تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی

حجم مبنا چیست؟!

حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت می باشد که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند. ( قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز می باشد که با حجم مبنا در ارتباط است.)

هر چقدر تعداد سهام معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی نیز به همان نسبت کمتر نوسان می کند.

برای مثال فرض کنید حجم مبنای سهامی ۶۰۰ هزار واحد سهم می باشد اگر تمام معاملات طی روز این سهام در ۳% مثبت انجام گیرد (اگر معاملات در قیمت های متفاوت باشد قیمت پایانی متفاوت خواهد بود و ما برای آموزش مثالی فرضی می زنیم.) و مثلا ۲۰۰ هزار واحد معامله شود. حجم معاملات به حجم مبنا نرسیده و به همان نسبت قیمت پایانی کمتر بسته می شود یعنی قیمت پایانی در این شرایط ۱% مثبت می شود.

هدف از تعیین حجم مبنا کنترل نوسانات قیمت تحت تاثیر حجم معاملات می باشد. در واقع برای اطمینان از اینکه تغییر قیمت سهام قابل اتکا و اطمینان باشد عقلانی است که تعداد بالای سهام در قیمت جدید معامله شوند مگرنه تنها با خرید و فروش یک سهم در قیمت های غیرمتعارف می توان قیمت و نوسان کاذب برای سهام بوجود آورد.

پس حجم معاملات به نسبت اندازه هر شرکت باید قابل توجه باشد تا بتوان بر روی نوسانات قیمت آن اتکا کرد مگرنه در تعداد پایین حجم معاملات ریسک بالای قیمت های دروغین و کاذب از سمت بازیگران و سفته بازان وجود دارد.

چگونگی محاسبه حجم مبنا

آخرین قوانین محاسبه در سال ۱۳۹۳ تغییر کرده که نسبت به نوع محاسبه آن در گذشته تفاوت زیادی داشته است. در گذشته این عدد ثابت بود و متناسب با بزرگی و کوچکی شرکت و تعداد سهام آن محاسبه می شد اما امروزه حجم مبنا ابتدای هر هفته محاسبه می شود و تغییر می کند.

در فرمول محاسبه حجم مبنا قیمت پایانی آخرین روز هفته همراه با ضریب ۴ ده هزارم (۰/۰۰۰۴) از تعداد کل سهام شرکت دخیل است. ارزش حجم مبنای تعیین شده برای یک هفته باید بین ۵۰ میلیون تا یک میلیارد تومان باشد و نمی تواند خارج از این محدوده باشد.

برای تعیین حجم مبنای یک سهم ابتدا تعداد کل سهام شرکت را در ۴ ضرب و عدد بدست آمده را بر ۱۰۰۰۰ تقسیم می کنیم.

عدد بدست آمده حجم مبنا می باشد اما برای رعایت محدوده ارزش آن را در قیمت پایانی چهارشنبه ضرب می کنیم اگر عدد بدست آمده ارزش بین ۵۰ میلیون تا یک میلیارد تومان داشت همان عدد حجم مبنا می باشد اما اگر:

۱- عدد بدست آمده بیش از یک میلیارد تومان ارزش داشته باشد حجم مبنا از آن عدد کاهش یافته بطوریکه ضرب آن در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته حداکثر ۱ میلیارد تومان شود. (حجم مبنا حاصل تقسیم یک میلیارد تومان به قیمت پایانی بر حسب تومان می باشد.)

۲- عدد بدست آمده کمتر از ۵۰ میلیون تومان ارزش داشته باشد حجم مبنا از آن عدد افزایش یافته بطوریکه ضرب آن در قیمت پایانی آخرین روز کاری هفته حداقل ۵۰ میلیون تومان شود.(حجم مبنا حاصل تقسیم ۵۰ میلیون تومان به قیمت پایانی بر حسب تومان می باشد.)

معایب و مزایای حجم مبنا

همانطور که گفتیم حجم مبنا از ایجاد قیمت های کاذب جلوگیری می کند اما در مواقعی مثل تشکیل صف های خرید و فروش نیز باعث بلوکه شدن حجم زیادی از پول می شود و نوسان قیمت را در هر دو روند نزولی و صعودی کند می کند.

در این مواقع که حجم معاملات بسیار پایین می آید ( به اصطلاح می گویند سهم خشک شده است) و نوسانی نمی کند معمولا در این شرایط سازمان بورس در محدوده زمانی مشخصی مانند یک روز نماد سهام را بدون دامنه نوسان و حجم مبنا باز می کند تا معاملات انجام شود و قیمت مورد نظر خریداران و فروشندگان در عرضه و تقاضا تعیین شود.

چگونه حجم مبنای یک سهم را پیدا کنیم؟!

برای پی بردن به حجم مبنای یک سهم کافی است با مراجه به سایت مدیریت و فناوری بورس تهران در قسمت جست و جو نماد مورد نظر خود را پیدا کرده و به صفحه آن نماد برویم. برای مثال در تصویر زیر حجم مبنای نماد وتجارت را مشاهده می کنید.

چرا حجم مبنای برخی شرکت ها ۱ است؟!

در معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس حجم مبنا اعمال نمی شود و حجم مبنای این شرکت ها ۱ می باشد یعنی سهم به هر قیمتی معامله شود تا آن قیمت نوسان می کند و ارتباطی با حجم معاملات ندارد البته برای قیمت پایانی همان میانگین وزنی در نظر گرفته می شود.

نکته: همانطور که در تعریف حجم مبنا گفتیم این معیار برای توانایی تطبیق قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله است اما ممکن است حجم مبنا رعایت شود اما چون میانگین وزنی معاملات با قیمت آخرین معامله یکی نباشد ، قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله متفاوت باشد.

در تصویر زیر می بینیم که حجم مبنا ۱ می باشد چون شرکت در فرابورس پذیرفته شده همچنین با اینکه حجم معاملات بیش از حجم مبنا می باشد قیمت پایانی و آخرین معامله متفاوت است که به دلیل وابستگی قیمت پایانی به میانگین وزنی معاملات در طی روز می باشد.

همچنین حجم مبنای سهام ها در روز بازگشایی نماد (پس از مجمع ، افزایش سرمایه ،تقسیم سود نقدی ، عرضه اولیه و …) ۱ می باشد تا همانطور که دامنه نوسان در چنین روزی وجود ندارد، قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود.

کات حجم مبنا

صف های خرید و فروش از مواردی هستند که احتمال پر نشدن حجم مبنا در آنها بیشتر است زیرا خریداران یا فروشندگان با دیدن صف ها تمایل دارند که در قیمت های پایین تر خرید کنند یا در قیمت های بالاتر بفروشند بنابراین صبر می کنند و تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی حجم معاملات پایین می آید.

