رشد عجیب قیمت دلار را بسیاری از معامله‌گران پاسخی می‌دانند به بلاتکلیفی طولانی‌مدت مذاکرات هسته‌ای از یک سو و شایعات مرتبط با جنگ ایران علیه عربستان، در کنار رشد تورم ریالی و سیاست‌های نارسای بانک مرکزی در حوزه مدیریت بازار ارز؛ هر چند مقامات کشور از وضعیت موجود رضایت دارند و می‌گویند که اوضاع اقتصادی مناسب است!
پاسخی روشن به سیاست‌هایی ناکارآمد
حالا دلار رکورد تاریخی خود را شکسته است و در بازار آزاد حتی بالاتر از قیمت 36 هزار تومان ایستاده است.
رشد عجیب قیمت دلار را بسیاری از معامله‌گران پاسخی می‌دانند به بلاتکلیفی طولانی‌مدت مذاکرات هسته‌ای از یک سو و شایعات مرتبط با جنگ ایران علیه عربستان، در کنار رشد تورم ریالی و سیاست‌های نارسای بانک مرکزی در حوزه مدیریت بازار ارز. هر چند مقامات کشور از وضعیت موجود رضایت دارند و می‌گویند که اوضاع اقتصادی مناسب است، اما بازار ارز شاهد رشد شدید تقاضاست. قیمت هر دلار در بازار صرافی‌های بانکی به 29 هزار و 24 تومان رسیده است و فاصله بالای قیمت دلار در صرافی‌های بانکی و بازار آزاد انگیزه را برای خرید دلار به شدت افزایش داده است.
کارشناسان بازار تهران از جمله دلایل افزایش حجم تقاضا برای خرید ارز را گستردگی انتظارات تورمی در فضای بازار می‌دانند. بر اساس گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار نرخ تورم نقطه به نقطه کشور در ماه نخست پاییز سال جاری به رقم 48.6 درصد رسیده است. کارشناسان نیز ضمن اشاره به همین امر بر این باورند که افراد جامعه و فعالان بازار با هدف حفظ ارزش دارایی‌های خود در برابر تورم اقدام به خرید ارز و طلا می‌کنند. در این میان ریزش عجیب بورس و بی‌اعتمادی شدید سهامداران به بازار را نباید نادیده گرفت به طوری که خروج پول حقیقی از بورس همچنان ادامه دارد و در این فضا بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که پول‌ها از بورس راهی بازار سکه و طلا می‌شوند.
از سوی دیگر تقاضای احتیاطی ناشی از تشدید تحریم‌ها و توقف مذاکرات برجام وارد بازار ارز شده و رکود ناشی از ناآرامی‌های اجتماعی، فیلترینگ و افزایش حقوق‌ها بر میزان تقاضا دامن زده است. از طرفی هم پیشروی نرخ دلار در هرات و سلیمانیه و رشد نرخ حواله درهم موجب تقویت انتظارات صعودی برای دلار شده است.
ارزهای بلوکه شده نیامد
کمتر از یک ماه قبل خبر آزادسازی قریب‌الوقوع منابع بلوکه شده ایران، محافل اقتصادی را تحت تاثیر قرار داد.
براساس این گزارش آزادی نمازی‌ها زندانیان دو تابعیتی امریکا در ایران این گمانه را تقویت کرد که به زودی آزادسازی ارزهای بلوکه شده با چراغ سبز آمریکا در راه است اما در عمل هنوز ارزهای بلوکه شده ایران آزاد نشده است. ایران چیزی حدود هفت تا نه میلیارد دلار ارز بلوکه شده در کره جنوبی دارد. پول ایران در عراق، هند، ژاپن، ترکیه و دیگر کشورها نیز بلوکه شده است. برخی حجم ارزهای بلوکه شده ایران را در محدوده35 میلیارد دلار تخمین می‌زنند اما آنچه مهم است اینکه رئیس کل بانک مرکزی بارها اعلام کرده است که ایران از نظر ذخایر ارزی در موقعتی استثنایی به سر می‌برد و مشکلی از این منظر ندارد.
