معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی

ترند بازار دوست شماست تا این که به دشمن‌تان تبدیل شود.

بازار گاوی چیست ؛ معرفی یکی از پرکاربرد‌ترین اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال

اگر بازارهای مالی، مخصوصا بازار ارزهای دیجیتال را دنبال کرده باشید، حتما به اصطلاح وضعیت گاوی یا خرسی بازار زیاد برخورد کرده‌اید. منظور از یک بازار گاوی چیست و چه زمان‌هایی این اصطلاح به‌کار برده می‌شود؟

روند بازار یا به اصطلاح دقیق‌تر، ترندهای بازار (Market Trends)، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اساسی بازارهای مالی هستند. در بازارهای مالی این امکان وجود دارد که بنا به جهتی که یک تجارت یا یک دارایی حرکت می‌کند، گرایش بازار را به صورت یک جهت کلی تعریف کنیم. ترندهای بازار، از جمله شاخصه‌هایی هستند که چه توسط تحلیل‌های تکنلیکال و چه توسط تحلیل‌های فاندامنتال تحت نظر گرفته می‌شوند.

زمانی که یک بازار به حالت گاوی تبدیل می‌شود، بخش بزرگی از بازار رونق قابل توجهی پیدا می‌کند و می‌توان با راحت‌ترین داد و ستد‌ها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، پول خوبی به جیب زد. حتی بی‌تجربه‌ترین تریدرها هم می‌توانند استفاده خوبی از یک وضعیت گاوی بازار داشته باشند. بنابراین بسیار مهم است که با چگونگی شکل‌گیری و حرکت یک وضعیت گاوی آشنا شویم.

بازار گاوی چیست

یک بازار گاوی (Bull Market یا Bull Run) به وضعیت یک بازار مالی که در آن قیمت‌ها رو به افزایش هستند گفته می‌شود. اصطلاح بازار گاوی معمولا در بازارهای سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چند، این اصطلاح برای اکثر بازارهای مالی کاربرد دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به بازار فارکس (بازار تبادل ارز خارجی)، اوراق قرضه، کالاهای اقتصادی، املاک و ارزهای دیجیتال اشاره کرد. نه فقط معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی یک بازار، بلکه شرایط گاوی ممکن است برای یک ارز واحد مانند بیت کوین، اتریوم یا حتی توکن‌های دیجیتال هم مورد استفاده قرار بگیرد.

معمولا در خبرهای بازار وال استریت اصطلاحات Bullish (گاوی) و Bearish (خرسی) را شنیده‌اید. وقتی یک تریدر می‌گوید آن‌ها در یک بازار گاوی هستند، به این معنی است که آن‌ها انتظار افزایش قیمت‌ها را دارند. وقتی می‌گویند در یک بازار خرسی قرار دارند، به این معنی کاهش پیدا کردن قیمت‌هاست.

ترند قیمت بازار بیت کوین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰

البته وقتی چنین اصطلاحاتی را شنیده‌اید، به این معنی نیست که همین حالا بازار در شرایط گاوی یا خرسی قرار دارد. ممکن است این اصطلاح در تحلیل‌ها و پیشبینی‌ها هم مورد استفاده قرار بگیرد. به این معنی که تریدرها و تحلیلگران انتظار دارند که در آینده دور یا نزدیک، بازار به حالت خرسی یا گاوی تبدیل شود.

گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که وقتی یک بازار در حالت گاوی قرار دارد یا قیمت‌ها رو به افزایش هستند، به این معنی نیست که قیمت‌ها سقوط نمی‌کنند یا شکننده نخواهند بود. به همین دلیل است که بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای، صبر می‌کنند تا وضعیت گاوی بازار به ثبات یا بازه زمانی طولانی‌تری برسد. یک شرایط گاوی ممکن است دارای سقوط‌ و ایستادگی موقت هم باشد.

برجسته‌ترین وضعیت گاوی تاریخ بازارهای مالی

بنابراین تعریف یک بازار گاوی، بسته به بازه زمانی که در آن قرار داریم تعریف می‌شود. وقتی صحبت از یک بازار گاوی می‌شود، ممکن است منظور یک قاب زمانی چند ماهه یا چند ساله باشد. هر چقدر که این بازه زمانی بیشتر باشد، نوسانات بیشتری هم خواهیم داشت.

در طول تاریخ، برخی از به یادماندنی‌ترین بازارهای گاوی از سوی بازار سهام رقم خورده‌اند. جایی که در آن قیمت سهام و شاخص بازار سهام مانند Nasdaq 100 بی‌توقف در حال صعود بوده است. تا جایی که به دنیای اقتصاد مربوط است، همیشه امواج ریز و درشتی بین بازار گاوی و خرسی وجود داشته است. برخی از این چرخه‌های اقتصادی ممکن است سال‌ها یا حتی دهه‌ها هم طول بکشد.

حتی برخی‌ها باور دارند که ما پس از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ تا همین شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰، در یک بازار گاوی بسیار بلند مدت قرار داشته‌ایم که به بلند‌ترین بازار گاوی تاریخ مشهور شده است. این مسئله شاید درست باشد و شاید هم غلط. همانطور که گفتیم، بازارهای گاوی بلند مدت کاملا بستگی به دیدگاه و شرایط یک بازار دارند.

آیا بیت کوین در یک بازار گاوی قرار دارد؟

با این حال، بگذارید نگاهی به یکی از عملکردهای طولانی مدت میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average) بندازیم. در نمودار زیر اساسا شاهد یکی از بزرگ‌ترین بازارهای گاوی قرن هستیم. می‌توان شاهد برخی دوره‌های کاهشی هم در این نمودار بود. مثلا در سال ۱۹۲۹ یا ۲۰۰۸ سقوط‌های موقتی را شاهد بوده‌ایم. اما با این حال روند بازار دائما رو به بالا بوده است.

عملکرد میانگین صنعتی داو جونز از سال ۱۹۱۵

برخی‌ها باور دارند که دقیقا همین روند بازار را می‌توان برای بیت کوین هم مشاهده کرد. اما ما واقعا نمی‌توانیم بگوییم که چه زمانی بیت کوین وارد یک بازار گاوی چندین و چند ساله خواهد شد. همچنین خالی از لطف نیست که معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی بگوییم اکثر ارزهای دیجیتال یا به اصطلاح دقیق‌تر آلت کوین‌ها، احتمالا هرگز چنین روند قیمتی را تجربه نخواهند کرد. بنابراین باید در خصوص سرمایه‌گذاری‌تان بسیار دقت کنید.

تفاوت میان بازار خرسی و بازار گاوی چیست

یکی از سوالات متداول در بین تازه‌واردان صنعت ارزهای دیجیتال و به کل دنیای اقتصاد، این است که تفاوت میان بازار خرسی و بازار گاوی چیست و چطور می‌توان تفاوت بین آن‌ها را پیدا کرد. بازار خرسی و گاوی، ۲ مفهوم مخالف یکدیگر هستند. بنابراین تشخیص تفاوت میان آن‌ها کار سختی نیست. در بازار گاوی، قیمت‌ها به‌طور مداوم رو به افزایش هستند، در حالی که قیمت‌ها در بازار خرسی دائما رو به پایین حرکت می‌کنند.

