بازار اولیه چیست؟

مهم‌ترین مزیت بازار ثانویه حجم بالای معاملات انجام شده در آن است.

بازار اولیه بورس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

شرکت های بازرگانی برای تامین مالی فعالیت های خود و پرداخت هزینه های رشد و توسعه به حجم بالایی از سرمایه گذاری نیاز دارند. واضح است که تامین این میزان سرمایه در زمانی محدود امکان پذیر نیست و باید از منبع دیگری برای تامین مالی استفاده کرد. دولت ها نیز به منظور ارائه بهتر خدمات و کالاها به مردم، باید به میزان زیادی وام بگیرند. بازارهای مالی، این امکان را برای شرکت ها و دولت ها فراهم می کنند تا بتوانند از طریق فروش اوراق بهادار، نیازهای خود را برطرف کنند. از طرفی، سرمایه گذاران هم از طریق خرید این اوراق بهادار، بازده و رفاهشان را افزایش می دهند. بازار اولیه - اگر به شکلی درست عمل بازار اولیه چیست؟ کند - می تواند برای اقتصاد سرمایه داری کاملا مفید باشد. چون این بازارها کانال مناسبی را برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان فراهم می کنند و باعث می شوند تا سرمایه ها به سمت کسانی که توان استفاده کارآمد از پول و سرمایه را دارند جریان پیدا کنند.

منظور از بازار اولیه بورس چیست؟
بازار اولیه یا «primary market» محلی است که شرکت ها برای اولین بار سهام و اوراق قرضه جدیدشان را برای عموم و سرمایه گذاران به قیمت اسمی به فروش می گذارند. هر معامله ای پس از آن شامل بازار ثانویه می شود و در آن صورت می گیرد. نماد بازار اولیه در ایران، بانک و نماد بازار ثانویه، بورس است. در بازار اولیه، شرکت ها پذیره نویسی و تأسیس می شوند و در بازار ثانویه سهام شرکت های پذیرفته شده، معامله می شوند. سپس شرکت ها به طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند که این کار از طریق پذیره نویسی انجام می شود.

پذیره نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می پذیرد. در این بازار، فروشنده اوراق، همان شرکت عرضه کننده سهام است. عرضه عمومی اولیه یا همان IPO، نمونه ای از یک بازار اولیه است که اوراق بهادار شرکت برای اولین بار به عموم و بدون سابقه قیمت گذاری قبلی عرضه می شود. به زبان ساده تر، به روز اول عرضه سهام شرکتی که برای اولین بار وارد بورس شده است اصطلاحاً «عرضه اولیه» گفته می شود. در طول این زمان، درصد مشخصی از کل سهام یک شرکت برای نخستین بار از طریق بورس اوراق بهادار و توسط سرمایه گذاران بر اساس قیمت کارشناسی خریداری می شود. به عنوان مثال، تحلیل گران با بررسی جزئیات مالی شرکت X قیمت هر اوراق بهادار آن را 180,000 تومان تعیین می کنند. درنتیجه سرمایه گذاران می توانند سهام این شرکت را در زمان IPO با این قیمت و مستقیماً از شرکت صادرکننده خریداری کنند.

این اولین فرصتی است که سرمایه گذاران می توانند از طریق خرید سهام یک شرکت در سرمایه آن سهیم شوند. اما در روز عرضه اولیه سهام، هیچ نقدینگی یا منابعی به شرکت تزریق نمی شود. سرمایه سهام یک شرکت، از وجوه حاصل از فروش سهام آن در بازار اولیه تشکیل می شود. اصولا برای عرضه های اولیه در روز اول یک مقدار مشخص تعیین می کنند که نمی توان در آن روز بیشتر از این مقدار، سهام شرکت را خریداری کرد. ولی از فردای آن روز همه چیز به حالت عادی برمی گردد و آن سهام مانند بقیه سهام هایی که در بورس وجود دارند معامله خواهد شد. عرضه اولیه سهام از دید سرمایه گذاران به دلیل اینکه عموماً بازده ای جذاب - حداقل 20 درصدی - را در کمترین زمان محقق می سازد از جذابیت های زیادی برخوردار است.

در عرضه عمومی اولیه شرکت فیسبوک، هر سهم چقدر قیمت گذاری شد؟
عرضه عمومی اولیه (IPO) شرکت فیس بوک در سال 2012، بزرگ ترین IPO یک شرکت آنلاین و یکی از بزرگ ترین IPO های بخش فناوری بود. بسیاری از سرمایه گذاران معتقد بودند که با توجه به محبوبیت این شرکت، ارزش سهام آن در بازار ثانویه، خیلی زود افزایش خواهد یافت. به دلیل تقاضای بالای سهام این شرکت در بازار اولیه، تضمین کنندگان، هر سهم را 38 دلار قیمت گذاری کردند - یعنی اوج قیمتی آن بازار- و سطح عرضه سهام را با 25 درصد افزایش به 421 میلیون سهام رساندند. در نهایت ارزش سهام فیسبوک به 104 میلیارد دلار رسید که از این منظر بزرگ ترین شرکت عمومی جدید محسوب می شد.

بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟
همه شرکت ها برای انجام فعالیت های خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه می تواند به صورت سهام یا وام باشد. به منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت می تواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهام ها مستقیماً به عموم مردم فروخته می شوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام می شود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می کنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل می گیرد.

انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانه ای قرار دارد. شرکت ها در ابتدا باید بیانیه های خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکت ها این امکان را می دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آن ها ارائه می شود و دیگر سرمایه گذاران نیز می توانند در سهام جدید سرمایه گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیت های مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضه کنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آن ها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکت ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطه ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می گیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه می فروشند. این موسسات برای شرکت هایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم می کنند.