رشد عجیب قیمت دلار را بسیاری از معامله‌گران پاسخی می‌دانند به بلاتکلیفی طولانی‌مدت مذاکرات هسته‌ای از یک سو و تقویت انتظارات افزایشی دلار شایعات مرتبط با جنگ ایران علیه عربستان، در کنار رشد تورم ریالی و سیاست‌های نارسای بانک مرکزی در حوزه مدیریت بازار ارز؛ هر چند مقامات کشور از وضعیت موجود رضایت دارند و می‌گویند تقویت انتظارات افزایشی دلار که اوضاع اقتصادی مناسب است!
رئیس کل بانک مرکزی در آخرین گفتگوی خود به استناد آمار و ارقام تامین ارز، وضعیت بازار ارز را مناسب و راضی‌کننده خوانده است.
علی صالح‌آبادی تقویت انتظارات افزایشی دلار تقویت انتظارات افزایشی دلار در گفتگویی بر این نکته تاکید کرده است که تعادل در بازار ارز برای ما مهم است از این رو در سامانه نیما، ارزهایی که مورد اقبال بخش خصوصی است، تامین خواهد شد.
وی میزان عرضه ارز را در سامانه نیما را بیش از تقاضا اعلام کرده و گفته است از ابتدای سال تا روز پنجشنبه بیست و شش و نیم میلیارد دلار در سامانه نیما معامله صورت گرفته ک رشد بیش از شصت درصدی داشته است .
به گفته صالح‌آبادی تامین ارز واردات نیز معادل سی و هشت و نیم میلیون دلار بوده که بیست و دو درصد رشد را داشته است.
وی معاملات اسکناس را نیز یک و نیم میلیارد دلار اعلام کرده که 40 درصد رشد را شاهد بوده است.
وی معتقد است از نظر عرضه و بازار وضعیت خوب است اما در روزهای آینده با توجه به ذخایر خوبی که داریم، ارزهای پرطرفدار را تامین خواهیم کرد. با وجود این در اولین روز هفته روند افزایشی بازار ادامه یافت و صف‌های طولانی مقابل صرافی‌ها نشان می‌دهد این روند همچنان ادامه دارد چرا که سد مقاومتی دلار شکسته و روند تغییر کانال این ارز آمریکایی با سرعتی زیاد در حال تداوم است به طوری که در کمتر از سه روز دلار سه کانال عوض کرده و از محدوده 34 هزار تومان به محدوده 36 هزار تومان وارد شده است.
بازار سکه، سکه شد
هر چند بهای سکه در ماه‌های اخیر رشدی لاک‌پشتی را تجربه می‌کرد، اما در روزهای اخیر روند افزایش قیمت سرعت گرفته و تنها در یک روز هر قطعه سکه تمام بهار ازادی افزایش قیمتی بیش از 350 هزار تومان را تجربه کرده است.
ماجرای پیچیده رشد قیمت سکه البته حتی با رونمایی از بسته سیاسی بانک مرکزی هم تداوم یافت.
صالح‌آبادی، سیاست‌های جدید «عرضه گواهی سکه بهار آزادی»،«ورود بخش خصوصی برای کمک به عرضه سکه» و «حذف مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی از بودجه ۱۴۰۱» معرفی کرد.
همچنین به گفته رئیس کل، در حال حاضر عرضه ارز فراتر از تقاضاست و مشکلی در تأمین اسکناس و حواله وجود ندارد.فعالان بازار معتقدند یکی از مهم‌ترین دلایل رشد قیمت سکه در بازار، افزایش نرخ ارز است؛ ازاین‌رو، سیاست‌های ارزی بانک مرکزی به‌طور مشخص بر بهای سکه اثر گذاشته است.
بازار به کدام سو می‌رود؟
سیگنال معاملات پشت خطی نشان می‌دهد حتی اعلام معاملات آنلاین نیز نتوانسته خریداران را مجاب به عدم حضور در صف‌های طولانی کند.
حالا ایران در مرحله تازه‌ای از ریزش ارزش پول ملی‌اش قرار دارد. بهای دلار بیش از 10 هزار تومان در کمتر از یک سال افزایش یافته است. این روند همچنان ادامه دارد .
