایای مهمی که استفاده از این روش به همراه داشت به سرعت توجه‌ها را به خود جلب کرد.
در تعریف این نوع معاملات باید گفت به طور کلی، هر نوع معامله خودکار فارغ از تعداد دستورهای ارسالی به سامانه معاملاتی، معامله الگوریتمی محسوب میشود. در این بخش، الگوریتم‌ها با بررسی و تحلیل داده‌های موجود، مستقیماً به خرید و فروش سهام می‌پردازند. در حال حاضر برخی از الگوریتم‌های موجود در بازار سرمایه قادر به انجام تمامی امور از صفر تا صد است.
پس به طور ساده، هر معامله خودکار میتواند در نقطه‌ای از طیف معاملات الگوریتمی قرار گیرد. این طیف را بر اساس عملکرد می‌توان به الگوریتم‌های معاملاتی اجرای معاملات، الگوریتم‌های سیگنال‌دهی، الگوریتم‌های مانیتورینگ یا پایش بازار، الگوریتم‌های position trading یا کم بسامد و الگوریتم‌های HFT یا پر بسامد (High Frequency Trading) تقسیم بندی کرد.
به دلیل اهمیت زمان و توانایی این برنامه‌ها در کسب سود بدون الزام وجود توجه کامل انسانی، این نوع از معاملات به سرعت مورد توجه قرار گرفت. از میان انواع معاملات الگوریتمی که بیان شد، معاملات فرکانس بالا از محبوبیت بیشتری در بورس‌های پیشرفته دنیا مانند بورس نیویورک یا نزدک برخوردار است. اما در ایران از انجام چنین معاملاتی به دلیل ایجاد اختلال در سامانه معاملاتی جلوگیری می‌شد.
اما این مهم به ویژه در سالهای اخیر در ایران مورد توجه مسئولان مربوطه از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار قرار گرفت، به گونه‌ای که برگزاری مسابقات معاملات الگوریتمی در کشور با هدف توسعه اینگونه معاملات در دستور کار قرار گرفته و مدیریت آن به شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس واگذار شد. در همین راستا گفتگویی با یاسر فلاح، مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیرعامل شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
ورود هوش مصنوعی به معاملات چه مزایایی دارد و چرا کشورهای توسعه یافته به گسترش آن در حوزه‌های مالی توجه دارند؟
از ابتدای آغاز فعالیت بورس نحوه معاملات سهام به صورت خرید و فروش فردی بوده است اما گسترش تکنولوژی‌های نوین به ویژه علوم رایانه‌ای و ورود آن به علوم مالی به ویژه در بازار سرمایه باعث شد از چندین سال گذشته شیوه جدیدی از معاملات با عنوان معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی رواج پیدا کند. در واقع یک استراتژی معاملاتی بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس مالی توسط متخصصان علوم رایانه‌ای به یک الگوریتم معاملاتی تبدیل میشود. پس از تبدیل این استراتژی به الگوریتم، نقش معامله‌گری فرد حذف شده و رایانه به جای شخص به معامله می‌پردازد.
ورود هوش مصنوعی به معاملات مزایای قابل توجهی دارد. به طور کلی استفاده از هوش مصنوعی به جای انسان باعث میشود سرعت انجام معاملات افزایش پیدا کند. همچنین باعث میشود دقت در انجام معاملات به شدت افزایش پیدا کرده و بالتبع احتمال بروز خطا نیز کاهش یابد.
علاوه بر این با استفاده از این فناوری، تخلفات در بازار نیز به صفر میل میکند. از آنجا که در معاملات الگوریتمی، سفارشات توسط یک ماشین ثبت میشود امکان انجام تخلفات نیز تقریباً به سمت صفر حرکت میکند، به همین دلایل بورس‌های مطرح جهان نیز به این سمت حرکت کرده‌اند.
یکی از پدیده‌های بد بازار سهام که هم‌اکنون نیز با آن مواجه هستیم، صف نشینی است. در واقع صف نشینی بدین معنی است که افرادی با انتشار سیگنال، دیگران را ترغیب به خرید یا فروش یک سهم میکنند؛ مسئله‌ای که وجود معاملات الگوریتمی از بروز آن جلوگیری میکند. همچنین زمانی که یک الگوریتم مناسب نوشته میشود، تهیه کنندگان علاوه بر استفاده و کسب سود در بازار سرمایه می‌توانند با فروش آن به دیگران، تجارت جدیدی انجام دهند.
در جهان امروز و در بازارهای معتبر دنیا نظیر بورس‌های ایالات متحده آمریکا، معاملات الگوریتمی رونق خاصی پیدا کرده و بخشی از معاملات با این روش انجام میشود. در ایران نیز تقریباً از دو سال گذشته، سازمان بورس و اوراق بهادار انجام معاملات الگوریتمی را بلا مانع دانست. به دنبال اعلام این موضوع، معاملات الگوریتمی در بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس بازار سهام ایران نیز آغاز شد اما هنوز تعداد چنین معاملاتی کم است.