عرضه خصوصی اوراق بهادار به چه صورت است؟
در سال های اخیر، بیشتر شرکت ها به عرضه خصوصی اوراق بهادار «Private Placements» روی آورده اند و اوراق بهادار منتشر شده جدید خود را مستقیماً به موسسات مالی مانند صندوق های بازنشستگی و شرکت های بیمه عمر می فروشند. عرضه خصوصی اوراق بهادار، جایگزینی برای عرضه عمومی و سنتی اوراق بهادار به شمار می رود. عرضه خصوصی به شرکت ها این امکان را می دهد تا بدون اینکه سهام خود را در دسترس عموم قرار دهند، به طور مستقیم به سرمایه گذاران برجسته بیشتری مانند بانک ها، دسترسی پیدا کنند. از مزایای چنین کاری این است که شرکت دیگر مجبور نیست برای فروش اوراق بهادار منتشر شده خود در بورس اوراق بهادار ثبت نام کند و این خود باعث جلوگیری از اتلاف زمان و پول می شود. از معایب عرضه خصوصی، هزینه بهره بالای آن است. به این دلیل که موسسات مالی باعث محدودیت در فعالیت های وام گیرندگان می شوند. به علاوه چون در این روش اوراق بهادار در بورس ثبت نام نمی شوند در نتیجه قابل خرید و فروش نیستند. بنابراین خریدار انتظار دارد مزایای بیشتری را در شکل بازده بالا از وام دهنده دریافت کند.

بازار اولیه چه نقش هایی را بر عهده دارد؟

• سازمان دهی انتشارات جدید اوراق بهادار

سازمان دهی انتشارات جدید اوراق بهادار، نیازمند بررسی قابلیت و چشم انداز پروژه های جدید است. یکی از عناصر مهم این سازمان دهی، دانش کافی در خصوص ساختار مالی است که شامل الزامات و در دسترس بودن حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی به سهام اوراق کوتاه مدت و نسبت نقدینگی است که همه ی این موارد باید در خصوص انتشارات جدید اوراق بهادار به دقت مورد بررسی قرار بگیرند. سازمان دهی انتشارات جدید اوراق بهادار، به تحقیق و تجزیه تحلیل پیشنهادهای جدید برای انتشار اشاره دارد. در این راستا شرکت های تخصصی وجود دارند که این وظایف را انجام می دهند و به عنوان «حامیان انتشار» عمل می کنند. این شرکت ها در واقع پس از بررسی های لازم با استفاده از نام خود، پشتوانه انتشار اوراق بهادار را تضمین می کنند. این تحقیقات مقدماتی نیازمند مطالعه دقیق جنبه های فنی، اقتصادی، مالی و قانونی شرکت های صادرکننده ی اوراق است و پس از تائید این موارد، آن شرکت برای انتشار سهام در بورس صلاحیت کسب می کند.

گام دیگر در خصوص انتشار جدید اوراق بهادار، تضمین است. به این معنی که خرید مقدار مشخصی از سهام منتشر شده جدید با یک قیمت ثابت تضمین می شود. تضمین کنندگان نقش بسزایی برای موفقیت در انتشار اوراق بهادار، ایفا می کنند. آن ها فروش اوراق بهادار منتشر شده را در صورتی که مورد قبول عموم واقع نشوند، تضمین می کنند. به همین دلیل، ریسک شرایط عدم اطمینان را از بین می برند. خدمات تضمین، هم برای شرکت و هم برای عموم بسیار حائز اهمیت است. شرکت ها دریافت پولشان را تضمین می کنند و سرمایه گذاران نیز از استرس دور می شوند.

فروش اوراق بهادار به سرمایه گذاران نهایی با عنوان «توزیع» شناخته می شود. این یک کار تخصصی است که توسط کارگزاران و معامله کنندگان اوراق بهادار اجرا می شود و آن ها ارتباطی مستقیم و منظم را با سرمایه گذاران برقرار خواهند کرد. در واقع سهام برای اولین بار در معرض عموم قرار می گیرد.

معرفی کامل بازار اولیه و کاربرد آن در بازار

یکی از مورادی که در آموزش صفر تا صد تحلیل بنیادی بورس مورد بررسی قرار می گیرد، بازارهای اولیه است. در واقع بازارهای اولیه بازارهایی هستند که در آن‌ها، شرکت‌ها با انتشار اوراق بهادار جدیدی مثل سهام عادی و اوراق قرضه، سرمایه خود را افزایش می‌دهند. به طور معمول، شرکت‌هایی که به دنبال راه اندازی پروژه‌های جدید یا توسعه‌ی نیازهای تولیدی خود هستند ولی پول زیادی در اختیار ندارند، برای تأمین وجوه مالی مورد نیاز خود اقدام به انتشار اوراق بهادار در بازارهای اولیه می‌کنند.

