چرایی صعود و سقوط بورس ایران از منظری دیگر
سید حسین فاضل، مدیر اداری و منابع انسانی شرکت سرمایه گذاری سپه، در یادداشتی به بررسی چرایی صعود و سقوط بورس ایران پرداخته است.
ایلنا، با یک مطالعه ساده می‌توان به وضوح دریافت عواملی که تعیین کننده قیمت سهام شرکت‌ها در بورس سایر کشورهاست به صورت چشمگیری تفاوت اساسی با علل تعین کننده قیمت سهام شرکتهای بورسی داخلی کشورمان دارد.
در ابتدا ذکر این نکته ضروریست که آنچه موضوع این یادداشت است قیمت سهم می باشد و نه ارزش آن، در حقیقت قیمت سهم حسب عرضه و تقاضای موجود در بازار دچار نوسان می گردد ولی ارزش سهم ارتباطی به اقبال و عدم اقبال خریداران ندارد.
قبل از ورود به بحث ابتدا عوامل مشترک مؤثر بر قیمت سهام شرکت های بورسی را بصورت اجمالی بررسی خواهیم کرد.
بطور کلی و به نظر بیشتر اقتصاددانان، عوامل مؤثر بر قیمت سهام شرکت های موجود در بورس به دو دسته عمده تقسیم می‌شوند که البته نگارنده برآنست که عامل مالی _ رفتاری را نیز به عنوان حلقه مفقوده و مغفول بسیار مؤثر در تعیین قیمت سهام در بازار سرمایه داخلی مطرح نماید. هرچند عامل مالی- رفتاری در دهه‌های اخیر مورد توجه اقتصاددانان واقع شده است اما به نظر می رسد در کشور ما این عامل را به هیچ عنوان نمی توان در محاسبات مالی و اتفاقات اقتصادی ناچیز انگاشت.
* عوامل کلان یا بیرونی؛
به طور کلی قیمت سهم هر شرکت متأثر از شرایط و عوامل سیاسی کشورها، وضعیت اقتصاد در جهان، سیاست های کلان پولی- مالی داخلی و خارجی، نرخ ارز، تورم، تغییر دولت ها، ثبات اقتصادی و سیاسی، انتخابات سیاسی می باشد، به مجموع این عوامل که خارج از اراده شرکت های صاحب سهام می باشد عوامل کلان گفته می شود .
* عوامل خرد یا درونی؛
عوامل خرد به مجموع عواملی که در ید اختیار صاحبان و مالکان شرکتهای بورسی می‌باشد گفته می‌شود. بصورت کلی این عوامل عبارتند از :P/E (قیمت به سود) ترکیب سهامداران شرکت‌ها، EPS یا سود هر سهم، طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها، صورت‌های مالی، سوابق و اعتبار شرکت‌ها، صداقت در شفافیت شرکتهای بورسی و.
اما چرا در کشور ما عوامل ذکر شده در بالا (حداقل در ماه‌های اخیر) تأثیری بر قیمت سهام در بورس نداشتند و سوال اینجاست که براستی چه عاملی غیر از عوامل گفته شده در بازار سرمایه ما ایفای نقش می‌کند. بطور مثال در ماه‌های اخیر علی رغم بالا رفتن نرخ ارز چرا قیمت سهام کامودیتی محور، افزایش نیافت که برعکس شاهد افت شدید قیمت آنها هم بودیم. اگر مؤلفه‌های همچون عدم اعتماد مردم به دولت و عدم امنیت روانی جامعه که خود باعث صعود و سقوط غیر منطقی قیمت سهام در بورس می شوند را نادیده انگاریم براستی چه عامل یا عواملی باعث بوجود آمدن چنین شرایط شکننده ای در بازار سرمایه کشور شده است.
* عامل مالی _ رفتاری
حتماً شما هم با اساتید اقتصاد تراز اول دانشگاه های معتبر کشورمان برخورد داشته اید، در برخورد اول انتظار شما از وضعیت اقتصادی آنها با توجه به مسلط بودنشان بر علم و البته تئوری‌های اقتصادی، بسیار بالا می باشد. مثلاً انتظار یک منزل مسکونی با متراژ بالا در منطقه خوش آب و هوای شهر و حداقل یک خودرو لوکس، اما اگر شما هم مثل من پس از چند جلسه نشست و برخاست و گفت و شنود متوجه مستأجر بودن استاد بزرگ اقتصاد شدید، تعجب نکنید. این همان حلقه مفقوده ایست که در ابتدای بحث به آن اشاره شده است .