تفاوت میان این ۲ وضعیت بازار، به تریدرها برای انجام بهترین معاملات کمک شایانی کرده است. در یک بازار گاوی، تریدرها و سرمایه‌گذاران به طور کلی می‌خواهند تا یک سرمایه‌گذاری بلند مدت انجام دهند. به این معنی که این افراد ارز دیجیتال خود را به امید یک بازار گاوی بلند مدت آن قدر نگه می‌دارند تا قیمت آن نسبت به زمانی که دارایی خود را خریداری کرده‌اند، بسیار افزایش پیدا کند. با این کار یک سود فوق‌العاده به جیب می‌زنند. برعکس، زمانی که یک بازار خرسی است، این افراد می‌خواهند سریع‌تر دارایی خود را به فروش برسانند تا به پول نقد برسند. چرا که دوست ندارند سرمایه‌ای را نگه دارند که ارزش آن در حال کاهش است.

برخی از تریدرها و سرمایه‌گذاران، با انجام تحلیل‌ها و مطالعات زیاد، سعی می‌کنند تا قیمت و وضعیت بازار ارز دیجیتال را پیشبینی کنند. شما هم برای این که بتوانید وضعیت گاوی یا خرسی بازار را پیشبینی کنید، مهم است که با انواع و اقسام تحلیل‌های فاندامنتال و تکنیکال آشنا باشید.

معامله‌گران چطور می‌توانند از بازار گاوی سود ببرند؟

ایده اصلی معاملات در بازارهای گاوی ساده است. قیمت‌ها روند صعودی دارند، بنابراین سرمایه‌گذاری بلند مدت یک استراتژی معقول است. در شرایط بازار گاوی، مردم بیشتر ارز دیجیتال را می‌خرند و نمی‌فروشند. به همین دلیل عرضه در بازار کاهش پیدا می‌کند و قیمت‌ها دائما بالاتر می‌رود.

یک جمله جالب در خصوص شرایط بازار وجود دارد:

ترند بازار دوست شماست تا این که به دشمن‌تان تبدیل شود.

این حرف به این معنی است که باید به عنوان یک تریدر، در جهت ترند بازار حرکت کنید. در عین حال باید در نظر داشته باشید که هیچ ترندی تا ابد ادامه پیدا نمی‌کند و یک استراتژی ممکن است برای یک ترند جواب دهد و برای یک ترند دیگر کاربرد نداشته باشد. بازار همیشه در حال تغییر است و هر اتفاقی ممکن است در آن رخ دهد؛ مخصوصا وقتی صحبت از بازار ارزهای دیجیتال باشد.

برای مثال پس از شیوع ویروس کرونا، بازارهای گاوی که چندین و چند سال ادامه داشتند، فقط در چند هفته به زانو درآمدند.

البته باید در نظر داشته باشید که هر سرمایه‌گذار و معامله‌گری، دلایل خود را برای فعالیت‌هایش در یک بازار گاوی دارد. ممکن با وجود افزایش قیمت قابل توجه یک ارز، سرمایه‌گذار باز هم دست به فروش دارایی خود بزند. اما معمولا این افراد، تریدرها و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای هستند که با استراتژی خود به موفقیت می‌رسند.

نتیجه

در این مطلب در خصوص این که یک بازار گاوی چیست و چطور تریدرها می‌توانند در آن موفق شوند صحبت کردیم. اما به طور کلی، یکی از ساده‌ترین استراتژی‌های معاملات در هر بازای این است که مسیر کلی یک ترند را دنبال کنید.

بنابراین، هنگامی که بازار گاوی باشد، موقعیت‌های خوبی هم برای معامله وجود دارد، حتی اگر یک معامله‌گر تازه‌ کار یا سرمایه‌گذار بی‌تجربه باشید. هرچند، فراموش نکنید که همیشه باید مدیریت ریسک داشته باشید، یاد بگیرید تا جای ممکن از اشتباهات اجتناب کنید و اجازه ندهید احساسات در معاملات‌تان دخالتی داشته باشند.

آیا با بازار گاوی آشنایی دارید؟ تجارب خود در خصوص ترندهای بازار را با کوین نیک به اشتراک بگذارید.

اصلی ترین اصطلاحات بورس که باید هر معامله گری بداند

اصلی ترین اصطلاحات بورس که باید بدانید
در این مقاله لیستی از کلماتی که در بازار بورس استفاده میشوند و برای کار در بورس بهتر است با آنها آشنا باشید را برای شما آورده ایم. اصطلاحاتی که شاید در انجام معاملاتتان شنیده باشید اما نتوانید از کسی بپرسید و یا بخواهید معنی دقیقی از آنها داشته باشید.

1. اختصار AUm یا دارایی های که معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی مدیریت شده
اختصار AUm به معنی Asset under managment یا همان دارایی های مدیریتی و کنترلی شرکت است که میتوان به صندوق هایی که مشتریان آن شرکت با توان اجرایی آن شرکت بوجوود آورده اند اشاره کرد، که شرکت فوق در حال مدیریت آن است.
و بر همین اساس از درامد و سود این صندوق ها این مثل شرکت سرمایه گذاری اکسیر کارمزدی دریافت میکنند که این امر جزوی از دارایی های کنترل شده هستند که معیاری برای موفقیت و رتبه شرکت هایی به این شکل محسوب میشود.

2. معنی خالص دارایی شرکت و ارزش آن یا همان Nav
مفهوم این واژه Net asset value اصولا همان ارزش تمام موجودی و دارایی های آن شرکت است که املاک و سهام و سپرده بانکی و حتی طلب سود سهام است که به آن nav میگویند که معمولا بعد کسر بدهی محاسبه میشود. این محاسبات در تحلیل فاندامنتال برای اندازه گیری ارزش ذاتی زیاد بکار می رود.

3. بازار گاوی bull market در بورس
احتمالا این واژه را زیاد شنیده اید و در لحظه اول فکر کنید که این از اصطلاحات عامیانه بورس هست، اما این چنین نیست. این واژه توسط جورج سورس یکی از معروف ترین تحلیلگران و معامله گران قرن است که بنیان گذار شرکت مدیریت سرمایه گذاری سورس هم هست، که اسامی بازار گاوی و خرسی و خوکی بنام این شخص ثبت شده.

طبق نظریه سورس در بازار گاوی نسبت تقاضا از عرضه بیشتر است و خریداران با دید رشد بازار شروع به خرید حجیم سهام در هر قیمتی میکنند و از آن طرف هم فروشنده بسیار کم است. در این مواقع سرمایه گذاران اعتماد و خوشبینی نسبت به بازار دارند که تعبیرش رشد اقتصاد و جهش آن هست.

4. معنی بازار خرسی bear market
در این بازار معمولا موقعیت و قدرت عرضه بر تقاضا بیشتر است، که باعث کاهش قیمت سهام میشود و برخی خریداران با ایجاد ترس از افت سهام وارد معاملات با کمترین قیمت پیشنهادی میشوند.
در این حالت معمولا برخی از سهامداران مبتدی بدون در نظر گرفتن ارزش سهم وارد فاز فروش و ترک معامله در قیمت های کم شده و همین باعث ایجاد جو روانی میشود که باعث کاهش دسته جمعی بهای سهام و کاهش و نوسانی شدن شاخص کل میشود. از بازار خرسی هم کمی به عنوان بازار خوکی یاد میکنند، چون در آن سفته باز ها بر اساس ایجاد هیجان منفی سهام را مفت از چنگ سهامدار بی خبر از همه جا که وارد فاز ترس و استرس شده در می آورند.
توصیه گروه سرمایه گذاری اکسیر به شما عزیزان وین است که بدون تحلیل و مشاوره وارد خرید و فروش نشوید.

5. معنی سهم شناور Free float
این واژه یعنی بخشی از سهام قابل عرضه آن شرکت هست که، سهامدارانش میخواهند آن را عرضه کرده و به فروش برسانند و معمولا در ترکیب سهامداران که از سایت سازمان بورس قابل مشاهده هستند و اصولا سهامدار های عمده سهم خود را در کوتاه مدت به ندرت واگذار میکنند چون علاقه به اعمال مدیریت در آن شرکت دارند.