روش کار بازار اولیه چگونه است؟

اصولاً بسیاری از معاملات مربوط به بازارهای اولیه به وسیله‌ی موسسات مالی که آن‌ها را موسسات تأمین سرمایه می نامند انجام می‌شود. این موسسات، بین شرکت ناشر اوراق (مصرف گنندگان وجه نقد) و سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. شرکت‌های تأمین سرمایه، علاوه بر مشاوره دادن به ناشران اوراق در خصوص تعداد اوراق بهاداری که باید عرضه شود، در خصوص قیمت پیشنهادی فروش نیز مشاوره می‌دهد و به جذب خریداران اوراق بهادار نیز اقدام می‌کند. شرکت‌ها وقتی با کمک تأمین سرمایه‌ در بازار اولیه؛ اوراق خود را به فروش می‌رسانند در آینده‌‌ی تأمین سرمایه‌ی خود نیز، به عنوان یک نهاد مالی که وجوه مالی در آن جریان دارد، می‌توانند این اوراق را در به فروش برسانند. به عنوان مثال؛ در بازاری که در آن اوراق بهاداری که قبلاً منتشر شده‌اند، بین اشخاص معامله می‌شود. برای آشنایی بیشتر با روند کار بازار اولیه می توانید از مقالاتی که در تحلیل بنیادی کامل بورس قرار داده شده است، استفاده کنید.

بازار ثانویه چیست و چه تفاوتی با بازار اولیه دارد؟

بازار سرمایه یک سیستم مالی است که در آن شرکت‌ها می‌توانند با انتشار سهام، اوراق قرضه و غیره سرمایه مورد نیاز برای گسترش فعالیت‌های خود را جمع‌آوری کنند.

بازار اولیه جایی است که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها یا دولت برای اولین بار ایجاد و عرضه می‌شود.

در حالی که بازار ثانویه، بازاری است که در آن اوراق بهاداری که قبلاً در بازار اولیه منتشر شده‌اند، مورد معامله قرار می‌گیرند.

بنابراین، هر دو بازار اولیه و ثانویه بخشی از بازارهای مالی هستند. در این مقاله از بورسینس قصد داریم شما را با مفاهیم بازار ثانویه و اولیه و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها آشنا کنیم.

پیش از ورود به بحث، ابتدا باید با موضوع بازار اولیه آشنا شویم. در ادامه با ساختار بازار اولیه، ویژگی‌های آن و مزایا و معایب این بازار آشنا خواهیم شد. سپس به سراغ موضوع اصلی این مقاله، یعنی بازار ثانویه، می‌رویم.

بازار اولیه چیست؟

بازار اولیه (Primary Market) محل فعالیت شرکت‌هایی است که سهام خود را برای اولین بار در برای فروش عرضه می‌کنند.

شرکت‌هایی به تازگی وارد بورس شده و می‌خواهند برای تأمین سرمایه مورد نیاز فعالیت‌هایشان بخشی از سهام‌شان را به فروش برسانند.

فروش سهام در بازار اولیه از طریق پذیره‌نویسی انجام می‌شود. در واقع، یک بانک یا موسسه مجازی به نمایندگی از شرکت اقدام به پذیره‌نویسی اوراق بهادار می‌کند.

سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار دولت برای اولین بار در بازار اولیه عرضه می‌شوند.

در بازار اولیه فروشنده همان شرکتی است که سهام را برای فروش عرضه کرده است، یعنی خریدار، سهام را مستقیماً از شرکت دارنده سهام یا نماینده مجاز آن خریداری می‌کند.

سازمان‌های فعال در بازار اولیه به ساختار مالی بازار بورس تسلط کافی دارند و می‌دانند چه مقداری از سهام را به چه قیمتی بفروشند. علاوه بر این، شرکت‌ها با ورود به بازار اولیه مطمئن هستند که بخش مشخصی از سهام آن‌ها با قیمت ثابت به فروش می‌رسد و از تأمین شدن سرمایه مورد نیازشان مطمئن هستند.

به دلیل نبود واسطه میان خریدار و فروشنده در بازار اولیه، قیمت سهام در این بازار کمتر است. بازار اولیه محل مناسبی برای شرکت‌های تازه وارد به بورس که اغلب نمی‌دانند چگونه باید فعالیت خود را در بازار آغاز کرده و سرمایه لازم خود را تأمین کنند.

بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:

• انتشار اوراق بهادار مستقیماً توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد.
• به رشد سرمایه‌ شرکت کمک می‌کند.
• به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که پول خود را سرمایه‌گذاری کنند.
• امکان جذب سرمایه لازم برای اهداف تجاری در بازار اولیه وجود دارد.
• دولت می‌تواند با فروش اوراق خود در این بازار، سرمایه مورد نیازش را جمع‌آوری کند.
• بازار اولیه به کنترل نقدینگی زیاد در چرخه اقتصاد کمک می‌کند.
• امکان فعالیت مستقیم سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم می‌کند.

با این حال، بازار اولیه بورس معایبی هم دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• پروژه‌های تحقیقاتی اولیه ممکن است بسیار پرهزینه باشند.
• تحقیقات بازار اولیه چیست؟ اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های جزئی هستند.

در ادامه با معنی و ساختار بازار ثانویه، ویژگی‌ها و دلایل اهمیت آن و نحوه قیمت‌گذاری سهام در آن آشنا خواهید شد. در پایان برخی از تفاوت‌های بازار ثانویه و اولیه را ذکر کرده‌ایم.

بازار ثانویه چیست؟

همان‌طور که در بالا گفته شد، سهام شرکت‌ها ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار می‌گیرند (مرحله پذیره‌نویسی)، سپس برای انجام معامله‌های بعدی و مجدد، به بازار دیگری نیاز است که بازار ثانویه (secondary market) نام دارد.

تصور کنید شما سهمی را در مرحله پذیره‌نویسی -بازار اولیه- خریده‌اید و حالا می‌خواهید آن را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشید؛ برای این کار باید به بازار ثانویه مراجعه کنید و سهم‌تان را برای فروش عرضه کنید.

معامله‌گران می‌توانند سهام عرضه شده شرکت‌ها را در بازار ثانویه با یکدیگر معامله کنند.

