سازوکار کار با ETFها چیست؟

اصطلاحات رایج بازار بورس | تازه‌کارها حتما بخوانند

در این خبر می‌توانید با اصطلاحات رایج بازار بورس آشنا شوید.

به گزارش مجله افیکس‌کار اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند.

شایدبرای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.

آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب سازوکار کار با ETFها چیست؟ و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آنها آشنا بود.

در ادامه ۱۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس را با هم مرور می‌کنیم.

پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:

شاخص کل

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص نرخ و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.

به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی نرخ و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام​ شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات نرخ سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

پرتفوی (Portfolio)

پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.

به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آنها مهم‌ترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.

عرضه اولیه

عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.

جزییات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.

تحلیل تکنیکال و بنیادی

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند نرخ و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.

تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی​ سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در نرخ سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.

سبدگردانی (Separately managed account)

سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آنها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌گران حرفه‌ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.

همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحد‌های آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.

افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.

صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی

هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.

شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهم‌ترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.

ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه‌گذاری آنها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.

دارایی تحت مدیریت (AUM)

دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.

شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.

ارزش خالص دارایی NAV

مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و… پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.

اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETF‌ها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.

سازوکار کار با ETFها چیست؟

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی:

افزایش سرمایه شرکت‌های زیرمجموعه شستا در دستور کار قرار دارد

نقدینه - روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۰ درصد از سهام شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، در بورس اوراق بهادار تهران عرضه می‌شود. محمد رضوانی‌فر، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی ضمن ارزیابی مثبت بورسی شدن هلدینگ شستا، این عرضه اولیه را گامی بزرگ برای خروج دولت از بنگاه‌داری می‌داند.

به گزارش پایگاه خبری نقدینه ، رضوانی‌فر ضمن تشریح برنامه‌های آتی شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، از افزایش سرمایه شرکت‌های زیرمجموعه شستا در آینده نزدیک خبر داد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.

برنامه سازمان تامین اجتماعی برای استفاده از منابع حاصل از عرضه اولیه سهام شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی در بورس چیست؟

بر اساس بودجه هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی برای شستا، منابع حاصل از عرضه اولیه سهام شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، در ۲ محل هزینه خواهد شد. توسعه کمی و کیفی خدمات بیمارستانی، عمل به تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قبال بیمه شدگان و بازنشستگان گرامی و همچنین توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی که شستا در آن فعالیت دارد، محل‌های صرف منابع حاصله از عرضه اولیه شستا در بورس است.

ارزش گذاری شرکت‌های غیر بورسی زیرمجموعه شستا چگونه صورت گرفت؟

برای ارزش‌گذاری شرکت‌های غیربورسی شستا مانند شرکت ملی نفت‌کش ایران و رایتل، کارشناسان زبده سازوکار کار با ETFها چیست؟ دادگستری فرآیند دقیق و نسبتا طولانی طی کردند. در مورد شرکت‌های بورسی هم که فرآیند قیمت‌گذاری شفاف است؛ بنابراین تجمیع دارایی‌های شرکت‌های بورسی و غیربورسی، ارزش هلدینگ سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی را مشخص می‌کند.

نسبت قیمت به ارزش خالص دارایی (NAV) رتبه بالایی دارد و این مورد در عرضه‌های اولیه کم سابقه است. دلیل این اختلاف چیست؟

البته من این طور فکر نمی‌کنم؛ به نظرم نسبت قیمت به ارزش خالص دارایی در این عرضه، متناسب با ساختار شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی است. شاید در ظاهر دارایی‌های غیربورسی شرکت در سازوکار کار با ETFها چیست؟ کوتاه‌مدت غیرمولد یا کم بازده به نظر برسد؛ اما ظرفیت‌های فراوانی در این بخش‌ها نهفته است.

آیا برنامه‌ای برای تجدید ارزیابی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و پذیرش شرکت ملی نفت کش ایران در بورس دارید؟

در مورد شرکت ملی نفت کش ایران باید به این نکته توجه داشته باشیم که صندوق بازنشستگی کشوری سهامدار عمده این مجموعه است و شستا یکی از سهامداران است. همچنین در وضعیت خاص این روزهای کشور، بهتر این است که کمی با ملاحظه در مورد این شرکت صحبت کنیم.