6. معنی واژه ضریب بتا B
این واژه برای گذشته و داده های تاریخی سهام مورد استفاده هست که در جدول معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی کانسلیم هم پر کاربرد هست، به این صورت تحلیلگر وارد محاسبات و آنلالیز گذشته قیمت سهام شده و ریسک سیستماتیک بر بازار را محاسبه میکند.
اگر بتای آن سهم کمتر از ۱ باشد وارد شدن به آن سهم ریسک کمتری دارد ولی اگر بتای سهم بیش از ۱ باشد نسبت ریسک به سرمایه گذاری بالاتر خواهد بود.

7. معنی آربیتراژArbitrage
این واژه در واقع یعنی سود بردن از تفاوت و نوسان قیمتی چند بازار هست که اصولا در معاملات جهانی و فارکس مورد استفاده قرار میگیرد. به این صورت که معامله گر بطور مثال از اختلاف قیمت طلا یا مس یا فولاد در بورس فلزات لندن lme و بورس ژاپن باعث آربیتراژ ان معامله شود و سود کند.
8. معنی سود سهم Eps
سود سهام یا eps مقدار سودیست که شرکت به ازای هر سهم خود به سهامداران در مجمع پرداخت میکند. و هر چقدر وین سود بیشتر باشد نشتن دهنده بنیاد خوب آن است.

9. معنی سیو سود save profit
سیو سود کردن در بازار مالی یعنی رسیدن به سود ذهنی معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی و یا از نظر قوانین تکنیکال و فاندامنتال رسیدن به مقاومتی که رشد قیمت بعد از آن بعید بنظر می رسد. در این حالت معامله گر از طمع دوری کرده و با سود از سهام خارج میشود.

10. معنی حد ضرر در بورس stop loss
این واژه بنام حد ضرر شناخته میشود که یعنی خروج از سهم در مواقع حساس قیمتی در نزدیکی حمایت تکنیکالی که بر اساس نظر خود معامله گر این عدد تعین میشود ولی اصولا حمایت نزدیک قیمت ورود مورد محاسبه برای حدضرر ملاک هست که در صورت تثبیت زیر آن عدد،حدضرر فعال شده و برای جلوگیری از ضرر بیشتر تریدر از آن معامله خارج شده و صبر میکند که سهام در حمایت های بعدی تثبیت شده و مجدد وارد آن سهام با قیمت پائین تر بشود.

11. تریل کردن در معاملات :
یکی از بهترین تکنیک های حفظ سود، مبحث تریل کردن یا جابجایی حد ضرر است که به خوبی می تواند مرحله به مرحله سود ایجاد شده در بازار را حفظ نماید. به عنوان مثال شما یک سهم را در قیمت 202 تومان می خرید و حد ضرر خود را قیمت 190 تومان قرار می دهید و مقاومت ماژور پیش روی شما قیمت 220 تومان است و سهم به عنوان مثال تا قیمت 225 تومان رشد می کند، در واقع در این لحظه شما باید از قانون تریل کردن استفاده کنید و حد ضرر خود را از قیمت 190 تومان به قیمت حمایتی 220 تومان افزایش دهید. زیرا این احتمال وجود دارد که قیمت سهم ریزش کرده و در صورت آمدن زیر 220 تومان تا قیمت 200 تومان ریزش کند و شما در واقع در صورت عدم رعایت تریل، ممکن است علاوه بر سود نکردن ضرر هم بکنید که می تواند فشار روحی بالایی برای معامله گر ایجاد کند.

12. گره معاملاتی :
گره معاملاتی وضعیتی است که در آن نماد معاملاتی به رقم برخورداری از صف خرید یا فروش حداقل به میزان یک برابر حجم مبنا برای شرکت های با سرمایه 3 میلیارد سهم یا بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت ها، به علت عدم تقارن در قیمت های درخواست های خرید و فروش، حداقل به میزان 10 جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره (به استثنای معاملات در نماد عمده) کمتر از 5% حجم مبنا باشد.

13. حجم مبنا :
حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز معامله شود تا قیمت آن سهم بتواند بر اساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد. بنابراین در صورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در روز کمتر از حجم مبنا باشد به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس 0/0004( چهار ده هزارم) است. به عنوان مثال اگر تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس 200 میلیون سهم باشد، تنها در صورتی قیمت سهم این شرکت در طول روز می تواند 5% افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل 80هزار سهم در طول روز مورد داد و ستد قرار گیرد. هدف از تعیین حجم مبنا، اینست که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است چراکه در غیر این صورت حتی معامله چند سهم یک شرکت می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تاثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.

14. ارزش ذاتی سهام :
قیمتی است که عوامل اصلی و موثر در ارزش سهام را در نظر گرفته و آن را از ارزش جاری بازار متمایز می کند، مدیران مالی و تحلیل گران با ارزیابی عوامل بنیادی که بر قیمت حقیقی سهام اثر می گذارد در ارزیابی و تخمین دقیق ارزش حقیقی سهام تلاش می کنند. هدف از تحلیل ذاتی مقایسه آن با قیمت بازار سهم است. عوامل بنیادی موثر بر ارزش سهام عموماً کمتر از قیمت بازار تغییر می کنند و تحلیل گران امیدوارند که تفاوت بین ارزش ذاتی و قیمت بازار را به خصوص در بازاری که کارایی کامل ندارد دریابند. هدف اصلی از این مقایسه تشخیص این است که آیا در حال حاضر سهام موردنظر ازران ( زیر قیمت حقیقی) و یا گران (بالای قیمت حقیقی) در بازار معامله می شود. اگر سهمی ارزان باشد، بازار اثر عوامل بنیادی را که قیمت بالاتری از قیمت بازار را برای سهم موجه می کنند درنیافته است و به محض اینکه برخی از سرمایه گذاران این را تشخیص دهند، خرید این سهم را آغاز می کنند و باعث افزایش قیمت بازار می شوند. بنابراین آن گروه از افراد حقیقی و حقوقی که زودتر اقدام به خرید سهام کرده اند سود می کنند. برای سهمی که ارزش بازار آن گران است وقتی سرمایه گذاران متوجه گرانی قیمت می شوند فروش خود را آغاز کرده و سبب کاهش قیمت بازار سهم می شوند.

15. شکاف (گپ) قیمت :
به ناپیوستگی نمودار قیمت گفته می شود که در اثر جهش ناگهانی قیمت رخ می دهد. گپ در واقع محدوده ای را مشخص می کند که هیچ معامله ای در آن انجام نشده باشد. شکاف قیمت زمانی ایجاد می شود که بین قیمت پایانی روز قبل و قیمت آغازین روز بعد اختلاف وجود داشته باشد.در این معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی حالت شکافی در قیمت به وجود خواهد آمد که در آن هیچ معامله ای انجام نشده است.

انواع گپ عبارتند از :
1- گپ فرار: زمانی است که قیمت از یک سطح حمایتی یا مقاومتی توسط یک گپ عبور کند.
2- گپ خستگی: در پایان یک حرکت بزرگ صعودی یا نزولی تشکیل می شود. گپ در جهت روند شکل می گیرد و پس از آن روند قیمت معکوس می شود.
3- گپ ادامه دهنده: این نوع گپ در طی روند رخ می دهد و موید تداوم روند جاری می باشد.گپ ادامه دهنده می تواند نوعی گپ فرار نیز باشد
4- گپ معمولی: این گپ ها کاملاً عادی هستند و معمولا زمانی که بازار در حالت رنج (بدون روند) قرار دارد به وجود می آیند و اندازه بزرگی ندارند و اغلب سریع پر می شوند.