نظریه پردازان مالی و اقتصاد دانان این گونه تصور می کنند که سرمایه گذاری همیشه در شرایطی کاملا" عقلانی و بر اساس اصول اقتصاد انجام می پذیرد و سرمایه گذاران تمامی جوانب علمی _ اقتصادی در سرمایه گذاری تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس را در نظر می گیرند اما در واقعیت عواملی هستند که باعث اتخاذ تصمیمات غیر عقلانی و در نهایت ایجاد نتیجه غیر آنچه علم استاد اقتصاد پیش بینی می کند، می‌گردد .
حالا حتماً متوجه علت مستأجر بودن استاد اقتصاد شده اید. در بسیاری از رخدادهای اقتصادی تصمیم گیری های عقلانی انجام نمی شود و این باعث بی نظمی ها و بی منطقی هایی می شود که نمونه آن در بازار بورس کشورمان در چند ماه اخیر رخ داده است .
همه آنچه گفته شد را عامل مالی _ رفتاری می گویند . عامل مالی _ رفتاری عاملی است که علی رغم عوامل خرد و کلان تأثیری غیر قابل پیش بینی بر بازار می گذارد. تمام این صعود و سقوط غیر منطقی بازار سرمایه را می توان به عامل مالی _ رفتاری نسبت داد. در حقیقت انسان بعنوان بازیگر اصلی اجتماع و تعیین کننده اصلی عیار اقتصادی جامعه _ چون دارای گرایش های احساسی و طبیعی است_ باعث بوجود آمدن نتایج غیر قابل پیش بینی می گردد .
اما چه بخواهیم و چه نخواهیم این عامل ، عامل تعیین کننده در بازارهای مالی می‌باشد .
به زعم نگارنده هر چقدر که جوامع از نظر سطح سواد مالی جایگاه پائین تری را به خود اختصاص دهند ، عامل مالی _ رفتاری نقش پررنگ تری در تصمیم گیری های ایشان ایفا خواهد کرد و تنها راه کنترل عامل مالی _ رفتاری و بطور کلی رفتار هیجانی افراد، آموزش آنها می باشد.
بورس در ایران را می توان یک پدیده نوظهور فراگیر دانست. گرچه شاید این پدیده نوظهور نباشد اما فراگیری آن قطعاً نوظهور می باشد . و این می تواند فرصتی باشد برای ایجاد فراهم آوردن زیر ساخت های آموزشی تا همزمان با رشد بازار بورسی، سطح آگاهی افراد جامعه نیز تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس به همان صورت رشد پیدا کند.
به نظر می رسد اگر بخواهیم در بازار سرمایه دوباره دچار صعود و سقوط های غیر منطقی قیمت‌ها، که به عامل مالی _ رفتاری تا حد زیادی وابسته است نباشیم، می بایست ساز و کار آموزشی را در ابتدای راه، فراهم نمائیم تا به آنچه که مطلوب و هدف اصلی از ایجاد بازار سرمایه است نائل آییم.
پسا انتخابات
جواد آرین‌منش در گفت‌وگو با «فردا»:
با شنیدن مطالبات قانونی، مسیر اصلاح شیوه حکمرانی را آغاز کنیم
جواد آرین‌منش گفت: طبیعی است که این میزان از مشکلات یک‌شبه حل نمی‌شود اما می‌توان مشکلات را اولویت‌بندی کرد که مهم‌ترین آنها تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس رفع مشکلات معیشتی مردم است.
در گفتگو با فردا مطرح شد؛
پشت‌پرده شایعات دلاری
عضو مجمع تشیخص مصلحت نظام گفت: مدیریت ارز در دولت سیزدهم نسبتا موفق است و پیش بینی هم این نیست که قیمت ارز طی سال جاری بخواهد به آن رقم هایی که بعضی ها پیش بینی می کنند …
خودزنی مکرون در دیدار با اپوزیسیون متواری
مجلس ناجی اینترنت می‌شود؟
به‌رغم آنکه دیدگاههایی مبنی بر تداوم فیلترینگ وجود دارد که مورد حمایت برخی گروههای سیاسی نیز قرار گرفته اما آنچنان که از اخبار برمی‌آید قاطبه نمایندگان مردم در مجلس…
پشت پرده بمبگذاری استانبول مشخص شد؛ «پ.ک.ک» دست داشته است
رسانه های ترکیه با انتشار تصویر یک زن او را بمبگذار استانبول معرفی کرده و به نقل از تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس مسئولان این کشور نوشتند که وی مجری دستور گروه پ ک ک بوده است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا:
مدرکی برای ارسال موشک از ایران به روسیه نداریم
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه رویکرد مداخله‌جویانه غرب در امور داخلی ایران، مسائل حقوق بشری را بهانه و اعلام کرد که امروز بسته تحریمی جدیدی علیه ایران وضع…
تیتر یک
بزرگترین هیئت تجاری روسیه به تهران رسید
اتاق بازرگانی ایران از امروز میزبان یک هیئت تجاری روسیه به سرپرستی رئیس اتاق بازرگانی این کشور خواهد بود.
