استخر نقدینگی در AMM چیست؟

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست و چگونه کار می کند؟

دنیای کریپتوکارنسی فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود. در حقیقت فناوری بلاکچین و رونق امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) پنجره‌ای به دنیای نوآوری را به روی ما گشوده‌است. یکی از این نوآوری‌ها استخر نقدینگی(liquidity pool) است. اما استخر نقدینگی چیست و به چه کار ما می‌آید؟

در این مقاله از «اکس نوین» تصمیم داریم تا تمامی مفاهیم استخر نقدینگی را به ساده‌ترین شکل برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید!

مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:

مقدمه؛ آنچه پیش از شروع تعریف استخر نقدینگی باید بدانید

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) انقلابی در فعالیت‌های بلاکچینی بوجود آورده‌است به طوری که حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز گام به گام با صرافی‌های متمرکزی چون بایننس بالا می‌رود.

بر اساس داده‌های defipulse، در زمان نگارش این مقاله، بیش از 38 میلیارد دلار در پروتکل‌های دیفای قفل شده‌است و این اکوسیستم همچنان با انواع جدیدی از محصولات و خدمات به رشد خود ادامه می‌دهد.

اما پشت پرده این پیشرفت چیست؟ یکی از فناوری‌های اصلی پشت و پرده خدمات دیفای، استخر نقدینگی(liquidity pool) است.

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی در اصل مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌است. از استخرهای نقدینگی در خدمات متعددی از جمله تسهیل ترید غیرمتمرکز، وام‌دهی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

استخرهای نقدینگی در اصل پایه و اساس بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ(Uniswap) هستند. کاربرانی که این نقدینگی را تهیه می‌کنند، مقدار مساوی از دو توکن را در یک جایی به نام استخر قرار می‌دهند و یک بازار بوجود می‌آورند.

اما هدف این کاربران از تهیه نقدینگی چیست؟

از قدیم گفته‌اند، هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد! به ازای هر تراکنشی که در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت می‌گیرد، به این کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد تعلق می‌گیرند.

به عبارتی سود این کاربران در کارمزد تراکنش‌هایی است که با نقدینگی که آنها بوجود آورده‌اند انجام می‌شود.

یکی از اولین پروتکل‌هایی که از استخرهای نقدینگی استفاده کرد، پروتکل Bancor بود. اما استخر نقدینگی با Bancor آنچنان مورد توجه قرار نگرفت. در حقیقت، Uniswap، اولین صرافی غیرمتمرکزی بود که توانست استخر نقدینگی را آنطور که باید و شاید به توجه کاربران برساند.

از دیگر صرافی‌های غیرمتمرکزی که بر بستر بلاکچین اتریوم از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند می‌توان به سوشی سواپ (SushiSwap)، کرو (Curve) و بالانسر (Balancer) اشاره کرد.

اما آیا تمامی صرافی‌های غیر متمرکز از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند؟ خیر!

در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر بلاکچین اتریوم وجود دارد. نوع اول صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از دفتر سفارش (OrderBook) استفاده می‌کنند. نوع دیگر همان صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند.

بیایید تفاوت‌های میان استخر نقدینگی و دفتر سفارشات را با هم بررسی کنیم.

استخر نقدینگی در برابر دفتر سفارشات

برای درک بهتر استخر نقدینگی، اجازه دهید در ابتدا بخش اساسی تجارت الکترونیک یعنی دفتر سفارشات را بررسی کنیم. به زبان ساده، دفتر سفارشات، مجموعه از سفارشات یک بازار معین است.

سیستمی که سفارشات را منطبق به یکدیگر وصل می‌کند، موتور انطباق (matching engine) نامیده می‌شود. در حقیقت دفتر سفارشات و موتور انطباق، بخش اصلی هر صرافی غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد. مدل دفتر سفارشات امکان ایجاد بازارهای پیچیده مالی را برای ما فراهم می‌کند.

صرافی‌هایی که از دفتر سفارش استفاده می‌کنند، برای انجام معاملات متکی به یک سیستم پیشنهاد و درخواست هستند. موتور انطباق صرافی‌ها خریدار و فروشنده را به متصل می‌کند و ترید انجام خواهد شد.

در جاهایی که نقدینگی بالاست، مدل دفتر سفارشات بسیار مناسب استخر نقدینگی در AMM چیست؟ استخر نقدینگی در AMM چیست؟ است. اما در صورتی که معامله‌ای نقدینگی پایینی داشته‌باشد، این نوع سیستم به مشکل بر خواهد خورد. در این صورت، این سفارشات، با نوسانات بزرگ و غیر عادی رو به رو می‌شوند که آنها را از پذیرش عموم باز می‌دارد.

استخر نقدینگی برای حل این مشکل به وجود آمده‌است. در حقیقت استخر نقدینگی اینجاست تا با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین ببرد و مشکل نقدینگی را برطرف کند.

استخرهای نقدینگی چگونه کار می کنند؟

بازارسازهای خودکار (AMM) به نظر می‌رسد که قوانین بازی را تغییر داده‌اند. به وسیله این نوآوری چشم‌گیر، امکان انجام تراکنش‌های درون زنجیره‌ای بدون نیاز به دفتر سفارش فراهم شد.

یک صرافی همتا به همتا (peer-to-peer) با مدل دفتر سفارشات را در نظر بگیرید. در این صرافی، خریداران و فروشندگان توسط مکانیسم دفتر سفارشات به یکدیگر متصل می‌شوند.

در طرف دیگر اما، خرید و فروش استخر نقدینگی در AMM چیست؟ با استفاده از بازارسازهای خودکار متفاوت و به صورت کاربر با قرارداد (peer-to-contract) انجام می‌شود.

همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای وجوه است که در یک قرارداد هوشمند توسط یک سری افراد به وجود می‌آید. هنگام کار با بازارسازهای خودکار، مانند خرید سنتی، نیازی به وجود طرف مقابل نیست.

در حقیقت شما ترید خود را در برابر نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می‌دهید. برای مثال، در صورتی که شخصی بخواهد توکنی خریداری کند، در آن لحظه نیازی به وجود فروشنده نیست. در عوض باید نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد.

برای مثال، هنگام خرید یک کوین در یونی سواپ، فعالیت شما توسط الگوریتمی کنترل می‌شود که بر فعالیت‌های استخر استخراج حاکم است. علاوه بر این، قیمت‌گذاری نیز بر اساس این الگوریتم تعیین می‌شود.

استخرهای نقدینگی برای چه مواردی استفاده می شوند؟

عمده صحبت ما تاکنون در رابطه با بازارسازهای خودکار بوده‌است. بازار سازهای خودکار، محبوب‌ترین مدل استفاده از اسنخرهای نقدینگی است. با این حال، فراهم کردن نقدینگی یک مفهوم ساده است و می‌توان از آن در موارد متعددی استفاده کرد.

یکی از این موارد، ییلد فارمینگ یا استخراج نقدینگی است. استخرهای استخراج، اساس کار پلتفرم‌های کشت سود مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) هستند. در این پلتفرم‌ها کاربران برای کسب سود بیشتر، وجوه خود را به استخرهای استخراج واریز می‌کنند.