۲۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس

آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از ضروری‌ترین مواردی است که هر سرمایه گذاری باید انجام دهد. اینکه صندوق سرمایه گذاری شاخصی چه تعریفی دارد یا توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند، از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آ‌ن‌ها آشنا باشید. در ادامه این مطلب به‌طور اجمالی ۲۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس ‍ را با هم مرور می‌کنیم.

۱- مفاهیم بورس: شاخص کل

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به‌عنوان شاخص بورس تهران صحبت می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام​ شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

۲- مفاهیم بورس: صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل ‌شده و واحدهای آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. شما با خرید واحدهای‌ETF، پول خود را در صندوقی سرمایه گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود کسب کند.

۳- مفاهیم بورس: صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهم‌ترین سازوکارهای سرمایه گذاری در بازارهای مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند. لازم است بدانید در کشورهای پیشرفته معمولا افراد اوراق بهادار را مستقیما معامله نکرده و در عوض پول‌های خود را در صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک سرمایه گذاری می‌کنند. ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه گذاری آن‌ها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.

۴- مفاهیم بورس: صندوق سرمایه گذاری شاخصی

هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص‌ (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین‌ شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه گذاری می‌کند. شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن‌ و حذف ریسک مدیریت صندوق‌ است.

۵- مفاهیم بورس: سبدگردانی (Separately managed account)

سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خریدوفروش آن‌ها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود. ارائه این خدمت‌ مالی به سرمایه گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار نوپای ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، اخیرا «سبدگردانی» مورد توجه قرار گرفته است؛ هرچند تا پیش‌ازاین نیز تجربه سبدگردانی به‌طور غیررسمی در یک دهه اخیر در بورس تهران وجود داشته است. سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌گران حرفه‌ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.

همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.

۶- مفاهیم بورس: تحلیل تکنیکال و بنیادی

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis)‌ به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد؛ اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)‌ از طریق مطالعه آمارهای فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگوها و روندهایی است که نشان‌دهنده‌ حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند. تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی​ سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روندها و الگوها می‌توان به سود رسید.

۷- مفاهیم بورس: اوراق بدهی

اوراق بدهی مانند اوراق قرضه دولتی و شرکتی، گواهی سپرده نوعی ابزارهای بدهی هستند که با شرایط معین بین دو طرف معامله می‌شوند. به‌بیان‌دیگر اوراق بدهی اسناد یا اوراق بهاداری هستند که به‌موجب آن شرکت انتشاردهنده متعهد می‌شود مبالغ مشخصی(بهره سالانه) را در زمان‌هایی خاص به دارنده آن پرداخت کند و در زمان مشخص(سررسید) اصل مبلغ را بازپرداخت کند. دارنده اوراق به‌عنوان بستانکار حق دریافت اصل و بهره آن را دارد، ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد. خریدار این نوع اوراق در واقع به شرکت‌های بزرگ و دولت وام می‌دهد و با کمک آن سود ثابتی را به دست می‌آورد.

۸- مفاهیم بورس: پرتفوی (Portfolio)

پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی در بورس داشته و به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود. به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه گذار آن‌ها را خریداری کرده ‌است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای‌ مدیریت می‌شود. بازده سرمایه گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ريسك پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در غالب موارد كمتر از متوسط ريسك سهام داخل سبد است.

صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آن‌ها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.

۹- مفاهیم بورس: دارایی تحت مدیریت (AUM)

دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است. شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزدهای خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمدهای یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.

۱۰- مفاهیم بورس: ارزش خالص دارایی NAV

مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value)در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و… پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها می‌باشد. اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی‌ شرکت‌های سرمایه‌‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETFها و سبدهای اختصاصی به‌کار می‌رود.

۱۱- مفاهیم بورس: عرضه اولیه

عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت خصوصی برای اولین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند. جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، در امیدنامه به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.

۱۲- مفاهیم بورس: بازار گاوی

در بازار گاوی (Bull market) تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به‌ندرت صورت می‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند. بازار گاوی به دوره‌ای گفته می‌شود که قیمت‌ها در حال افزایش است. ویژگی اصلی بازار گاوی، خوش‌بینی، اعتماد سرمایه‌گذاران و انتظار ادامه روند افزایشی است. بازار گاوی در مقابل بازار خرسی قرار دارد. بازارهای گاوی و خرسی معمولاً با چرخه‌های تجاری هم‌زمان هستند. شروع بازار گاوی معمولاً نشان‌دهنده‌ گشایش اقتصادی است، زیرا عقاید عمومی درباره وضعیت اقتصادی آینده، قیمت سهام را تغییر می‌دهد. همچنین بازارهای خرسی قبل از رکود اقتصادی شروع می‌شوند.

۱۳- مفاهیم بورس: بازار خرسی

بازار خرسی (Bear market) موقعیتی است که در آن قیمت اوراق بهادار کاهش‌یافته و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران تبدیل به ترس و بدبینی می‌شود. به‌بیان‌دیگر در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. بازار خرسی نباید با اصلاح قیمت‌ها اشتباه گرفته شود، اصلاح قیمت‌ها روند کوتاه‌مدت دارد و کمتر از دو ماه طول می‌کشد. در اصلاح قیمت سرمایه‌گذاران می‌توانند یک نقطه ورود پیدا کرده سهام را بخرند، درحالی‌که در بازار خرسی نقطه ورود وجود ندارد.

۱۴- مفاهیم بورس: ارزش ذاتی

ارزش ذاتی (Intrinsic value) در علوم مالی به ارزش واقعی سهام یک شرکت یا یک دارایی اطلاق می‌شود که بر پایه بررسی تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر، از جمله صورت‌های مالی ، پتانسیل رشد سودآوری شرکت در سال‌های آینده و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود انجام گرفته ‌است.

با این تفاسیر شاید برای شما این سؤال به‌وجود آید که چه تفاوتی بین قیمت بازار و قیمت یا ارزش ذاتی یک سهم وجود دارد؟ بگذارید با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید قیمت بازار سهم شرکت الف، هم‌ اکنون ۲۰۰ تومان است. به‌بیان‌دیگر، سهام شرکت الف هم‌اکنون با قیمت ۲۰۰ تومان در بورس در حال خریدوفروش است؛ اما سرمایه‌گذاران زیادی همچنان متقاضی خرید این سهم هستند. اگر از سرمایه‌گذاران خریدار سهم سؤال کنید که چرا قصد دارید سهام این شرکت را خریداری کنید؟ پاسخ همه آن‌ها این خواهد بود که «به نظر ما، این سهم بیشتر از ۲۰۰ تومان ارزش دارد.» معنی این جمله این است که ارزش واقعی سهام شرکت الف، از نگاه آن‌ها بیشتر از قیمت بازار این سهم است. بنابراین، در یک تعریف ساده، ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر قیمتی است که سرمایه‌گذاران برای سهم قائل هستند. طبیعتا اگر از دید سرمایه‌گذاران، ارزش ذاتی یک سهم پایین‌تر از ارزش بازار آن سهم باشد، این سهم گزینه مناسبی برای فروش خواهد بود.