سرخط خبر ها
نحوه مرگ مشکوک مهدی حضرتی در حال بررسی دقیق قضایی است
آلمان: اروپا بر سر تحریم ایران به توافق رسید
وزیر راه: از وضعیت فرودگاههای کشور خجالت می کشم
قول پاداش رئیس جمهور به تیم ملی ایران
نماینده مجلس: بازار ارز به واسطه تقاضای کاذب و ایجاد هیجانات دچار التهاب شده است
ماکرون: فعلا جایی برای ادامه مذاکرات احیای برجام وجود ندارد!
اولتیماتوم سپاه به دولت مرکزی و اقلیم شمال عراق
دمنوش ویژه آنفولانزا
تیر خلاص مجلس به افزایش تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس قیمت بنزین | تصمیم نهایی مجلس برای قیمت بنزین امسال
خبر خوش رفع فیلتر اینستاگرام در راه است
ماجرای دیدار رهبر انقلاب و شهید طهرانی‌مقدم در دوران جنگ
نماینده مجلس: ۵ وزارتخانه مورد نقد مجلس است
واکنش خاندوزی به اتفاقات اخیر شکل‌گرفته با مجلس
حسینی: دشمن با رفتار داعش‌مآبانه، ماهیت پلید خود را آشکار کرد
واکنش نماینده چابهار به خبر استعفایش
روزنامه الکترونیک
تیتر یک
آمارهای هولناک بیماری دیابت در ایران
ثبت یک روز در تقویم جهانی به نام روز جهانی دیابت کمترین گواه اهمیت این بیماری بر سلامت افراد است، به گواه همان تقویم اما امروز روز جهانی این بیماری است، بیماری‌ای که سلامت بسیاری از شهروندان ایرانی را تهدید می‌کند و آن طور که از آمارها می‌توان متوجه شد درصد قابل توجهی از شهروندان وجود دارند که حتی نمی‌دانند دچار این بیماری هستند.
گزارش
طرح ترافیک تهران تعلیق شد؟
سامانه طرح ترافیک شهرداری تهران در یک ماه اخیر به روز نشده است. آخرین تردد ثبت شده در سامانه «تهران من» که عوارض تردد…
قلب دهه شصتی‌ها به درد آمد
معاون مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، در ارتباط با افزایش بیماری‌های دوران کرونا می‌گوید اندمی کرونا…
پیشخوان
- - گوگل دیسکاور رفع فیلتر شد
- - بازنشستگان نگران معوقات نباشند
- - وزیر بهداشت در یک قدمی استیضاح
- - اثر تازه مرموزترین هنرمند جهان
- - گوشی همراه هیچ مسافری بازرسی نمی‌شود
- - 67 سال برای خانه‌دار شدن صبر کنید
- - چنددرصد ایرانی‌ها فیلترشکن استفاده می‌کنند؟
- - خودروها مقصر اصلی آلودگی هوای تهران
ویدئو خبر
استقبال از «لوپتو»
انیمیشن لوپتو پس از گذشت تنها سه روز از آغاز اکران با استقبال بالغ بر ۱۰ هزار نفر در سینماها مواجه شد. این استقبال…
باکس زرد
درآمد «تتلو» ته کشید!
یوتیوب درآمدزایی امیرتتلو را به دلیل ترویج خودکشی، خشونت و جنایت قطع کرده است. خبری که هنوز به صورت رسمی تایید یا تکذیب نشده اما واکنش‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشته است. در صورت صحت خبر، این دومین بداقبالی تتلو…
یادداشت
لزوم مدیریت در مهاجرت
مهاجرت به‌خصوص مهاجرت‌های بین‌المللی بدل به امری بسیار متداول در جهان امروز شده است. چراکه تقریباً هیچ کشوری در جهان یافت نمی‌شود که با پدیده مهاجرت نیروی انسانی به خارج یا ورود به داخل کشور خود…
عجب مرد هنرمندی!
تا بوده رویه این‌گونه بوده که رسانه‌ها به عنوان چشم ناظر بر عملکرد نهادها و سازمان‌ها در حسن اجرای وظایف محوله‌شان نظارت می‌کردند. سنجه قانون عیار آنها بوده و هر جا نهادی پا را بیرون از چارچوب قانون…
پیشنهاد فردا
پایان غیاب
این روزها که بحث بر سر نسل زد داغ است شاید بد نباشد نگاهی به کتاب خواندنی مایکل هریس با نام «پایان غیاب» داشته باشیم. چرایی این موضوع از این است که بدانیم ایده کتاب مایکل هریس بر محور یک گزاره مهم شکل گرفته است. گزاره‌ای که تامل درباره آن یک موضوع بدیهی مهم را پیش روی ما می‌گذارد؛ اینکه نسل‌های…
دیدگاه شما