برای مثال در تصویر زیر که صف خرید می باشد و در تمام طول روز قیمت در بالاترین حد مجاز خود معامله شده باز هم قیمت پایانی کمتر از قیمت آخرین معامله می باشد و به +۵% نرسیده است. زیرا حجم معاملات از حجم مبنا کمتر می باشد.

در شرکت های بزرگ تر چون حجم مبنا نیز بزرگ تر است ممکن است گاهی اوقات حجم مبنا پر نشود که البته سازمان بورس مدتی حجم مبنای شرکت های بزرگ را کاهش داده بود اما در کل شرکت های بزرگ نوسانات کمتری دارند و حرکت آنها کند تر است.

در بازار های مالی جهانی چیزی به اسم حجم مبنا وجود ندارد و این عامل محدود کننده همانند دامنه نوسان صرفا مختص به بازار ایران می باشد.

برای افرادی که استراتژی معملاتی نوسان گیری برای معاملات خود دارند حجم مبنا می تواند یک مزاحم باشد که بازدهی و سرعت حرکت قیمت را کاهش دهد از این رو برای این افراد بهتر است که در شرکت های فرابورس و یا شرکت های کوچک تر که حجم مبنای کمتری دارند فعالیت کنند.

33 اصطلاح پرکاربرد در بازار بورس

به روش انتخاب سهام جهت سرمایه گذاری تحلیل بنیادی گفته می‌شود. در این رویکرد اساس تحلیل اطلاعات و داده‌های اقتصادی در سطح جهانی، ملی و در نهایت در سطح صنایع و شرکت‌ها و با استفاده از مدل‌های عملی و حرفه‌ای مانند مدل‌های مبتنی بر تنزیل جریانات نقدی (DDM)، مدل‌های مبتنی بر جریان نقدی آزاد (FCF)، توجه به ارزش جایگزینی و .. نسبت به ارزشگذاری سهام و اوراق بهادار اقدام می‌شود.

تحلیل تکنیکال ( Technical Analysis ):

در این رویکرد با استفاده از داده‌ها و سوابق تاریخی قیمت اوراق بهادار و حجم معاملات و با استقاده از اندیکاتورها و اسیلاتورها سعی می‌شود رفتار قیمتی اوراق بهادار در آینده پیش بینی گردد.

بازار گاوی (bull Market):

زمانی که در بازار قیمت اکثر سهام، روند شدید صعودی دارد، اصطلاحا بازار گاوی گفته می‌شود. ریشه این اصطلاح به این موضوع بر می‌گردد، که گاو در زمان دفاع از خود، با استفاده از شاخ‌هایش حریف را به سمت بالا (صعود) پرتاب می‌کند.

بازار خرسی(Bear Market):

بازار خرسی، در زمانی که قیمت اکثر سهام در بازار روند نزولی شدید دارد، استفاده می‌شود. ریشه این اصطلاح برگرفته از این موضوع است، که خرس در زمان دفاع از خود با استفاده از پنجه‌هایش حریف را به سمت پایین (نزول) فشار می‌دهد.

سود هر سهم (EPS):

ای پی اس (EPS) یا سود هر سهم، حاصل تقسیم کل سود شرکت، بر تعداد سهام شرکت است؛ و سهم سود هر سهم شرکت را تعیین می‌کند. در زمانی که شرکتی زیان ده باشد، ای پی اس در واقع زیان هر سهم را نشان می‌دهد و با علامت منفی نمایش داده می‌شود.

سود نقدی (Dividend):

مبلغی از سود هر سهم که در مجمع عمومی سالیانه شرکت بین سهامداران تقسیم می‌شود، را سود نقدی هر سهم می‌گویند. حاصل تقسیم سود نقدی هر سهم به سود هر سهم بعنوان درصد تقسیم سود شرکت بیان می‌شود.

صورتهای مالی (Financial Statements):

گزارش های مالی شرکته که بصورت فصلی منتشر می گردد و شامل ترازنامه، صورت سود (زیان) و صورت جریان وجوه نقد به همراه یادداشتهای تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی توضیحی می باشد را صورتهای مالی می گویند. صورتهای مالی 6 ماهه و سالانه شرکتها دارای اهمیت بیشتری می باشند.

سال مالی (Fiscal year):

شرکتها با هدف تهیه صورت‌های مالی، تشکیل مجامع عمومی و ارائه گزارش‌های مختلف به مراجع قانونی مانند اداره امور مالیاتی، یک سال شمسی را با تاریخ شروع و پایان مشخص تعیین می‌کنند که به آن سال مالی شرکت گفته می‌شود. سال مالی شرکت‌ها لزوما با سال شمسی تقویمی که شروع آن فروردین و خاتمه آن پایان اسفند است، منطبق نیست. بعنوان مثال شروع سال مالی بسیاری از شرکت‌ها، ابتدای مهر و خاتمه آن پایان شهریور ماه است. به لحاظ قانونی محدودیتی در تعیین سال مالی وجود ندارد.

مجمع عمومی سالیانه(Annual Meeting):

شرکت‌ها بعد از پایان سال مالی، طبق قانون تجارت مکلف هستند، در یک جلسه عمومی که با حضور سهامداران تشکیل می‌گردد، گزارش‌های مالی را ارائه دهند و در رابطه با تقسیم سود، انتخاب مدیران و .. تصمیماتی اتخاذ کنند. این جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت نامیده می‌شود. مجامع شرکت‌ها محدود به این مجمع نیست و مانند مجمع عمومی فوق‌العاده یا مجمع عمومی عادی بطور فوق‌العاده انواع مختلفی دارد. اختیارات هر کدام از این مجامع بر اساس قانون تجارت متفاوت است. مثلا تغییر در مفاد اساسنامه شرکت، یا تصمیم گیری در خصوص افزایش سرمایه، در حیطه اختیارات مجمع عمومی فوق العاده است. تفاوت اصلی این مجامع در میزان حد نصاب لازم جهت تشکیل و رای گیری می‌باشد.

میانگین متحرک (Moving Average):

به میانگین قیمت سهام در یک دوره مشخص میانگین متحرک قیمت آن دوره گفته می‌شود. متداول‌ترین دوره‌ها جهت بررسی میانگین قیمت سهام، 20 ،50 ،100 و 200 روزه است. مثلا میانگین متحرک 50 روزه، بیانگر میانگین قیمت سهام در 50 روز کاری اخیر می‌باشد.