و اما در مورد باقی شرکت‌های زیر مجموعه شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی از جمله کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، به طور حتم بحث افزایش سرمایه را چه از محل تجدید ارزیابی و چه از محل آورده‌های نقدی و وصول مطالبات در دستور کار داریم.

کمی درباره برنامه‌های شرکت سرمایه‌گذاری سازوکار کار با ETFها چیست؟ تامین اجتماعی در حوزه ارتقا شفافیت مالی بفرمایید.

همان طور که می‌دانید حدود ۸۰ درصد پرتفوی شستا بورسی است؛ بنابراین شفافیت مالی به صورت خودکار یکی از الزامات شرکت‌های بورسی است. همچنین خود مجموعه شستا گزارش‌ها و اطلاعات کافی و مورد نیاز تحلیلگران بازار را همواره بر روی وب سایت خود قرار می‌دهد. به عنوان مثال، گزارش توجیهی افزایش سرمایه را همه شرکت‌ها منتشر نمی‌کنند؛ اما ما به منظور ارتقای شفافیت مالی این گزارش را در اختیار تحلیلگران و مخاطبان خود قرار دادیم.

همچنین صورت‌های مالی شرکت‌های غیربورسی هلدینگ شستا و گزارش‌های مالی شرکت‌ها مبسوط و با جزئیات کامل به صورت منظم بر روی سایت بارگذاری شده است.

لازم به یادآوری است، محمد رضوانی‌فر مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، در نشست خبری که روز سه‌شنبه ۲۷ فروردین ماه در محل شرکت برگزار شد، با بیان اینکه منابع حاصل از عرضه اولیه سهام شستا در بازار سرمایه قرار نیست به کسی به غیر از کارگران برسد، افزود: به طور حتم این منابع برای تامین اجتماعی است و باید صرف توسعه سرمایه‌گذاری‌ها و ارتقای کیفیت و کمیت خدمات به بیمه‌شدگان تامین اجتماعی شود.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه منابع شستا متعلق به کارگران است و این حق‌الناس نباید در بورس برای عموم عرضه شود، گفت: ما دارای سرمایه بین نسلی هستیم و باید این دارایی را سازوکار کار با ETFها چیست؟ به بهترین نحو ارتقا دهیم.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی تصریح کرد: دارایی‌های شستا باید در ساختار شفاف قرار بگیرد و پاسخگویی نسبت به این شفافیت افزایش یابد. باید تصمیم بگیریم نسبت به حفظ و ارتقای این دارایی بین نسلی اقدام کنیم یا اینکه این دارایی را در گوشه‌ای بگذاریم تا بعضا تصمیمات سیاسی و غیراصولی برای این دارایی‌ها اتخاذ شود.

رضوانی‌فر در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا سازوکاری اتخاذ نشد که سهام فقط بین کارگران عرضه شود، گفت: این موضوع مسائل حقوقی به دنبال دارد؛ زیرا این دارایی یک مال مشاع است و هم بیمه‌شدگان قبلی صاحب این دارایی‌ها هستند و هم افرادی که هم اکنون حق بیمه می‌پردازند.

وی افزود: منابع حاصل از این عرضه اولیه سهام شستا هیچ ارتباطی به دولت ندارد و در قالب ETFها نخواهد بود. هشت درصد از این سهام برای عموم عرضه می‌شود و ۲ درصد هم روز شنبه برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری عرضه خواهد شد. آنچه روز چهارشنبه عرضه می‌شود به عموم مردم تعلق می‌گیرد؛ اما برنامه‌هایی هم برای عرضه سهام بین کارگران و ذینفعان هم داریم.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی تصریح کرد: در حال حاضر این مجموعه دارای ۱۸۸ شرکت مدیریتی است که ۸۲ شرکت تاکنون بورسی شدند و ۸۰ درصد پرتفوی شستا کاملا بورسی است.

رضوانی‌فر با بیان اینکه سال گذشته ۳۵ درصد عرضه سازوکار کار با ETFها چیست؟ اولیه‌ها توسط شرکت‌های شستا انجام شد، گفت: امسال هم برنامه عرضه اولیه برای هلدینگ سیمان، زغال طبس و رایتل داریم.

وی درباره سوددهی خالص شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی نیزبه صدای بورس اعلام کرد: سود شرکت در سال مالی منتهی به ۳۱ خرداد سال سازوکار کار با ETFها چیست؟ گذشته، ۵ هزار میلیارد تومان بوده که برآورد می‌کنیم این سود خالص برای سال مالی امسال ۱۲ هزار میلیارد تومان باشد.