به عبارت دیگر، بازار ثانویه محلی است که سرمایه‌گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده یا نماینده آن از سرمایه‌گذاران دیگر خریداری می‌کنند. با توجه به حضور خریداران و فروشندگان بیشتر، حجم معاملات در این بازار بسیار بیشتر از بازار اولیه است و این یکی از تفاوت‌های عمده بین این دو بازار است.

سرمایه‌گذاران در بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری کند. بازارهای جهانی مثل بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE)، نزدک (NASDAQ) و بازار بورس تهران نمونه‌هایی از بازارهای ثانویه هستند.

یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری بازارهای ثانویه، قابلیت نقد شوندگی و معاملات همیشگی اوراق و سهام شرکت‌ها است.

بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار بازار تقسیم می‌شود:

• بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.
• بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
• بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
• بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوکی خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.

ویژگی‌های بازار ثانویه

بازار سرمایه ویژگی‌های جذابی هم برای شرکت‌ها و هم برای سرمایه‌گذاران دارد.

همان‌طور که گفته شد، حجم معاملات در این بازار بسیار زیاد و در نتیجه کارمزد انجام معامله در آن کمتر است. یکی از ویژگی‌های مفید بازار ثانویه وجود نقدینگی قابل قبول برای سرمایه‌گذاران است.

هر فروشنده‌ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می‌تواند اوراق بهادار خود را برای فروش به طیف گسترده‌ای از خریداران حاضر در بازار عرضه کرده و سهام خود را در مدت کوتاهی به فروش برساند. بدیهی است که خرید کردن در این بازار هم به سادگی انجام می‌شود زیرا معمولاً همیشه گروهی حاضر به فروش سهام خود هستند.

مهم‌ترین مزیت بازار ثانویه حجم بالای معاملات انجام شده در آن است.

همچنین، در این بازار هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید که در رابطه با شرکت منتشر می‌شود به سرعت در قیمت سهام آن تأثیر می‌گذارد، در نتیجه نوسانات قیمت سهام فرصت مناسبی برای کسب سود از بازار فراهم می‌کند.

سازوکار اصلی دخیل در تعیین قیمت سهام در بازار ثانویه، همچون سایر بازارهای مالی، عرضه و تقاضای موجود از سوی خریداران و فروشندگان است که به کشف قیمت در این بازار کمک می‌کند.

به ویژه در اقتصادهای تورم‌زده‌ای مثل ایران، بازار ثانویه و اوراق بهادار جایگزین مناسبی برای پس‌انداز به شمار می‌روند. سرمایه‌گذاران با خرید سهام می‌توانند تا حدودی از سرمایه خود در مقابل کاهش ارزش پول کشور محافظت کنند.

دولت مقررات سختگیرانه‌ای بر بازارهای ثانویه اعمال می‌کند. چون منبع اصلی شکل‌گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران به حساب می‌آیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه‌گذاران را تضمین می‌کند.

دلایل اهمیت بازار ثانویه

در این بازار به دلیل حجم بالای نقدینگی، ریسک سرمایه‌گذاری کم است.

به این معنی که شما به عنوان سرمایه‌گذار می‌توانید سهام‌تان را در کمترین زمان ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و از آنجا که آن را به قیمت فعلی بازار به فروش می‌رسانید، احتمال ریسک و ضرر کردن بسیار کمتر خواهد بود. در نتیجه، بازار ثانویه بهترین فرصت خروج برای سرمایه‌گذارانی است که سهام خود را در مرحله پذیره‌نویسی یا عرضه اولیه (IPO) خریده‌اند.

یکی دیگر از دلایل اهمیت بازار ثانویه نیاز به وجود بازارهای خصوصی است؛ بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی هم وجود نخواهد داشت.

اهمیت این موضوع زمانی بیشتر روشن می‌شود که بدانید امکان برگزاری عرضه عمومی برای شرکت‌های نوپا و استارت‌آپی به منظور تأمین منابع مالی وجود ندارد و بازار ثانویه شرایط را برای آن‌ها ساده‌تر کرده است؛ چنین شرکت‌هایی می‌توانند به لطف این بازار، سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله‌گران به فروش برسانند. در این حالت، فرآیند خرید و فروش سهام به صورت خصوصی باقی می‌ماند.

رشد اقتصادی کشور یکی دیگر از فواید بازار ثانویه است. در واقع این بازار نقش به‌سزایی در شکوفایی اقتصادی سهامداران و در نتیجه اقتصاد کلی کشور دارد. بازار اولیه به دلیل شرایط خاص خود دارای محدودیت‌های زیادی است. اما بازار اولیه چیست؟ در بازار ثانویه آزادی عمل بیشتری وجود دارد و هر کسی می‌تواند آزادنه اقدام به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف و خرید و فروش آن‌ها بکند.

نحوه قیمت‌گذاری سهام در بازار ثانویه

قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس شرایط بازار بورس و فعالیت‌های شرکت تعیین می‌شود. در مواردی ممکن است وضعیت کلی اقتصادی و سیاسی کشور بر روی قیمت سهام همه شرکت‌های حاضر در بازار بورس تأثیر بگذارد و باعث افزایش یا کاهش ناگهانی آن شود.

البته چنین حالتی، به ویژه در کشورهای دارای ثبات بیشتر، معمولاً کمتر رخ می‌دهد و تنها در شرایط خاص اقتصادی به وجود می‌آید. در حالت عادی، قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس فعالیت‌های خود شرکت و میزان عرضه و تقاضا برای آن تعیین می‌شود.