جهش گربه مرده (Dead cat Bounce):

به تغییرات صعودی قیمت‌ها در زمانی که روند کلی نزولی است، اصطلاحا جهش گربه مرده گفته می‌شود. زمانیکه روند نزولی در قیمت سهام یک شرکت وجود دارد و این روند بصورت پیوسته نبوده و همراه با نوسانات مثبت نیز می‌باشد از این اصطلاح استفاده می‌شود. به نوسانات مثبت موقت، جهش گربه مرده می‌گویند. انتظار بر این است، که بعد از این نوسانات موقت، دوباره روند منفی و نزولی ادامه پیدا کند.

میانگین کم کردن (Averaging Down):

یکی از روش‌هایی که برخی معامله گران برای خرید استفاده می‌کنند، این است که یک قیمت را برای شروع خرید، در نظر می‌گیرند و پول خود را به چند بخش تقسیم می‌کنند. بعد از هر میزان افت قیمت، مجددا تعدادی سهم خریداری می‌کنند. با این روش میانگین قیمت خرید آنها کاهش پیدا کرده و در عین حال تمرکز کمتری بر تعیین کف قیمت خواهند داشت.
مثلا یک معامله‌گر ممکن است، سه مرحله را برای خرید سهام شرکت آلفا تعیین کند، همچنین شروع خرید را قیمت 900 تومان و فاصله هر خرید را 5 درصد افت مشخص کند. این معامله‌گر یک سوم پول خود را در قیمت 900 تومان خرید می‌کند. چنانچه قیمت سهام آلفا 855 تومان برسد، یک سوم دیگر از پولی را که به این شرکت اختصاص داده خریداری می‌کند؛ در نهایت در محدوده قیمت 810 تومان نیز بخش سوم پول خود را خریداری می‌کند. البته ممکن است از زمان شروع خرید، قیمت به سطوح پایین تر نرسد. این استراتژی به خرید پله‌ای نیز معروف است. برای فروش سهام نیز این روش ( فروش پله ای) کاربرد دارد.

سهام بنیادی ( Blue Chip Stocks):

به سهام شرکت‌های معروف و شناخته شده، که از ثبات نسبی در عملیات و سودآوری برخوردار هستند، اصطلاحا سهام بنیادی گفته می‌شود.

قیمت پایانی ( Close Price):

در یک جلسه معاملاتی، به قیمتی که با آن اولین معامله شروع می‌شود، قیمت آغاز و به قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی گفته می‌شود. در بورس تهران، قیمت پایانی برابر با میانگین وزنی قیمت معاملات طی یک روز است.

حجم مبنا:

حجم مبنا اصطلاحی مختص بازار بورس ایران است. حجم مبنا، بیانگر حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید معامله شود تا تغییرات قیمت پایانی، بصورت کامل اعمال شود. همانطور که ذکر شد قیمت پایانی در بورس تهران برابر است با میانگین وزنی قیمت معاملات طی یک روز.
فرض کنید قیمت پایانی روز قبل سهام یک شرکت، 1500 ریال باشد، و میانگین موزون قیمت معاملات امروز سهام شرکت برابر با 1550 ریال باشد؛ برای اینکه قیمت 1550 ریال، به‌عنوان قیمت پایانی امروز توسط ناظر بازار پذیرفته و اعلام شود باید حجم معاملات به اندازه حجم مبنا یا بیشتر از آن باشد؛ در غیر این صورت تغییر قیمت، متناسب با حجم معاملات اعمال می‌گردد. فرمول حجم مبنا در زمان‌های مختلف تغییرات دارد و فرمول ثابتی ندارد. حجم مبنای هر شرکت در صفحه معاملات مربوط به آن قابل مشاهده است.

دامنه نوسان:

در هر روز معاملاتی، حداقل و حداکثر درصد تغییری که برای معاملات سهام قابل قبول است به عنوان دامنه نوسان شناخته می‌شود. این محدودیت نیز بیشتر مختص بورس تهران است و مانند حجم مبنا تغییرات زیادی دارد.
در حال حاضر دامنه نوسان در بازار بورس و فرابورس ایران منفی 2 و مثبت 6 می‌باشد که به آن دامنه نوسان نامتقارن نیز می‌گویند. این بدین معناست، که سهام یک شرکت نسبت به قیمت پایانی روز قبل، می تواند 2 درصد افت، یا 6 درصد رشد داشته باشد؛ و بیشتر از حدهای اعلام شده سیستم معاملات اجازه ورود سفارش خرید و فروش را نمی دهد. بیشتر اوقات دامنه نوسان در جهت مثبت و منفی برابر است که به آن دامنه نوسان متقارن می‌گویند. به‌عنوان مثال در بیشتر اوقات، در بورس تهران دامنه نوسان مثبت و منفی 5 درصد بوده است.

صف خرید و صف فروش:

وجود دامنه نوسان باعث ایجاد صف خرید یا صف فروش می شود. زمانیکه تعداد زیادی سفارش خرید در بالاترین قیمت ممکن برای خرید وجود داشته باشد، اصلاحا گفته می‌شود، صف خرید ایجاد شده است؛ و زمانیکه تعداد زیادی سفارش فروش در پایین ترین قیمت ممکن برای فروش وجود داشته باشد، اصطلاحا گفته می‌شود صف فروش تشکیل شده است.

تی اس ای تی ام اس ( TSETMC):

این عبارت نام سایتی است، که معاملات سهام و اوراق بهادار بازارهای بورس کشور ( شامل بورس تهران، فرابورس و برخی معاملات بورس انرژی ) همچنین برخی اطلاعات دیگر مرتبط با شرکت‌ها و معاملات در آن نمایش داده می‌شود.

کدال ( Codal):

کدال یا سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران، نام سایتی است، که کلیه اطلاعات مالی و غیر مالی شرکت‌ها از طریق آن منتشر می‌گردد. شرکت‌ها طبق قانون موظف هستند، اطلاعات مالی و غیر مالی خود را صرفا از این طریق منتشر نمایند.

عرضه اولیه (IPO):

عرضه اولیه اصطلاحی است برای اولین روز معاملات یک شرکت، که به تازگی در بورس یا فرابورس پذیرفته شده است. در عرضه اولیه برای اولین بار، سهامداران یک شرکت، تعدادی از سهام شرکت را برای فروش به عموم مردم عرضه می‌کنند.

نوسان گیری (Day Trading):

برخی از معامله گران در بورس تلاش می‌کنند، تا از نوسانات جزئی قیمت سهام استفاده کرده و کسب سود کنند. به این معامله گران نوسانگیر، و به این عملیات نوسان‌گیری گفته می‌شود. تمرکز این اصطلاح بیشتر بر دوره‌ها یک یا چند روزه است. همه معامله‌گران و سرمایه گذاران بدنبال استفاده از نوسان قیمت‌ها می‌باشند؛ لکن برخی از آنها دوره‌های طولانی را برای سهامداری انتخاب می‌کنند و بدنبال سودهای بیشتر می‌باشند؛ ولی برخی بدنبال سودهای کمتر در دوره های زمانی یک یا چند روزه می‌باشند. این نوع معامله معمولا با ریسک زیاد همراه است.