هر چند تورم ریالی عامل مهم رشد قیمت در بازار ارز است اما افزایش بهای دلار می‌تواند بار دیگر قطار تورم را در اقتصاد ایران حرکت دهد و این حلقه شوم تولید تورم ریالی و افزایش تورم ارزی و رشد دوباره تورم ریالی را تداوم بخشد . باید دید ذخایر عظیمی که رئیس کل بانک مرکزی و سایر مقامات از آن صحبت می‌کنند، می‌تواند راهگشا باشد یا افکار عمومی باید به دلار نزدیک به 40 هزار تومانی عادت کند.
طلای جهانی با موفقیت به تعطیلات رفت
دنیای معدن: قیمت طلا در روز جمعه با افزایش بیش از پنج درصدی در هفته، در بالاترین حد خود از اگوست به پایان رسید زیرا انتظارات فدرال رزرو که ممکن است سرعت افزایش نرخ بهره در دسامبر را کاهش دهد به تقویت فلز زرد و به کاهش شاخص دلار آمریکا به پایین‌ترین حد در دو ماه اخیر کمک کرده است.
به گزارش دنیای معدن، طلا روز جمعه با افزایش قیمت به پایان رسید زیرا دلار به پایین‌ترین حد بیش از دو ماه گذشته رسید که عمدتاً تحت تأثیر داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده اکتبر ایالات‌متحده منتشر شد که به افزایش انتظارات مبنی بر اینکه دلار ممکن است به اوج خود رسیده باشد یا حداقل نزدیک به آن باشد، کمک کرد.
شاخص دلار پس از آن که اطلاعات روز جمعه نشان داد شاخص دانشگاه میشیگان از چشم‌انداز مصرف‌کننده ایالات‌متحده از ۵۹.۹ در ماه اکتبر ۵.۲ واحد در ماه نوامبر افت کرد، به معاملات کاهشی ادامه داد. انتظارات تورمی سال آینده از ۵ درصد در ماه قبل به ۵.۱ درصد افزایش یافت، در حالی که انتظارات تورمی پنج ساله از ۲.۹ درصد در اکتبر به ۳ درصد افزایش یافت.
بر اساس گزارش مارکت، فواد رزاق زاده، تحلیلگر بازار در سیتی ایندکس گفت: افزایش قیمت‌ها رشد اقتصادی جهانی را درگیر می‌کند که می‌تواند بر تقاضا برای فلزات نیز تأثیر بگذارد. او گفت: طلا هفته درخشانی را پشت سر گذاشته است اما همه چیز اکنون به دلار وابسته است.
رزاق زاده گفت: من انتظار ندارم که شاهد ضعف بیشتر در دلار باشم. او گفت: هفته آینده، تمرکز بر طلا به رشد معطوف خواهد شد زیرا ما خرده‌فروشی از چین و ایالات‌متحده و تولید ناخالص داخلی از منطقه یورو خواهیم داشت.
تحلیلگران گفتند، همچنین در روز جمعه، قیمت مس افزایش یافت زیرا نشانه‌هایی مبنی بر اینکه چین ممکن است سیاست‌های خود در برابر کووید صفر را کاهش دهد که به خوش‌بینی نسبت به تقاضا برای این فلز صنعتی دامن زد، افزایش یافت.
طلای جهانی با موفقیت به تعطیلات رفت
دنیای معدن: قیمت طلا در روز جمعه با افزایش بیش از پنج درصدی در هفته، در بالاترین حد خود از اگوست به پایان رسید زیرا انتظارات فدرال رزرو که ممکن است سرعت افزایش نرخ بهره در دسامبر را کاهش دهد به تقویت فلز زرد و به کاهش شاخص دلار آمریکا به پایین‌ترین حد در دو ماه اخیر کمک کرده است.
به گزارش دنیای معدن، طلا روز جمعه با افزایش قیمت به پایان رسید زیرا دلار به پایین‌ترین حد بیش از دو ماه گذشته رسید که عمدتاً تحت تأثیر داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده اکتبر ایالات‌متحده منتشر شد که به افزایش انتظارات مبنی بر اینکه دلار ممکن است به اوج خود رسیده باشد یا حداقل نزدیک به آن باشد، کمک کرد.
شاخص دلار پس از آن که اطلاعات روز جمعه نشان داد شاخص دانشگاه میشیگان از چشم‌انداز مصرف‌کننده ایالات‌متحده از ۵۹.۹ در ماه اکتبر ۵.۲ واحد در ماه نوامبر افت کرد، به معاملات کاهشی ادامه داد. انتظارات تورمی سال آینده از ۵ درصد در ماه قبل به ۵.۱ درصد افزایش یافت، در حالی که انتظارات تورمی پنج ساله از ۲.۹ درصد در اکتبر به ۳ درصد افزایش یافت.