قیمت سهام در این بازار به صورت روزانه و حتی ساعتی در نوسان است و این به معنای وجود فرصت‌های متعدد برای کسب سود از بازار است. ناگفته نماند که برای کسب سود در این بازار و جلوگیری از ضرر، باید قیمت‌ها را به صورت مداوم زیر نظر داشته باشید یا این کار را به شخصی کاردان و آگاه بسپارید.

میزان عرضه و تقاضا را می‌توان از مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار ثانویه دانست.

تفاوت بازار اولیه و ثانویه

• در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می‌گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه‌گذاری است که اوراق را می‌فروشد.
• معمولاً سرمایه‌گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی‌کنند. چون شرکت صادرکننده اوراق خود را به صورت عمده به فروش می‌گذارد و برای خرید آن به سرمایه‌های هنگفت نیاز است. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران می‌توانند با هر سرمایه‌ای اقدام به خرید هر تعداد سهام کنند.
• در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه‌گذاری انجام می‌شود اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران معاملات خود را از طریق کارگزار انجام می‌دهند.
• در بازار اولیه، سرمایه‌گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می‌کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه‌گذاران دست چندم خریداری می‌کنند.
• در بازار اولیه، شرکت‌ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می‌فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران سهامی که قبلاً معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می‌کنند.
• در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می‌رسد و معمولاً دچار نوسان نمی‌شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام تابعی از مکانیسم عرضه و تقاضا است و ممکن است به طور روزانه تغییر کند.

نتیجه‌گیری

هر دو بازار اولیه و ثانویه نقش مهمی در به حرکت درآوردن پس‌اندازهای مردم برای رشد اقتصاد دارند. سرمایه‌گذار می تواند از هر دو بازار سود ببرد.

با این حال، هر دو بازار ریسک‌های خاص خود را به همراه دارند. بنابراین، به عنوان سرمایه‌گذار باید تفاوت‌ها و سازوکارهای بازار اولیه و ثانویه را به خوبی درک کنید و قبل از ورود به این بازارها با افراد متخصص و کاردان مشورت کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس چیست؟

یکی از موارد مهم و پرکاربرد در آموزش بورس بازار اولیه و بازار ثانویه و تفاوت این دو بازار باهم می‌باشد. در این مقاله از سری مقالات دلفین وست قصد داریم تا به طور کامل به معرفی این دو بازار و تفاوت‌‌‌‌‌های آن‌‌‌‌‌ها با هم بپردازیم. پس شما نیز اگر علاقه‌‌‌‌‌مند به مطالعه در حوزه بورس و بازارهای مالی هستید تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

بازار اولیه چیست؟

بازار اولیه اوراق بهادار جدید را در بورس شرکت‌‌‌‌‌ها، دولت‌‌‌‌‌ها و سایر گروه‌‌‌‌‌ها برای به دست آوردن تأمین مالی از طریق اوراق بهادار بازار اولیه چیست؟ مبتنی بر بدهی یا سهام پایه منتشر می‌‌‌‌‌کند. بازارهای اولیه توسط گروه‌‌‌‌‌های پذیره نویسی متشکل از بانک‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری تسهیل می‌‌‌‌‌شود که محدوده قیمت اولیه را برای یک اوراق بهادار مشخص تعیین می‌‌‌‌‌کنند و بر فروش آن به سرمایه گذاران نظارت می‌‌‌‌‌کنند.
پس از فروش اولیه، معاملات بیشتر در بازار ثانویه انجام می‌‌‌‌‌شود، جایی که عمده معاملات ارز هر روز انجام می-شود.

درک بازارهای اولیه

بازار اصلی جایی است که اوراق بهادار ایجاد می‌‌‌‌‌شود. در این بازار است که شرکت های فروش ( شناور ) سهام و اوراق قرضه جدید به مردم برای اولین بار عرضه می‌‌‌‌‌کنند. عرضه اولیه یا IPO نمونه ای از بازار اولیه است. این معاملات فرصتی را برای سرمایه گذاران فراهم می‌‌‌‌‌کند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری کنند که پذیره نویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است. IPO زمانی اتفاق می‌‌‌‌‌افتد که یک شرکت خصوصی برای اولین بار سهام عمومی را منتشر کند. نکته مهمی که باید در مورد بازار اصلی بدانید این است که اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری می‌‌‌‌‌شود.

شرکت‌‌‌‌‌ها و نهادهای دولتی برای تأمین بودجه بهبود مشاغل یا گسترش عملیات، سهام جدید و سهام عادی، ترجیحی، اوراق مشارکت و اوراق قرضه دولتی و اسکناس را در بازار اصلی می‌‌‌‌‌فروشند. اگرچه یک بانک ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری ممکن است قیمت اولیه اوراق بهادار را تعیین کند و برای تسهیل فروش کارمزد دریافت کند، اما بیش‌‌‌‌‌تر بودجه به ناشر اختصاص می‌‌‌‌‌یابد. سرمایه گذاران معمولاً نسبت به بازار ثانویه برای خرید اوراق بهادار در بازار اولیه هزینه کمتری پرداخت می‌‌‌‌‌کنند.