پرتفوی ( Portfolio):

به مجموعه‌ای از سهام و سایر اوراق بهادار که در تملک یک شخص است اصطلاحا پرتفوی یا سبد سهام گفته می‌شود.

نماد معاملاتی (Symbol):

برای سهام همه شرکت‌ها یا سایر اوراق بهادار، یک نام مخفف برای ثبت در سستم معاملات تعیین می‌گردد، که به آن نماد معاملاتی گفته می‌شود. معمولا سهام و اوراق بهادار با نماد معاملاتی خود در بین معامله گران و سرمایه گذاران شناخته می‌شوند. مثلا شرکت مخابرات ایران با نماد معاملاتی اخابر شناخته می‌شود.

سهام کامودیتی محور (Commodity Base):

بسیاری از شرکت‌های حاضر در بورس تهران، تولید کننده و فروشنده مواد خام یا محصولات پایه می‌باشند که به کامودیتی معروف هستند. به این شرکت‌ها کامودیتی محور گفته می‌شود. شرکت‌های پتروشیمی، فولادی، سنگ آهنی و شرکت ملی ملس ایران از جمله این شرکت‌ها می‌باشند.

صندوق سرمایه گذاری ( Fund):

صندوق سرمایه گذاری، یک نهاد مالی است که فعالیت اصلی آن سـرمایه گذاری در اوراق بهادار است و مالکان آن به نسبت سرمایه گذاري خود، در سود و زیان صندوق شریک اند. این نوع صندوق‌ها هرکدام دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند، که توسط شرکت‌های دارای صلاحیت مدیریت می‌شوند. شرکت‌های سبدگردان بورس و تامین سرمایه از جمله نهادهای مالی دارای صلاحیت جهت مدیریت صندوق های سرمایه گذاری می‌باشند.

ای تی اف ( ETF):

دو نوع صندوق سرمایه گذاری وجود دارد. در یک نوع از این صندوق‌ها افراد برای سرمایه گذاری یا خروج از صندوق باید به مدیر صندوق مراجعه کنند، و فرایند مربوطه را انجام دهند. در نوعی دیگر از این صندوق‌ها که به ای تی اف (ETF یا صندوق‌های قابل معامله) معروف هستند، واحدهای این صندوق ها در بازار بورس معامله می‌شوند و مانند سهام و سایر اوراق بهادار افراد می‌توانند واحدهای این صندوق ها را خرید و فروش کنند.

دستکاری قیمت ( Manipulation):

به عملیات مجرمانه گفته می‌شود که افرادی سعی می‌کنند با استفاده از روش‌ها و ترفندهای مختلف، بر عرضه و تقاضای سهام یک شرکت تاثیر گذاشته و قیمت آن را بصورت کاذب کاهش یا افزایش دهند.

جلسه پیش گشایش (Pre- opening session):

قبل از شروع معاملات در بورس، یک دوره 15 دقیقه تا 30 دقیقه ای وجود دارد، که معامله گران و سرمایه گذاران، در این دوره مجاز به ورود سفارش‌های خرید و فروش خود هستند ولی معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. این دوره برای کمک به معامله‌گران جهت تعیین فضای کلی بازار و کشف قیمت منصفانه است.

رنج زدن ( کشیدن) range:

به عملیاتی گفته می‌شود که یک یا چند معامله‌گر قیمت سهام را به سمت بالاتر یا پایین تر از قیمت تابلوی معاملات هدایت می‌کنند. این کار با خرید سریع سفارش‌های فروش به قیمت‌های بالا، یا فروش به سفارش‌های خرید به قیمت‌های پایین صورت می‌گیرد.

سهام شناور (free float):

به بخشی از سهام یک شرکت که در دست معامله‌گران و سرمایه‌گذاران خرد وجود دارد، سهام شناور گفته می‌شود. بخشی از سهام یک شرکت که در کوتاه مدت، قابلیت عرضه و معامله دارد، سهام شناور نامیده می‌شود. معمولا بخشی از سهام شرکت‌ها در تملک سهامداران عمده (اصلی) است که دیدگاه آنها نگهداری برای دوره‌های طولانی مدت است و به راحتی در بازار فروشنده نخواهند بود.

پی ای (p/e):

پی ای (p/e) یک نسبت معروف است که حاصل تقسیم قیمت سهام یک شرکت بر سود هر سهم آن شرکت است. عموما پی ای (p/e) پایین‌تر نشانه ریسک کمتر و پی ای (p/e) بالاتر نشانه ریسک بیشتر می‌باشد.

تقاطع مرگ (death cross):

تقاطع مرگ یک الگوی معروف در تحلیل تکنیکال است و زمانی رخ میدهد، که میانگین متحرک قیمت 50 روزه سهم، زیر میانگین متحرک 200 روزه آن قرار گیرد. این حالت نشانه ای از برگشت روند و فشار فروش است.

اهرم یا اعتبار (Leverage):

اهرم یا اعتبار اصطلاحی برای وام گرفتن معامله‌گران و سرمایه گذاران است. زمانی که یک شخص جهت خرید سهام از وام استفاده می‌کند اصطلاحا گفته می‌شود از اهرم یا اعتبار استفاده کرده است.

حجم مبنا چیست؟ حجم مبنا در بورس به زبان ساده

حجم مبنا در بورس به چه معناست؟ به زبان ساده حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. در این مقاله شما را با مفهوم حجم مبنا در بورس آشنا خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

حجم مبنا در بورس چیست؟

به زبان ساده حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.

حجم مبنا در واقع چهارچوب و ساختاری است که مانع از نوسان بیش از اندازه سهم ها در بازار می شود.

این فاکتور اجازه می دهد تا تمام فعالان بازار بورس از جمله سرمایه گذاران ، شرکت ها و کارگزاری ها بتوانند با اطمینان بیشتری در این بازار به معامله بپردازند.

درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس، ۰۰۰۸/۰ «هشت ده هزارم» است «این عدد کنترل شود»، بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس ۲۰ میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند ۴ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل ۱۶ هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.

هدف از تعیین حجم مبنا

هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است.

چرا که در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.

در تمام بازار های بورسی جهان چهارچوب ها و قوانین خاصی تعریف شده تا مانع از نوسان بیش از اندازه سهام شود .

این موضوع مانع از دخالت بازارگردان ها بر روی یک سهم می شود و به همین سبب فعالان بازار بورس با اطمینان بیشتری به معامله می پردازند چرا که می دانند این چهارچوب بازار را در مسیر صحیح به جلو می برد.