به همین دلیل شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس به عنوان بازوی آموزشی و فرهنگ سازی بازار سرمایه ایران به این حوزه وارد شده و به منظور بیان اهمیت معاملات الگوریتمی در کشور، از سال گذشته مسابقات معاملات الگوریتمی را به صورت سالانه در کشور برگزار میکند. این رقابت هیچ محدودیتی نداشته و همه می‌توانند در آن شرکت کنند؛ امیدواریم که با این کار بتوانیم بازار سهام را علمی‌تر، تحلیلی‌تر و به روزتر به پیش بریم. استفاده از معاملات الگوریتمی فرصتی است که باید به دلیل مزایای آن به درستی مورد استفاده قرار گیرد.
چرا انجام معاملات الگوریتمی با فرکانس بالا یا اصطلاحاً معاملات HFT در بورس ایران ممنوع است؟
باید توجه داشت که متأسفانه معاملات HFT بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس هنوز در بورس ایران قابلیت اجرا ندارد؛ انجام این نوع داد و ستد در بازار سرمایه میتواند در سیستم معاملاتی بورس کشور اختلال ایجاد کند، از این سو، سازمان بورس مانع از فعالیت اینگونه معاملات میشود.
در حال حاضر ضریب نفوذ معاملات الگوریتمی در بورس ایران چقدر بوده و این مقدار در بورس‌های توسعه یافته و پیشرفته جهانی مانند بورس نیویورک چقدر است؟
بر اساس آخرین آمار در دسترس، ضریب نفوذ معاملات الگوریتمی در بورس ایالات متحده بیش از ۵۰ درصد بوده و این بدین معنی است که بیش از ۵۰ درصد معاملات در این بورس‌ها، از طریق الگوریتم‌ها انجام میشود. حال از آنجا که این عدد در دیگر کشورها مانند کشورهای توسعه یافته اروپایی و آسیایی نیز بالاست می‌توان نتیجه گرفت که تمایل معامله گران به استفاده از معاملات الگوریتمی قابل توجه است زیرا زمان و سرعت عمل دو عامل مهم در این کشورها به شمار می‌رود.
همچنین بر اساس آخرین اطلاعات، در منطقه ما نیز حدود ۲۰ درصد از معاملات بورس استانبول که قرابت‌هایی با بورس ایران دارد، به روش الگوریتمی انجام میشود. با این وجود این عدد در بورس ایران بالا نبوده و به علت تازه بودن نیز آمار دقیقی از آن در دسترس نیست، اگرچه به نظر میرسد حوالی هشت درصد باشد. به منظور توسعه این عدد علاوه بر برگزاری مسابقه معاملات الگوریتمی، کارگزاران نیز باید با این مسئله آشنا شده و آن را یاد بگیرند؛ ایده استفاده از ماشین در معاملات به هیچ عنوان خام نیست و کاملاً بر اساس مطالعات است.
بر اساس اطلاعات در دسترس، در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا کشورهای بسیاری در حال استفاده از این فناوری هستند. اگر این مسئله صحیح است آیا مسابقات معامله الگوریتمی نیز در این کشورها برگزار میشود؟
اگرچه معاملات الگوریتمی در بسیاری از کشورهای منطقه از جمله ترکیه، عربستان، کره، ژاپن، هندوستان و امارات وجود دارد اما بر اساس آخرین اطلاعات موجود، ایران پس از هند، دومین برگزار کننده مسابقات الگوریتمی در آسیا و اولین برگزار کننده در غرب آسیا و خاورمیانه به شمار می‌رود.
نکته قابل توجه درباره کشور هند این است که اگرچه ضریب نفوذ بازار سرمایه در آن بسیار پایین و حدود دو درصد است اما همین مقدار با احتساب جمعیت یک میلیاردی آن، دربرگیرنده حدود ۲۵ میلیون نفری است و معاملات الگوریتمی در آن با قوت در حال انجام است.
در ایران اما این عدد با توجه به جمعیت ۸۱ میلیون نفری آن، حدود ۱۳ میلیون نفر است. از این میان، حدود ۵۰۰ هزار نفر معامله‌گر روزانه، دو میلیون نفر معامله گران هفتگی و ماهانه، پنج میلیون نفر معامله گران سالانه و سه میلیون نفر نیز شامل افرادی میشود که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اوراق تسهیلات مسکن و موارد مشابه سرمایه گذاری میکنند. مجموع این افراد نشان می‌دهد ضریب نفوذ بازار سرمایه در ایران حدود ۱۵ درصد است.
دیدگاه شما