توزیع توکن‌های جدید به دست افراد مناسب یکی از مشکلات بزرگ پروژه‌های کریپتو است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین رویکردها در برابر این مشکل بوده‌است.

در این روش توکن‌ها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی که توکن‌های خود را در استخرهای نقدینگی گذاشته‌اند و متناسب با سهم آنها از نقدینگی توزیع می‌شود.

وقتی که شما برای پلتفرم‌هایی مانند یونی سواپ یا کامپاند (Compound) نقدینگی فراهم می‌کنید، به شما توکن داده می‌شود که نشان‌دهنده سهم شما در آن مجموعه است.

جالب اینجاست استخر نقدینگی در AMM چیست؟ که شما می‌توانید این توکن‌ها را در سایر استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری کنید و سود کسب کنید.

یکی دیگر از موارد استفاده از استخرهای نقدینگی، بیمه‌ها در برابر ریسک قراردادهای هوشمند است. بسیاری از این پلتفرم‌های بیمه از طریق استخرهای نقدینگی اجرا می‌شوند.

کاربرد استخرهای استخراج کم نیستند و در این مقاله تنها به چند مورد از آنها اشاره کردیم.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی

استخرهای نقدینگی دارای مزایای زیادی هستند و می‌توانند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری باشند اما این استخرها ریسک‌هایی نیز دارند.

اگر قصد تأمین نقدینگی یک بازارساز خودکار را دارید، باید با مفهوم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا شوید. در حقیقت، هنگامی که نقدینگی برای یک بازارساز خودکار فراهم می‌شود، امکان کم شدن ارزش دارایی شما وجود خواهد داشت.

این ضرر گاهی اوقات می‌تواند کوچک و بسیار ناچیز باشد و گاهی اوقات ممکن است بسیار زیاد باشد.

خطر دیگری که وجود دارد، مربوط به قراردادهای هوشمند است. شما وجوه خود را به قراردادهای هوشمند واریز می‌کنید. در صورت هرگونه سوء استفاده یا نادرست بودن قرارداد هوشمند، ممکن است سرمایه‌تان از بین برود.

علاوه بر این، اگر قصد واریز وجوه خود به استخرهای نقدینگی را دارید، در مورد پروژه‌هایی ک توسعه دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند کاملآ مراقب باشید.

گاهی اوقات توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از برخی دسترسی‌های خاص که در کد قرارداد هوشمند وجود دارد، دست به فعالیت‌های مخرب بزنند.

در کل می‌توان گفت که دیفای و اموری مانند استخرهای نقدینگی، فناوری‌های نو ظهوری هستند که تا بلوغ نهایی هنوز فاصله زیادی دارند بنابراین در حال حاضر هر اتفاقی ممکن است برای آنها بیافتد.

جمع بندی استخر نقدینگی

استخرهای نقدینگی(liquidity pool)، یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. این استخرها پایه و اساس بسیاری از خدمات مانند ترید غیرمتمرکز، وام دهی، ییلد فارمینگ و … هستند.

صرافی‌های غیرمتمرکز با دو مکانیسم دفاتر سفارش و استخرهای نقدینگی کارها را انجام می‌دهند. زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد دفاتر سفارش می‌توانند بسیار خوب عمل کنند اما در صورت کاهش نقدینگی، این مکانیسم برای کاربران مشکل‌ساز خواهد شد.

استخرهای نقدینگی در حقیقت برای برطرف کردن مشکلات ناشی از دفاتر سفارش در هنگام نقدینگی پایین پدید آمده‌اند و با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین می‌برند و مشکل نقدینگی را برطرف می‌کنند.

در آخر باید گفت که استخرهای نقدینگی همانند سایر خدمات حوزه دیفای، هنوز در ابتدای راه قرار دارند و در ادامه احتمالاً از آنها بیشتر خواهیم شنید.

سؤالات متداول

استخر نقدینگی(liquidity pool) مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌، هر کاربر می تواند سرمایه خود را به جای نگهداری در کیف پول، به استخرهای نقدینگی بریزد و سود دریافت کند!

بله! به ازای هر تراکنش، کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد دریافت می‌کنند.

منظور از بازارساز خودکار (AMM) در بازار رمزارزها چیست؟

زمانی که یونی‌سواپ در سال 2018 آغاز به کار کرد،‌ به اولین پلتفرم غیرمتمرکزی تبدیل شد که به طور موفقیت‌آمیزی سیستم بازارساز خودکار را عملیاتی کرد. یک بازارساز خودکار (automated market maker)‌ یک پروتکل زیربنایی است که تمام صرافی های غیرمتمرکز (DEXs)‌ را سامان می دهد. به بیان ساده،‌ آنها سازوکارهای معاملاتی خودکاری هستند که نیاز به صرافی های متمرکز و تکنیک های بازارسازی مرتبط با آن را منتفی می کنند. در این مقاله ی راهنما روش‌های کاری بازارسازهای خودکار را بررسی می کنیم. اما ابتدا بگذارید نگاهی به بازارسازها بیندازیم.

بازارساز چیست؟

یک صرافی متمرکز بر کارهای معامله گران نظارت می کند و یک سیستم خودکار را ایجاد می کند تا از انطباق صحیح سفارش های معاملاتی اطمینان حاصل کند. به بیان دیگر، وقتی معامله گر الف تصمیم میگیرد یک بیت‌کوین را به قیمت 60هزار دلار بخرد، صرافی اطمینان حاصل می کند که معامله‌گر الف یک معامله‌گر دیگر پیدا خواهد کرد که تقاضای فروش یک بیت‌کوین با همان نرخ را دارد. در واقع صرافی متمرکز واسطه ی بین معامله‌گر الف و ب خواهد بود. کار این سیستم این است که این فرایند انطباق بین سفارش‌ها را در کمترین زمان و بدون اشتباه انجام دهد.

خب حالا اگرصرافی نتواند سفارشهای مناسب برای درخواست های خرید و فروش را به صورت آنی پیدا کند چه می شود؟

در چنین زمانهایی می گوییم نقدینگی در آن نوع از دارایی و رمزارزهای مورد نظر کم است. از دیدگاه معاملاتی نقدینگی یعنی این که چقدر راحت بتوان یک دارایی را خرید و فروش کرد. نقدینگی بالا یعنی بازار فعال است و تعداد زیادی معامله‌گر وجود دارند که در حال خرید و فروش یک دارایی را رمز ارز خاص هستند. از آن طرف، نقدینگی پایین به معنای فعالیت کمتر و سخت تر بودن خرید و فروش یک دارایی است.

وقتی نقدینگی پایین است لغزش ها شروع به رخ دادن می کنند. به بیان دیگر، قیمت یک دارایی قبل از انجام معامله به اندازه ی زیادی دچار تغییر می شود. این اتفاق معمولا در بازارهای پر جنب و جوشی مانند بازار کریپتو رخ می دهند. بهمین خاطر صرافی ها باید مراقب باشند که تراکنش ها به صورت آنی انجام شوند تا افت ناگهانی قیمتها کمتر شود.