این چهارچوب قانونمند در بازار ایران حجم مبنا نام دارد . این ساختار در سال 1382 و در زمان تصدی گری دکتر حسین عبده تبریزی ایجاد شد.

بر این اساس حجم مبنا را حداقل میزان سهام مورد معامله در یک روز می دانستند تا سهم بتواند تا حد دامنه نوسان خود رشد و یا افت داشته باشد .

البته این حجم در طول سالیان تغییرات مختلفی را به خود دید .

برای مثال :

در سال اول این حجم 15 درصد از سهام کل شرکت در یک سال بود .

به عبارتی برای اینکه سهم یک شرکت به دامنه نوسان برسد می بایست حداقل 15 درصد از کل سهام آن در طول یک سال مورد معامله قرار می گرفت .

حال اگر این درصد را بر روی تعداد روز های کاری یک سال (250 روز ) تقسیم نمایید به عدد 6 ده هزارم (0.0006) می رسید .

به عبارت ساده تر می بایست در هر روز کاری حدود شش ده هزارم سهام یک شرکت معامله شود تا به دامنه نوسان برسد .

البته این موضوع در سال بعد به 20 درصد افزایش یافت و لذا حجم مبنای روزانه به 0.0008 رسید .

البته این موضوع مربوط به بازار بورس تهران است .

در بازار فرابورس حجم مبنا برای کلیه شرکت های بورسی معادل 1 بود .

این موضوع تا چند ماه پیش هم ثابت بود تا اینکه در اسفند 1398 این قانون هم تغییر کرد و برای شرکت های فرابورسی هم حجم مبنا مطابق با استاندارد های بورس تهران تغییر کرد.

یک مثال ساده تر از حجم مبنا

برای اینکه بتوانید عملکرد حجم مبنا را به خوبی دریابید . به این مثال دقت فرمایید .

تصور کنید که سهام یک شرکت 100 میلیون واحد است که 0.0008 آن برابر با 80 هزار سهم می باشد .

به عبارت ساده تر باید در طول یک روز حداقل 80 هزار سهم از این سهام مورد معامله قرار بگیرد تا مطابق دامنه نوسان کاهش یا رشد داشته باشد .

حال اگر حداقل 80 هزار سهم معامله شود ، قیمت پایانی آن سهم معادل با میانگین موزون قیمت های معاملات تغییر می کند.

اما اگر کمتر از 80 هزار سهم معامله شود ، قیمت پایانی با استفاده از حجم مبنا پوشش داده می شود.

نحوه محاسبه قیمت پایانی به وسیله حجم مبنا

همانگونه که تا الان دریافته اید ، حجم مبنا می تواند قیمت پایانی را تعیین نماید .

این شیوه از تعیین قیمت پایانی در واقع بر مبنای قانون جدید سازمان بورس تعیین شده است و اجازه قیمت سازی های کاذب را نمی دهد .

به عبارت ساده تر این کار یک چهارچوب کلی را تعیین می کند که سبب می شود قیمت بر روی مسیر طبیعی خود حرکت نماید.

محاسبه این چهارچوب بر اساس یک فرمول خاص انجام می شود که مراحل مختلفی دارد .

بر طبق این فرمول ابتدا اختلاف میانگین وزنی معاملات امروز و قیمت پایانی دیروز محاسبه می شود.

سپس این عدد به دست آمده توسط حجم مبنا تعدیل می شود و عدد به دست آمده میزان رشد یا کاهش قیمت امروز خواهد بود .

اجازه دهید این موضوع را هم با یک مثال ساده برایتان شرح دهیم.

فرض کنید حجم مبنا برای یک نماد خاص 80 هزار می باشد و در یک روز تنها 40 هزار آن (یعنی نصف آن) مورد معامله قرار گرفته است .

از طرفی قیمت پایانی روز گذشته 50 تومان بوده و میانگین وزنی معاملات امروز هم 60 تومان بوده است .

• 10=50-60 : اختلاف میانگین وزنی معاملات و قیمت پایانی روز قبل
• 5=10×0.5: تعدیل به وسیله حجم مبنا (نصف حجم مبنا معامله شده )

پس قیمت پایانی امروز 5 تومان رشد خواهد کرد .

این شیوه محاسبه بصورت اتوماتیک و در تمام نماد ها انجام می شود و همین موضوع به فعالان اطمینان می دهد که قیمت ها بدون دخالت های کاذب و به شیوه ای اصولی ساخته می شوند .

حجم مبنای متناسب با شرکت ها

همانگونه که عنوان کردیم در اسفند 98 قوانین حجم مبنا شاهد تغییرات مختلفی بود و این تغییرات سبب شد تا حجم مبنا متناسب با نوع شرکت ها و تعداد سهام و سرمایه تغییر نماید.

برای مثال در شرکت هایی که تعداد سهام زیادی دارند، عموماً حجم مبنای آن ها نیز بیشتر بوده و لذا میزان نوسان هم کمتر است چرا که نیازمند معاملات بیشتری در طول یک روز هستند .

این موضوع سبب می شود تا این شرکت ها گزینه مناسبی برای نوسان گیری نباشند .

اما در عوض شرکت هایی که تازه عرضه شده اند و یا شرکت های کوچک می توانند برای نوسان گیری گزینه مناسبی باشند .

این فاکتور بسته به نوع بازار و البته شرکت و ارزش سهام آن متفاوت خواهد بود .

در قانون جدیدی که اعمال شده است برای حجم مبنا حداقل ارزش های تعیین شده و حجم مبنای شرکت ها نباید کمتر از آن باشد . این قانون به شرح زیر است .

سرمایه شرکت حداکثر ارزش حجم مبنا

سرمایه شرکت	حداکثر ارزش حجم مبنا
شر کت با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال	100 میلیارد ریال
شرکت با سرمایه حداقل 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر	120 میلیارد ریال

البته این تقسیم بندی با توجه به نوع بازار هم متفاوت خواهد بود که مطابق جدول زیر انجام می شود .

نوع بازار	حداقل ارزش حجم مبنا
بازار اول و دوم فرابورس	50 میلیارد ریال
تابلو زرد	20 میلیارد ریال
تابلو نارنجی	10 میلیارد ریال
تابلو قرمز	5 میلیارد ریال

این موارد مشروحی از حجم مبنا در شرکت های مختلف بازار بورس بود .

البته باید عنوان کنیم که این حجم کاملاً قابل انعطاف و داینامیک است.

برای مثال اگر قیمت سهم بالاتر برود این حجم مبنا کاهش می یابد و اگر قیمت سهام هم کم شود، این حجم مبنا هم رشد می کند .

در کنار این موارد حجم مبنا در آخرین روز معاملاتی هفته و بر اساس قیمت پایانی سهم مذکور محاسبه و در اولین روز کاری هفته بعد اعمال می شود .