مثال برای بازار اولیه

به عنوان مثال، شرکت ABCWXYZ Inc پنج شرکت پذیره نویسی را استخدام می‌‌‌‌‌کند تا جزئیات مالی IPO (عرضه اولیه) خود را تعیین کند. پذیره نویسان جزئیات می‌‌‌‌‌دهند که قیمت انتشار سهام ۱۵ دلار خواهد بود. سپس سرمایه گذاران می‌‌‌‌‌توانند مستقیماً از شرکت صادر کننده ،IPO را با این قیمت خریداری کنند. این اولین فرصتی است که سرمایه گذاران از طریق خرید سهام آن به سرمایه شرکت کمک می‌‌‌‌‌کنند. سرمایه سهام یک شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است. کلیه موضوعات موجود در بازار اولیه تحت مقررات دقیق قرار دارند. شرکت‌‌‌‌‌ها باید اظهارات خود را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و سایر آژانس‌‌‌‌‌های اوراق بهادار ارائه دهند و قبل از انتشار عمومی، باید صبر کنند تا پرونده آن‌‌‌‌‌ها تأیید شود.

ارائه حقوق (موضوع) شرکت اجازه می‌‌‌‌‌دهد تا افزایش حقوق صاحبان سهام اضافی را از طریق بازار اولیه بعد از حال حاضر با داشتن اوراق بهادار وارد بازار ثانویه کنند. سرمایه گذاران فعلی براساس سهام‌‌‌‌‌هایی که در حال حاضر صاحب آن‌‌‌‌‌ها هستند، حقوقی نسخ شده به آن‌‌‌‌‌ها ارائه می‌‌‌‌‌شود و دیگران می‌‌‌‌‌توانند ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری جدیدی را در سهام تازه ضرب شده انجام دهند.

انواع دیگر عرضه‌‌‌‌‌های اولیه بازار برای سهام شامل قرارگیری خصوصی و تقسیم ترجیحی است. استقرار خصوصی این امکان را به شرکت‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌دهد تا مستقیماً به سرمایه گذاران مهم‌‌‌‌‌تر مانند صندوق‌‌‌‌‌های حامی و بانک‌‌‌‌‌ها بدون در دسترس قرار دادن سهام در معرض فروش عمومی بفروشند. در حالی که تخصیص ترجیحی سهام را برای انتخاب سرمایه گذاران (معمولاً صندوق‌‌‌‌‌های حامی، بانک‌‌‌‌‌ها و صندوق‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری مشترک) با قیمت ویژه که در دسترس عموم نیست ارائه می‌‌‌‌‌دهد.
به همین ترتیب، مشاغل و دولت‌‌‌‌‌هایی که می‌‌‌‌‌خواهند سرمایه بدهی تولید کنند می‌‌‌‌‌توانند انتشار اوراق قرضه کوتاه مدت و بلند مدت در بازار اولیه را انتخاب کنند. اوراق قرضه جدید با نرخ کوپن که با نرخ بهره فعلی در زمان انتشار مطابقت دارد، منتشر می‌‌‌‌‌شود که ممکن است از اوراق قبلی بیشتر یا کمتر باشد.

نکات کلیدی بازار اولیه

• بازارهای اولیه هنگامی است که سرمایه گذاران قادر به خرید مستقیم اوراق بهادار از ناشر سهام هستند، در بازار اولیه، شرکت‌‌‌‌‌ها سهام و اوراق قرضه جدیدی را برای اولین بار به مردم می‌‌‌‌‌فروشند، مثلاً با عرضه اولیه (IPO) اغلب با قیمت از قبل تعیین شده یا با توافق.
• بورس، سهام بازارهای ثانویه را نشان می ‌‌‌‌‌هد، جایی که سرمایه گذاران از یکدیگر خرید و فروش می‌‌‌‌‌کنند. فیسبوک نمونه‌‌‌‌‌ای از فروش اولیه بازار می‌باشد.

پیشنهادات اولیه فیسبوک

عرضه اولیه Facebook Inc در سال ۲۰۱۲ بزرگترین IPO یک شرکت آنلاین و یکی از بزرگترین IPO در بخش فناوری بود. بسیاری از سرمایه گذاران معتقد بودند که ارزش سهام به دلیل محبوبیت شرکت خیلی سریع در بازار ثانویه افزایش می‌‌‌‌‌یابد. به دلیل تقاضای زیاد در بازار اولیه، پذیره نویسان، سهام را ۳۸ دلار در هر سهم در بالای محدوده هدف قرار دادند و سطح عرضه سهام را با ۲۵٪ افزایش به ۴۲۱ میلیون سهم رساندند. ارزش سهام ۱۰۴ میلیارد دلار شد که بزرگترین شرکت بین المللی است. اگرچه فیسبوک ۱۶ میلیارد دلار از طریق بازار اولیه جمع آوری کرد، ارزش سهام IPO در روز افزایش زیادی پیدا نکرد. پس از فروش ۴۶۰ میلیون سهم و فراتر رفتن از گردش مالی ۱۰۰٪، سهام با ۳۸.۲۳ دلار بسته شد. با این حال، فیسبوک هنوز بودجه خود را جمع آوری کرد و سرمایه گذاران سهام را با تخفیف از طریق بازار اصلی خریداری کردند.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه جایی است که سرمایه گذاران اوراق بهادار خود را خرید و فروش می‌‌‌‌‌کنند. این همان چیزی است که اکثر مردم به عنوان “بورس سهام” تصور می‌‌‌‌‌کنند، اگرچه سهام هنگام انتشار برای اولین بار نیز در بازار اصلی فروخته می‌‌‌‌‌شود. صرافی‌‌‌‌‌های ملی، مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و NASDAQ، کارگزاری‌‌‌‌‌های مختلف بازارهای ثانویه هستند.