بر اساس گزارش مارکت، فواد رزاق زاده، تحلیلگر بازار در سیتی ایندکس گفت: افزایش قیمت‌ها رشد اقتصادی جهانی را درگیر می‌کند که می‌تواند بر تقاضا برای فلزات نیز تأثیر بگذارد. او گفت: طلا هفته درخشانی را پشت سر گذاشته است اما همه چیز اکنون به دلار وابسته است.
رزاق زاده گفت: من انتظار ندارم که شاهد ضعف بیشتر در دلار باشم. او گفت: هفته آینده، تمرکز بر طلا به رشد معطوف خواهد شد زیرا ما خرده‌فروشی از چین و ایالات‌متحده و تولید ناخالص داخلی از منطقه یورو خواهیم داشت.
تحلیلگران گفتند، همچنین در روز جمعه، قیمت مس افزایش یافت زیرا نشانه‌هایی مبنی بر اینکه چین ممکن است سیاست‌های خود در برابر کووید صفر را کاهش دهد که به خوش‌بینی نسبت به تقاضا برای این فلز صنعتی دامن زد، افزایش یافت.
افت دلار طلا را تقویت کرد
قیمت طلا امروز دوشنبه به دلیل کاهش ارزش دلار افزایش یافت، اگر چه بانک‌های مرکزی در سراسر جهان سیاست‌های پولی تهاجمی خود را برای مقابله با تورم فزاینده حفظ کردند و سود شمش‌های امن را محدود کردند.
بهای هر اونس طلا صبح تقویت انتظارات افزایشی دلار امروز ۱۶۶۵ دلار و ۱۰ سنت رسید و قیمت طلا در بازار آمریکا نیز با ۰.۲۴ درصد افزایش به ۱۶۶۶ دلار و ۱۰ سنت رسید.
شاخص دلار ۰.۲ درصد کاهش یافت و طلای دلاری را برای خریداران خارجی ارزان‌تر کرد. سیاست‌گذاران فدرال رزرو با وجود آشفتگی در بازارهای مالی جهانی در افزایش نرخ بهره مصمم بوده‌اند.
لائل برینارد، نایب رئیس فدرال رزرو روز جمعه تأیید کامل خود را از برنامه بازی طولانی‌تر بانک مرکزی ایالات‌متحده برای نرخ‌های بهره و مهار تورم اعلام کرد. افزایش نرخ بهره جذابیت شمش را کمرنگ می‌کند زیرا هزینه فرصت نگهداری دارایی غیر بازده را افزایش می‌دهد.
تورم منطقه یورو از پیش‌بینی‌ها گذشته و به ۱۰ درصد در ماه سپتامبر رسیده است، رکورد جدیدی که انتظارات بانک مرکزی اروپا را برای افزایش مجدد نرخ بهره در ماه آینده تقویت می‌کند.
هند، دومین مصرف کننده بزرگ طلا در جهان، قیمت پایه واردات این فلز را در روز جمعه کاهش داد.
بر اساس رویترز، دارایی‌های اس‌پی‌دی آر گلد تراست، بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری تحت پشتوانه طلا در جهان، روز جمعه با ۰.۱۵ درصد کاهش به ۹۳۹.۷ تن رسید.
در بازار سایر فلزات ارزشمند، بهای هر اونس نقره با ۰.۷ درصد افزایش به ۱۹.۱۲ دلار رسید، پلاتین ۰.۳ درصد افزایش یافت و به ۸۶۱.۵ دلار رسید و پالادیوم با ۰.۵ درصد افزایش به ۲۱۶۷ دلار و ۷۵ سنت رسید.
حذف ارز 4200 تومانی قیمت دلار را افزایش می دهد / طرح سهمیه بنزین به هر ایرانی عجیب و غریب است !