گفتنی است ارزش ذاتی یکی از پارامترهای کلیدی در تحلیل بنیادی محسوب می‌شود. تحلیلگران با در نظر گرفتن دارایی‌های مشهود و نامشهود و محاسبه سودآوری شرکت‌ در سال‌های آتی، ارزش ذاتی شرکت را به‌دست می‌آورند و آن را با ارزش روز سهم مذکور مقایسه می‌کنند. تصمیم درباره خرید یا فروش سهم توسط تحلیلگران به‌تفاوت قیمت ارزش ذاتی و ارزش روز بازار آن بستگی دارد.

۱۵- مفاهیم بورس: ضریب بتا

ضریب بتا(β) معیاری است که براساس داده‌های تاریخی معاملات سهام بدست آمده و معرف میزان ریسک سیستماتیکی است که سرمایه‌گذار با تصاحب آن سهم نسبت به‌کل بازار متحمل می‌شود. بتای یک سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده‌ میزان نوسان آن سرمایه‌گذاری نسبت به بازار است. اگر بتا کوچک‌تر از یک باشد، آن سرمایه‌گذاری نسبت به بازار نوسان کمتر و اگر بتا بیشتر از یک باشد آن سرمایه‌گذاری نسبت به بازار نوسان بیشتری دارد. بتای بازار که شامل همه دارایی‌های قابل سرمایه‌گذاری است، برابر با یک است.

۱۶- مفاهیم بورس: آربیتراژ

آربیتراژ (Arbitrage) به معنی سود بردن از تفاوت قیمتی میان دو یا چند بازار است، از دیدگاه علمی، آربیتراژ احتمال سود بدون ریسک پس از کسر هزینه‌های انجام معامله است. به‌بیان‌دیگر آربیتراژ به معنای بهره گرفتن از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار برای کسب سود است؛ مثلا تفاوت قیمت فلز مس در بورس لندن و بورس شانگهای چین می‌تواند باعث آربیتراژ معامله‌گران مس بین این دو بازار شود.

سود آربیتراژی زمانی ایجاد می‌شود که یک کالای مشابه در دو بازار مختلف یا در مواردی خاص در دو قالب متفاوت عرضه می‌شود، اما قیمت‌های یکسانی ندارد. آربیتراژ این امکان را به وجود می‌آورد که در بلندمدت قیمت‌ها به میزان زیادی از ارزش منصفانه فاصله نگیرند. با فاصله گرفتن قیمت‌ها در یک بازار از قیمت منصفانه، آربیتراژگران فعال شده و با خرید این کالا از بازارهای دیگر ‌قیمت را به قیمت منصفانه نزدیک می‌کنند. در انجام آربیتراژ توصیه می‌شود که خرید در یک بازار و فروش در بازار دیگر به‌صورت هم‌زمان انجام بگیرد تا از ریسک تغییر قیمت در یکی از بازارها جلوگیری شود.

۱۷- مفاهیم بورس: سهام شناور آزاد

سهام شناور آزاد (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود، در آینده نزدیک، قابل معامله باشد. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی شده و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه‌مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند.

۱۸- مفاهیم بورس: سود هر سهم و سود پرداختی سهام

سود هر سهم یا EPS عبارت است از مقدار سود خالص شرکت به ازای هر سهم. سود سهام پرداختی به ازای هر سهم یا DPS عبارت است از بخشی از سود هر سهم که در مجمع بین سهامداران تقسیم می‌شود و نشانگر مقدار سود نقدی توزیع‌شده توسط شرکت است.

۱۹- مفاهیم بورس: نماد

نماد عبارت است از کد یا نام اختصاری شرکت‌ها که برای سهولت شناسایی و دسته‌بندی آن‌ها در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان‌مثال شرکت ملی مس ایران با نماد «فملی» یا پالایشگاه معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی نفت بندرعباس با نماد «شبندر» در بازار بورس و تالارهای معاملاتی معرفی می‌شوند. بد نیست بدانید معمولا حرف اول در یک «نماد» نشان‌دهنده صنعت مربوطه و بخش دوم خلاصه‌ای از نام شرکت است.

به‌عنوان‌مثال تمام شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران که در گروه بانک‌ها، مؤسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی فعالیت می‌کنند نمادشان با حرف «و» شروع می‌شود.

۲۰- مفاهیم بورس: بازار خارج از بورس (OTC)

بازار خارج از بورس (Over The Counter) یک بازار غیرمتمرکز و بدون مکان فیزیکی است که معامله به‌طور مستقیم بین دو نفر انجام می‌شود و قیمت معامله لزوماً به‌صورت عمومی منتشر نمی‌شود. در این بازار قیمت‌ها براساس مذاکره تعیین می‌شوند و معاملات از طریق شبکه‌های کامپیوتری، تلفن و ایمیل صورت می‌گیرد. محصولات معامله‌ شده در بورس باید استاندارد باشند، درحالی‌که این محدودیت در بازار خارج از بورس وجود ندارد و طبق قرارداد دو طرف، ویژگی‌های مورد معامله مشخص می‌شود.

بازار فارکس چیست و چگونه کار میکند به زبان ساده

حالا دیگر بیشتر افراد، حتی اگر شده از طریق شنیدن اخبار، با کلماتی مثل بیت کوین و ارز دیجیتال آشنا شده‌اند. بازار ارزهای دیجیتال یک بازار کاملا دیجیتال است که در آن روی رمز ارزها سرمایه‌گذاری شده و در صرافی‌های ارز دیجیتال آنها را با هم معامله می‌کنند. بسیاری از اصطلاحات و مفاهیمی که در این بازار نوظهور دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند برگرفته از یکی از اولین و بزرگ‌ترین بازارهای دیجیتال مالی بین‌المللی، یعنی بازار فارکس است.

این بازار که توسط شبکه‌ای از بانک‌های مرکزی و موسسات عظیم مالی اداره می‌شود، از ابتدای دهه 1990 به صورت دیجیتال در آمده است. در حالی که حجم بازار معاملات روزانه ارزهای دیجیتال کمتر از 250 میلیارد دلار است، این حجم در فارکس در گزارش معتبری در سال 2019 چیزی بیش از 6.6 تریلیون دلار تخمین زده شده است.

فهرست عناوین مقاله

بازار فارکس چیست و چه انواعی دارد؟

بازار ارزهای خارجی یا فارکس بازاری است که در آن پول‌های کشورهای مختلف به صورت جفت‌های ارزی در برابر یک دیگر ارزش‌گذاری و فروخته می‌شود. برخلاف بازارهای دیگر، که یک «محصول/خدمات» در ازای پول خریداری می‌شود، در اینجا این خود پول‌ها هستند که با یک دیگر مبادله می‌شوند.

محصولات بازار فارکس شامل جفت ارزهایی مثل USD/EUR می‌شود، که قیمت آن به صورت 0.83 (یورو) اعلام می‌شود. فارکس در طول سال‌ها مجموعه‌ای از اصطلاحات تخصصی ایجاد کرده که معامله‌گران به کمک این اصطلاحات به موضوعات مهم در این بازار اشاره می‌کنند. در ادامه این مطلب ضمن معرفی بازار ارزهای خارجی، این اصطلاحات کاربردی در این بازار را نیز مورد بررسی قرار می‌دهیم.

هر چند پیشینه مبادله ارزها با یک دیگر به چند هزار سال قبل بر می‌گردد، این بازار به شکل فعلی آن یک پدیده کاملا جدید محسوب می‌شود. بازار ارزهای خارجی مانند بیشتر بازارهای مالی دیگر شامل چند نوع معامله می‌شود. در حالی که در بازار محلی (Spot) این خود ارزهای خارجی هستند که قیمت‌گذاری و معامله می‌شوند، در بازارهای آتی قراردادهای معامله ارز در تاریخ‌های آینده معامله می‌شود.