درک بازار ثانویه

اگرچه سهام یکی از اوراق بهادار است که بیشتر مورد معامله قرار می‌‌‌‌‌گیرد، اما انواع دیگری از بازارهای ثانویه نیز وجود دارد. به عنوان مثال، بانک‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری و سرمایه گذاران شرکتی و فردی صندوق‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری و اوراق قرضه را در بازارهای ثانویه خریداری کرده و می‌‌‌‌‌فروشند. معاملاتی که در بازار ثانویه اتفاق می‌‌‌‌‌افتد، به این دلیل ثانویه خوانده می‌‌‌‌‌شود که یک قدم از معامله ای که در اصل اوراق بهادار مورد نظر را ایجاد کرده، برداشته شده است. به عنوان مثال ، یک موسسه مالی برای مشتری یک رهن می‌‌‌‌‌نویسد، وثیقه رهن را ایجاد می‌‌‌‌‌کند. سپس بانک می‌‌‌‌‌تواند در معاملات ثانویه آن را در بازار ثانویه بفروشد.

نکات کلیدی بازار ثانویه

• در بازارهای ثانویه، سرمایه گذاران با یکدیگر مبادله می‌‌‌‌‌کنند تا با نهاد صادر کننده.
• از طریق یکسری معاملات مستقل و در عین حال بهم پیوسته، بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار را به سمت ارزش واقعی آن‌‌‌‌‌ها سوق می‌‌‌‌‌دهد.

بازارهای اصلی در مقابل بازارهای ثانویه

درک تمایز بین بازار ثانویه و بازار اصلی مهم است. وقتی شرکتی برای اولین بار سهام یا اوراق قرضه منتشر می‌کند و آن را مستقیماً به سرمایه گذاران می‌‌‌‌‌فروشد، این معامله در بازار اصلی اتفاق می‌‌‌‌‌افتد. برخی از رایج‌‌‌‌‌ترین و مشهورترین معاملات بازار اولیه، عرضه اولیه است. در حین IPO، یک معامله در بازار اولیه بین سرمایه گذار خریدار و بانک ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری تعهد کننده IPO اتفاق می‌‌‌‌‌افتد. هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام سهام در بازار اولیه پس از محاسبه هزینه‌‌‌‌‌های اداری بانک، به شرکت صادر کننده سهام می‌‌‌‌‌رسد.
اگر بعداً این سرمایه گذاران اولیه تصمیم به فروش سهام خود در شرکت بگیرند، می‌‌‌‌‌توانند این کار را در بازار ثانویه انجام دهند. هرگونه معامله در بازار ثانویه بین سرمایه گذاران اتفاق می‌‌‌‌‌افتد و فواید حاصل از هر فروش به سرمایه گذار فروش می‌‌‌‌‌رود نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیره نویسی.

قیمت گذاری بازار ثانویه

قیمت‌‌‌‌‌های بازار اولیه اغلب از قبل تعیین می‌‌‌‌‌شوند، در حالی که قیمت‌‌‌‌‌ها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین می‌‌‌‌‌شود. اگر اکثریت سرمایه گذاران معتقد باشند که سهمی از نظر ارزش افزایش می‌‌‌‌‌یابد و برای خرید آن هجوم می‌‌‌‌‌آورند، قیمت سهام به طور معمول افزایش می‌‌‌‌‌یابد. اگر شرکتی سرمایه خود را از دست بدهد یا نتواند درآمد کافی را به دست آورد، با کاهش تقاضا برای آن امنیت، قیمت سهام آن کاهش می ‌‌‌‌‌یابد.

بازارهای چندگانه

تعداد بازارهای ثانویه‌‌‌‌‌ای که وجود دارند با در دسترس قرار گرفتن محصولات مالی جدید، همیشه در حال افزایش است. در مورد دارایی‌‌‌‌‌هایی مانند رهن، چندین بازار ثانویه ممکن است وجود داشته باشد. بسته‌‌‌‌‌های وام‌‌‌‌‌های مسکن اغلب در اوراق بهادار مانند استخرهای GNMA بسته‌بندی می‌‌‌‌‌شوند و به سرمایه‌گذاران فروخته می شوند.

کلام آخر

در این مقاله به طور کامل به معرفی بازار اولیه و بازار ثانویه پرداختیم و تفاوت این دو بازار با یکدیگر را بیان کردیم. حال که با بازارهای اولیه و ثانویه آشنا شدید یک گام مهم دیگر در آموزش بورس برداشته‌‌‌‌‌اید و بسیاری از تحلیل‌‌‌‌‌های بورسی را می‌‌‌‌‌توانید راحت‌‌‌‌‌تر از قبل انجام دهید. نظر شما چیسست؟ نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟

از اصطلاحاتی که در بورس مطرح است می توان به بازار اولیه بورس و بازار ثانویه بورس اشاره کرد. قابل درک است که شرکت های بازرگانی می بایستی با اقدام فعالیت هایی برای خود تامین مالی کنند، این تامین مالی و پرداخت هزینه های رشد و توسعه به سرمایه گذاری بسیاری نیاز دارد و تامین و تهیه این سرمایه در زمانی محدود و کوتاه امکان پذیر نیست و شرکت های بازرگانی باید از منابع دیگری برای تامین مالی استفاده کنند. در این زمان بازارهای مالی، این امکان را به شرکت های بازرگانی و همچنین دولت ها می دهد که از طریق فروش اوراق بهادار نیاز های مالی خود را برطرف کنند. همانطور که میدانید بازار سرمایه به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود که در ذیل هر کدام را بررسی می کنیم و تفاوت بازار اول و دوم بورس را مطرح می کنیم.