برای دستیابی به یک سیستم معاملاتی سیال،‌صرافی های متمرکز به معامله‌گران حرفه ای یا موسسات مالی متکی هستند تا نقدینگی مورد نیاز برای جفت ارزهای معاملاتی را تهیه کنند. این نهادها برای انطباق صحیح سفارشهای معامله‌گران خرده پا، ‌چندین سفارش خرید استخر نقدینگی در AMM چیست؟ و فروش ایجاد می کنند. با این کار صرافی می تواند مراقب باشد که در طرف مقابل یک معامله،‌ همیشه پیشنهادی وجود دارد. در این سیستم، تامین کنندگان نقدینگی نقش بازارساز را بر عهده دارند. به عبارت دیگر بازارسازی به معنای فرایندی است که برای تامین نقدینگی برای جفتهای معاملاتی مورد نیاز است.

بازار ساز خودکار چیست؟

برخلاف صرافی های متمرکز، DEXها در پی حذف تمام فرایندهای واسطه ای درگیر در معاملات رمزارزها هستند. آنها از سیستم های انطباق سفارشها یا زیرساخت های حفاظتی پشتیبانی نمی کنند. منظور از زیرساختهای حفاظتی جایی است که صرافی ها از تمام کلیدهای خصوصی کیف پولها نگهداری می کنند. به این ترتیب صرافی های غیرمتمرکز بر استقلال و خودکار بودن تاکید دارند به طوری که کاربران بتوانند معاملات را مستقیما از کیف پول های غیر رسمی خود آغاز کنند، کیف پول هایی که که در آن کلید خصوصی تحت کنترل خود افراد است.

همچنین صرافی های غیرمتمرکز پروتکل های خودکار به نام AMM ها را جایگزین سیستم های انطباق سفارش و ثبت سفارش کرده اند. این پروتکل ها از قراردادهای هوشمند (نرم افزاهای خودکار) استفاده می کنند تا قیمت دارایی های دیجیتال را تعیین و نقدینگی را تامین کنند. در اینجا این پروتکل نقدینگی را درون قراردادهای هوشمند تجمیع می کنند. در واقع کاربران از نظر فنی در برابر یک طرف استخر نقدینگی در AMM چیست؟ دیگر به معامله نمی پردازند و بجای آن، آنها در مقابل نقدینگی قفل شده در قراردادهای هوشمند در حال معامله هستند. به این قراردادهای هوشمند عموما استخر نقدینگی گفته می شود.

در مبادلات سنتی تنها افراد یا شرکتهای با ارزش دارایی خالص بالا می توانند نقش تامین کننده ی نقدینگی را بر عهده بگیرند. اما در AMM‌ها هر نهادی می تواند تامین کننده‌ی نقدینگی باشد به شرطی که بتواند الزامات کدگذاری شده در قرارداد هوشمند را برآورده کند. چند نمونه از AMM ها عبارتند از Uniswap، Balancer و Curve.

AMM‌ها چگونه کار می کنند؟

ابتدا باید دو نکته ی مهم را در مورد بازارسازهای خودکار بدانید:

جفت ارزهای معاملاتی که شما به طور طبیعی در صرافی های متمرکز می بینید، در AMMها هم به شکل استخر نقدینگی وجود دارند. یعنی اگر می خواهید اتر را با تتر مبادله کنید باید یک استخر نقدینگی ETH/USDT پیدا کنید. هر کسی می تواند در نقش یک بازارساز اختصاصی، نقدینگی این استخرها را با سپرده‌گذاری هر دو دارایی ارائه شده دراستخر تامین کند. مثلا اگر شما بخواهید برای یک استخر ETH/USDT تامین نقدینگی کنیدباید نسبت مشخصی از اتریوم و تتر را واریز کنید.

برای اطمینان از متعادل ماندن حداکثری نسبت دارایی ها در استخر نقدینگی و برای حذف اختلاف قیمت دارایی های تجمیع شده درون استخر، بازارسازهای خودکار از معادلات ریاضی از پیش تعیین شده استفاده می کنند. مثلا یونی‌سواپ و تعدادی از پروتکل‌های صرافی دیفای از معادله ی ساده‌ی x*y=k استفاده می کنند تا ارتباط ریاضی بین دارایی های مشخص موجود در استخرهای نقدینگی را تنظیم کنند. در واقع استخرهای نقدینگی یونی‌سواپ همیشه حالتی را حفظ می کنند که در آن حاصلضرب قیمت دارایی الف و ب همیشه برابر با یک عدد ثابت باشد.

برای فهم این مطلب استخر نقدینگی اتریوم/تتر را بررسی می کنیم. وقتی اتر توسط معامله‌گران خریده می شود، آنها تتر به استخر اضافه می کنند و اتر را از استخر خارج می کنند. این کار باعث کاهش مقدار اتر در استخر می شود که به نوبه ی خود باعث افزایش قیمت اتر می شود تا تعادل معادله ی x*y=k حفظ شود. در مقابل چون تتر بیشتری وارد استخر شده،‌قیمت تتر کاهش می‌یابد. وقتی تتر خریده می شود، معکوس فرایند بالا رخ می دهد، قیمت اتر کاهش یافته و قیمت تتر افزایش می‌یابد.

وقتی سفارش های بزرگ در AMM ثبت شود و مقدار قابل توجهی از یک توکن از استخر حذف یا به آن اضافه شود، احتمالا اختلاف قیمت قابل توجهی بین قیمت در استخر و قیمت بازار آن در صرافی های متمرکز ایجاد می شود. برای مثال قیمت بازار اتریوم ممکن است 4000 دلار باشد اما در یک استخر 3850دلار باشد زیرا شخصی مقدار زیادی اتریوم به یک استخر اضافه کرده و همزمان توکن دیگری را خارج کرده است.

در این حالت به نوعی اتریوم در این استخر با تخفیف معامله شده و فرصت آربیتراژ ایجاد می شود. معامله‌ی آربیتراژ به معنای یافتن تفاوت بین قیمت یک دارایی در صرافیهای متعدد، خرید آن در پلتفرم ارزانتر و فروش آن در پلتفرمی که کمی گرانتر است. در AMM معامله‌گران آربیتراژ انگیزه ی اقتصادی دارند که دارایی‌هایی را پیدا کنند که با تخفیف در استخرهای نقدینگی معامله می شوند و آنها را می خرند تا زمانی که قیمت دارایی معادل قیمت بازار شود.

دانش مربوط به بازارسازهای خودکار به همین جا محدود نمی شود و لازم است فعالین بازار به مطالعه در این زمینه ادامه دهند. ما نیز تلاش خواهیم کرد مباحث دیگری در این زمینه را در مقالات آموزشی دیگری در آینده ارائه کنیم.

بازار ساز خودکار AMM چیست؟ معرفی بازار ساز خودکار در دیفای

AMM چیست؟ طی این مقاله به مفهوم بازار ساز خودکار یا Automated Market Maker در ارزهای دیجیتال و به شکل خاص زمینه دیفای و شیوه کارکرد آن خواهیم پرداخت.