شرایط واگذاری ETFها در لایحه بودجه سال آینده

ايسنا /بر اساس متن لايحه بودجه ۱۴۰۰ واگذاري سهام در قالب صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله در بورس (ETF) مشروط به اينکه تشکيل اين صندوقها با مديريت دولتي براي بلندمدت نباشد و يا عرضه سهام به روش ثبت سفارش مجاز است.

در لايحه بودجه سال ۱۴۹۹ به وزارت امور اقتصادي و دارايي اجازه داده شده است تمام يا بخشي از سهام و دارايي هاي دولتي دستگاه هاي اجرائي زيرمجموعه قوه مجريه و باقيمانده سهام متعلق به دولت و شرکتهاي دولتي در بنگاه هاي مشمول واگذاري را مطابق روش هاي مندرج در قانون اجراي سياست هاي کلي اصل چهل و چهارم قانون اساسي مصوب ۲۰ خرداد سال ۱۳۸۷ با اصلاحات و الحاقات بعدي واگذار و منابع حاصله را به رديف ۳۱۰۵۰۲واريز کند.
بر اساس بند الف تبصره دو لايحه بودجه، علاوه بر روش هاي فوق، واگذاري سهام در قالب صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله در بورس (ETF) مشروط به اينکه تشکيل اين صندوق ها با مديريت دولتي براي بلندمدت نباشد يا عرضه سهام به روش ثبت سفارش نيز مجاز است.

بر اين اساس اين وزارت خانه مجاز است سهام شرکت هاي تابعه در بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران را که در مالکيت دستگاه‌هاي اجرائي يا شرکت‌هاي تابعه آنها و يا بانکهاي دولتي قرار دارند را واگذار کند.

در صورت واگذاري در قالب صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله در بورس، پس از ايجاد صندوق هاي سرمايه گذاري، انتقال سهام مذکور در قالب معاملات خارج از جلسه رسمي معاملات بين صندوق ها و عرضه واحدها و صندوق هاي يادشده به عموم امکان پذير است. عرضه سهام شرکت ها به روش ثبت سفارش يا در قالب صندوق هاي سرمايه گذاري تا سقف ۳۰ درصد مشمول تخفيف است. ميزان تخفيف توسط هيأت وزيران تعيين ميشود.

وزارتخانه ها، موسسات و شرکت هاي دولتي مجازند با هماهنگي وزارت امور اقتصادي و دارايي نسبت به تأسيس صندوق ها با حداقل سرمايه ۱۰ ميليارد ريال به صورت نقد يا غيرنقد (در قالب انتقال سهام دولت از شرکت هاي فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران) اقدام کنند.

بانک هاي دولتي مکلفند همکاري هاي لازم در أخذ سفارش هاي خريد و فروش واحدهاي سرمايه گذاري صندوق يا سهام موضوع اين مصوبه را از طريق شعب خود انجام دهند.

شوراي عالي بورس مکلف است ساز و کار نحوه اجراي اين جزء و اساسنامه صندوق هاي مذکور را براي تصويب در هيأت وزيران به گونه اي پيشنهاد دهد که وزير تخصصي مربوطه يا نماينده معرفي شده توسط وي، از طرف دولت به عنوان دارنده واحدهاي سرمايه گذاري ممتاز صندوق، مسؤوليت اعمال مديريت و حقوق مالکانه واحدهاي سرمايه گذاري را برعهده داشته باشد. درصدي از مبلغ پذيره نويسي به تاييد وزير امور اقتصادي و دارايي به بازارگرداني واحدهاي صندوق هاي مذکور اختصاص خواهد يافت.

عرضه نفت در بورس نیازمند داشتن افراد با سابقه در حوزه نفت است که ما نداریم

شهیر محمدنیا گفت: این فرایند عرضه و تقاضای نفت در بورس انرژی نیازمند وجود افراد حقیقی است، که البته ما اشخاصی را که سابقه کار نفتی در بورس را داشته باشند، نداریم؛ و پیشینه ما از این جهت با مشکل مواجه است.

«شهیر محمدنیا»، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار پول نیوز در ارتباط با عرضه نفت سفید در بورس انرژی اظهار داشت: مسؤلین یک تجربه ناموفق در این زمینه داشتند. با این کار می‌خواستند تحریم‌ها را دور بزنند و در واقع بتوانند از طریق افراد حقیقی به منابع دست پیدا کنند، اما استقبالی نشد.