ابن موارد در واقع چکیده ای از کارکرد حجم مبنایی در بورس ایران بود .

این حجم می تواند تاثیرات مختلفی بر روی سهم بگذارد و تا حدی هم بر روی معاملات موثر است .

ایجاد صف در بازار سرمایه نتیجه وجود حجم مبنا/ قانونی مختص به بورس ایران

حجم مبنا یکی از موضوعاتی است که می‌تواند از سقوط و صعود یکباره نمادها جلوگیری کند؛ اما همین قاعده معایبی نیز دارد که سهامداران خرد را با مشکل مواجه کرده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از فارس؛ حجم مبنا در بورس ایران یکی از موضوعاتی است که از سال ۸۲ جهت صیانت از حقوق سهامداران در بازار سرمایه ایجاد شد؛ اما در ماه‌های اخیر حجم مبنا یکی از مشکلات سهامداران حقیقی بوده است. البته باید به این نکته توجه کرد که قانون حجم مبنا تنها در بورس ایران وجود دارد. یعنی اصطلاح حجم مبنا، هیچ‌گاه به گوش انبوه سهامداران فعال در بورس‌های سایر کشورهای جهان نرسیده است.

در روزهای اخیر شایعات فراوانی جهت برداشته شدن قانون حجم مبنا و محدودیت نوسان شنیده شده است که مسوولان سازمان بورس به صورت تلویحی آن را تکذیب کرده اند.

حجم مبنا چیست؟

مطابق با تعریف مندرج در تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا عبارت است: آن تعداد از یک نوع اوراق بهادار که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود. هدف از تعیین حجم مبنا این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است و در نتیجه وجود حجم می تواند مانع از ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بازار می شود.

مهم‌ترین مزیت قانون حجم مبنا، جلوگیری از حرکات پرشیب و یک باره در روند قیمت‌ها است. در زمانی که قیمت‌ها به شدت در حال کاهش یا افزایش است، در صورتی که نمادها مورد استقبال قرار نگیرند و خرید و فروش نشوند، حجم مبنا پرنشده و قیمت برای روز آتی معاملاتی نیز تغییر چندانی نمی کند. به عبارت دیگر، مهم‌ترین توجیه برای اعمال قانون حجم مبنا، جلوگیری از بروز نوسانات شدید در قیمت سهام است.

ایرادی که حجم مبنا بر معاملات وارد می کند

‌همین ویژگی قانون حجم مبنا، بزرگترین ایراد آن نیز محسوب می شود. شکل گیری صف‌های خرید و فروش، سبب می شود حجم زیادی از سرمایه افراد در این صف‌ ها بلوکه ‌شود. این حجم پول بلوکه شده در صف‌ها روانی و معامله در بازار را کاهش می دهد که این حجم از پول می توانست در سایر نمادها مورد معامله قرار گیرد.

اشکال دیگر در مورد حجم مبنا در زمان محاسبه شاخص به وجود می آید. قیمت پایانی سهام از رابطه مستقیم با قیمت و حجم روزانه پیروی می‌کند؛ به‌صورتی که پر شدن حجم مبنا در بالاترین سقف قیمت روزانه (یا کف قیمت) بیشترین تاثیر بر شاخص را داشته و باقی معاملات دیگر کم‌اثر خواهد شد.

قانون گره معاملاتی می تواند مشکل حجم مبنا را حل کند؟

تاثیر منفی قانون حجم مبنا بر نقدشوندگی در بازار سرمایه مورد تائید کارشناسان و مسوولین سازمان بورس قرار دارد. اما تاکنون برنامه ای جهت رفع این مشکل به تصویب نرسیده و یا اصلا پشنهادی برای آن ارائه نشده است. به همین منظور قوانین مکملی برای کاهش مشکلات حجم مبنا وجود دارد. یکی از این قوانین رفع‌گره معاملاتی (حذف حجم مبنا برای مدت حداکثر ۵ روز کاری) در هنگام شکل‌گیری صف‌های خرید و فروش و نیز حذف محدودیت نوسان و نیز حجم مبنا برای مدت یک روز (در صورت تعدیل بیش از ۱۰‌درصدی EPS سهم) مربوط می‌شود. با این وجود به نظر می‌رسد که در صورت پافشاری سازمان بورس بر حفظ قانون حجم مبنا، قوانین مکمل دیگری نیز موردنیاز هستند تا بتوان آثار منفی ناشی از قانون یاد شده را به حداقل ممکن رساند.

چرا حجم مبنا به روز نمی شود؟

یکی از مواردی که می تواند در خصوص حجم مبنا کمک زیادی به سهامداران کند، به روز رسانی این حجم در بازه های زمانی مختلف است. یعنی حجم مبنای هر شرکت متناسب با میزان معامله انجام شده در بازه های یک ماهه تا سه ماهه، برای ماه های آینده تغییر کند. این مساله شاید بتواند میزان معاملات در ماه های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد و از ایجاد صف جلوگیری کند.

تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی

قیمت پایانی سهم چیست ؟

قیمت پایانی سهم چیست؟ اگر این سؤالی است که ذهنتان را مشغول کرده، بهتر است این نوشته را تا انتها بخوانید. برای اینکه کاملا و به درستی متوجه مفهوم قیمت پایانی سهم شوید، و همچنین بتوانید پاسخ سایر سوالات خود را در مورد سهام، بورس و … بگیرید، لازم است ابتدا توضیحات مختصری در مورد بورس، سهام، چگونگی قیمت سهام، چگونگی خرید و فروش سهام و …. داده شود.

این روزها بیشتر از همیشه صحبت از بورس، سهام، خرید و فروش سهام، سرمایه گذاری در بورس و …. شنیده می شود. سوالات زیادی در ذهن افرادی که می خواهند در این زمینه وارد شوند و سرمایه گذاری کنند، وجود دارد. برخی از این سوالات عبارت‌اند از:

• چگونه در بازار بورس سرمایه گذاری کنیم؟
• قیمت خرید و فروش سهام چگونه محاسبه می شود؟
• قیمت پایانی سهم چیست؟
• در کدام سهام سرمایه گذاری کنیم؟
• محاسبه قیمت روز سهم چگونه است؟
• و ….