بکارگیری بازار ساز خودکار موجب افزایش چشم گیر کاربرد زمینه امور مالی غیر متمرکز یا DeFi میگردد. تا قبل از ساخت AMM ها، صرافی‌های غیر متمرکز (DEX) مثل لوپرینگ (Loopring)، مانند همتایان متمرکز خود مثل صرافی بایننس، از دفتر سفارشات یا Order Book بهره میگرفتند. ولی حالا خیلی از DEX ها مثل کرو (Curve)، بلنسر (Balancer) و یونی سواپ (Uniswap)، از Automated Market Maker استفاده میکردند. در این مطلب، با شیوه کارکرد بازارساز خودکار و مزایا و معایب آن آشنا خواهیم شد.

مقدمه

شما قادر هستید یک بازار ساز خودکار (Automated Market Maker) که به اختصار آن را AMM مینامیم، به عنوان یک ربات فرض نمایید که همواره قیمت میان دو دارایی را برای شما اعلام خواهد کرد. بعضی مثل یونی سواپ از فرمول‌های ساده استفاده می‌کنند، در حالی که کرو، بلنسر و دیگر پروتکل‌ها از فرمول‌های دشوارتر استفاده میکنند.

نه تنها قادرید با بهره از بازار ساز خودکار بدون نیاز به اعتماد به طرف مقابل ترید نمایید، بلکه قادر هستید به تامین‌کننده نقدینگی (Liquidity Provider) در یک استخر لیکوئیدیتی (Liquidity Pool) تبدیل گردید. این موضوع اساسا به هر فردی اجازه می‌دهد تا در صرافی به یک سازنده بازار یا مارکت میکر (Market Maker) تبدیل گردد و بخاطر تامین نقدینگی کارمزد دریافت کند.

بازار ساز خودکار به سبب ساده و آسان بودن بهره از آن، در فضای دیفای جای خود را باز نموده است. غیر متمرکز ساختن بازار به این شیوه ، چشم انداز دنیای ارزهای رمزنگاری شده میباشد.

سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) در اتریوم و سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مانند اسمارت چین بایننس (Binance Smart Chain)، افزایش چشمگیری کرده است. ییلد فارمینگ به شیوه ای محبوب جهت توزیع توکن تبدیل شده؛ توکن BTC در اتریوم در حال افزایش بوده و حجم وام‌های فلش (Flash Loans) یا همان وام‌های بدون نیاز به وثیقه، به مقدار قابل توجهی بالا رفته است.

در همین حال، پروتکل‌های بازار ساز خودکار مثل یونی سواپ به طور منظم شاهد حجم‌های بالای قابل رقابت با صرافی‎‌های سنتی، نقدینگی بالا و افزایش تعداد کاربران هستند. اما این صرافی‌ها چگونه کار می‌کنند؟ چرا راه‌اندازی چنین بازاری بسیار سریع و آسان است؟ آیا بازارساز خودکار واقعا می‌تواند با صرافی‌های سنتی بر پایه دفتر سفارشات رقابت کند؟ در ادامه سعی می‌کنیم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.

AMM چیست؟

بازار ساز خودکار (AMM) نوعی پروتکل صرافی غیر متمرکز (DEX) بوده که جهت قیمت‌گذاری دارایی‌ها به یک فرمول ریاضی متکی میباشد. دارایی‌ها به جای بهره از دفتر سفارش مثل صرافی‌های سنتی و متمرکز، بر اساس یک الگوریتم قیمت‌گذاری میگردند.

فرمول بازار ساز خودکار قادر است در هر پروتکلی متفاوت باشد. به عنوان نمونه ، یونی‌سواپ از یک معادله ساده x * y = k پیروی می کند، در این معادله K یک ثابت میباشد. در یک موقعیت فرضی، فرض کنید استخری دارای 50 واحد ETH و 10،000 واحد USDT باشد. در این معادله، K را معادل کل تترهای استخر یعنی 10,000 و x را معادل مقدار اتریوم‌ها یعنی 50 در نظر بگیرید. در این صورت Y قیمت اتریوم خواهد بود.

در این حالت برای بدست آوردن نرخ اتر کافیست ثابت K را به مقدار اتریوم موجود (x) تقسیم نماییم. بدین شکل 10000/50=200. اگر فردی اقدام به خرید اتریوم نماید، اتریوم موجود نسبت به دلار کم میشود و در حقیقت قیمت دلاری ETH رشد پیدا می‌کند.

تصور کنید دو اتر با قیمت 200 دلار خریداری می‌شود. این خرید، اتریوم‌های موجود را به 48 واحد تبدیل می‌کند و مقدار ارزش آن را تغییر می دهد. از آنجایی که مقدار K در اینجا یک ثابت است، برای یکسان بودن دو طرف فرمول، قیمت اتریوم باید تغییر کند و قیمت جدید اینگونه محاسبه می‌شود: 10،000/48 = 208 دلار.

دیگر بازارسازهای خودکار، با توجه به موارد استفاده خاصی که هدف قرار میگیرند، فرمول‌های دیگری را بکار می‌گیرند. شباهت میان همه آن‌ها این میباشد که آن‌ها قیمت‌ها را به شکل الگوریتمی تعیین مینماید. اگر حالا کمی این موضوع گیج کننده میباشد، نگران نباشید. امیدواریم که در انتهای مطلب به جمع‌بندی مناسبی برسیم.

بازارسازی سنتی اغلب بوسیله شرکت‌هایی با منابع گسترده و استراتژی‌های پیچیده صورت میگیرد. سازندگان بازار به شما کمک خواهند کرد تا در دفتر سفارشات صرافی، قیمت مناسب و قیمت پیشنهادات خرید و فروش نزدیکی را بدست آورید. بازار ساز خودکار این فرآیند را غیر متمرکز خواهد کرد و در حقیقت هر فردی قادر است از طریق بلاک چین یک بازار (استخر نقدینگی) ایجاد نماید.

بازار ساز خودکار چگونه فعالیت می‌کند؟

یک بازار ساز خودکار از این حیث که جفت ارز برای معامله وجود دارد، به عنوان مثال ETH/DAI، مشابه معامله بر اساس دفتر سفارش است. با این حال، برای انجام معامله نیازی به تریدر دیگری در طرف مقابل نیست. در عوض، شما با یک قرارداد هوشمند ارتباط برقرار می‌کنید که برای شما بازارسازی می‌کند.

در یک صرافی غیر متمرکز مبتنی بر دفتر سفارشات مانند Binance DEX، معاملات مستقیما بین والت‌های کاربر انجام می‌شود. اگر BNB را با BUSD در Binance DEX می‌فروشید، شخص دیگری در آن طرف معامله BNB را با BUSD خود خریداری می‌کند. ما می توانیم این را معامله همتا به همتا (P2P) بنامیم.