معمولا وقتی بحث از بازار فارکس می‌شود، منظور همین معاملات محلی یا فیزیکی ارزهای خارجی است. همان طور که پیشتر اشاره شد، حجم بازار این معاملات جهانی بیشتر از 6 تریلیون دلار است. طبق آماری که در سال 2019 منتشر شده، بیشتر از هشتاد درصد این معاملات روی جفت‌های ارزی متمرکز هستند که دلار امریکا یا USD یکی از طرف‌های آنها را تشکیل می‌دهد. بعد از دلار امریکا، یورو با حضور در 32 % از معاملات، مهم‌ترین ارز در بازار بین‌المللی ارزهای خارجی محسوب می‌شود. ین ژاپن، پوند بریتانیا، و دلار استرالیا به ترتیب ارزهای بزرگ بعدی در این بازار محسوب می‌شوند.

زمان کار بازار فارکس

بازار ارزهای خارجی یک بازار بین‌المللی دیجیتال است که در آن معامله‌گران می‌توانند به صورت 24 ساعته بجز روزهای شنبه و یکشنبه، سفارش‌های خرید و فروش بگذارند. این بازار به صورت استاندارد در زمان کاری هفته در کشورهای مختلف جهان یعنی 5 و نیم روز در طول هفته فعال است. با این حال به خاطر دیجیتال بودن آن، امکان سفارش گذاشتن در تمام زمان‌های هفته در این بازار وجود دارد.

اصطلاحات مهم بازار فارکس

همان طور که پیشتر اشاره شد، بازار ارزهای خارجی برخی ویژگی‌های منحصر به فرد دارد که باعث شده اصطلاحات خاصی برای اشاره به این ویژگی‌ها در آن ابداع شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین این اصطلاحات را معرفی می‌کنیم.

جفت ارزی: ارز پایه و ارز مظنه

محصولات بازار فارکس جفت ارزها هستند. بیشتر از 180 ارز خارجی وجود دارد که در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرند. یک جفت ارزی شامل دو ارز می‌شود که در بازار فارکس با توجه به موقعیت قرارگیری در عنوان محصول از هم تفکیک می‌شوند:

• ارز پایه (base currency)
• ارز مظنه (quote currency)

برای مثال جفت ارزی EUR/USD با قیمت 1.21 شامل تخمین ارزش ارز پایه یورو در برابر ارز مظنه دلار امریکا می‌شود. با تغییر جای این دو ارز یک محصول دیگر ایجاد می‌شود: USD/EUR، که در آن دلار امریکا ارز پایه و یورو ارز مظنه است. در بازار فارکس، درست مثل زندگی روزمره، همیشه یک ارز در مقابل ارز دیگری خریداری می‌شود.

به عبارت دیگر، جفت ارزی مثل GBP/EUR در بازار فارکس به معنی خریدن پوند بریتانیا و فروختن یورو به صورت همزمان است. روش کار معمولا به این صورت است که یک معامله‌گر تصور می‌کند قیمت پوند در مقابل یورو افزایش می‌یابد و برای همین روی جفت GBP/EUR سرمایه‌گذاری می‌کند. با افزایش قیمت پوند بریتانیا در مقابل یورو، این معامله‌گر سود می‌کند.

انواع جفت‌های ارزی

بعضی از جفت ارزها بسیار قدرتمندتر از جفت‌های ارزی دیگر هستند. دلیل این موضوع مطلوبیت بیشتر آنها برای معامله‌گران است. جفت ارزهای اصلی بیش از 85 % از حجم بازار ارزهای خارجی را تشکیل می‌دهند. ویژگی این جفت‌ها نقش دلار امریکا در آنها است.

پس از جفت ارزهای اصلی یا ماژور که دلار امریکا یک طرف آنها است، جفت‌ ارزهای فرعی یا مینور محبوب‌ترین جفت‌ها در بازار ارزهای خارجی محسوب می‌شوند. این جفت‌ها شامل ارزهای کشورهای پیشرفته در مقابل یک دیگر به جای دلار است. جفت‌ ارزهای فرعی یا کراس کمتر از بیست درصد از مجموع معاملات بازار ارزهای خارجی را تشکیل می‌دهند.

بعد از این دو دسته جفت‌های ارزی، می‌توان به جفت‌های اگزوتیک و منطقه‌ای اشاره کرد. جفت‌های اگزوتیک شامل جفت‌هایی می‌شود که یک طرف آنها ارز رسمی یک کشور ضعیف یا در حال توسعه اقتصادی قرار داشته باشد. برای مثال جفت USD/IQD یک جفت اگزوتیک محسوب می‌شود با این که دلار امریکا یک طرف آن است.

جفت‌های منطقه‌ای هم به سادگی شامل ارزهای کشورهایی می‌شود که در یک منطقه قرار گرفته‌اند. برای مثال ارزهای کشورهای حاشیه خلیج فارس با یک دیگر جفت‌های ارزی تشکیل می‌دهند که به خوبی به معاملات منطقه‌ای و رویدادهای منطقه واکنش نشان می‌دهد.

به این ترتیب، انواع جفت‌های ارزی در بازار فارکس شامل موارد زیر می‌شود:

• جفت‌های اصلی: بیشترین میزان معاملات را به خود اختصاص می‌دهند و شامل جفت‌هایی می‌شوند که در آنها دلار امریکا با ارز یک کشور پیشرفته مبادله می‌شود. مثال: USD/EUR
• جفت‌های فرعی: معمولا شامل ارزهای کشورهای پیشرفته بدون دلار امریکا می‌شود. مثال: EUR/GBP
• اگزوتیک: شامل یک ارز عمده در مقابل ارز یک کشور در حال توسعه می‌شود. مثال: USD/PLN
• منطقه‌ای: شامل جفت‌های ارزی کشورهای همسایه و در یک منطقه. مثال: AUD/NZD یا EUR/NOK

لوریج یا ضریب و ضرورت آن

بیشتر معامله‌گرانی که در فارکس موفق عمل می‌کنند روی جفت‌های ماژور و جفت‌های مینور سرمایه‌گذاری می‌کنند که به اقتصادهای پیشرفته جهان اختصاص دارند. همان طور که می‌دانید ثبات ارزش پولی یکی از جدی‌ترین هدف‌ها در این کشورها محسوب می‌شود. به همین دلیل، معمولا معاملات جفت‌های اصلی خیلی نوسان ندارد و در طول روز معمولا تغییرات بسیار جزئی در قیمت آنها اتفاق می‌افتد.

این ویژگی باعث می‌شود معامله‌گران فارکس به دنبال ابزارهایی باشند تا از کوچک‌ترین تغییرات قیمت سود مناسبی به دست بیاورند. استفاده از لوریج ، یکی از این ابزارها است که به معامله‌گران بازار فارکس اجازه می‌دهد با استفاده از سرمایه به نسبت کم بتوانند سود مناسبی از تغییرات حداقلی ارزها در مقابل یک دیگر ببرند.

لوریج در حقیقت نوعی قرض کردن سرمایه در داخل یک حساب معاملاتی محسوب می‌شود. این ابزار توسط کارگزاری‌های مختلف با ضریب‌های متفاوتی در اختیار معامله‌گران ارزهای خارجی و بازارهای دیگر قرار می‌گیرد. به هر ترتیب، بدون استفاده از ابزارهای تحلیل ریسک نسبت به بازده و مدیریت ریسک، به کار بردن لوریج می‌تواند منجر به نتایج فاجعه‌باری شود.