رکنا: حذف ارز 4200 تومانی و کاهش سهمیه بنزین از 60 لیتر به 15 لیتر، دو موضوع مهمی است که اگر توسط دولت اجرایی شود، می تواند آثار تورمی شدیدی در اقتصاد کشور به همراه آورد. آنچه مشخص است این است که این تصمیمات بازهم مردم را به سمت بازار طلا و ارز می برد که می تواند در این شرایط خطر تورمی را کاهش دهد.
قیمت دلار روز گذشته در کانال 29 هزار و 740 تومان تقویت انتظارات افزایشی دلار بسته شد. این در حالی است که اظهارات مقامات ایران و کشورهای اروپایی، این مساله را مشخص می کند که هنوز نمی توان درباره نتیجه قطعی مذاکرات وین اظهار نظر قطعی کرد. همین مساله باعث شده است که قیمت دلار هم با تردید مواجه شود. از سوی دیگر به گفته برخی کارشناسان تصمیمات و طرح های جدید دولت درخصوص حذف ارز 4200 تومانی و کاهش سهمیه بنزین 60 لیتر به 15 لیتر ، می تواند تاثیر غیرمستقیم بر قیمت دلار داشته باشد. چرا که در شرایط تورم زا مردم برای پوشش خطر تورمی به سمت دارایی هایی مانند طلا و ارز می روند. افزایش تقاضا برای خرید این دارایی ها می تواند قیمت دلار را افزایش دهد. در آخر سرنوشت قیمت دلار به چه سمتی خواهد رفت؟
در این خصوص گفتگوی رکنا با کامران ندری، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) را بخوانید:
حذف ارز 4200 تومانی قیمت دلار را افزایش می دهد
کامران ندری درخصوص دو تصمیم مهم حذف ارز 4200 تومانی و توزیع 15 لیتر بنزین به هر ایرانی از سوی دولت، گفت: هر دو این تصمیمات مشابه هستند و تفاوتی باهم ندارند. دولت در هر دو موضوع می خواهد یارانه ای را که به شکل پنهان پرداخت می کند را حذف کند.
این اقتصاددان درخصوص حذف ارز 4200 تومانی و تاثیر آن در بازار ارز گفت: این موضوع می تواند به طور غیرمستقیم در بازار ارز تاثیر مثبت و منفی داشته باشد. اثر مثبت این است که دست دولت برای عرضه ارز در بازار باز می شود. چون یک بخشی از منابع ارزی دولت باید به ارز 4200 تومانی تخصیص پیدا می کرد و این را نمی توانست برای تنظیم بازار مورد استفاده قرار دهد.
وقتی ارز 4200 تومانی حذف شود دولت آزاد است که منابع ارزی خود را به قیمت بازار عرضه کند و به احتمال زیاد امکان مدیریت بازار ارز و تنظیم بازار ارز برای دولت ساده تر و آسان تر خواهد شد. بنابراین از این جهت اثر مثبت در بازار ارز دارد.
اثر منفی هم می تواند از این جهت باشد که وقتی ارز 4200 تومانی حذف شود، آثار و تبعات شدید تورمی به همراه دارد. این تصمیم انتظارات تورمی را در اقتصاد بالا می برد. باتوجه به این که سیاست بانک مرکزی در سال های گذشته این بوده که نرخ بهره بانکی را ثابت نگه دارد، انتظارات تورمی باعث می شود که مردم به سمت دارایی هایی بروند که می تواند خطر تورم را برای آن ها پوشش دهد.
یکی از این دارایی ها ارز است. بنابراین اگر حذف ارز 4200 تومانی منجر به افزایش تورم و به دنبال آن منجر به افزایش انتظارات تورمی شود، ممکن است هجوم تقاضا به بازار ارز بوجود آید و در اثر این هجوم قیمت ارز افزایش پیدا کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه تاکید کرد: این دو اثر در بازار وجود دارد و به نظر من اثر دوم قوی تر است. امکان دارد مردم به سمت دارایی هایی مثل ارز که تقویت انتظارات افزایشی دلار افزایش تورم را جبران می کند هجوم ببرند و تقاضا برای ارز به شدت افزایش پیدا کند و اثر اولی را خنثی کند.
لذا این احتمال وجود دارد که حذف ارز 4200 تومانی در مجموع باعث افزایش قیمت ارز شود. البته بستگی به شدت تورمی دارد که بوجود می آید و شدت انتظارات تورمی که در آینده به دنبال حذف ارز 4200 تومانی اتفاق بیافتد.