در مقابل، شما می توانید بازار ساز خودکار را به عنوان همتا به قرارداد (P2C) تصور کنید. در این صورت دیگر نیازی به طرفین و شناخت آن‌ها نیست، زیرا معاملات بین کاربران و قراردادها اتفاق می‌افتد. از آنجایی که هیچ دفتر سفارشی وجود ندارد، هیچ نوع سفارشی در بازارساز خودکار نیز وجود نخواهد داشت. بنابراین تعیین قیمت توسط کاربر انجام نمی‌شود و به جای آن، فرمول قیمت را تعیین می‌کند. اگرچه شایان ذکر است که برخی از طرح‌های بازار ساز خودکار در آینده ممکن است این محدودیت را از میان بردارند.

اگرچه در بازار ساز خودکار نیازی به وجود طرف معامله نداریم، اما هنوز نیازمند کسی هستیم که بازارسازی کند. نقدینگی در قرارداد هوشمند باید توسط کاربرانی ارائه شود که آن‌ها را تامین‌کنندگان نقدینگی (LP) می‌نامیم.

استخر نقدینگی در بازار ساز خودکار چیست؟

تامین‌کنندگان نقدینگی (LP)، بودجه‌ای را به استخر نقدینگی اضافه مینماید. شما قادرید یک استخر لیکوییدیتی را به عنوان انبوهی از وجوه در نظر گرفته که تریدرها قادر هستند با آن معامله نمایند. در ازای تامین نقدینگی پروتکل، LPها از معاملات صورت گرفته در استخر کارمزد دریافت می‌کنند. در خصوص یونی سواپ، تامین‌کنندگان نقدینگی میبایست معادل دو توکن – مثلاً 50 درصد ETH و 50 درصد DAI – به استخر ETH/DAI واریز نمایند.

لذا چه فردی قادر سات یک بازار ساز باشد؟ در حقیقت ، افزودن وجوه به صندوق نقدینگی کاملا ساده است و دریافتی‌ها بوسیله پروتکل تعیین میگردد. به عنوان نمونه ، ورژن 2 یونی سواپ از معامله‌گران 0.03 درصد کارمزد دریافت خواه دکرد که مستقیماً به تامین‌کنندگان نقدینگی می‌رسد. سایر پروتکل‌ها امکان دارد کارمزد بیشتری را دریافت نموده تا تامین‌کنندگان لیکوئیدیتی بیشتری را به استخر خود جذب نمایند.

چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ به سبب شیوه کار بازار ساز خودکار ، هرچه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، امکان اسلیپج (Slipage) سفارشات استخر نقدینگی در AMM چیست؟ بزرگ‌تر کمتر خواهد شد. اجازه دهید با مثالی مفهوم را تشریح کنیم. یک استخر آب را فرض کنید، هر چقدر استخر بزرگتر باشد، جهت اینکه سطح آب را به مقدار مشخصی بالا آوریم، به جسمی با حجم بیشتر نیاز خواهیم داشت. در این نمونه ، نقدینگی موجود مثل آب استخر و جسم خارجی مثل سفارش تازه میباشد. در نتیجه به هر مقدار نقدینگی استخر بیشتر باشد، سفارشات در تناسب فرمول قیمت‌گذاری بازار ساز خودکار مربوط به آن استخر نقدینگی، تغییر کمتری ایجاد خواهند کرد. این حجم بالا خود نیز مشوقی جهت ورود نقدینگی بیشتر و بیشتر میباشد.

مشکلات اسلیپج با طرح‌های متنوع بازار ساز خودکار متفاوت خواهد بود، ولی ذکر یک نکته ضروری میباشد. به خاطر داشته باشید، قیمت‌گذاری بوسیله یک الگوریتم تعیین میگردد. به شیوه ای ساده، مقدار تغییر بین توکن‌های موجود در استخر نقدینگی، بعد از معامله تعیین میگردد. اگر نسبت با اختلاف زیادی تغییر کند، میزان زیادی اسلیپج اتفاق خواهد افتاد.

جهت اینکه این موضوع شفاف گردد، فرض کنید بخواهید تمام ETH موجود در استخر ETH/DAI را از طریق یونی سواپ خریداری نمایید. خب، شما قادر نیستید ! جهت هر اتر اضافی، باید به شکل نمایی مبلغ بالاتر و بالاتری بپردازید، حتی اگر این مبلغ را بپذیرید، هنوز هم هرگز قادر نیستید همه اتریوم‌های استخر را خریداری نمایید . چرا؟ به سبب فرمول x * y = k. اگر x یا y صفر باشد، به این معنی است که ETH یا DAI در استخر صفر میباشد و معادله دیگر معنی ندارد.

ولی این تمام داستان بازار ساز خودکار و استخرهای نقدینگی نمیباشد. در زمان تأمین نقدینگی به AMM ها، باید نکته دیگری را نیز به خاطر داشته باشید– ضرر ناپایدار.

ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) چیست؟

ضرر ناپایدار یا Impermanent Loss هنگامی رخ میدهد که بعد از واریز نقدینگی به یک استخر، با گذشت زمان نسبت قیمت توکن‌های سپرده شده تغییر نماید. هرچه تغییر بزرگتر باشد، ضرر ناپایدار نیز بزرگتر میباشد. به همین سبب است که بازار ساز خودکار با جفت‌های توکن که دارای ارزش مشابه میباشند، مثل استیبل کوین‌ها یا توکن‌های بر پایه شبکه اتریوم، بهترین عملکرد را خواهند داشت. اگر نسبت قیمت توکن‌ها در ناحیه تقریبا کوچکی باقی بماند، ضرر ناپایدار نیز ناچیز میباشد.

از سوی دیگر، چنانچه نسبت تغییرات قیمت توکن‌های سپرده شده زیاد باشد، امکان دارد تامین‌کنندگان نقدینگی به جای افزودن وجوه به یک استخر، ترجیح دهند دارای‌هایشان را نزد خود نگه دارند. با این وجود، استخرهای یونی سواپ مثل ETH/DAI که کاملا در معرض ضرر ناپایدار قرار گرفته اند، به لطف کارمزدهای معاملاتی که به تامین‌کنندگان لیکوئیدیتی مربوط است، سودآور بوده‌اند.

با این تفاسیر، ضرر ناپایدار نام‌گذاری مناسبی برای این پدیده نخواهد بود. ناپایداری تصور می‌کند اگر دارایی‌ها به استخر نقدینگی در AMM چیست؟ قیمت‌هایی که در آغاز واریز شده‌اند برگردند، ضررها کمتر خواهد شد. با این وجود، اگر وجوه خود را با نسبت قیمتی متفاوت از قیمت زمان سپرده‌گذاری خود برداشت نمایید، ضررهای آن دیگر دائمی میباشد. در بعضی موارد، کارمزدهای معاملاتی امکان دارد ضررها را کمتر کند، ولی هنوز هم در نظر گرفتن خطرات دارای اهمیت میباشد. زمان واریز وجه به یک بازار ساز خودکار ، مراقب باشید و اطمینان حاصل کنید که پیامدهای ضرر ناپایدار را درک خواهید کرد.

جمع‌بندی

بازار ساز خودکار جزء اولیه و اصلی فضای دیفای میباشد. این پروتکل‌ها اساسا هرفردی را قادر می‌سازند تا بازارها را به شکل یکپارچه و کارآمد بوجود بیاورند. در حالی که AMM ها در مقایسه با صرافی‌های دارای دفتر سفارشات محدودیت‌های خود را در اختیار دارند، ولی نوآوری کلی آن‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال بسیار با ارزش میباشد.

بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل آغازین خود میباشند. AMM هایی که اکنون مثل یونی سواپ و کرو می‌شناسیم و از آنها بهرمند میشویم، به لحاظ طراحی زیبا، ولی از نظر قابلیت ها کاملا محدود میباشند. احتمالاً خیلی از طرح‌های نوآورانه بازار ساز خودکار در آینده به وجود خواهند آمد. این موضوع باید منجر به کم شدن کارمزدها، اصطکاک کمتر و در پایان نقدینگی بهتر برای هر کاربر دیفای گردد.

بازار ساز خودکار (AMM) چیست و چه کاربردی دارد؟

AMM یا بازار ساز خودکار صرافی غیرمتمرکزی است که برای تعیین قیمت یک ارز از معادلات ریاضی استفاده می کند. AMM ها انواع مختلفی دارند که هر یک از فرمول های مختلفی استفاده می کنند. برای آشنایی بیشتر با عملکرد AMM ها و انواع آن در ادامه این مطلب با اکس کپیتال همراه باشید.

بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟

بخش عظیمی از معاملات خرید و فروش ارزهای دیجیتال در فضای صرافی های ارز دیجیتال انجام می گیرند. این صرافی ها به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می شوند که در صرافی های غیر متمرکز معاملات به صورت سفارشات خرید و فروش ثبت می شوند و با توجه به دسترسی صرافی به دارایی های کاربران این سفارشات به طور خودکار انجام می پذیرند.

صرافی های غیر متمرکز به دارایی های کاربران دسترسی ندارند و سفارشات خرید و فروش را از طریق بازار سازی خودکار یا AMM اجرا می کنند. پیش از مطرح شدن AMM بسیاری از صرافی های غیرمتمرکز از اردر بوک ها برای انجام معاملات استفاده می کردند، اما با آمدن پروتکل AMM این صرافی ها این سیستم را برای سفارشات به کار گرفتند.

بازار سازهای خودکار می توانند قیمت یک دارایی را با استفاده از فرمول های ریاضی مختلف محاسبه و اعلام کنند. این فرمول ها در صرافی های غیرمتمرکز مختلف، متفاوت است و ممکن است در یک صرافی ساده و در یک صرافی بسیار پیچیده باشد. از طرفی این صرافی های قابلیت تمرکززدایی بسیار بالاتری نسبت به صرافی های متمرکز دارند و اصل عدم تمرکز در ارزهای دیجیتال را به خوبی اجرایی می کنند.

نحوه عملکرد بازار سازهای خودکار

پروتکل بازار ساز خودکار که برای ارزش گذاری ارز رمزنگاری شده به توابع ریاضی متکی است که اساس کار آن تمرکز زدایی، نقدینگی بالا و انجام معاملات به صورت اتوماتیک است. در AMM ها به تمامی معامله گران نقدینگی اعطا می شود تا بتوانند جفت رمز ارز را مبادله کنند. از طرفی به کمک AMM ها هر معامله گر می تواند به یک تامین کننده نقدینگی تبدیل شود.

در بازار سازی خودکار جفت ارزها برای معامله وجود دارند و برای انجام معامله لزومی بر حضور معامله گر مقابل نیست و در واقع هر شخص با یک قرارداد هوشمند معامله را انجام می دهد. برای درک بهتر این موضوع تصور کنید که قصد دارید یک جفت ارز اتر و یونی را با یکدیگر مبادله کنید و در ازای پرداخت مقداری اتر رمز ارز یونی را بخرید. برای انجام این کار باید مقداری اتر را به استخرهای نقدینگی واریز کنید و از استخر به اندازه اترها یونی دریافت کنید.

با کم شدن مقدار یونی از استخر نقدینگی ارزش این توکن مقداری افزایش خواهد یافت و این وضعیت تا زمانی که معامله ای برعکس معامله شما انجام نشود یعنی اتر برداشت شود و توکن یونی واریز شود ادامه خواهد داشت. با کم شدن مقدار نقدینگی یک ارز در یک صرافی میزان تقاضا برای آن ارز افزایش می یابد و قیمت آن بالاتر می رود. به این عمل لغزش قیمت گفته می شود و در صرافی های غیرمتمرکز امری معمول است.

میزان لغزش قیمت به حجم نقدینگی استخر و حجم معاملات بستگی دارد و هرچه نقدینگی استخر کمتر باشد لغزش بیشتر می شود و از طرفی هم هر چه حجم معامله کمتر باشد لغزش قیمت کمتر خواهد بود.

استخر نقدینگی در AMM چیست؟

استخر نقدینگی شامل حجم بالایی از ارزهای دیجیتال است که به معامله گران اجازه مشارکت در معاملات را می دهد. وجود استخرهای نقدینگی انجام معامله را از حضور تریدر دوم بی نیاز می کند و به جای P2P از P2C یا معاملات شخص با قرارداد هوشمند استفاده می کند.

نقدینگی در بازار سازهای خودکار با کمک تامین کنندگان نقدینگی تامین می شود و هر کاربر می تواند هر مقدار که می خواهد در نقدینگی شرکت کند و در ازای آن کارمزد دریافت کند. بازار سازهای خودکار برای ترغیب سرمایه گذاران به افزودن نقدینگی بیشتر بخشی از کارمزد معاملاتی که در صرافی انجام می گیرد را به تامین کنندگان نقدینگی می دهند.

هرچه میزان وجوه در استخرهای نقدینگی بیشتر باشد سفارشات بازار ساز خودکار با قسمت کمتری انجام می شوند و روند فرمول گذاری تغییر می کند.

زیان ناپایدار چیست؟

زیان ناپایدار معمولا زمانی اتفاق می افتد که نقدینگی به استخر وارد شود اما با گذر زمان نسبت قیمت توکن ها تغییر کند و هر میزان این تغییر بزرگتر باشد زیان ناپایدار هم بیشتر است. ممکن است با بیشتر شدن زیان ناپایدار برخی از تریدر ها ترجیح دهند که ارزها را در کیف پول خود نگهداری کنند و از واریز آن به استخر جلوگیری کنند اما باید این نکته را در نظر داشت میزان کارمزد و سودی که در این استخرها کسب می شود امتیاز مثبتی است که نگهداری ارز در نزد خود آن را ندارد.

ویژگی های AMM

نقدینگی بالا: پیش از ظهور بازار سازهای خودکار بسیاری از صرافی های غیر متمرکز با مشکلات نقدینگی روبرو بودند. اما با راه اندازی پروتکل بازار سازی خودکار در این صرافی ها این مشکل برطرف شد و نقدینگی را به میزان قابل توجهی در صرافی های غیر متمرکز بالا برد.

مشارکت آسان: صرافی های غیرمتمرکز برخلاف صرافی های متمرکز روند احراز هویت و ثبت نام پیچیده را ندارند و برای تبدیل به تامین کننده نقدینگی و شرکت در استخرهای نقدینگی لزومی بر طی کردن مراحل قانونی یک صرافی نیست.