وی در ارتباط با متقاضیان خرید نفت گفت: این فرایند عرضه و تقاضای نفت در بورس انرژی نیازمند وجود افراد حقیقی است و این افراد حقیقی باید یک پیشینه و تجربه‌ای در زمینه خرید و فروش نفت داشته باشند که البته ما اشخاصی را که سابقه کار نفتی در بورس را داشته باشند، نداریم؛ و پیشینه ما از این جهت با مشکل مواجه است.

محمدنیا خاطرنشان کرد: بعید است که ما بتوانیم با عرضه نفت در بورس دسترسی به منابع و همچنین صادراتی داشته باشیم.

وی با انتقاد از این سیاست دولت‌ها که هرچه را بتوانند بفروشند، فروخته و هرچه را که نتوانند وارد بازار بورس می‌کنند گفت: این انتقادی بود که به دولت قبل وارد بود. واقعیتش این است که تقریبا هر آن چه از طرف دولت قبل عرضه می‌شد عرضه زیانده بود و این‌ها ناشی از روش‌های اقتصاد‌ی غلطی بود که ما در ۴۰ سال گذشته از جمله اقتصاد دولتی داشته‌ایم.

این کارشناس بازار سرمایه در ارتباط با شرکت‌های(دولتی) که محصولاتشان وارد بورس می‌شود تصریح کرد: این شرکت‌ها از لحاظ ساختاری مشکل دارند و همگی به علت دولتی بودنشان و دستکاری مدیران دولتی سازوکار استانداردی را نداشتند. این‌ها غالبا زیانده بودند و در دولت قبل که معمولا نیاز به تامین مالی داشت، تنها را تامین آن (تامین مالی)مالیات بر بازار سرمایه بود که در بازار سرمایه به صورت اسناج وارد شد. (در علم اقتصاد اصطلاحی با عنوان ناج و اصطلاحی با عنوان اسناج داریم) ناج برای منافع عموم و اسناج برای منافع شخصی و سوء استفاده از این مسائل است.

وی ادامه داد و افزود: این بی اخلاقی یعنی اسناج در دولت گذشته رخ داد و برای تامین مالی سراغ بازار سرمایه آمدند؛ که حاصل آن حدودا ۲۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی برای دولت شد. یکی از مشکلات واگذاری ETF‌ها و واگذاری برخی شرکت‌ها بود که در غالب چند نماد عرضه شد و زیان آن اکنون با قیمت عرضه بسیار فاصله دارد. در نتیجه انتقاد خصوصا به دولت قبل وارد است، اما در دولت قبل به آن صورت مشاهده نشده است.

محمدنیا در ارتباط با این که دلایل عدم عرضه بنزین در بازار سرمایه چیست؟ گفت: بنزین در کشور ما موضوع بسیار حساسی است. اخلاف قیمتی که در تهران در مقایسه با قیمتی که در خلیج فارس است به راحتی مسیر‌های رانت وقساد را ایجاد می‌کند. به این دلیل حساسیت بسیار بالایی دارد. به دلیل این تفاوت قیمتی در عرضه حساسیت وجود دارد که ممکن است فساد و رانت بیشتری را به وجود بیاورد.

۱۰ اصطلاح پر کاربرد بورس را بشناسید

اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد سازوکار کار با ETFها چیست؟ را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند. شاید

برای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.

آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آ‌ن‌ها آشنا بود.

در ادامه ۱۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس ‍ را با هم مرور می‌کنیم.

پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:

شاخص کل

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.

به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی سازوکار کار با ETFها چیست؟ قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام​ شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

پرتفوی (Portfolio)

پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.

به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آن‌ها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.

عرضه اولیه

عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.

جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.

تحلیل تکنیکال و بنیادی

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.

تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی​ سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.

سبدگردانی (Separately managed account)

سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آن‌ها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌گران حرفه‌ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.

همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحد‌های آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.

افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.

صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی

هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.

شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و حذف ریسک مدیریت صندوق است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهم‌ترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازار‌های سازوکار کار با ETFها چیست؟ مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.

ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه‌گذاری آن‌ها توسط یک گروه از مدیران با تجربه و حرفه‌ای است.

دارایی تحت مدیریت (AUM)

دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.

شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.

ارزش خالص دارایی NAV

مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و. پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.

اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETF‌ها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.