طرح اختصاص 15 لیتر بنزین به هر ایرانی، یک طرح بسیار عجیب و غریب است
ندری در پاسخ به این سوال که طرح اختصاص 15 لیتر بنزین به هر ایرانی در شرایط اقتصادی فعلی را منطقی می دانید؟ گفت: این طرح بسیار طرح عجیب و غریبی است. در هیچ جایی از دنیا هم نه شنیده ام و نه خوانده ام. تقریبا می توان گفت که ایده ای است که ما هیچ سندی مبنی بر این که این ایده در جای دیگری اجرا شده و پیاده سازی شده است، نداریم.
بنابراین نمی توان ارزیابی کرد که موفقیت آمیز خواهد بود یا نه. زیرا یک راه برای فهمیدن این که ایده ای نتیجه بخش است، آن است که ببینیم کشورهای دیگر آن را انجام داده اند یا نه. می توان از این طریق به تجربیات آنها مراجعه کرد و از موفقیت ها و شکست های آنها درس گرفت.
وی افزود: درباره تخصیص سهمیه بنزین به هر فرد و این که آن فرد اگر نیازی به سهمیه نداشت می تواند مبادله کند یا خرید و فروش شود، در هیچ جای دنیا نشنیدم. شاید هم من مطالعات محدودی دارم. ولی نه دیدم و نه خواندم که چنین ایده ای را کشوری اجرا کرده باشد. بنابراین یک ریسک است که دولت سیزدهم می خواهد انجام دهد. ممکن هم هست که موفقیت آمیز باشد.
اما به هر حال تجربه این ایده به این شیوه را در جایی سراغ نداریم. از آنجایی که در ایران حتی تجربه ها و ایده های موفق در کشورهای دیگر، به اندازه ای در داخل بد اجرا شده که به شکست انجامیده است، لذا یک ایده نو به احتمال زیاد نمی تواند نتیجه ای داشته باشد که دولت انتظار دارد. از سوی دیگر نگاه مردم هم به این ایده منفی است.
این طرح آثار تورمی روانی شدیدی خواهد داشت / کشور در این شرایط خوب اداره نمی شود
این اقتصاددان درخصوص تبعات تورمی این ایده گفت: در حدی که دولت اعلام کرده است، طبیعتا در هزینه های زندگی مردم اثرگذار است. افزایش قیمت بنزین و محاسبه قیمت بنزین با فوب خلیج فارس را تکذیب کردند و گفتند قرار نیست قیمت بنزین افزایش یابد. فقط قرار است سهمیه بنزین کاهش پیدا کند. بنزین سهمیه ای که به هر اتومبیل 60 لیتر تعلق می گرفت، به 15 لیتر کاهش می یابد و مصرف بیش از آن باید به قیمت آزاد 3 هزار تومانی دریافت شود.
با فرض این که قیمت بنزین سهمیه ای 1500 تومان و قیمت بنزین آزاد 3 هزار تومان ثابت می ماند، اما شکی نیست که هزینه های خانوار افزایش می یابد و آثار تورمی دارد. در این سطح ممکن است که آثار تورمی مستقیم شدیدی نداشته باشد، اما این اقدامات وقتی در شرایط سخت اقتصادی مطرح می شود و مدام فشار را بر مردم بالا می برند، تقویت انتظارات افزایشی دلار به لحاظ روانی جامعه را ملتهب می کند.
از منظر اقتصادی بیشتر باید نگران آثار و تبعات روانی در اقتصاد باشیم. امکان دارد انتظارات تورمی بالا برود و مردم به این فکر باشند که به سمت دارایی هایی مثل طلا و ارز بروند که بتواند خطر تورم را پوشش دهد. سپرده بانکی می توانست گزینه خوبی باشد. اما دولت به دلیل این که نرخ بهره را پایین نگه داشته است نمی تواند گزینه مشوقی برای مردم باشد.
ندری در آخر گفت: این مسائل نشان دهنده این است که کشور در این شرایط خوب اداره نمی شود. این طرح ها می تواند به لحاظ روانی تبعات منفی داشته و امکان دارد از این منظر آثار تورمی روانی شدیدتری داشته باشد و بیش از چیزی باشد که به صورت مستقیم برآورد می شود.
دیدگاه شما