بازار اولیه:
بازار اولیه(primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟

همه‌ شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه می‌تواند به صورت سهام یا وام باشد. به‌ منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت می‌تواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهام‌ها مستقیماً به عموم مردم فروخته می‌شوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام می‌شود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل می‌گیرد.

انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانه‌ای قرار دارد. شرکت‌ها در ابتدا باید بیانیه‌های خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه‌ عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آن‌ها ارائه می‌شود و دیگر سرمایه گذاران نیز می‌توانند در سهام جدید سرمایه ‌گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیت‌های مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضه‌کنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آن‌ها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکت‌ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه می‌فروشند. این موسسات برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم می‌کنند.

مزایای بازار اولیه بورس

• انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد.
• رشد سرمایه‌ شرکت را آسوده می‌کند.
• به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند.
• می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد.
• دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار، قادر خواهد بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند.
• نقدینگی بیش‌ازحد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود.
• به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می‌کند.

معایب بازار اولیه بورس

• پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند.
• تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند.

بازار ثانویه:
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه(secondary market) دارد؛ مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.

وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایه‌اش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایه‌گذاران دیگر بازار بفروشد و نمی‌تواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آن‌ها را تحت‌ فشار قرار دهد.

ویژگی های بازار ثانویه

• هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها.
• برای سرمایه گذاران سود زیادی به همراه می آورد.
• در بازار ثانویه، هر گونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام تاثیر گذار می گذارند.
• عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
• جایگزینی برای پس انداز است.
• بازار های ثانویه با قوانین و مقررات خاص و محکمی از جانب دولت رو به رو هستند چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و سود، برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می روند. این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می کنند.
• بازار ثانویه شامل خریداران ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ای اﺳﺖ که قبلا انتشار یافته است.
• بوﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ترین نهاد ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
• ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه مکانی ﺍﺳﺖ که در آن، ﺳﻬﺎﻡ منتشر شده مورد خرید و فروش ﻗﺮﺍﺭ می گیرد.

برخی از تفاوت های بازار اولیه و ثانویه

• شرکت ها بعد از پذیره نویسی سهام خود در بازار اولیه، می توانند سهام خود را به بفروشند. اما پس از آن سهام شان در بازار ثانویه مورد معامله قرار خواهد گرفت.
• در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد، اما در بازار ثانویه، این درآمد ها متعلق به سرمایه گذاری می باشد که اوراق را به فروش می رساند.
• سرمایه گذاران در بازار اولیه اوراق بهادار را نمی خرند زیرا شرکت صادر کننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی می باشد اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
• در بازار اولیه، فروش اوراق از طریق بانک های سرمایه گذاری انجام می شود، اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزاری ها، معاملات خود را انجام می دهند.
• در بازار اولیه، سهام داران، سهام را به صورت مستقیم از شرکت عرضه کننده می خرند اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران می خرند.
• شاید این سوال خیلی ها باشد که، بازار ثانویه بورس چیست؟ در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.
• در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

یکی دیگر از ﺗﻔﺎﻭﺕ های ﺑازار اولیه و ثانویه در این ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ، ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻬﺎﻡ را به صورت مستقیم به سرمایه گذار می فروشد. بازار ثانویه، شاخص خوبی به منظور تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور می باشد که افزایش یا کاهش بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است. این بازار به سرمایه گذاران فرصت می دهد تا بتوانند از پول ساکن خود برای کسب سود و سرمایه گذاری استفاده کنند.

همه افراد برای تامین نیاز های مالی شرکت های بازرگانی و رفع نیاز فعالیت های آنها و همچنین پرداخت هزینه های روند توسعه و رشد کسب و کارشان، به سرمایه گذاری نیاز می باشد. کلمه بازار در بورس، ممکن است معنی های مختلفی داشته باشد اما در اغلب موارد به عنوان یک عبارت کلی، هم برای بازارهای اولیه و هم بازارهای ثانویه مورد استفاده قرار می گیرد.

بازار های مالی از لحاظ نوع دارایی به چند دسته تقسیم می شوند؟

• بازار سهام؛ در این بـازار، سـهام شـرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرند.
• بازار اوراق بدهی؛ این بازار برای داد و ستد ابزارهای با درآمد ثابت در نظر گرفته شده است.
• بازار ابزار های مشتقه؛ بازاری که در آن ابزار های مشتقه، که مبتنی بر دارایی های مالی یا فیزیکی هستند، مورد معامله قرار می گیرند. مانند اختیار معامله و قرارداد های آتی.

از آن جایی که در بازار اولیه، سهام برای اولین بار به خریداران و متقاضیان سهام عرضه می شود، فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.

عوامل تأثیر گذار در بازار ثانویه بورس چیست؟

در پاسخ به این سوال جواب های بسیاری وجود دارد که می تواند پاسخ گوی سوال تان باشد. این روش سرمایه گذاران را یاری می کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند. همچنین می توانید برای هدف های تجاری سرمایه کسب کنید. دولت از طریق فروش اوراق در بازار، می تواند سرمایه مورد نیاز سازمان را جمع آوری نماید.

این بازار ها راه مناسبی برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان هستند که باعث می شود سرمایه ها به سمت کسانی که توان استفاده‌ کارآمد از پول و سرمایه را دارند جریان یابد.

موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازار اولیه و ثانویه متخصص هستند و در واقع، به عنوان واسطه ای میان منتشر کننده گان و سرمایه گذاران قرار می گیرند و به آن ها بسیار کمک می کنند.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه مسائل پیرامون انواع بازارها در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.