پاسخ این سوالات به مقدار زیادی، شما را در مسیر درست سرمایه گذاری قرار خواهد داد. تا چند سال پیش کسانی که سرمایه ای داشتند، آن را در بانک ها ذخیره می کردند و به سودهای کمی که بانک ها به صورت سالانه یا ماهانه برای سرمایه های کوتاه مدت و بلند مدت در نظر گرفته اند، قانع بودند. یا اینکه با سرمایه خود، طلا و ملک می خریدند تا برای آینده پس اندازی داشته باشند. برخی نیز سعی می کردند با سرمایه خود، کسب و کار تازه ای را راه اندازی کنند و به نوعی کار آفرینی کنند. اما این روزها سرمایه گذاری در بورس و سهام جای خود را در میان افراد جامعه باز کرده است. از نظر اقتصادی نیز، شواهد نشان می دهند که در طولانی مدت، سرمایه گذاری در سهام، نتیجه مثبت بیشتری دارد و سود بیشتر را ایجاد می کند. هرچند هنوز نیز خیلی از افراد ابهامات و سوالات زیادی در این زمینه دارند. البته لازم است بدانید که بازار فارکس نیز، جایی است که سرمایه گذاری را با دریافت سودهای زیادی همراه می کند. در واقع بازار فارکس، بزرگترین بازار مالی دنیا می باشد. بازار فارکس مخفف کلمه Foreign exchange یا تبادل ارز خارجی هست که به صورت Forex نوشته می شود. از جمله دارایی های کارگزاری های فارکس می توانیم به سهام های امریکا، شاخص های بورس، ارزهای دیجیتال، نفت، طلا و …. اشاره کنیم. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه باید مقاله ها و ویدیوهای آموزش فارکس و آموزش بورس را دنبال کنید.

سهام چیست؟

در یک توضیح مختصر و به زبان ساده می توان گفت که، سهام یک شرکت به معنای، اوراق بهاداری است که دارنده آن، بر مبنای سهام خود، شریک بخشی از دارایی ها و سود آن شرکت خواهد شد. هر واحد سهام، یک سهم نامیده می شود. برخی از شرکت ها و کارخانه ها، برای به دست آوردن سرمایه ای که برای انجام فعالیت های اقتصادی خود به آن نیاز دارند، بخشی از سهام شرکت یا کارخانه خود را می فروشند. افرادی که سهام های عرضه شده را می خرند، سهام دار هستند و با توجه به میزان سهمی که خریده اند، می توانند سود خود را از شرکت بخواهند.

قیمت پایانی سهم چیست و چگونه محاسبه می شود؟

قیمت پایانی سهم، به معنای میانگین قیمت هایی است که آن سهم در طول همان روز، با آن قیمت ها خرید و فروش شده است. یکی از موضوعات مهمی که بر روی قیمت پایانی سهم تأثیر می گذارد، حجم مبنا می باشد. حجم مبنا، یکی از ابزارهایی است که از آن برای حفظ آرامش در معاملات سهم استفاده می شود. اندازه گیری حجم مبنا، توسط سامانه معاملات انجام می شود و جلوی نوسان های کاذب سهم های موجود در بازار بورس را می گیرد. در واقع، حجم مبنا، قیمت پایانی سهم بورس در تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس متمایز می کند. در واقع حجم مبنا در فرا بورس، برای تمامی نمادها، عدد یک در نظر گرفته شده است. به این ترتیب قیمت پایانی سهم، در هر یک از نمادهای فرابورسی، همان میانگین قیمت های داد و ستد شده در طول آن روز می باشد.

تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهم چیست؟

در صورتی می توان گفت که قیمت پایانی سهم، برابر با میانگین قیمت هایی است که آن سهم، در طول آن روز خرید و فروش شده که، حجم معاملات انجام شده آن سهم درآن روز، حداقل به اندازه حجم مبنا باشد. در این صورت ( برابری حجم مبنا با حجم معاملات انجام شده آن سهم)، سامانه معاملاتی بورس، قیمت پایانی سهم را، همان میانگین قیمت داد و ستدهای انجام شده ثبت می کند. اما در صورتی که حجم مبنا از حجم معاملات سهم، بیشتر باشد، قیمت پایانی سهم ثبت شده توسط سامانه معاملات، از میانگین قیمت معاملات کمتر خواهد بود و البته بالعکس.برای روشن تر شدن مطلب و چگونگی محاسبه قیمت پایانی سهم، مثالی عددی مطرح می کنیم . تصور کنید که در ابتدای امروز، قیمت یک سهم از شرکتی خاص، ۲۰۰ تومان بوده است. در طول روز داد و ستدهایی انجام می شود. میانگین قیمت این خرید و فروش ها اگر ۲۰۶ تومان باشد. یعنی که میانگین قیمت سهم در پایان امروز، رشد سه درصدی داشته است و شش تومان بیشتر شده است. حالا در صورتی سامانه معاملاتی بورس، ۲۰۶ تومان را به عنوان قیمت پایانی سهم به ثبت می رساند که تعداد معاملاتی که در سهام آن شرکت در طی امروز انجام شده است برابر با حجم مبنا باشد. حالا حالتی را در نظر بگیرید که، در طی امروز، تعداد سهام داد و ستد شده این شرکت به اندازه یک دوم حجم مبنا باشد. میزان افزایش سهم نیز نصف می شود. یعنی در این صورت افزایش سهم را نصف شش تومان ( یعنی سه تومان ) در نظر می گیریم و قیمت پایانی سهم ثبت شده ۲۰۳ تومان می شود.

قیمت پایه سهم در ابتدای روز و رابطه آن با قیمت پایانی سهم چیست؟

قیمت پایه یک سهم، قیمتی است که با آن قیمت، معاملات و خرید و فروش آن سهم در طول یک روز شروع می شود. در واقع قیمت پایه همان قیمت پایانی سهم است که در پایان روز قبل توسط سازمان معاملات بورس ثبت شده است. همان طور که توضیح داده شد، به علت استفاده از ابزاری به نام حجم مبنا، این امکان وجود دارد که قیمت پایانی سهم ثبت شده با قیمت آخرین معامله انجام شده در آن سهم، متفاوت باشد.

علت استفاده از قیمت پایانی سهم چیست؟

همان طور که توضیح داده شد، قیمت آخرین معامله انجام شده در سهام یک شرکت در طی یک روز ممکن است با قیمت پایانی آن سهم که توسط سازمان معاملات بورس ثبت شده است متفاوت باشد. گاهی این موضوع تفاوت قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله برای سهام دارانی که اطلاعات کمتری از نحوه محاسبه قیمت های یک سهم دارند، تعجب آور وغیر قابل درک می باشد. اما این تفاوت قیمت اصلا عجیب و دور از ذهن نیست.علت این تفاوت نیز استفاده از حجم مبنا می باشد. شاید برای شما این سوال پیش آماده باشد که اصلا علت استفاده از قیمت پایانی سهم چیست؟ و چرا قیمت آخرین معامله انجام شده را به عنوان قیمت پایه آن سهم در ابتدای روز بعد اعلام نمی کنند. پاسخ این است که قیمت آخرین معامله انجام شده در یک سهم، اغلب نوسان بسیار زیادی دارد. اما باید توجه کرد که قیمت آخرین معامله انجام شده اهمیت زیادی برای سفارش گذاری در بورس دارد. به این ترتیب که شخص می‌تواند قیمت سفارش خود را مساوی یا نزدیک به قیمت آخرین معامله انجام شده آن سهم وارد کند. در این صورت احتمال کامل شدن سفارش و انجام سریع معامله افزایش می یابد.