مارجین

مارجین شامل سرمایه اولیه‌ای می‌شود که یک معامله‌گر برای ایجاد یک معامله به آن احتیاج دارد. این همان چیزی است که معامله‌گران برای استفاده از لوریج و ایجاد معاملاتی بزرگ‌تر از حجم سرمایه خود به آن نیاز دارند. وقتی که یک معامله‌گر با مارجین معامله می‌کند، فقط لازم است درصدی از ارزش کامل یک معامله را در اختیار داشته باشد تا بتواند آن را انجام دهد.

مارجین به معامله‌گران اجازه می‌دهد معاملات لوریج انجام داده و به این ترتیب سود خود را چندین برابر افزایش دهند. اما نکته مهم اینجا است که استفاده اشتباه از آن نیز به همین اندازه می‌تواند منجر به تشدید ضرر معامله‌گران شود.

قیمت خرید/ فروش

در بازار ارزهای خارجی هر معامله‌گر دو قیمت برای جفت ارزی مورد معامله خود ارائه می‌دهد:

• قیمت خرید: قیمتی که یک ارز خارجی خریداری می‌شود.
• قیمت فروش: قیمتی که یک ارز خارجی فروخته می‌شود.

پیپ مخفف اصطلاح «درصد به نقطه» است که یکی از اصطلاحات تخصصی بازار فارکس محسوب می‌شود. همان طور که پیشتر اشاره شد، تغییرات قیمت ارزهای اصلی در مقابل یک دیگر بسیار محدود است و در طول روز معمولا بیشتر از شامل چند هزارم ارزش آنها نمی‌شود. به همین دلیل این قیمت‌ها با چند رقم اعشاری ارائه می‌شوند:

در قیمت بالا، معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی پیپ می‌شود چهارمین عدد بعد از نقطه یا ممیز، یا رقمی که در جایگاه «یک ده هزارم» قرار می‌گیرد. هنگامی که یک معامله‌گر بتواند با کمک لوریج از حجم قابل توجهی سرمایه برخوردار باشد، می‌تواند از تغییرات جزئی در سطح چند ده هزارم قیمت یورو و دلار سود قابل توجهی کند. این تغییرات جزئی در بازار ارزهای خارجی با اصطلاح پیپ مورد اشاره قرار می‌گیرند.

از آنجا که ین ژاپن به صورت 100 ین معامله می‌شود، در جفت‌های ارزی که در آنها ین ژاپن حضور دارد، معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی پیپ به دومین عدد بعد از ممیز گفته می‌شود.

لات و اندازه‌های دیگر بازار فارکس

در بازار ارزهای خارجی «لات» (Lot) شامل اندازه معامله می‌شود. در معاملات استاندارد فارکس روی یک جفت ارزی یک لات شامل 100 هزار واحد از ارز پایه می‌شود. به این ترتیب می‌توان گفت 1 لات EUR/USD معادل 100.000 یورو در مقابل معادل آن به دلار امریکا می‌شود. در معامله‌ای با این اندازه، هر پیپ معادل 10 یورو می‌شود. یعنی معامله‌گری که یک لات EUR/USD معامله می‌کند، با هر تغییر پیپ یورو در مقابل دلار، 10 یورو سود یا ضرر می‌کند.

بعد از استاندارد لات، مینی لات بزرگ‌ترین واحد فارکس است که به معنی 10.000 ارز پایه است. میکرو لات واحد کوچک‌تر بعدی است که شامل 1.000 واحد ارز پایه می‌شود. در نهایت کوچک‌ترین واحد فارکس یک نانو لات است که 100 واحد ارز پایه است. به این ترتیب یک میکرو لات USD/CHF شامل سفارش فروش فرانک سوئیس با ارزش 1.000 دلار امریکا می‌شود.

احساسات بازار: گاوی و خرسی

احساسات بازار تصوری کلی از نحوه عملکرد یک بازار ارائه می‌دهد. وقتی احساسات بازار گاوی باشد، یعنی قیمت بالا می‌رود. وقتی احساسات بازار خرسی باشد، یعنی قیمت کاهش پیدا می‌کند. از آنجا که بازار ارزهای خارجی شامل جفت‌های ارزی می‌شود که در برابر یک دیگر ارزش‌یابی می‌شوند، این احساسات در آن نقش مهمی ایفا می‌کنند.

در طول سال‌های گذشته همه ما به خوبی با تاثیر تغییرات قیمت ارزهای خارجی یا گران شدن دلار آشنا شده‌ایم. در تمام این نوسان‌ها یک بازار گاوی ایجاد می‌شود که به معامله‌گران می‌گوید دلار گران می‌شود. به همین ترتیب، بازارهای خرسی از کم شدن تمایل به یک جفت ارزی خبر می‌دهند. و منجر به کاهش قیمت می‌شوند.

سوالات متداول بازار فارکس

آیا بازار فارکس در ایران قانونی است؟

خیر، طبق اطلاعیه سازمان بورس که در تاریخ 1390/01/16 صادر شده است فعالیت تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در بازار فارکس غیرقانونی اعلام شده است ولی با این حال افراد بسیار زیادی در این بازار به فعالیت می پردازند.

آیا بازار فارکس خوب است؟

بله، بازار فارکس بزرگ ترین بازار مالی جهان است و یکی از حرفه ای ترین معامله گری در بازارهای گاوی و خرسی مشاغل دنیا محسوب میشود ولی به شرط یادگیری اصولی و صحیح این بازار مالی.

در بازار فارکس چه چیزی معامله میشود؟

در بازار فارکس جفت ارزهایی مثل EUR/USD , USD/JPY , GBP/USD و باقی جفت ارزها معامله میشوند. بصورت خلاصه در بازار فارکس پول کشورهای مختلف در برابر هم معامله می شوند.

برای ورود به بازار فارکس چه باید کرد؟

اولین مرحله برای ورود به بازار فارکس، آموزش اصولی و صحیح تحلیل تکنیکال است.

چگونه بازار فارکس را تحلیل کنیم؟

برای تحلیل بازار فارکس از تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال میتوانیم استفاده کنیم.

بازار فارکس چند روز تعطیل است؟

بازار فارکس دو روز در هفته (شنبه و یکشنبه) تعطیل است.

چگونه در بازار فارکس سرمایه گذاری کنیم؟

بعد از یادگیری موارد گفته شده باید در یکی از بروکر های معتبر حساب باز کنیم و سپس شروع به معامله کنیم.

سخن پایانی

بازار فارکس یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مالی دنیا با حجم معاملاتی بیش از 6 تریلیون دلار در روز است. در این بازار ارزهای کشورهای مختلف در قالب جفت‌های ارزی در برابر هم ارزش‌گذاری و معامله می‌شود. با توجه به بزرگ بودن اقتصاد کشورها و نقش آنها در معاملات بین‌المللی، بعضی از ارزها مانند دلار امریکا، و با فاصله زیادی یورو، در این بازار از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. بیش از 85 % معاملات در بازار ارزهای خارجی به جفت‌های ارزی اختصاص دارد که دلار امریکا یک طرف آنها باشد.

در این مطلب برخی از مهم‌ترین تعاریف و اصطلاحات مرتبط با فارکس معرفی و بررسی شد. از آنجا که بازار جفت‌های ارزی اصلی معمولا دارای نوسان بسیار کمی در طول روز است، معامله‌گران فارکس به ابزارهایی برای افزایش میزان سرمایه‌گذاری و سود، مثل لوریج دسترسی دارند. آنها می‌توانند با داشتن درصدی از سرمایه مورد نیاز خود به صورت مارجین، در معاملات لوریج شده به نسبت بزرگ شرکت کنند تا از تغییرات چند ده هزارمی در ارزش این واحدهای عمده سود ببرند. به هر ترتیب، بازار ارزهای خارجی از جمله بازارهای پر ریسک محسوب می‌شود. نباید فراموش کرد که فعالیت در بازارهای مالی بدون مدیریت ریسک ( مدیریت سرمایه ) و به کار بردن استراتژی مناسب برای کاهش ضرر احتمالی می‌تواند نتایج بسیار مخربی به بار بیاورد.