دسترسی آسان به استخرها: استخرهای نقدینگی کارمزد ندارند و هر شخصی می تواند یک استخر نقدینگی برای خود ایجاد کند که این امر به توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال کمک خواهد کرد.

سخن پایانی

عدم دسترسی به نقدینگی کافی و دسترسی سخت برای یافتن بازارهای معاملاتی از مشکلاتی بود که صرافی های غیرمتمرکز پیش از AMM با آن دست و پنجه نرم می کردند. اما پیدایش بازار سازهای خودکار این مشکلات را رفع کرد و عملکرد صرافی های غیر متمرکز را بهبود بخشید. با استفاده از بازار سازهای خودکار می توان در فرایند کشت سود و استخرهای نقدینگی شرکت کرد و از کارمزد معاملات کسب درآمد کرد. این پروتکل فناوری نوینی بود که باعث پیشرفت چشمگیری در بسیاری از صرافی های غیرمتمرکز شد.

فارمینگ ارز دیجیتال چیست؟

یکی دیگر از روش های سرمایه گذاری در بازار رمزارزها که به شما کمک می کند سود خوبی کسب کنید فارمینگ ارز دیجیتال نام دارد.

یکی از مباحث استخر نقدینگی در AMM چیست؟ مهم و داغ در حوزه دیفای که تحولی شگفت در دنیای ارزهای دیجیتال به وجود آورده است فارمینگ یا Yield farming است. در این بازار میزان دارایی در حال گردش در مدت 1 سال از 500 میلیون دلار به مقدار بیشتر از 10 میلیارد دلار رسید. در ادامه این مطلب می خواهیم به بحث پیرامون فارمینگ ارز دیجیتال بپردازیم.

فارمینگ چیست؟

فرآیندی که کسب درآمد از هولد ارزهای خود را به هولدرها می دهد پروسه استخراج ارزهای دیجیتال نام دارد. در روش فارمینگ سرمایه گذار بخشی از دارایی های خود را درون پروتکل های وام دهی قرار داده و از کارمزدهای به دست آمده از آن درآمد کسب می کند. در برخی از دیگر انواع فارمینگ ها، کاربران با نگهداری توکن های حاکمیتی در کنار درآمد فارمینگ پاداش کسب می کنند.

فارمینگ مشابه وام های بانکی عمل می کند. زمانی که شما وامی از بانک دریافت می کنید لازم است آن وام را به همراه سود و کارمزدش بازپرداخت نمایید. در واقع فارمینگ هم به همین شکل عمل می کند. تفاوت آن این است که هولدرها در فارمینگ نقش بانک را ایفا می کنند. فارمینگ در واقع با یک تامین کننده نقدینگی و یک استخر نقدینگی کار کرده و منجر به قدرت بخشیدن به بازار دیفای می شود. تامین کننده نقدینگی در واقع همان سرمایه گذاری است که استخر نقدینگی در AMM چیست؟ اقدام به واریز دارایی خود به یک قرارداد هوشمند می کند. استخر نقدینگی در واقع یک قرارداد هوشمند است که با پول نقد پر شده است.

فارمینگ مشابه بازار ساز خودکار یا AMM عمل می کند. در واقع AMM به عنوان جایگزینی برای سفارش های سنتی به شمار رفته و تمامی سفارش های خرید و فروش در یک صرافی را به صورت کاملا هوشمند ذخیره می کند. AMM به جای استفاده از قراردادهای هوشمند برای انجام تراکنش ها اقدام به ساخت یک استخر نقدینگی مبتنی بر الگوریتم های از پیش تعیین شده می شود که شدیدا وابسته به تامین کننده های نقدینگی است.

از معروف ترین پروتکل های وام دهی که فعالیت آن بر بستر شبکه اتریوم است می توان کامپاند را نام برد. از اصلی ترین عوامل در پروژه های فارمینگ حجم کل دارایی های قفل شده است. این شاخص در واقع نشان دهنده حجم سرمایه ایست که در استخر نقدینگی پروتکل مورد نظر قفل شده و در حال فعالیت است.

نحوه محاسبه بازپرداخت

نحوه محاسبه بازده عملکرد به صورت سالانه و بر اساس یک سال نگهداری رمزارز مربوطه درآمد شما را محاسبه می کند. از جمله معیارهای مهم برای محاسبه می توان نرخ درصد سالانه(APR)، درصد عملکرد سالانه (APY) و. را نام برد. اصلی ترین تفاوت این دو معیار این است که APR به دلیل در نظر نگرفتن سود مرکب، منجر به افزایش سود شما خواهد شد.

فرمول محاسبه به کار رفته بسیار ساده و آسان است، اما فارمینگ قادر است سودهای بسیار زیادی را به کاربران خود پرداخت نماید.

به طور مثال پروتکل Yearn Finance روی شبکه اتریوم فعالیت کرده و جزو اولین فارمینگ ها به شمار می رود اما با این حال همچنان نوپا است.

زمانی که کاربر دارایی های خود را به این پروتکل وارد می کند، این دارایی ها به صورت پیش فرض تبدیل به yToken می شوند. yToken ها در واقع عبارتند از : yusdt، ydai و

Yusdc. در نهایت قرارداد هوشمند این پروتکل اقدام به سرمایه گذاری پول شما در یک استخر نقدینگی با بالاترین نرخ درصد سالانه می کند.

مفهوم APY در ییلد فارمینگ

APY در واقع نرخ درصد بازده سالانه یا Annual Percentage Yield است. در واقع در پلتفرم ها میزان APY نشان دهنده میزان بازده تخمینی از محل سرمایه گذاری آنهاست. به بیان دیگر APY میزان نرخ بازدهی است که در طی مدت زمان یک سال به یک سرمایه گذاری خاص اختصاص داده می شود.

نکته ای که باید در نظر بگیرید این است که محاسبه سود مرکب در قالب APY صورت می گیرد. در نظر بگیرید یک سپرده بانکی باز کرده اید با مبلغ صد میلیون و سود 20 درصد. میزان سود شما در هر ماه در یک تایم معینی به حساب شما واریز می گردد. ملاک محاسبه میزان سود در ماه بعدی تنها صد میلیون نیست. بلکه سود ماهانه دریافتی شما نیز جزو اصل سرمایه محسوب می گردد. این اتفاق منجر به افزایش سود شما در هر ماه خواهد شد که به آن سود مرکب می گویند.