عوامل تأثیر گذار بر قیمت سهام چیست؟

برای اینکه بتوانید خرید و فروش درستی در بازار معاملات سهام و بورس اوراق بهادار داشته باشید باید قبل از ورود به این بازار سرمایه گذاری، اطلاعاتی در مورد عوامل موثر بر قیمت سهام و هم چنین عوامل موثر و مهم در بازار بورس اوراق بهادار داشته باشید. برخی از عواملی که بر قیمت سهام اثر می گذارند عبارت‌اند از:

• وضعیت اقتصادی و سیاسی
• تحولات فناوری
• میزان عرضه و تقاضا برای محصولات
• میزان سودآوری شرکت و ثبات آن
• بودجه سالیانه کشور
• میزان سهام در دست مردم (سهام شناور)
• نسبت قیمت به درآمد سهم (P/E)
• نحوه قیمت‌گذاری محصولات
• سیاست های کلان پولی، مالی و ارزی
• قابلیت نقدشوندگی سهام
• رقابتی یا انحصاری بودن صنعت
• نرخ تورم
• طرح‌های توسعه شرکت
• حجم سرمایه‌گذاری در صنعت
• قوانین و مقررات
• وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت
• وضعیت صنایع مرتبط
• ترکیب سهام‌داران شرکت

میانگین وزنی و ارتباط آن با قیمت پایانی سهم چیست؟

میانگین وزنی قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی نیز بر تعیین قیمت پایانی سهم، تأثیر گذار خواهد بود. میانگین وزنی، نوعی از میانگین های متحرک است. در این شیوه، هر مقدار قبل از میانگین‌گیری به یک وزن تخصیص داده می‌شود، . این وزن است که اهمیت نسبی هر مقدار را تعیین می‌کند. اکثر سرمایه‌گذاران چندین موقعیت سهام را در طی سال‌ها بررسی می‌کنند. از آن جایی که قیمت سهام به‌طور روزانه تغییر می‌کند. با توجه به همین دلایل پیگیری مبانی تغییرات قیمتی سهام در طول چندین سال مشکل خواهد بود. در یک توضیح خیلی اختصاری، اگر یک سرمایه‌گذار بخواهد مقدار میانگین وزنی را برای قیمت یک سهام حساب کند، محاساتی که انجام می دهد به این ترتیب خواهد بود که، تعداد دفعات خرید سهام را ضرب در قیمت آن می کند، و تاثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سپس پاسخ های به دست آمده را باهم جمع می کند، و بعد باید مقدار نهایی را بر کل تعداد معاملات انجام شده، تقسیم کند. از ابزار میانگین وزنی در موارد مختلفی مانند، حساب داری و ارزیابی موجودی، قیمت خرید سهام، بازده سبد سهام و …استفاده می شود. برای مثال در مورد حسابداری موجودی، برای نوسانات قیمت کالاها، مقدار میانگین وزنی موجودی حساب می‌شود، به‌ عنوان مثال برای روش‌های LIFO و FIFO با توجه به زمان محاسبات، وزن‌های بیشتری تخصیص داده خواهد شد. در زمان ارزیابی شرکت‌ها نیز، سرمایه‌گذاران به‌ منظور تشخیص صحت قیمت‌گذاری سهام، از میانگین وزنی هزینه سرمایه به ‌منظور تخفیف جریان نقدی شرکت استفاده می ‌کنند. برای روشن تر شدن پاسخ این سوال که، تأثیر میانگین وزنی بر تعیین قیمت پایانی سهم چیست؟ مثالی را با هم مرور می کنیم. مثلا در صورتی که نود درصد معاملات امروز روی مثبت دو درصد انجام شده باشد. ولی فقط ده درصد قیمت معاملات انجام شده در پایان روز معاملاتی به مثبت پنج درصد رسیده اند، در این صورت مشخص کننده قیمت پایانی، میانگین وزنی آنها خواهد بود. و همان طور که مشخص و بدیهی است در این مثال ذکر شده، قیمت پایانی سهم که محاسبه می کنیم پایین تر از قیمت آخرین معامله انجام شده آن سهم در آن روز خواهد شد.حالا اگر بخواهیم، در همین مثال، تآثیر حجم مبنا را بر محاسبه قیمت پایانی سهم در نظر بگیریم این گونه مطرح می شود که

اگر سهامی حداقل به اندازه حجم مبنایش معامله شده باشد فرمول بالا صدق می کند وگرنه، به نسبتی که امروز معامله شده، قیمت را تعدیل می کنند. مثلا با فرمول بالا می بینیم که قیمت پایانی ۲.۳% به نسبت اول روز رشد کرده اما چون حجم معاملات فقط نصف حجم مبنا بوده بنابراین قیمت پایانی بجای اینکه ۲.۳% رشد کند فقط ۱.۱۵% رشد خواهد کرد.

همان طور که در تصویر زیر می بینید، مثلث تعادل را اگر قیمت پایانی فرض کنیم، و قیمت های معامله شده با حجم یکسان باشد، در این صورت، میانگین قیمت در نقطه مرکز، سطح تعادل را برقرار کرده است. اما در صورتی که قیمت ها با حجم های متفاوتی معامله شوند، برای برقراری سطح تعادل، میانگین قیمت به آن قیمتی که بیشتر معامله روی آن انجام شده است نزدیک می شود.

در این نوشته تا حدی توضیح داده شد که قیمت پایانی سهم چیست؟ و توضیحات مختصری نیز در مورد سهام و بورس مطرح شد اما با تمام این توضیحات، برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بازارهای مالی و فرصت های ایده آل سرمایه گذاری باید مطالعات خود را بالا ببرید و در حد امکان اطلاعات زیادی در این زمینه ها به دست آورید. کسب این اطلاعات مسیر درست سرمایه گذاری را به شما نشان خواهد داد. با قرار گرفتن در این مسیر درست می توانید بهترین راه سرمایه گذاری و سریع ترین راه رسیدن به سود را شناسایی کرده و در آن راه قدم بگذارید. بهتر است برای کسب این اطلاعات و برای بالا بردن دانش خود در زمینه چگونگی سرمایه گذاری، به دنبال کتاب ها، ویدیوها و مقالات موجود در زمینه آموزش فارکس، آموزش سهام، آموزش بورس و …. باشید.