دیدگاه درست در سرمایه گذاری ، کلیدی برای معامله موفق

داشتن علم و دانش کافی در زمینه معامله‌گری و سرمایه گذاری، داشتن پول و مهارت در تحلیل بازار ویژگی‌هایی لازم برای عملکرد مناسب در زمینه سرمایه گذاری در بورس هستند اما تا زمانی که دیدگاه درستی در سرمایه گذاری نداشته باشید، نمی‌توانید به سود و درآمدی پیوسته برسید.

برخورداری از یک طرز فکر و دیدگاه صحیح در سرمایه گذاری ، تاثیر بسیاری در موفقیت یا شکست شما در بورس دارد. جنبه‌ روانی معامله‌گری بسیار مهم است و برخی از معامله‌گران با آن آشنا هستند اما آشنایی با بعد روانی معامله‌گری کافی نیست و نیازمند تمرکز و یادگیری است.

دیدگاه نادرست می‌تواند عامل اصلی شکست شما در سرمایه گذاری باشد. در چنین شرایطی با وجود پول زیاد و برخورداری از مهارت‌های لازم هم نمی‌توانید خود را به موفقیت نزدیک کنید.

شواهد نشان داده است که در نبود طرز فکر و دیدگاه درست در سرمایه گذاری و معامله‌گری، هرگز حجم زیاد پول یا داشتن استراتژی خوب، نمی‌تواند برای شما درآمد یا سود ماندگاری ایجاد کند و در نهایت با شکست مواجه خواهید شد.

در این مقاله علاوه بر بررسی‌ جنبه‌های متفاوت روان‌شناسی معامله‌گری، مطالبی در مورد هرچه بهتر شدن دیدگاه معامله‌گران در سرمایه گذاری نیز ارائه خواهیم کرد.

به اندازه ریسک کنید

ریسک‌پذیری، از عواملی است که تاثیر به سزایی در ذهن شما ایجاد می‌کند. مدیریت صحیح ریسکی که در معامله و سرمایه گذاری متحمل می‌شوید، مهم‌‌ترین عامل جهت دستیابی به دیدگاه درست است.

هر فردی که وارد عرصه سرمایه گذاری و معامله می‌شود باید در ابتدا به سنجش درستی از میزان ریسک‌پذیری خود برسد و در محدوده تحمل خود ریسک کند زیرا ریسک کردن بیش از حد توان و کشش ذهنی، معامله‌گر را درگیر خود می‌کند و تمرکز، تفکر و احساسات او را دچار انحراف کرده و به موجب می‌شود که فرد دست به تصمیم‌گیری‌ها نادرست زده و با پیامدهای منفی آن روبه‌رو شود.

ریسک کردن تاثیر عمیقی بر احساسات فرد دارد و احساسات در تمام امور، به خصوص معاملات باعث مختل شدن سرمایه گذاری و حتی در برخی موارد موجب از بین رفتن سرمایه شما می‌شود. درگیر کردن بیش از حد ذهن با چنین مسائلی درصد موفقیت شما را کم می‌کند.

بهترین گزینه برای غلبه بر احساسات این است که معاملات خود را با میزان ریسکی شروع کنید که تحملش را دارید. در این حالت فشار کمتری متوجه شما خواهد شد و در معامله‌گری کمتر دچار احساسات می‌شوید.

به خاطر داشته باشید که ریسک بیش از حد منجر به شکست و حتی از بین رفتن سرمایه‌تان می‌شود. برای جلوگیری از این امر بهتر است ابتدا معاملات خود را با حجم کم شروع نمایید.

ریسک‌پذیری هر فرد در زمینه‌های مختلف با افراد دیگر تفاوت‌هایی دارد و می‌توانید با تجربه و با گذشت زمان حد راحتی (sweet spot) خود را بشناسید و به آن دست یابید.

انتظار معقول داشته باشید

زمانی که شروع به انجام معامله می‌کنید، اگر ذهن خود را از انتظارات غیر واقعی و نادرست پر کنید، چیزی جز صدمات روحی بر شما وارد نخواهد شد.

اکثر معامله‌گران مبتدی، بدون توقعات واقعی و درست وارد بورس می‌شوند. شما در ابتدای معامله‌گری نمی‌دانید که با شکست روبه‌رو خواهید شد یا پیروزی. برخی از افراد تازه‌کار به دنبال آن هستند تا همه‌ معاملاتشان موفقیت‌آمیز و با سود همراه باشد اما زمان می‌برد تا معامله‌گری را به صورت صحیح یاد بگیرند یا بتوانید به طور دائم در معاملات سود کنید.

لازم به ذکر است که تمام معاملات موفق با کارآمدترین استراتژی‌ها، تنها حدود ۶۰ درصد و شاید کمتر به موفقیت و سود می‌انجامد؛ این به آن معنا است که حدود ۴۰ درصد از معاملات با شکست مواجه می‌شوند.

آماری که از معاملات صحیح گفته شد، نشان می‌دهد که بعضی از معامله‌گران غیرحرفه‌ای صبر و نظم خود را نسبت به استراتژی معاملاتی از دست داده و به over-trading یا معاملات بیش از حد به علت عجله و توقع نادرست از بورس دچار می‌شوند که در نهایت با از دست دادن حسابشان مواجه می‌شوند.

برای نزدیک شدن به دیدگاه صحیح در سرمایه گذاری و معاملات، باید بر سه اصل زیر تمرکز کرد:

۱- غلبه بر احساسات درونی

۲- داشتن انتظارات درست و واقعی از بازار

۳- مدیریت صحیح ریسک

از استراتژی‌های ساده استفاده کنید

در مواقعی لازم است ذهن خود را از هر موضوعی که سبب پیچیدگی و بهم ریختگی می‌شود، پاک کنید.

در امر خرید و فروش، برخلاف زمینه‌های دیگر، داشتن ذهنی پیچیده می‌تواند شما را به سمت طرز تفکر اشتباه هدایت کند. بهترین راه حل برای مواجه شدن با چنین مواردی این است که در استراتژی‌های پیچیده تجدید نظر کرده و از استراتژی‌های ساده استفاده کنید.

محدوده‌های مقاومت، حمایت و تشخیص درست روند موثرترین راه‌ برای تحلیل چارت‌ها هستند. دشوارترین مراحل معامله‌گری مدیریت معامله، روان‌شناسی‌، مدیریت سرمایه و ریسک و نحوه‌ی برخورد با سود هستند پس نمی‌توان گفت تحلیل چارت از سخت‌ترین قسمت‌های آن است.

در این جا اگر شما دارای یک قالب ذهنی شلوغ و پیچیده باشید، نتیجه استراتژی قطعا پیچیده خواهد بود و مراحل برایتان سخت‌تر از قبل خواهد شد. در نتیجه با برخورداری از یک میزان ریسک شما به راحتی و با داشتن توقعات درست و مناسب می‌توانید وارد بورس شوید، سرمایه گذاری کنید و مدیریت درستی در این زمینه داشته باشید و تمامی این نکات زمینه‌ساز داشتن دیدگاه و تفکری صحیح برای سرمایه گذاری هستند.