ریسک های فارمینگ چیست؟

فارمینگ یکی از روش های سرمایه گذاری به شمار می رود و مانند هر روش سرمایه گذاری دیگری در کنار کسب درآمدهای خوب، ریسک هایی به همراه دارد. در ادامه با این ریسک ها آشنا خواهید شد:

• نقدینگی
  مشابه سیستم های مالی سنتی، در اکوسیستم دیفای نیز به منظور تامین نقدینگی بازارهای خود از سپرده مشتریان استفاده می گردد. با این وجود در صورتی که ارزش وثیقه گذاشته شده از قیمت وام دریافتی کمتر شود احتمال دارد مشکل به وجود آید. به طور مثال شما بیت کوین را به عنوان وثیقه در این سیستم قرار داده اید و وام خود را به صورت اتریوم دریافت کرده اید. حال در صورت کاهش قیمت بیت کوین و افزایش قیمت رمزارز اتریوم وام شما منحل خواهد شد. زیرا ارزش وثیقه ای که گذاشته اید از وام دریافتی کمتر است.
• ضرر دائم
  فارم ها و فعالیت آنها وابسته به تامین نقدینگی لازم توسط سرمایه گذاران در صرافی های غیرمتمرکز است. بنابراین استخر نقدینگی در AMM چیست؟ حرکات ناگهانی و تیز بازار ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد. زیرا قیمت توکن های در حال فارم به سرعت بازار تغییر نکرده و متفاوت خواهد بود. بنابراین یک معامله گر قادر خواهد بود با استفاده از این اختلاف قیمت پیش آمده توکن های خود را با قیمتی متفاوت از بازار در این استخرهای نقدینگی به فروش برساند.
• قراردادهای هوشمند
  یک سری کدهای دیجیتالی فاقد کاغذ که حاوی توافق میان طرفین در مورد یک سری قوانین از پیش تعیین شده هستند و به صورت خودکار اجرا می شوند قرارداد هوشمند نام دارند. این قراردادها منجر به حذف واسطه ها شده و به منظور انجام یک سری معاملات با امنیت بالاتر و کم هزینه تر مورد استفاده قرار می گیرند. اما احتمال حمله به اکوسیستم و ایجاد اشکالات موجود در کد در آنها وجود دارد. به طور مثال همه کاربران پروتکل های دیفای معروف یونی سواپ و Akropolis در برابر کلاهبرداری های صورت گرفته قرارداد هوشمند دچار ضرر شده اند.

محبوب ترین پروتکل های فارمینگ

برای شروع کار با ییلد فارمینگ نیاز به آشنایی با شیوه کار پروتکل های نقدینگی غیرمتمرکز داریم. به عبارت دیگر شما اقدام به سرمایه گذاری در یک قرارداد هوشمند می کنید و در ازای آن پاداش دریافت می کنید. اما برای انجام این کار نیاز است به موارد زیادی دقت کنید. به منظور مدیریت ریسک لازم است سرمایه گذار سرمایه خود را به طور کامل کنترل نماید.

به منظور مدیریت سرمایه تان لازم است با تمام پروتکل های فارمینگ آشنا شوید. از جمله این پروتکل ها عبارتند از:

Uniswap

یکی از بزرگ ترین و پرطرفدارترین اکوسیستم های حوزه فارمینگ به شمار می رود که به هر دو صورت AMM و DEX کار می کند. بنابراین سرمایه گذاران لازم است دارایی های خود را به صورت 50-50 میان این دو بازار تقسیم نمایند.

این پلتفرم از تمامی توکن های شبکه ERC20 پشتیبانی کرده و کارمزدهای آن به صورت توکن حاکمیتی UNI دریافت می گردد.

هم اکنون شبکه یونی سواپ فعال روی دو نسخه است. آخرین نسخه ای که به تازگی راه اندازی شده است و دائما در حال پیشرفت است نسخه V3 نام دارد. در نسخه قدیمی ارزش کل دارایی هایی که قفل شده اند 5 میلیارد دلار بوده و در نسخه جدید این مقدار به 2 میلیارد دلار رسیده است.

Pankcake Swap

شبکه پنکیک سواپ روی شبکه بایننس فعالیت کرده و توکن های مورد پشتیبانی آن دارای استاندارد BEP20 هستند. میزان دارایی های قفل شده در این شبکه 4.9 میلیارد دلار است. بازده شبکه قابل افزایش تا 400% APY است. تمرکز اصلی این پلتفرم بیشتر در بازار NFT و حوزه بازی سازی است.

Compound

این پلتفرم شباهت زیادی به Aave استخر نقدینگی در AMM چیست؟ دارد اما تفاوت اصلی آن این است که از توکن بومی حاکمیتی و الگوریتم هوشمند تر استفاده می کند. در این شبکه کاربران قادر به رای دهی برای برنامه های آتی این پلتفرم به کمک توکن حاکمیتی COMP هستند. در این شبکه کل دارایی های قفل شده 16 میلیارد دلار و میزان نرخ بازپرداختی چیزی بین 0.21% تا 3% APY است.

Aave

یکی از انواع پروتکل های متن باز به منظور وام دهی و وام گیری پلتفرم Aave نام دارد. LEND به عنوان اولین توکن این شبکه شناخته شده است اما پس از گذشت مدت زمانی نام آن به Aave تغییر یافت. در میان شبکه ها این پلتفرم بیشترین مجموع دارایی قفل شده را با مبلغی معادل 21 میلیارد دلار دارد. این شبکه دارای نرخ بازپرداخت تا 15% APR است.

Curve Finance

مشابه دو پلتفرم Compound و Aave این پلتفرم نیز غیرمتمرکز است و از الگوریتم AMM انحصاری خود بهره می برد. همچنین روی بازار استیبل کوین ها و کاهش میزان کارمزد تراکنش ها تمرکز دارد. جمع ارزش دارایی های قفل شده این شبکه 9.7 میلیارد دلار است. نرخ بازدهی شبکه 10% APY و میزان نرخ پاداش شبکه حداکثر 40% است.

نحوه دریافت وام از ییلد فارمینگ

یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین صرافی های متمرکز بین المللی آنلاین بایننس است که ارائه دهنده خدمات و تسهیلات بسیار متنوع به کاربران خود است. فارمینگ بایننس از امکانات جدید این صرافی به شمار می رود. کشت سود و یا ییلد فارمینگ در این صرافی به دو روش ممکن است:

• سودهای بالا تا چند صد درصد
• کسب سودهای تضمینی از 0.5 درصد تا 20 درصد و در دوره زمانی سالیانه

امکان دریافت وام از بخش وام دهی بایننس به شکل زیر:

• در بخش I Want to Borrow کاربران قادر هستند مقدار وام مورد نیاز خود را انتخاب و دریافت نمایند.

نکته ای که کاربران باید به آن توجه کنند این است که مقدار وثیقه آنها باید از مقدار وام دریافتی بیشتر باشند.

• مدت زمان استفاده از وام در فیلد آخر مشخص می گردد. پس از گذشت این مدت لازم است وام دریافتی خود را به بایننس پس دهند.

جمع بندی

ترید، ماینینگ و استیکینگ روش های رایج کسب درآمد از ارزهای دیجیتال به شمار می روند. علاوه بر اینها روش های دیگری مانند نرخ بهره استیبل کوین ها، تامین نقدینگی صرافی های غیرمتمرکز و کسب درآمد از نقدینگی وجود دارد. موضوعی که در این مطلب به آن پرداختیم مفهوم فارمینگ و مزایا و معایب آن است. ایده ییلد فارمینگ منجر به کسب سود غیرفعال کاربران با سپرده گذاری دارایی شان خواهد شد. با این وجود نمی توان ریسک های فارمینگ را در نظر نگرفت.